Uitkomsten van het MFS-onderzoek naar tarieven

De MFS heeft in juli 2005 bij de zes grootste banken informatie opgevraagd over de tarieven die detaillisten voor pinnen betalen en over de gehanteerde

contractvoorwaarden. Vóór de overdracht waren bij Interpay twee contractvormen mogelijk: een Beatel-contract met een vast tarief of een Datanet/Digi ISDN Access-contract met een tarief dat afhankelijk was van het gerealiseerde aantal pintransacties. In de huidige situatie hanteren de verschillende banken verschillende typen contracten. Bij de enkelvoudige contracten kan er sprake zijn van een vast tarief per transactie, maar ook van een staffel op basis van ex-post gerealiseerde pinvolumes. Daarnaast

bieden sommige banken pinnen aan voor een vast bedrag per maand ongeacht het aantal transacties, of wordt een vrije voet gehanteerd, waarbij tot een bepaald aantal transacties geen tarief in rekening wordt gebracht. Bij mantelcontracten is daarentegen bij alle banken sprake van een zelfde contractvorm: een vast tarief waarover vooraf is onderhandeld. Anders dan in de oude situatie bij Interpay brengen sommige banken naast een transactiegebonden tarief ook abonnementsgeld in rekening.7

In tabel 3.2 zijn de oude tarieven van Interpay vergeleken met de medio dit jaar gemeten gewogen gemiddelde tarieven van de banken, waarbij rekening is gehouden met het aantal transacties per bank. Bij vergelijking van de gemiddelde tarieven van de banken moet men enige voorzichtigheid betrachten. Ten eerste is er nog beperkt zicht op de gerealiseerde pinvolumes. De schatting van het aantal pintransacties op jaarbasis, dat bij bepaalde contractvormen nodig is voor de vaststelling van het tarief, zal niet altijd betrouwbaar zijn. Bovendien waren op de peildatum medio juli nog niet alle contracten overgedragen aan de banken. Ten tweede kunnen banken

abonnementskosten in rekening brengen. Deze zijn voorzover mogelijk in de berekening van het tarief meegenomen. Bij maximaal 22% van het totaal aantal overgedragen contracten kon geen rekening worden gehouden met mogelijk wel in rekening gebrachte abonnementskosten. Het overzicht van de in 2005 betaalde gemiddelde tarieven voor pin moet derhalve worden beschouwd als een eerste indicatie van de prijsontwikkeling op de markt voor pinbetalingen. Volgend jaar zal de MFS opnieuw een peiling doen.

Tabel 3.2Gemiddelde pintarieven voor detaillisten (in eurocenten, excl. BTW) 6,56 6,48 5,97 4,92 4,73 Tarief inclusief nationale discount1 6,38 5,95 5,61 5,36 5,03 Tarief exclusief nationale discount 7,50 7,00 6,60 6,30 5,91 Aantal pin-

transacties per jaar 1 – 100.000 100.000 – 500.000 500.000 – 1.000.000 1.000.000 – 5.000.000 > 5.000.000 Interpay (2003) Banken (2005)

(1) In 2003 werden 1,157 miljard pintransacties gerealiseerd, op basis waarvan de Nationale Discount 15% bedroeg. Deze korting werd achteraf verrekend en gold voor de gehele markt.

Uit het overzicht komt naar voren dat grote detaillisten (meer dan 1 miljoen transacties per jaar) na de overdracht gemiddeld lagere tarieven betalen dan voor de overdracht. Voor de kleinere detaillisten (tot 1.000.000 transacties per jaar) is dit beeld minder eenduidig. Voor deze groep lijkt het pinnen vooralsnog duurder te zijn geworden. Op basis van de aangeleverde data kan geen onderscheid worden gemaakt tussen de gehanteerde systemen (Beatel, Datanet of Didi Access). Tussen deze twee systemen bestond bij Interpay een tariefsverschil.8

Tabel 3.3 geeft de verhouding weer tussen het goedkoopste en het duurste gemiddelde tarief dat door een bank in rekening wordt gebracht. De verschillen bij enkelvoudige contracten blijken groter te zijn dan bij mantelcontracten. Hierbij spelen mogelijk de bovengenoemde onnauwkeurigheden een rol, waardoor voorzichtigheid moet worden betracht bij de interpretatie van de resultaten. In ieder geval kan de conclusie worden getrokken dat er bij beide contractvormen in alle volumeranges verschillen in tarieven tussen de banken bestaan.

Tabel 3.3Verhouding tussen het gemiddelde tarief van de duurste en van de goedkoopste bank

1,49 1,05 1,09 1,03 1,05 1,85 1,21 1,37 1,11 1,04 1 – 100.000 100.000 – 500.000 500.000 – 1.000.000 1.000.000 – 5.000.000 > 5.000.000

Enkelvoudige contracten Mantelcontracten

Aantal pintransacties per jaar

3.4 Conclusies

De overdracht van de pincontracten van Interpay naar de banken is op 1 september 2005 geheel voltooid. De meerderheid van de detaillisten, zo blijkt uit onderzoek van NIPO/ECORYS-NEI, is op de hoogte van de veranderingen. Banken hebben echter volgens dit onderzoek relatief weinig stappen ondernomen om door middel van acquisitie nieuwe klanten te werven. Ook hebben met name de kleine detaillisten nog geen gebruikgemaakt van de mogelijkheid om te onderhandelen over de tarieven of te switchen naar een andere bank. De totaalrelatie met de huisbank is de voornaamste reden van het geringe switchgedrag. Volgens het onderzoek is het de verwachting dat het switchgedrag de komende jaren zal toenemen.

De MFS heeft medio van dit jaar de gemiddeld in rekening gebrachte pintarieven in kaart gebracht op basis van een vragenbrief aan de banken. De conclusie is dat grotere detaillisten met meer dan 1 miljoen transacties gemiddeld lagere tarieven betalen dan voor de overdracht, terwijl kleinere detaillisten vooralsnog duurder uit lijken te zijn. Het totale gemiddelde tarief vertoont een dalende trend. Uit het onderzoek komt verder naar voren dat er verschillen zijn tussen banken in de gehanteerde gemiddelde tarieven en dat het aantal contractvormen na de overdracht is toegenomen.

Beide onderzoeken laten een beeld zien van een markt waar vooralsnog sprake is van beperkte maar ontluikende concurrentie. Het is nog niet zeker dat deze ontwikkeling zich doorzet tot een situatie waarin sprake is van werkzame concurrentie. De NMa is dan ook voornemens ook in 2006 de nodige aandacht aan deze markt te schenken. In dat kader zullen de monitoractiviteiten van de MFS het komende jaar worden voortgezet.