Deze pijler zet in op een toename van het (veilig) fietsgebruik door de keuze van de overstap naar de fiets te vergemakkelijken. Een belangrijke voorwaarde om op de fiets te stappen is allereerst dat infrastructuur en voorzieningen bij knooppunten en in de first en last mile op orde zijn. Hieraan werken we in pijler 1 en 2. Ook is het belangrijk dat de fietser veilig kan doorfietsen, daarom zijn innovaties op veiligheid en doorstroming van belang. Hierin voorziet pijler 3. Toch wordt steeds duidelijker dat voor een aantal doelgroepen – waarvoor fietsen een goede en gezonde optie zou zijn – een extra impuls nodig is voordat zij daadwerkelijk besluiten om de fiets te nemen. Mensen stappen namelijk niet zomaar over op een ander vervoermiddel. Oorzaken kunnen liggen in cultuur, gewoontegedrag, onbekendheid met het fietsen, ervaren reistijd, de aangeboden faciliteiten op bestemming of woon-werkvergoedingen. De activiteiten binnen deze pijler richten zich dan ook hierop. De provincie werkt hierin nauw samen met werkgevers
Provincie Utrecht ziet verder kansen om het fietsgebruik op de afstand 7,5-15 km te vergroten van thuislocatie naar vooral economische kerngebieden en stedelijke centra. De e-bike en speed pedelec bieden de reiziger de mogelijkheid om sneller grotere afstanden op de fiets af te leggen. Door deze elektrische fietsen verhoogt echter ook het snelheidsverschil op fietspaden en verhoogt het risico op (enkelzijdige) ongelukken. Vanwege de hogere snelheid leiden ongelukken op deze fietsen ook tot ernstigere verwondingen. De provincie wil tegelijkertijd inzetten op het vergroten van het elektrisch fietsgebruik en de veiligheid voor en door gebruikers, o.a. door informeren/educatie en door innovaties te stimuleren (zie voor innovaties activiteit Monitoring en Sturing (smart mobility)).
Activiteiten
De volgende activiteiten worden opgepakt binnen deze pijler. Hieronder wordt ingegaan op de activiteiten:
- Stimuleren (veilig) fietsgebruik - Verzilveren kansen 7,5-15km Stimuleren (veilig) fietsgebruik
Een doelgroepgerichte aanpak is nodig om efficiënt en effectief in te zetten op gedragsverandering.
Ook is inzetten op ambassadeurs productief gebleken; actieve deelnemers/fietsers beïnvloeden de sociale norm en zorgen voor de beste mond tot mondreclame voor het activeren van nieuwe deelnemers. Uiteindelijk is ook bekendheid van het aanbod (routes, reisadvies, voorzieningen, stimuleringsacties) belangrijk om (potentiele) fietsers te faciliteren. De provincie zet hierop in.
De provincie werkt via Beter Benutten Vervolg aan het stimuleren van het fietsgebruik met de maatregel Fietsimpuls waarin daadwerkelijk fietsgebruik wordt beloond en wordt ingezet op plezier (gamification), duurzame gedragsverandering en sociale beïnvloeding door mensen ook in
groepsverband te laten deelnemen. Het project loopt tot 2018. Er wordt invulling gegeven aan een vervolg op basis van de ervaringen.
De provincie ziet in de werkgever een belangrijke partij om het fietsgebruik te stimuleren. De provincie werkt hierin (o.a. via het programma Beter Benutten Vervolg) nauw samen met de U15. Via
mobiliteitsmakelaars die in verschillende economische kerngebieden werkzaam zijn, worden
werkgevers benaderd en worden met hen afspraken gemaakt over het verbeteren van faciliteiten op locatie, het aanbieden van fietsdiensten, woon-werkvergoedingen en het belonen van fietsgebruik.
Realisatieplan Fiets 2016-2020 provincie Utrecht - 36 De provincie wil (in samenwerking met gemeentes en kenniswerkers) inzetten op (veilig) fietsgebruik rondom scholen en van specifieke doelgroepen. Voor een doelgroepgerichte aanpak is het belangrijk om de intrinsieke motieven te achterhalen en daarop in te spelen. Een nadere invulling volgt in afstemming met de activiteiten rondom het provinciaal Verkeersveiligheidsprogramma en het
programma Healthy Urban Living, het project Scholenaanpak van Beter Benutten Vervolg, gemeenten en diverse stakeholders en experts.
Naam activiteit 4.1 Stimuleren (veilig) fietsgebruik
Doel Stimuleren meer en veilig fietsgebruik rondom o.a. scholen en bij bedrijven.
Omschrijving aanpak Belonen van daadwerkelijk fietsgebruik door BBV maatregel Fietsimpuls Stimuleren (veilig) fietsgebruik rondom scholen en doelgroepgerichte aanpak:
bijdragen aan het ontwikkelen en toepassen van een concept ter bevordering van het fietsgebruik, nieuwe methodes en technieken en kleinschalige ingrepen op locatie.
Werkgeversgerichte aanpak: ondersteunen van het vergroten van de betrokkenheid werkgevers in het stimuleren van het fietsgebruik van werknemers.
Al in de planning 2015-2017: Maatregelen Fietsimpuls (Utrecht inBeweging) en Scholenaanpak (BBV) Investering Stimuleren (veilig) fietsgebruik rondom scholen, doelgroepgerichte aanpak en
werkgeversgerichte aanpak: € 1.200.000
Budget al beschikbaar voor maatregel Fietsimpuls, programma BBV Rol provincie Stimuleren en participeren.
Andere partijen (rol/€) Gemeenten, U15, scholen, sport, recreatie- en gezondheidssector en andere partijen die toegang hebben tot bepaalde doelgroepen
Gebruikers betrekken voor pilots en onderzoek
Verzilveren kansen 7,5-15 km
De provincie werkt vanuit Beter Benutten Vervolg met werkgevers aan het stimuleren van de aanschaf en gebruik van de elektrisch ondersteunde fiets door de maatregel E-bike. Werknemers kunnen een deel van de aanschafwaarde terugverdienen door te fietsen (daadwerkelijk fietsgebruik wordt beloond).
Ook hier wordt – net als bij de maatregel Fietsimpuls - ingezet op plezier (gamification), duurzame gedragsverandering en sociale beïnvloeding door mensen ook in groepsverband te laten deelnemen.
Het project is gericht op de werknemer waarvan de werkgever heeft aangegeven 50% van de beloningsbijdrage te financieren. Het project loopt tot 2018. Er wordt invulling gegeven aan een vervolg op basis van de ervaringen.
Een tweede activiteit waarop de provincie zich wil richten, is het met de gemeenten stimuleren van het fietsgebruik vanuit de omliggende kernen naar de economische kerngebieden en stedelijke centra.
We zoeken daarvoor ook aansluiting bij de Beter Benutten Vervolg projecten Nieuwegein Fietst en Amersfoort Fietst en natuurlijk bij het bestaande programma van gemeente Utrecht: Utrecht Fietst.
Naam activiteit 4.2 Verzilveren kansen 7,5-15km
Doel Stimuleren (veilig) fietsgebruik voor langere afstanden
Omschrijving aanpak Belonen van daadwerkelijk fietsgebruik via werkgever door BBV maatregel E-bike.
Stimuleren fietsgebruik over langere afstanden vanuit omliggende kernen i.s.m.
gemeenten (ook hier richten op doelgroepen) Al in de planning 2015-2017: maatregel E-bike (Utrecht inBeweging) Investering Vervolg elektrische fiets maatregel, samenwerking
werkgevers/gemeenten/doelgroepgerichte aanpak: €750.000.
Budget al beschikbaar voor maatregel E-bike, programma BBV Rol provincie Stimuleren en verbinden.
Andere partijen (rol/€) Fietsersbond, ANWB (probeerpakket elektrische fiets - Forenzo), Probeeraanbod elektrische fiets Pon, Gazelle, Bike-totaal
Realisatieplan Fiets 2016-2020 provincie Utrecht - 37
5. Financiën
Via het Mobiliteitsplan is er tot en met 2028 € 80 miljoen gereserveerd voor activiteiten voor de fietser.
Wanneer we dit verdelen over de jaren dan is voor de periode tot en met medio 2020 circa
€34.000.000 te besteden. De raming van de kosten van de activiteiten in dit Realisatieplan Fiets 2016-2020 passen hierin. Omdat we uitgaan van adaptief programmeren en uitvoer afhankelijk is van vele partijen, is nog geen exacte inschatting van de kosten te maken. Grootschalige ingrepen en
investeringen in de realisatie van een fietssnelweg zijn nu nog niet meegenomen, maar het Realisatieplan biedt hiervoor financiële ruimte.
Activiteit Bedrag toelichting Mede financiers
Pijler 1: Optimaal en veilig Regionaal fietsnetwerk 1.1 Uitvoer Actieplan
Al gedekt middels GS-besluit. Totale budget naar verwachting al in 2017 in
uitvoeringsovereenkomsten ‘bestemd’.
Voor ‘verlenging’ circa €4-5 mln per jaar nodig voor hele provincie. al gedekt (VERDER en BBV), nog geen nieuwe in planning.
Kostenraming grootschalige ingrepen als overgang en onderdoorgang: circa €2.000.000
Rijk via o.a. VERDER
1.3 Verkenningen en realisatie snelfietsroutes
€5.500.000
Plannen voor uitvoer snelfietsroute worden aan GS voorgelegd.
In raming zijn kosten (a €5,5 mln.) voor de fietsbrug over de Lek niet meegenomen.
Uitvoering pas ingeschat na 2020.
Kostenraming snelfietsroute:
1.4 Quick wins €500.000 Wegbeheerders
Pijler 2: Sterke keten
Pijler 4: Veilig en gezond gedrag 4.1 Stimuleren (veilig)
7,5-15km €750.000 Rijk, gemeenten,
bedrijven e.a.
TOTAAL €30.750.000
Tabel 2. Financiën per hoofdactiviteit
Realisatieplan Fiets 2016-2020 provincie Utrecht - 38
Realisatieplan Fiets 2016-2020 provincie Utrecht - 39
6. Bijlagen
1. Regionaal fietsnetwerk
2. Programma van Eisen Regionaal fietsnetwerk 3. Potenties voor meer fietsgebruik
4. Lijst met respondenten
Realisatieplan Fiets 2016-2020 provincie Utrecht - 40
Realisatieplan Fiets 2016-2020 provincie Utrecht - 41