Nu het voorbereidende werk klaar is, kun je aan de slag.
Fase 5: ontwerp realiseren
Zelden zul je in staat zijn om meteen een ontwerp tot in de puntjes uit te voeren. Je begint eenvoudig, je test in elke fase en je verbetert je ontwerp. Je lost daarbij de problemen die je nu pas ziet op. Soms moet je helemaal opnieuw beginnen. Je kijkt dan nog eens naar je ideeën in fase 3. Je begint dus niet meteen met het eindproduct, maar maakt eerst een proefmodel: een prototype.
Je maakt meerdere prototypes, waarin de ontwerpeisen zo goed mogelijk verwerkt zijn. De
deeloplossingen zul je vaak al testen voordat je een compleet prototype maakt. Een prototype kan ook een schaalmodel zijn. Je probeert het prototype ook uit in de meest extreme situaties.
Ten slotte controleer je of je prototype aan alle gestelde eisen voldoet.
Voorbeeld 3
Je moet een papieren vliegtuigje ontwerpen dat zo ver mogelijk vliegt. Je probeert wat uit en kijkt welke de beste is.
Je begint pas aan het eindproduct te werken als jouw prototypes alle tests hebben doorstaan.
figuur 10 Een maquette is ook een soort prototype
> Opdrachten 30 en 32 figuur 9 Twee prototypes van een papieren
vliegtuigje
Fase 6: ontwerp testen en evalueren
Vanuit een getest prototype ga je het ontwerp uitvoeren tot een werkend apparaat. Natuurlijk moet je het eindproduct ook nog testen onder de meest zware omstandigheden. En als je dan klaar denkt te zijn, moet je ook nog letten op andere eisen, zoals de bediening door onervaren gebruikers, de prijs en ook het uiterlijk. Vaak wordt een of meer van deze laatste eisen over het hoofd gezien.
Bij het evalueren van de testresultaten bekijk je in hoeverre het product voldoet aan de gestelde eisen.
Wordt aan sommige eisen onvoldoende voldaan, dan moet je uitzoeken waar dat aan ligt. Je bent het probleem dan opnieuw aan het analyseren. Om voorstellen voor verbetering te doen moet je de ontwerpcyclus (gedeeltelijk) opnieuw doorlopen.
Een ontwerp is pas klaar als je een werkend ontwerp hebt, dat eenvoudig in gebruik is, niet te veel kost en er ook nog leuk uitziet. Vaak mag een nieuw product pas in de verkoop komen als het door een onafhankelijke instantie zoals de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) getest en geëvalueerd is. De NVWA houdt toezicht bij bedrijven en instellingen op de naleving van wetten en voorschriften.
> Opdrachten 31 en 33 t/m 37
Opdrachten
A30
a Wat doe je bij de realisatie van het ontwerp?
b Leg uit waarom je (meestal) eerst een prototype moet maken.
A31
a Aan welke eisen moet een ontwerp zeker voldoen?
b Kies een apparaat en bekijk kritisch of het aan alle te stellen eisen voldoet.
B32
a Maak een vliegtuigje. Laat met een aantal foto’s zien hoe je tot dit model gekomen bent.
b Verbeter dit model. Leg uit wat je gedaan hebt om het vliegtuigje te verbeteren.
B33
Wie zal een product allemaal testen?
B34
Steeds meer mensen doen hun inkopen via internet. Op zoek naar het goedkoopste aanbod zien mensen vaak een belangrijke controle over het hoofd.
a Waarom is het belangrijk dat een onafhankelijke instelling producten controleert?
Soms bestel je artikelen rechtstreeks bij de producent en krijg je het zonder dat het artikel nog een keer extra gecontroleerd is thuisgestuurd.
b Wat is het voordeel om het product rechtstreeks van de producent te krijgen?
c Wat is het nadeel?
Actueel zijn problemen met aankopen uit China. Regels en gewoonten zijn daar anders. De producten zijn vaak zo goedkoop dat een koper het risico neemt dat iets kapot is en er meteen meerdere laat komen.
d Wanneer zal dat niet zo’n probleem zijn?
e Bedenk producten waarbij dat wel gevaarlijk is.
Het levert China veel handel op. Toch wil de overheid in China de regels strenger gaan toepassen.
f Welke redenen kan de Chinese overheid hebben om strengere controles toe te passen?
B35
Op internet zijn veel filmpjes te vinden van de ‘Tacoma Bridge Collapse’. Bekijk zo’n filmpje.
a Welke eisen stel je aan een brug?
b Wat denk je dat er in de voorbereiding van bouw van deze brug had moeten gebeuren om het instorten van de brug te voorkomen? Je mag ervan uitgaan dat de brug onder gewone omstandigheden voldoende sterk was.
C36
Je moet een parachute maken waarmee een massa van 10 gram zo langzaam mogelijk naar beneden valt als je het van 1,5 m hoogte laat vallen. Het materiaal dat je gebruikt is papier (een velletje A4) en plakband.
a Maak zo’n parachute.
b Welke fasen heb je ondernomen om tot een zo goed mogelijke oplossing te komen?
c Doe een wedstrijd met andere groepen. Noteer alle tijden. Wie heeft de beste parachute? Waarom is die het best?
C37
figuur 11 Een blikopener
In deze opdracht ga je een blikopener onderzoeken. Kies een blikopener en voer de volgende opdrachten uit. Heb je geen blikopener, dan gebruik je figuur 11.
a Uit welke onderdelen is de blikopener opgebouwd?
b Wat is de functie van ieder onderdeel?
c Welke keuzes heeft de ontwerper gemaakt? Leg uit waarom hij voor deze oplossing gekozen heeft.
d Leg uit hoe je met deze blikopener moet werken.
IKEA is beroemd om de handleidingen bij de meubels die je nog in elkaar moet zetten. Behalve de naam komt er geen woord aan te pas. Alle handelingen die je moet doen zie je in de handleiding in eenvoudige figuren getekend.
e Maak voor jouw blikopener zo’n handleiding.
f Beoordeel jouw blikopener op:
- hoe het apparaat werkt (functionele eis);
- of het makkelijk te bedienen is (ergonomische eis);
- of het er mooi uitziet (esthetische eis);
- de prijs (economische eis).