• No results found

VEILIGHEIDS-EN MILIEU BEWUSTZIJN

Sleutelvaardigheid Verklaring

SV 30 VEILIGHEIDS-EN MILIEU BEWUSTZIJN

In staat zijn om actief en proactief in te staan voor de veiligheid en om situaties te vorkomen die mens en milieu kunnen schaden.

SV 32 ZELFSTANDIGHEID In staat zijn om zelfstandig en zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te werken.

SV 31 VERANTWOORDELIJKHEIDSZIN Aandacht hebben voor de consequenties van een taak en beslissingen nemen op basis van mogelijke consequenties ervan.

SV 34 ZIN VOOR INITIATIEF In staat zijn om problemen en taken aan te pakken zonder dat het gevraagd wordt of de omstandigheden ertoe dwingen. SV 35 ZIN VOOR SAMENWERKING In staat zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te

22

Bibliografie

- AARNOUTSE, J., GEURTS, L., Omgangskunde - modulen voor verzorgenden (PM-reeks), Nelissen, Baarn, 1990. - ABEN, S., Kinderopvang WZ 314, Uitgeverij Angerenstein, Arnhem, 2003.

- ADRIAENSEN P., Opvoeden is een groeiproces, Lannoo.

- Advies over het Beroeps- en Opleidingsprofiel van de Verzorgende, VLOR, Brussel, 1994.

- Bakker, I., Husmann, M., Positief omgaan met kinderen. Praktijkboek voor ouders en andere opvoeders, Koninklijke Van Gorcum, Assen, 2004.

- BARKLEY, R.A., Diagnose ADHD, Een gids voor ouders en hulpverleners, Swets & Zeitlinger, 1998, 299 blz. - BARO, F., VAN DER WEE, A., Groeien naar leeftijd, Lannoo, Tielt/Bussum, 1983.

- BASELER, M.C., Interactie in beroepssituates voor helpende 1, Nijghversluys, Baarn, 1997.

- BASELER, M.C., VAN GEENE-GROOT ZEVERT, N.H.R., VERHOEF, A.C., VISSER, L., VAN DE WATERING, G., Interactie in beroepssituates, Nijghversluys, Baarn, 1997.

- BEBE. M., Mijn kind van 1 tot 3 jaar, Deltas, Aartselaar-Harderwijk, 1980. - Beliën M., Frederix N., Indekleef J., Kinderverzorging 1 en 2, Acco, Leuven - BIEMANS, H., De eerste conversaties, Stichting Lichaamstaal, 1979.

- Bisschops m. & T. COMPERNOLLE T., Je kind kan het zelf – van theorie naar praktijk, Standaard Uitgeverij (Van Holkema & Warendorf)

- BLADERGROEN, W.J., Lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van het kind, Uitgeverij De arbeiderspers, Amsterdam, 1985.

- BOERSMA, J.E.H., Serie omgangskunde: ontwikkeling, Educatieve uitgeverij Ten Brink Meppel BV, 1975. - BOUDRY, C., VANDENBROECK, M., Gepeuter, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 1998.

- BOUDRY, C., VANDENBROECK, M., Spiegeltje, spiegeltje … Een werkboek voor de kinderopvang over identiteit en respect, SWP Amsterdam, 2001, 171 blz.

- BOUWER, E., VEDDER, P., Kleine verschillen, De Tijdstroom, Utrecht, 1995, 157 blz. (leerlinggericht) heel veel oefeningen rond omgaan met ouders/intercultureel werken.

- BRAET, C., Dikke kinderen, Acco, Leuven/Amersfoort, 1995.

- BRAET, C., VAN WIRCKEL, M., Anders eten en meer bewegen, Handleiding voor de ouders van dikke kinderen, Leuven/Amersfoort. Acco. 1995.

- BRAZELTON, B.T., Stap voor stap groter worden, Kosmos, Utrecht/Antwerpen, 1994.

- Brazelton, T.B; & Sparrow, J.D., Mijn kind wil niet luisteren: de weg naar meer discipline. De Brazelton-methode, Uitgeverij Lannoo, Tielt, 2003.

- Brieven aan Jonge Ouders, De Gezinsbond.

- Brumagne, M., Lemmens, M., e.a., Ons baby, peuter, kleuter boek, Standaard Uitgeverij, Leuven, 1994. - BUCKMAN, R., Ik weet niet wat ik zeggen moet, Ten have, 1992.

- Burggraaff-Huiskens, M.; & Blokland, G., Opvoedingsondersteuning als bijzondere vorm van preventie, Uitgeverij Coutinho, Bussum, 2003.

- CLIPPELEYR, G., DE VALCK, L., Praktijk van de motorische basisvorming. Structurering van ontwikkelingsgebonden leerinhouden, Acco, Leuven, 2000, 251 blz.

- COMPERNOLE, T., DORELEIJERS, T., Zit stil! Handleiding voor het opvoeden van overbeweeglijke en gedragsmoeilijke kinderen, Lannoo, Tielt, 2001.

- CRAEYNEST, P., De levensloop van de mens. Inleiding in de ontwikkelingspsychologie, Acco, Leuven, 1995. - DE BIL, P., Observeren, rapporteren, registreren en interpreteren.

- Deboutte, G., Pesten gedaan ermee! Hoe omgaan met pesterijen?, Bakermat Uitgevers, Mechelen, 1995. - Deboutte, G., & Schelstraete, I., Pesten! Wat is het, wat doe je eraan?, Bakermat Uitgevers, Mechelen, 2000. - De eerste jaren van uw kind, Team Atlas Verlag, Atlas Kortrijk, 1996.

- DE FEVER, F., Kinderen met een depressie, Handboek voor opvoeding en onderwijs, Acco, Leuven, 2001, 285 blz.

- DE GROOT, VAN BUGGEMAN, DE BOER-VAN DONGEN, HERMANS, Kinderen, leidsters, ouders samen, Een handleiding voor methodisch werken met kinderen in kindercentra. SWP, Utrecht, 1995.

- DELFOS, M. F., Luister je wel naar mij? Gesrpeksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2000.

- DE MOOR, A., DILLEMANS, R. Wegwijs recht, Davidsfonds, 2000.

- Depondt, L., Een vuurspuwend monster(tje). Pesten anders bekeken!, Bakermat Uitgevers, Mechelen, 1999. - DOELEMAN, W., Families in beeld, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2006.

- Driesen, L., Straffen? Een boek voor ouders en andere opvoeders, Garant, Leuven, 1996.

- DROST M.J.C.C., MEIJER, A.M.M., VERHOEF, A.C., Huishoudkunde en budgettering, NijghVersluys

- EDWARDS C., GANDINI L., FORMAN G., De honderd talen van kinderen. De Reggio Emilia-benadering bij de educatie van jonge kinderen, SWP, 1998.

- EISENBERG, A., MURSHOFF, H., HOTHAIVAS, S., VAN RAEMST, Alles over de peuterjaren, BV, Houtem, 1996. - ELIËNS, M., Baby’s in beeld. Video-hometraining en video-interactiebegeleiding (+ DVD), SWP, 2005.

- FLORQUIN, V., BERTRANDS, E., Speelkriekels voor kleuters, Acco, Leuven, 2000, 447 blz.

- GABELER, J., WEEDA, W., VAN WIERINGEN, J., Kinderen zijn zichzelf. Werken met kinderen volgens Thomas Gordon, Uitgeverij SPW, Amsterdam, 2002.

- GEERLINGS, T., VAN DER VEEN, T., Lesgeven en zelfstandig leren, Koninklijke Van Gorcum, 2003.

- GERARDS, F.M., GORDEBEKE, T., BROUWERS, J., Effectief ouderschap. Praktijkboek voor het omgaan met kinderen.

- GIBRAN, K., De profeet, Mirananda, Wassenaar, 1976.

- GREENE, M.B. (2000). Bullying and harassment in schools. In: R.S. Moser & C.E. Franz (Eds.) Shocking violence: Youth perpetrators and victims – Amultidisciplinary perspective (pp. 72-101). Springfield, IL: Charles. C. Thomas. - GROOTHUIS, R., Training Sociale vaardigheden, Lemma, Utrecht 1995.

- Grootouders, Gezinsbeleid in Vlaanderen, Christelijke Mutualiteiten, 1995.

- Gürtler, H., Angsthazen en driftkikkers. Bruikbare adviezen om de ontwikkeling van je kind positief te beïnvloeden, De Driehoek BV, Amsterdam, 2002.

- heemstra-HENDRIKSEN, L., Het verhaal van het kind, Thieme Meulenhoff, 2006.

- HELLBRUGGE, Th., VON WIMPFFEN, J.H., Het eerste levensjaar, Ministerie van Volksgezondheid en van het gezin, Dienst Pers en Voorlichting, Brussel, 1978.

- HELLINCKX, W., GRIETENS, H., GEERAERT, L., Hulp bij opvoedingsvragen. Opvoedingsondersteuning tussen 0 en 3 jaar, Acco, Leuven.

- HENRIKSEN, J., Cirkelen rond Kolb. Begeleiden van leerprocessen, Nelissen, 2005. - HERBERT, M., Serie Intro-opvoedingsondersteuning, Intro, Baarn, 1999.

o Deel 1: ABC van gedragsmethoden o Deel 2: Hechting

o Deel 3: Grenzen stellen o Deel 4: Ruziën en vechten

o Deel 5: Verliesverwerking en stervensbegeleiding bij kinderen o Deel 6: Echtscheiding

o Deel 7: Sociale vaardigheidstraining o Deel 8: Ongehoorzaamheid o Deel 9: Eet- en slaapproblemen

o Deel 10: Posttraumatische stress bij kinderen - Het grote kinderopvangboek, Kind & Gezin, 2006.

- HILHORST, T., Sociale vaardigheden WZ 302, Uitgeverij Angerenstein, Arnhem, 2001.

- HOL, A., e.a., Kinderopvang als beroep. Handboek voor opleiding en praktijk, De Tijdstroom, Utrecht, 1996.

- HOOGEVEEN, P., WINKELS, J., Het didactische werkvormenboek, Variatie en differentiatie in de praktijk, Koninklijke Van Gorcum, Assen, 2005.

- HORAK, S., Spelletjes met je kindje, Casterman, 1994.

- HUIJBERS, J., Begeleiding 1 (Serie : ‘Traject’), Rijswijk, Nijgh & Van Ditmar Educatief, 1994.

- JANSEN, D., Ouderparticipatie in de kinderopvang, Samson Bedrijfsinformatie, Alphen aan den Rijn, 1996. - JANSSEN, H., Als praten bij je werk hoort. Gespreksvaardigheden voor hulpverlener en dienstverlener, Uitgeverij

Boom, Amsterdam, 1999.

- JONGEPIER, N., MEIJ, H., Inspelen op peuters, NIZW, Utrecht, 2001.

- KEIRSE, M., Helpen bij verlies en verdriet, een gids voor het gezin en de hulpverlener, Lannoo, 1996. - KEIRSE, M., Omgaan met lijden en ziekte in het gezin, 1998.

- KERCKHOFS M., LAGROU G., MARESCAUX J., WIJNANTS M., Praktijk verzorging deel 1 en 2, Acco, Leuven - KEUDEL TERRA, H., Als uw kind ziek is, Tielt, Lannoo, 1996.

- KIND EN GEZIN, Beoordelingsschaal voor het pedagogisch functioneren in kinderdagverblijven, Hallepoortlaan 27, 1060 Brussel. Tel. 02 533 12 11.

- KOHNSTAMM, R., Kleine ontwikkelingspsychologie - deel 1 Het jonge kind, 3de druk, Van Loghum Slaterus, 1987. - KOK, G., DRIESSEN, C.M.H., Huishoudelijke verzorging 1 en 2, Traject, Nijgh en Van Ditmar, 1995.

- KOK, G., KRANENBURG, C., OP TEN NOORT-OPPEDIJK, L.E., SNELLEN, C.E.B.M., Zorg voor huishouding voor verzorgenden.

- KOL, J., Ho, tot hier en niet verder …! Training in sociale weerbaarheid voor kinderen van 7 tot 12 jaar en hun ouders, Acco, Leuven, 2001, 225 blz.

- LAAGLAND J.H.M., VAN DER STEEN F., HOUTVAST-HAAKSMA H. (red), Ondersteunen bij verzorging in huishouding (206) – Traject Welzijn Helpende , Nijgh Versluys, Baarn.

- LAEVERS, F., DEPONDT, L., Ervaringsgericht werken met kleuters.

- LANSDOWN, R., WALKER, M., Het opgroeiende kind, Kosmos, Utrecht/Antwerpen, 1992. - Laporte, J., De pestjuf. Praten met kinderen, hoe doet ze dat?, ACCO, Leuven, 2005. - LEACHT, P., Baby en kind, Kosmos, Amsterdam Heideland-Orbis, Hasselt, 1979. - Leefsleutels, Quest International, 1990.

- Leren verzorgen, Werken als verzorgende 1,3,5,7,8a, Nijgh & Van Ditmar Educatief, Rijswijk, 1990. - LICHTERMOET, I., ZWETSLOOT, L., Ouders betrekken bij kindercentra. Het kan!, NIZW, Utrecht, 2000.

- LITIÈRE, M., ‘Ik kan dat niet’, zegt mijn kind. Omgaan met faalangst bij kinderen, Een gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners, Lannoo, Tielt, 2001, 236 blz.

- Marx, H., Angst bij jonge kinderen, Unieboek BV, Houten, 2002. - MATTHIJS, F., Het kind centraal, Garant, Leuven, 1991.

- MOL, J., Opgroeien in vertrouwen. Opvoeden zonder straffen en belonen, Uitgeverij SWP, Amsterdam. - MAYO-CLINIC, Gezin en gezondheid, 1999, Zeewolde, Cambium.

- MOYSON, N., ROOTHOOFT, E. (red.), Van eetlast naar eetlust, Eetproblemen van baby-leeftijd tot volwassenheid, Acco, Leuven, 2002, 228 blz.

- Munro, S., Pesten bij kinderen. Hoe u als ouder kunt helpen, Zuidnederlandse Uitegevrij N.V, Aartselaar, 1997. - NOSSENT, S., VANDERHAEGEN, O., Werken met baby’s in een groep, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2004.

- OOMKES, F.R., Training als beroep - Deel 2: Oefeningen in sociale vaardigheid, Uitgeverij Boom, Amsterdam, 1995. - OOMKES, F.R., Handboek voor gesprekstraining, Boom, Meppel, 1984.

- OOMKES, F., GARNER, A., Praten met plezier, Boom, Meppel, 1987.

- OOMKES, F., GARNER, A., Communiceren. Contact maken, houden en verdiepen, Boom, Amsterdam, 2003 - Over peuters, Syllabus, Kind en Gezin - Bond voor Grote en Jonge Gezinnen.

- PEETERS, J., Antisociale jongeren, Garant Leuven, 2000.

- PEETERS, J., (eindred.), Kind aan huis, een handboek voor medewerkers kinderopvang, VBJK, Gent, 1993.

- PONJAERT-KRISTOFFERSEN, I., (red.), Mishandeling door kinderen: de doos van pandora, Acco, Leuven, 1999, 164 blz.

- POSTMUS, E.H.P., Guldemeester, Handboek HACCP, 1995, Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer. - PRENEN, R., WYSMANS, M., Praten met ouders, CEGO Publishers, Leuven, 2004.

- Prinzie, P., Waarom doet mijn kind zo moeilijk? Moeilijk gedrag begrijpen, efficiënt straffen en belonen, Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2004.

- QUILLIAM, S., De lichaamstaal van uw kind - een practische gids voor ouders, Atrium, Alphen aan den Rijn, 1994. - REIJNTJENS, J., Kinderen in de groep. Groepsgericht werken in kindercentra, NIZW, Utrecht, 2000.

- RIKSEN-WALRAEVEN, M., Inspelen op baby's en peuters - ontwikkelingsspelletjes, Uit: Kinderen als beroep, Deventer, Van Loghum Slaterus, 1981.

- Ritger, J., Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen, Uitgeverij Coutinho, Bussum, 2002.

- Robinson, G., & Maines, B., Een schreeuw om hulp. De no blame-aanpak bij pesten, Bakermat Uitgevers, Mechelen, 2003.

- RYCKAERT, l., Omgaan met ouders. Een praktische handleiding in gespreks- en communicatietechnieken voor leerkrachten, Lannoo, Tielt, 2005.

- Samen werken, samen leren, Werkboek sociale vaardigheden, Sova-groep, Nelissen, Meppel, Baarn, 1993.

- SCHUTTER, J., Met elkaar (leerboek B), Omgangskunde voor het middelbaar beroepsonderwijs, Nijgh & Van Ditmar Educatief, Rijswijk.

- SINGER, E., DE HAAN, D., Kijken, kijken, kijken. Over samenspelen, botsen en verzoenen bij jonge kinderen, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2006.

- SLOT, N.W., SPANJAARD, H.H.M., Competentievergroting in de residentiële jeugdzorg. Hulpverlening voor kinderen en jongeren in tehuizen, Intro, Baarn, 2000.

- SOMERS, A., (red.), De school is uit, VBJK, Gent,1998, 300 blz.

- SOMERS, A., Kinderopvang in groep, werkmap voor kinderdagverblijven, VBJK, Gent, 1996. - SOMERS, A., PEETERS, J. (red.), Respect voor diversiteit in de kinderopvang, VBJK, Gent, 1998. - SPOLER-VAN DEN HOMBERGH, Sociaal-agogische vaardigheden, Nijgh & Van Ditmar, Educatief, 1994. - SPOLER-VAN DEN HOMBERGH, R.H.M., VAN EIJKEREN, M., TALSMA, A., HOUTVAST-HAAKSMA, H.,

Communicatie en sociale vaardigheden, NijghVersluys, Baarn, 2000.

- STEGEMAN, N.E., OUDE ELFERINK-SMEETS, H.M.A., HAAKMAN-VAN THIEL, N., Voeding bij gezondheid en ziekte. - STELLAMANS-WELLENS, H., Kijk ... ik word groot, van baby tot peuter, Davidsfonds/Infodok, Leuven, 1997.

- STELLAMANS-WELLENS, H., Mijn kind en ik samen groeien tot 3 jaar, Davidsfonds, Leuven, 1997. - STELLAMANS-WELLENS, H., Gehechtheid: hoeksteen van het menselijk bestaan, (studiedag navorming). - STROECKEN, G., Verdriet verwerken.

- STRUYVEN, K., SIERENS, E., DOCHY, F., JANSSENS, S., Groot worden. De ontwikkeling van baby tot adolescent. Handboek voor (toekomstige) leerkrachten en opvoeders, Lannoo, Tielt, 2003.

- TASSONI, P. e.a., Scholing in begeleiding en verzorging van kinderen: Deel 1, Leren werken met groepen kinderen, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2006.

- TASSONI, P. e.a., Scholing in begeleiding en verzorging van kinderen: Deel 2, De ontwikkeling van kinderen, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2006.

- TASSONI, P. e.a., Scholing in begeleiding en verzorging van kinderen: Deel 3, Spel van kinderen voor professionals, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2006.

- TASSONI, P. e.a., Scholing in begeleiding en verzorging van kinderen: Deel 4, Rondom het jonge kind, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2006.

- TAVECCHIO, REILING, De vreemde situatie, Uit Kinderopvang als beroep (Red. Anja Hol en Alie Rusch), Academische uitgeverij, Amersfoort.

- TIMMERS-HUYGHENS, D., Observeren en rapporteren in de sociaal-pedagogische hulpverlening. Twello, Van Tricht, 1995.

- Timmers-Huigens, D., Opvoeden praktisch bekeken, Bohn Stafleu Van Loghum, Houten, 2004.

- Uittenbogaard, B.; Jeuring, J.; & Ensing, E., Stap voor stap 1: een methode om ouders met kinderen (0 – 6 jaar) te begeleiden bij opvoedingsvragen, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2000.

- Uittenbogaard, B.; Jeuring, J.; & Ensing, E., Stap voor stap 2: een methode om ouders met kinderen (6 – 12 jaar) te begeleiden bij opvoedingsvragen, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2000.

- VALMAN, B., Het zieke kind, Leuven, Davidsfonds, 1997.

- VANDEBOSCH, H., VAN CLEEMPUT, K., MORTELMANS, D. & WALRAVE, M., Cyberpesten bij jongeren in Vlaanderen, Brussel, 2006.

- VANDENBROECK, M., De blik van de Yeti. Over het opvoeden van jonge kinderen tot zelfbewustzijn en verbondenheid, SWP Utrecht, 1999, 223 blz.

- VANDENBROECK, M., SOMERS, A., Gehechtheid, Uit: Het kind in de opvang, VBJK, Gent, 1994.

- VANDENBROECK, M., Familie. Een vormingspakket om te praten over gezinnen, VBJK – DECET, Gent, 2002. - VANDENBROECK, M., In verzekerde bewaring, 150 jaar kinderen, ouders en kinderopvang, Uitgeverij SWP,

Amsterdam, 2004.

- VANDENBROECK, M. (Red.), Pedagogisch management in de kinderopvang, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2005 - Van der Doef, S., Ben jij ook op mij? Een boek over seks voor jonge kinderen, Uitgeverij Ploegsma, Amsterdam, 2002. - Van der Doef, S., Kleine mensen, grote gevoelens, Uitgeverij Ploegsma, Amsterdam, 1997.

- VAN DE RYT, H., PLOOIJ, F.X., Oei, ik groei! De acht sprongen in de mentale ontwikkeling van je baby, Kosmos - Z & K Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, 1995.

- VANDEWYNCKELE, J., Zieke kinderen, Een handleiding voor bezorgde ouders, Standaard uitgeverij Elmar, 2000, 239 blz.

- VAN DIEMEN, R., VENGER, J., Werken met klank en verbeelding in de activiteitenbegeleiding. 1995, 113 blz. - VAN DIJK, A., Kinderen met NLD, Praktische gids voor ouders en leerkrachten, Swets & Zeitlinger, Lisse, 2002, 208

blz.

- VAN DUINEN, M., Naar kinderen kijken: het observeren van kinderen tot ongeveer vier jaar in groepjes, Van Loghum Slaterus, Deventer, 1982.

- VAN EIJKEREN, M., Leren in kindercentra 1, De individuele ontwikkeling van het kind, Nijgh & Van Ditmar Educatief, Rijswijk, 1991.

- VAN EIJKEREN, M., HAUTVAST-HAAKSMA, H. (Red.), Kinderopvang (314), NijghVersluys bv, Baarn, 1999.

- Van Elsacker, L., Pesten in het jeugdwerk. Hoe omgaan met pesterijen? Tips voor jeugdwerkers, BDJ-Jeugd en vrede, 1996.

- VAN HAAREN, J., VAN DER ZANDE-ROMME, L., Sociale vaardigheden voor het werken met kleuters, Nelissen H., Baarn.

- VAN HASSELT-MOOY, H., Huilen, boos zijn, ruzie. Omgaan met emoties bij kinderen van 0 – 8 jaar, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2004.

- VAN IERSEL, J., WESTERINK, J., Veranderen - Leer- en oefenboek omgangskunde, De Tijdstroom, 1987. - VAN KEULEN A., VAN BEURDEN A., DOELEMAN W., Poppen zoals wij. Methodisch werken aan repect voor

diversiteit met jonge kinderen, SWP, 2004.

- Van Londen, A.; Biloen-Beijen A.H.M; Cladder, J.M.; & Van Londen-Barentsen, W.M., Vaardigheden voor ouders, Harcourt Book Publishers, Amsterdam, 1992.

- Van Marwijk, F., Lichaamstaal bij baby’s, Uitgeverij Unieboek BV, Houten, 2006. - VAN MEER, k., VAN NEIJENHOF, J., Elementaire sociale vaardigheden, Kluwer, 2000. - VERHOEF, A.C., VISSER, L., Omgangskunde 1, Nijgh & Van Ditmar, 1994.

- VERHOEF, A.C., Ontwikkeling en opvoeding, Nijgh & Van Ditmar, 1994.

- VERHOEF, A.C., HOUTVAST-HAAKSMA, H. (red.), Methodische vaardigheden 1 (301). Kennis van doelgroepen, Nijghversluys, Baarn, 1999.

- VERLIEFDE, E., Groeipijnen in sociaal contact. Sociale vaardigheden voor school en ouders, Acco, Leuven, 1999, 232 blz.

- VERVAET, E., Groeienderwijs. Psychologie van 0 tot 3, Ambo, Amsterdam, 2002. - Verzorging: Basisbehoefte 1 tot 7, VVKSO, Uitgeverij Licap

- VIJVERBERG, P., Leren in kindercentra, deel 3: Observatie en rapportage, Nijgh & Van Ditmar Educatief, Rijswijk,1991.

- Voets, J.; Michielsen, L.; & Hertens, S., Hink-stap-sprong. Boek 1: ontwikkeling, Garant-Uitgevers n.v, Antwerpen, 2005.

- Voets, J.; Michielsen, L.; & Hertens, S., Hink-stap-sprong. Boek 2: ouderlijke vaardigheden, Garant-Uitgevers n.v, Antwerpen, 2005.

- Vos, D., Agogisch omgaan met probleemgedrag, Garant-Uitgevers n.v., Appeldoorn, 1999 - VVKSO, Verzorging derde graad BSO, Uitgeverij Licap

o Gehechtheid

o Psychische ontwikkeling van baby en peuter. o Fysieke ontwikkeling van baby en peuter

o Sociale ontwikkeling van baby en peuter o Lerarenhandleiding

- VZW HANDICAP & AMBULANTE BEGELEIDING, Wil je met me spelen. De ontwikkeling van je kind van nul tot twee jaar in beeld, Aqua Fortis, 2003.

- WAALDIJK, K., KORCZAK, J., Over klein zijn en groot worden, SWP, 1999.

- WOLTERS, R., Plezier voor twee, activiteitenboek voor baby's en dreumessen, Intro, Baarn, Westland NV, Schoten, 1995.

- Zwiep, C., Kinderen en seksualiteit. Pedagogische begeleiding in de kinderopvang, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2005.

22.1 Brochures

- Pesten hoort er niet bij! Adviesboekje voor ouders van kinderen van 8 tot 15 jaar, Opvoedingsinformatie. - Uitgaven van Koning Boudewijnstichting

Brederodestraat 23, 1000 Brussel. - Voorlichtingsbureau voor voeding IPB

Jezusstraat 16, 2000 Antwerpen Tel. 03 232 88 55

- Voorlichtingsbureau voor de voeding, Postbus 8570 Den Haag Bijvoorbeeld van zuigeling tot peuter: De voeding in het eerste jaar

- Vlaamse Dienst voor Kinderopvang, Integrale kwaliteitszorg in de buitenschoolse kinderopvang, Nieuwlaan, 63, 1860 Meise

- Provinciaal Veiligheidsinstituut Jezusstraat 28-30, 2000 Antwerpen Tel. 03 231 28 04

- Vormingscentrum voor opvoeding en kinderopvang VCOK: studie en uitleendienst Raas Van Gaverestraat 67 a, 9000 Gent

Tel. 09 232 47 36

- Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie, Schildknechtstraat,9, 1020 Brussel

Tel. 02 422 49 49, e-mail vig@vig.be met onder meer Vigoureus

De Logo’s, lokaal gezondheidsoverleg (adressen te bekomen bij het VIG) - GVO diensten van mutualiteiten

- Het Rode Kruis

- KAV, Katholieke arbeidersvrouwen Poststraat 111, 1030 Brussel met onder andere Zorgwijzer

- Kind en gezin - www.kinderopvang.be Hallepoort 27, 1060 Brussel

- Vlaamse Vereniging voor geestelijke gezondheidszorg Tenderstraat 14, 9000 Gent

Tel.: 09 221 44 34

met onder meer de projectmap Hoe anders is anders?, info@vvgg.be

- VVKBaO, Ontwikkelingsplan voor de katholieke kleuterschool, CRKLKO, Brussel, 2000. - De rechten van de jongeren , Testaankoop praktische gidsen

- Gids voor Gezinnen. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap

- Handgids, Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu, Dienst Gehandicaptenbeleid, - NUBEL Belgische voedingsmiddelentabel.

- Nursing, vakmagazine voor verpleegkundigen Vergote Square 43, 1030 Brussel

- Ouderparticipatie, ook voor vaders!, Dewynck K. (Red.), VBJK, PDB Stad Gent, Flora vzw, Gent, 2006 - Sociale Gids, SBB Fiscaliteit (Sociaal Secretariaat Belgische Boerenbond), Leuven, 1995.

- Sociale landkaart: informatiewijzer federale en vlaamse voorzieningen - Sociale Zekerheid: wat hoe, wanneer? Testaankoop praktische gidsen - Wegwijzer sociale wetgeving ACV

- Weliswaar: gratis en bruikbaar tijdschrift, 02/6860183,info@weliswaar.be - Stichting Spel en Opvoedingsvoorlichting

22.2 Tijdschriften

- KIDDO: Pedagogisch tijdschrift voor de kinderopvang, SWP, Amsterdam in samenwerking met Kind en Gezin en VBJK - Kinderhanden, Standaarduitgeverij.

- Kinderopvang, Elsevier, Nederland

- Gezinsbeleid in Vlaanderen, Gezinsbond, Studiedienst. - De draad, Kind en gezin.

- Nutrinews: Nice – nutrition information center - Testaankoop

- Eos-magazine

22.3 Websites

- http://www.antipestteam.be/ - http://www.babyclub.be/BabyClub

- http://www.e-gezondheid.be/ - Medische encylopedie en gezondheidstijschrift - http://www.fcbwjk.nl ( zoeken naar tilwijzer )

- http://www.gezondheid.be - De gezondheidssite voor Vlaanderen - http://www.geweldloosactief.nl/pestscha05.html - http://www.handicap-ambulant.be - http://interaxis.sesuadra.org/interaxis2/html6/marisk_de_backer.html - http://www.jeugdenseksualiteit.be/ - http://www.jeugdenvrede.be - http://www.kiddo.net - http://www.kindengezin - http://www.kjt.org - http://www.vbsolsene.be/webpagina/omgevingsboek/kinderrechtenwandeling.htm - http://www.landelijkekinderopvang.be - http://wwww.leefsleutels.be - http://www.limits.be/ - http://www.mutant.nl - http://www.nice-info.be - http://www.nizw.nl/smartsite.htm?id=4 - http://www.nizw.nl/smartsite.htm?id=66673 - http://www.noblame.nl/ - http://www.nvsh.nl/ - http://www.opvoeding.be

- http://www.opvoedingsondersteuning.info/smartsite.dws?id=6993 - http://www.pesten.be - http://www.pestenislaf.nl/ - http://www.pestweb.nl/aps/pestweb - http://www.reddie-teddy.be/reddie-teddy - http://www.sasam.be/ - http://www.sensoa.be/ - http://www.sjn.nl/pesten/ - http://www.skynet.be/vsig - http://www.socialsecurity.fgov.be - http://www.spelinfo.be - http://www.steunpunt.be - http://www.stoppesten.nl/index.htm - http://www.stoppesten.nl/Paginas/Home.htm - http://www.10voorbiologie.nl/index.php?cat=4&zoekdata=seks&zoek_op=omschrijving&opdr=opdr&thm=thm - http://www.testaankoop.be - http://www.vbjk.be - http://www.vdko.be - http://www.vig.be

- http://www.vlaanderen.be – Vlaamse Gemeenschap, o.a. statistische gegevens VRIND - http://www.vredeshuis.be

- http://www.who.int - wereldgezondheidsorganisatie WHO

22.4 Lesmateriaal

- DVD - “Aandacht voor baby’s. Werken met baby’s in kinderdagverblijven.”, NIZW - CD-rom “Alleen op de wereld” van H. Mahot.

- Anti-Pest Spel

Het Anti-Pest Spel is gemaakt door kinderen voor kinderen, om het pesten en het omgaan met elkaar bespreekbaar te maken.

Voor begeleiders van het spel is dit een speelse manier om erachter te komen hoe kinderen over pesten denken. Door in te spelen op de antwoorden die op de vragen worden gegeven, kunnen verhoudingen en rollen in de groep

duidelijker worden. Hopelijk zal door een beter inzicht de omgang met elkaar verbeteren en ook het pesten voorkomen worden.Het spel is opgebouwd zoals een ganzenbordspel met opdrachten.

- DVD - “Baby’s in beeld”, Eliëns Marij, SWP, 2005 - Centrum Informatieve spelen, Leuven, Hasselt, Gent

Communicatiespelen Inspiratiespel Kernkwadrantenspel Kwaliteitenspel Vaardighedenspel 5 X eten Snap je hapje

- DVD “Childcare Stories, Ouders over opvoeden, werk en kinderopvang”, VBJK, Gent - Video - “Creatief omgaan met kwaliteit”, Peeters J., Boudry C., VBJK, Gent

- Didactisch materiaal van het Rode Kruis.

- Didactisc materiaal van de Kinder- en Jongerentelefoon.

- Video: “ERGONOMIE Kinderlijk eenvoudig”, Sectorfondsen Zorg en Welzijn – Utrecht, 2003 - Expertisecentrum voor ervaringsgericht onderwijs (ECEGO) - Leuven

- Een doos vol gevoelens. - Een huis vol gevoelens en axen. - DVD “Inspelen op peuters.”, NIZW

- Video “Je ziet dat het kan! Ouders betrekken bij kindercentra.”, NIZW - Pesten: educatieve set (Bart Bulckens)

Een set met een lessenreeks voor leerlingen van 9 tot 14 jaar, met een kopieerset voor de leerlingen, met

GERELATEERDE DOCUMENTEN