8. Resultaten (Deel II)
8.7 Valt er dan te stellen dat technologie een grote rol speelt in het verloren gaan van traditionele
De te onderzoeken stelling: ‘’Technologie speelt een enorm grote rol in het verloren gaan van culturen’’ Er wordt steeds vaker gesproken over een ‘’Technocracy’’. Hiermee wordt gerefereerd naar het feit dat alles tegenwoordig door middel van technologie gaat en dit dus ook van grote invloed is op de hedendaagse samenstelling van de culturen. Eigenlijk wordt er gesteld dat de technologie de grootste invloed heeft op de cultuur en dus bijdraagt aan de samensmelting en tegelijkertijd het verloren gaan van unieke culturen. (Postman N. , 1992)
Eigenlijk wordt er al sinds de opkomst van technologie in het dagelijks leven geprotesteerd. Filosofen als Karl Marx hadden uitspraken als: ‘’Hand weefgetouw zorgt voor een maatschappij met een trouwe heerser, de stoommolen voor een maatschappij met een industriële kapitalist’’ – Karl Marx (Marx, 1847)
Maar nu de technologie al zo’n groot deel van de hedendaagse maatschappij beslaat: Is het wel zo dat technologie een cultuur 1. Per se helemaal wegvaagt en 2. Alle culturen op elkaar gaan
lijken/samensmelten?
De tweede vraag kan in dit geval vrij gemakkelijk beantwoord worden. Als er naar de wereld gekeken wordt is te zien dat de ‘’Westerse cultuur’’ en tevens de ‘’Chinese cultuur’’ allebei over enorm veel technologie bezitten. Hiermee wordt bedoelt dat in allebei de meest gangbare culturen gebruik wordt gemaakt van smartphones, internet, computers en bijvoorbeeld technologie dat is ingezet voor gebouwen, communicatie of transport. Toch valt niet te stellen dat de cultuur waar een Westerling zich in begeeft te vergelijken is met die van een Chinees. Normen & waarden, taal, tradities en religie spelen nog een enorme rol. In de tabel hieronder is terug te vinden dat de cultuur nog zoveel anders is. Ondanks het feit dat in allebei de culturen technologie al enorm opgenomen is.
Michael Adas schrijft in zijn boek ‘Machines as the Measure of Men’ dat technologie, zoals de titel het al stelt, een weerspiegeling is van de mens die het gebruikt. Als voorbeeld gaf hij dat hij tijdens een van zijn reizen in Afrika volledig met de nieuwste technologie uitgerust was en met zijn team de jungle in ging. Ondanks het feit dat hij verwachtte een voorsprong te hebben met zijn uitrusting en ‘kennis’ die hij dacht te hebben heeft hij het toch moeten afleggen aan de lokalen in de zoektocht naar bepaalde gebieden en dieren. Hij stelt dat technologie zeker helpt, maar daar het op de juiste manier wordt toegepast en gecombineerd met de kennis van de mens vanuit een bepaalde cultuur of een bepaald leefgebied zelf, hier optimaal van geprofiteerd kan worden. Pas toen hij ging samenwerken met de lokalen en zij vertelden vanuit hun perspectief waar technologisch een verbeterpunt te vinden was, hebben zij samen de daaropvolgende zoektochten in de jungle enorm succesvol doorlopen. (Adas, 1989)
Dit bevestigd eigenlijk dat een cultuur niet zozeer veranderd door technologie zoals eerder ook al gesteld werd bij het voorbeeld tussen Nederland en China. Het klopt dat technologie steeds meer wordt ingezet, maar waar het vóór wordt ingezet is volledig afhankelijk van de cultuur waar deze technologische wolk neerstrijkt.
Om terug te komen op de vraag of een cultuur dan ook per se helemaal wegvaagt wanneer er technologie geïntroduceerd wordt:
Vele hedendaagse ‘grote/overkoepelende’ culturen zoals bijvoorbeeld de Westerse, de Chinese, de Arabische: Allen maken zij gebruik van technologie en de cultuur staat nog steeds overeind en wordt niet met uitsterven bedreigt. Wellicht worden er steeds meer overeenkomsten en gebruiken
overgenomen, door globalisatie, maar in de kern heeft dit de culturen niet aangepast en zeker niet dat de ene cultuur de andere over begint te nemen. Laat staan wegvagen.
Het gegeven dat een cultuur niet iets statisch is, maar altijd aan het veranderen is gecombineerd met het besef dat deze culturen ook nog steeds zo enorm verschillen zouden tot het statement kunnen leiden dat een cultuur niet weggevaagd hoeft te worden bij de introductie van technologie. Deze invoering is hooguit een van de invloeden die een cultuur aanpast. Een aanpassing die zoals we weten nodig is om voort te kunnen blijven bestaan. In het boek ‘Mechanics of Pre-Industrial Technology: An introduction to the mechanics of ancient and traditional material culture’ stellen de schrijvers Brian Cotterell (Department of Mechanica land Production Engineering National University of Singapore) en Johan Kamminga (Department of Prehistory and Anthropology Australian National University) dat een cultuur van generatie tot generatie overdraagbaar is en dit mede bestaat uit bijvoorbeeld materiaal. Deze overgedragen kennis is voortgekomen uit het willen overleven in verschillende omgevingen. Wanneer er een idee van buitenaf komt kan deze, mits het bijdraagt aan de ontwikkeling van de cultuur, makkelijk toegevoegd worden aan ‘de poel van kennis’. (Kamminga, 1990)
Echter, het gaat in dit geval over de Karen en dus een traditionele cultuur die al jaren geen veranderingen heeft ondergaan. Geldt in dit geval hetzelfde?
In het boek van Brian Cotterell en Johan Kamminga wordt tevens gesteld dat innovaties van buitenaf niet per se opgenomen worden in de cultuur. Of een innovatie als een welkome toevoeging wordt gezien ligt geheel aan het perspectief van de eventuele nieuwe gebruiker. Het perspectief van de nieuwe gebruiker wordt bepaald door sociale, religieuze, politieke en economische invloeden. Een goed voorbeeld hiervan zijn de Amish in de Verenigde Staten. Zij hebben net de technologie die zij nodig achtten opgenomen in hun cultuur en dat maakt het dat zij kunnen communiceren met de rest en overleven, zonder dat zij de complete cultuur die in de Verenigde Staten heerst klakkeloos
Dit zou betekenen dat de invoering van technologie in de Karen cultuur, welke al zijn minimale intrede heeft gemaakt door middel van elektriciteit, niet het einde van de cultuur betekent. Zolang zij zelf bepalen wat zij willen overnemen van andere culturen zodra zij in staat zijn hiermee in contact te staan, hebben zij de Karen cultuur zelf in de hand. Enkele tradities zullen wellicht verdwijnen, maar daar komen nieuwe dingen voor terug in de plaats. Technologie zal in deze transformatie van de cultuur hooguit gereedschap vormen. De taal, sociale waarden en normen en andere zaken zoals bijvoorbeeld kleding, maken dat een cultuur verschilt van een andere. Zolang deze intact worden gehouden, met of zonder cultuur, staat dit niet direct gelijk aan het verdwijnen van de cultuur in zijn geheel.