Noch zijn hier achter by ghevoeght 8. schoone ende kluchtighe Liedekens.
Tot den leser.
Siet Leser 't tweede Deel van mijne ledigh uren, Het welck vervattend' is veel grillen ende kuren, Om eenen krancken geest te maecken kloeck en light, Nochtans elck liedeken niet eenen mensch ontsticht, Daer onder zijn gemenght verscheyde Bachus rancken De welck men singen kan by alle soort van drancken, Want als het lieve nat klimt naer een hoofd vol pijn, Met sangh en vrolijckheyt moet dit verdreven zijn. Daer by soo sult ghy sien veel soete Minne-sanghen Waer in een Minnaer toont het uytterste verlanghen, Om met die hy bemint te komen in het Echt, En niet een woort dat d'Eerbaerheyt bevecht.
Daer by vindt ghy den Lof van Schrijvers, Boeren, Smeden, En menigh Meye-Liedt vol minnelijcke zeden,
En ander kluchten die den Leser singhen kan,
Een nieuw Liedeken tot verheffinge en lof van den Landts-man, sonder den welcken niemant hier schier wel leven en kan.
Op de wijse: Van 't droevigh Nonneken.
Den Boer en Landts-man moet ick altijdt eeren, En prijsen sijnen eerelijcken staet,
Al is hy somtijdts arm en slecht in kleeren Nochtans met recht hy 't al te boven gaet, Pausen, Prelaeten
En Potentaeten, Edel van gheslacht ,
Den Landts-man niet veracht. Als Adam werckt' en Eva arrebeyde, Seght my eens waer was doen den Edelman, Den Boer alleen het mensche-zaedt verspreyde, Daerom prijs ick den Landts-man waer ick kan, Hy moet al gheven,
Sou ieder leven, Want alle goedt,
Komt van den Landts-man vroet.
Den Boer moet dagh en nacht spitten en zaeyen En ploeghen 't Landt maecken de velden klaer Om in den oegst sijn Kooren af te maeyen, Menschen en beesten spijst hy allegaer, Princen en Graeven,
Moet hy oock laeven Valt hem te voet,
Viva den Landts-man goet.
Paus, Cardinaelen, Bisschoppen, Prelaeten, Abten, Proosten, Pastoors en Monicken, Cappellaens, Kosters immers alle Staeten, Doctooren en by duyst Canonicken, Moet den Boer spijsen,
T'is weerdt om prijsen, Valt hem te voet,
Viva den Landts-man goedt.
Hoe sou den Koninck konnen oorlogh voeren Teghen sijn vijanden ten strijde gaen,
Quam al het ghelt en goedt niet van de Boeren, Alle Trafijcken souden stille staen,
Al de Soldaten Duytschen, Croaten, Den Landts-man goedt, Die oock al spijsen moet.
Hoe souden Princen, Vorsten Edel Heeren Krijghen soo menigh delicaeten kost,
69
Met de Madamen lustigh bancketteeren, Orainy-Appels met den besten most, Kieckens, Capoenen,
Lecker Limoenen, Hy gheven moet,
Viva den Landts-man goet.
Wat souden al die Kooplieden gaen maecken, Den Herbergier, Brouwer en Winckelier, Sonder den Boer s'en konnen niet gheraecken Hoe souden sy verkoopen waere dier, Sonder de Boeren,
Niemant kan roeren Den Landts-man goedt, Ons t'saemen spijsen moet.
Den Meulder met sijn Wijf, Maerten en Knechten Souden van hongher sterven en vergaen,
Niet een soldaet en soud'er konnen vechten, Waer hy dry oft vier maenden sonder graen Den boer moet t'haelen,
Souden sy maelen Valt hem te voet,
Viva den Landts-man goedt.
Wat sou den Backer en den Brouwer maecken Kost hy niet koopen Kooren, Gherst en Mout, Sonder den Landtsman niemant kan gheraecken, Want niemant en kan backen sonder hout Brouwer en Backer,
Leeft van den Acker, Kust hem de voet,
Viva den Landtsman goedt.
Oorlof voor 't lest ghy Boeren en Boerinnen, 'k Heb u ghepresen hier in 't generael,
'k Hoop dat ghy-lieden sult den Hemel winnen, Sorght daer wel vooren t'is oock 't principael, Al prijsens weerdigh,
Zijt niet hooveerdigh, Leeft in oodtmoet, Looft altijdt Jesus soet.
Mijn oogen, Van traenen vloedt, Enghel ghepresen, Ach wilt my ghenesen, Dan sal ick blijde wesen, En zijn wel ghemoet.
70
Dochter.
Jonghman stelt uw' gheklagh, En wilt vertrecken,
Ghy doet ontwecken, die in ruste lag[h]
'k En gheven niet om al uw' droevigh suchten, 't Zijn kluchten,
Wilt vluchten,
En stracx van my gaen, Ghy soeckt al quelen, Mijn eer te stelen, En dan uw' rol te spelen, En my laeten staen.
Jonghman.
Mijn Lief 'k wens om de doodt Js 't dat ick liegen,
En u bedriegen,
Of brengh in den no[odt]
Liefste soo ick van u gheen troost kan werven, 'k Moet sterven,
Bederven,
Van droef gheween, Laet my dogh winnen, Uw' hert en sinnen, Weet dat ick u beminnen, Lief en anders gheen.
Dochter.
'k Sien uw' ghetrouwigheyt, Houdt op van klaghen, 'kben alle daghen, Tot u dienst be[reyt]
Laet my van u een kus op trouw ontfanghen Mijn wanghen,
Verlanghen, Met een iever groot Mijn Trouw verheven, Wordt u nu ghegheven, Laet ons nu t' samen leven, Tot ons scheydt de doo[t.]
Liedeken tot lof van de Penne, en die de s[el]ve tot hun geluck en eer ghebruycken.
Op de wijse: van 't droevigh Nonneken.
Wys en gheleerde Lien ick moet u prijsen, En al die d' Edel konst der Pen hantiert 'k Moet respeckt u weerden lof bewijsen, Singhen uw' lof die tot den Hemel swiert Gheen konst der werelt,
Js meer beperelt, Als wijsheydt doet, Viva die schrijven moet.
71
Raets-Heeren hoogh gheacht en diergelijcke, Den Advocaet en Procureur van Staet, Clercken en ander Lieden van Pratijcke, Al die vernuft met d' edel Pen om-gaet, 'k Moet u Lied' eeren,
En respecteren, Viva den Man,
Die deftigh schrijven kan.
De konst der Pen die is seer hoogh te achten, Want sonder haer 't gheloove waer vergaen, Jck prijs hun al die naer gheleertheydt trachten, 'k Houd' hun voor sotten die de konst versmaen, Alle Trafijcken,
Die moeten wijcken, Voor dese konst, Viva die s' eerst begonst.
Den Lof kan noyt ten vollen zijn beschreven, Van die het eerst de konst ghevonden heeft, Vernuft en wijsheyt waer te niet ghebleven, T'is d' edel Pen die schoone schatten gheeft, 't Schrijven en lesen,
Js weerdt ghepresen, Daerom Jonckheyt, Leert al met neerstigheyt.
De konst der Pen is niet te verghelijcken, By schatten, rijckdom, ofte groote macht,
Want 't goedt siet men wel van de mensche wijcken En door de Pen wordt men tot staet ghebracht, Weeldigh sy leven,
Die hun begheven, Tot de Pratijck,
Worden ghe-eert en rijck.
Niemandt en kan de Penne-konst blammeren, Want haere krachten die zijn wonder goedt, Sy maeckt van kalaerts dickwils groote Heeren, Die haer beherten en sijn beste doet,
Want die zijn Klercken, 't Verstant moet wercken, De penne vloeyt,
Als ghy u ghelt maer spoeyt. Jn alle saecken is de Pen bequaeme,
En ieder lof moet gheven naer sijn staet, Soo moet de Pen om al haer wijse streken, Ghestelt zijn op den Alder-hooghsten graet, Daerom doet wijse,
't Welck is te prijsen Uw' kinders leert, Om eens te zijn ghe-eert.
Princen, Keysers, Coninghen en Graeven, Barons Cornels en ander Edel-Lien. En meer die hun tot d' edel Pen begaeven, Paus, Cardinaelen en die Kercken wijen Koop-lien, Facteuren,
Jngenieuren, De Pen hanteert,
Die gheheel het Landt regeert.
Dit is ter eer van alle Schrift-gheleerde Tot lof van die met d' edel Pen omgaen,
Ghemaeckt tot spijt van die dees Konst blameerde Wilt dan ghy Schrijvers dit in danck ontfaen, Ontfanght des jonste,
Ghebaert door konste Uyt mijne Pen,
Waer 'k mee u dienaer ben.
Een nieuw vermaeckelijck Drinck-Liedeken.
Op de wijse: van 't Vrouwken met soete melck.
Komt Drincke-broeders al by een, Doet elck een pinjen schincken, Laet ons drincken.
Eer dat wy van malkander scheen Weert tapt noch een,
Laet al de droefheyt sincken, Droncke flincke,
Laet ons drincken.
Al zijn ons kleeren al ghescheurt, Niet van de motten gheten, Maer versleten,
Lustigh daerom niet ghetreurt, Als 't langhe duert
't Drincken doet dat al vergheten, Mijn secreten,
Laet ick weten.
'k Bemin altijdt den Tuytepot, Als ick mijn keile laeve, Dat gaet braeve,
Het maeckt ons sot,
Wy en zijn noch niet begraven g'Heele gave,
Niemants slaeve.
Daer toe was ick ghedreven, Al mijn Leven,
Mijn ghelt dat maeck ick effen op, Wijn in de kop
Wilt my noch een dronckxken gheven, Al waer 't seven,
Lieven Steven.
'k Brengh u een teughsken van dit nat Het is seer soet van smaecken, 't Sal u raecken
Drinckt men te veel van Bachus vat, Soo wordt men sat,
Noch een pintjen is mijn taecke Eer ick braecke,
'k Sal het staecken.
Om soo te scheyden 't doet my pijn, 'k Wil mijnen dorst verdrijven, Drincken blijven,
Heer Weert tapt noch een pot met wijn, Het magh wel zijn,
Want t'en gaet my maer beklijven, Wilt niet schrijven,
't Wijf sou kijven.
Tapt noch een stoop wijn voor mijn ghelt, Eer ick naer huys gaen kijcken,
'k Sal my strijcken
Hier ligh ick gans ter neer ghevelt, Laet sonder gelt,
Dronckaers worden selden rijcke Al ghelijcke,
't Js publijcke.
Een nieuw kluchtigh liedeken op de doodt van Jan Credit, en van de Banckeroetiers.
Stemme: Van den wagen van Ronsse.
Komt Winckeliers, Banckeroetiers,
Ghy volck van kalaerts bende Treckt al naer Calis toe, Gaet by de onbekende, Wilt trecken uyt ons Landt,
Soo wel uyt Vlaenderen als brabant, Eer ghy raeckt in meerder schant, Uyt-strijckers deugenieten, Die schieten,
Die 't al door 't keil-gat gieten, Maeckt u bereet,
t' Weet goet bescheet, 't En sal u niet verdrieten, Ghy sult ghelijck, Daer wesen rijck,
En nieuw Credijt ghenieten. Ghy dronckaers kael, Die 't altemael,
Jn wijn hebben versopen, Versneuckelt en versmeert Wilt hier niet blijven loopen, 't Ostend' is d'Haeven breet Daer is een schoon Schip ghereet, 'k Heb daer af heel goedt bescheet, Om naer Calis te varen,
De baeren,
Sullen u niet beswaeren, Elck is verblijdt, Jn desen tijdt,
Over dees blijde maeren, 'k Wou dat ick daer, Met allegaer,
Mijn Liedekens oock waere. Den Capiteyn,
Die is Pareyn,
Van ons monsieur de Pover, Den Stierman is vaegh-u[yt] Den Schipper is een Roover, Een groot Seigneur van niet, Die naer al de kalaerts siet, En al door de keile giet Hy sal het Schip regieren, Bestieren,
Seer fraey met goe manieren, Sa Jan van Liers,
En Banckeroetiers,
Wilt hier niet langher swieren Treckt uyt de poort,
Van alle soort,
Want t'is hier al te diere. 'k Hebbe ghesien, Veel Timmerlien, Metsenaers ende Saegers, Lijne-wevers ende Smid[ts] Deurweerders, Boere plaghers, Apothekers, Barrebiers, Stoeldrayers en Winckeliers, Met meer ander Banck[e]roetiers, Met Procureurs en Heeren, Die leeren,
En in de Kroegh studeren, Die gaen al med',
Naer onse Sted', Sy sullen Negotier[en] Met nieuw credijt, 't Js goet profijt,
Niet meer naer Vlaender keeren. Die suypers zijn
van den Brandewijn
Ghy mooght niet achter blijven, Haest u maeckt ber[eet]
Speel-lieden locht van geest, Verheugen hun alder-me[est] Drincken hun sat als een beest, Met ander kaele vlieg[en] Die liegen,
En jeder een bedriegen, Wil schepe gaen, Van stonden aen,
Ghy kont noch plaetse krijghen, Maeckt u van hier,
Zijt ghy bystier,
Ghy weerden nat, Daer 't Vercken sat
Js met den tap gaen loopen, Koop-lieden sonder ghelt, Gaet op het Schip met hoopen Schippers en Voer-liens snoot, Laeten de peck-broeck in den noodt Om dat Jan crediet is doodt, Lietje-sanghers, Soldaeten, Die saeten
Hun ghelt en goedt op aten, Blijft hier niet staen, Maer wilt ras gaen Eer ghy komt te laete, Js 't al versmeert, En op gheteert,
Men doet noch Charitate. Ghy Meyskens teer, Die goedt en eer,
Door mallen hebt verloren, Vaert al naer Calis toe,
Daer wordt ghy maeght als vooren, Of die een kleyn kindtje draeght Ghy passeert daer weer voor maeght Tot de Trouw wordt ghy ghevraeght, Ghy sult daer domineren,
Met eeren,
Niemandt sal u blameren, Ghy sult aldaer,
Met vreught te gaer De Fransche Taele leeren, Doet dat ick segh, 'k Wijs u den wegh Ghy sult daer triumpheren. Oorlof voor 't lest,
'k Raed u om best
Ghy Borgher ende Boeren, Of volck van Bachus vat Die 't niet en kan uyt-voeren, Die te veel schuldigh staet, Aen Procureur oft Advocaet, 't Js tijdt dat ghy schepe gaet, 'k Segh het u sonder gecken, Neemt plecke
Die Pint en kan uyt-lecken, De witte vlagh,
Die men lest sagh
Die gaet men nu in-trecken, Jan-haeghel voort,
Komt ras aen boordt, 't Js tijdt dat wy vertrecken.
76
Nieuw vermaeckelijck mey-liedeken
Stem: maeckt Phebus dat het daeght etc
Den soeten Mey komt aen, Wilt u verblijden
Stelt aen een zijde, Droefheyt en ghetraen,
Men siet de blommekens nu jeudigh spruyten, Komt buyten
Hoort fluyten, Den Nachtegael,
Wilt vreughdigh springhen, Vlechten groene stringhen En hoort de Vogelkens singen, Met vreught altemael.
Neemt uw' Lief by der hant, Met groot verbleyen Wilt haer vermeyen, Langhst den groenen kant,
Aenschout het groene gras en oock de Boomen De stroomen,
Die komen Jn de rivier,
Wilt vreught beginnen Uw Liefste beminnen Herder en Heyderinnen Bluscht uw' minne-vier. Vlecht nu den roosen hoet, Wilt vreughden plegen Door deughde-weghen, En uyt liefde soet,
Ghy Meyskens laet u vande min door-straelen Wilt daelen,
En haelen,
Liefde uyt den rouw, Wilt niet meer klaghen, Men sal u nu vraghen, Of ghy wilt liefde dragen, En wesen een Vrouw.
Wilt nu gaen, Naer de Stee,
Drincken een sanctee. Koninck Carels testament, Heeft voor Hoirs bekent Duc d'Anjou den tweeden Sone, Van den Dolphijn te Bourbon, Die hy won,
Tot zijn loon,
Heeft de Spaensche Troon. 't Js gheluck voor g'eel het lant, 't is een stercken pandt
Vranckrijck sal met met Spaignien leven, Nu in vrede voor altijdt,
77
Wilt al gaen,
Steeckt de Vier-wercken aen. Vlecht Kroonen van Lauwrier, En maeckt vreughde-vier, Om hier med' te vereeren, Al die Vorsten kloeck en stout, Een van gout,
Voor dien Helt, 't Landt in ruste stelt. Nu sal alle Koop-mans goet, Reysen metter spoet Al sonder rechten te gheven, Of voor Comisen te vlien, Wilt verblijen,
Alle gaer, Over dese maer.
Vranckrijck en dien jongen vorst, naer ons welvaert dorst
Bidt dat Godt hun een langh leven, Magh verleenen al ghelijck, Jn sijn Rijck,
Plaets bereyt, Jn de Saligheyt.
Oorlof Christen menschen al, Hier op s'werelts dal
En aenbidt den Heer der Heeren, En zijn lieve Moeder mee, Dat s'ons vre
Gheeft te gaer, Nu en oock hier naer.
Kluchtigh liedeken van de nieuwe gilde van Joncker Domp-hooren, vry-heer van Nazareta, Marckgrave van Snuytenborgh.
Stemme: van het Catteken.
Groote neusen blijft staen, Luystert toe sonder faelen
Die moet gheven vijf groot. Als uwen Neus is krom, Of dat sy schiet haer vellen, Ghy moet mijn Heere den Dom, Elck jaer dry stuyvers tellen,
Hebt ghy eens Neus ghehult, ghebult, Oft wel met kroten op ghevult, Twee stuyvers is de schult.
78
Hanght uw Neus op uw kin Vier stuyvers moet ghy geven, Dat is een goet ghewin Om den Graef by te leven, Of die vol pocke-putten staen, Hy moet vijf groot betalen Of hy wordt kost ghedaen. Een blauw Kalckoenen Neus, Met eene groote swaeve, Moet haelen uyt zijn beurs En betaelen den Graeve,
Wel dry-en-twintigh stuyver[s] ghelt, Moet alle Jaer eens zijn ghetelt, Of men doet u ghewelt. Een Neus die jonghen heeft, Die moet eens s'jaers tracteeren, En elck een daelder geeft Want s'hebben de grootste eere, En al de kleene dompen vijs, Moeten oock gheven hun accijs Sy trachten naer den prijs. Neusen die zijn Camuys, Twee blancken zijn de rechten, Een neus als een kack-huys Men sal al sulcken knechten, Vry liber laten gaen
Maer neusen die wat scherp staen, Die hebben hem voldaen.
Wel aen dan voor het lest, Volght naer de Placcaeten Dat raed' ick u voor 't best, Betaelt het sal u baeten
Siet g'al den Graeve contenteert, Of ghy sult wesen ghesommeert, Of wel ghearresteert.
Een ollebollige t'samenspracke tusschen een oudt Edel-man en een jonger Vis-meyt.
Laet my in,
Ghy staet in mijn hert en sin.
Vis-meyt.
Wie magh daer soo klaeghen gaen 't Js Grampeer soo ick verstaen
79
Wegh van hier Leelijck dier Met uw' hulten Ende bulten, Ouden sot, Rochelvpot,
Aen uwen neus en baert hanght snot.
Grampeer.
Wat dat ick moet hoor en siet Van ons losse Margriet, Gaet maer voort, Vuyle poort, Wast uw' vlecken, Vuyle plecken, Uyt uw' gat, Doet eerst dat,
Eer dat ghy my meer bekladt.
Vis-meyt.
Wat wilt desen Baviaen My oock al verwijten gaen, Ghy zijt vuyl,
Wegh ghy uyl Wilt vertrecken Sonder gecken, Eer ick stijf Met ghekijf,
Smijt den pis-pot op uw' lijf.
Grampeer.
Smijt maer aen ghy duyvels moer 'k Wou den drommel wegh u voer, Ghy siet los,
Als een vos, Vuyle slincke, 'k Riecke stincke Uwen mont, Als een stront,
Noyt ick vuylder swijn en vondt.
Wat wilt ghy seggen van my, Slecht maloot, Uw' voorschoot Js vol smetten, Wilt op letten, Vuyl fatsoen, Uw' Caproen,
wilt die uyt sijn vouwen doen.
Vis-meyt.
Adieu Grampeere ruttel-broeck 'k Sien u gapen als een snoeck, Soeckt Grand' Peer,
Een Grand'-Meer, Sonder tanden, Voedt en handen, Die zijn rot, Rochel pot,
80
Liedeken tot troost van den gheplaeghden Huys-man.
Stemme: Van de Backers Dochter.
Komt ghy Boerkens van het Landt, Ghy zyt wel te beklaeghen, Sonder goet, ghelt of pandt Uw' beestialen en uw' graen dat doet mijn Heer verkoopen Om hem moey te gaen. Borghers en Edel-man, 'tmoet van den boer al leven Niemant hem troosten kan Eylaes den Boer heeft groote roey, Jn plats van op de pluymen Leydt met gat op stroey. d'Ontfanghers in de Stadt Die komen sit-dagh houden 't Js altijdt dit oft dat,
s' en sitten voor de ganse niet, Den Boer die moet betaelen Of komt in 't verdriet. De meulders om 't gemack Die zijn soo lanck van ermen Tasten diep in den sack, Kleer-maeckers eerelijcke lien Gheerne de beste brocken, Van sijn laecken snijen. Den boer en heeft geen rust Voor dat is hy begraeven Elck een treckt hem met lust Den Boer is als een notelaer Sy trecken en sy schudden Aen hem allegaer.
d' huysmeesters wilt verstaen Willen sy hun vermaecken Sy naer den Pachter gaen
Den Boer spant noch sijn eerden in, Noch moet hy vol betalen
Speck, Kieckens, duyve kleen ghebeent, Dat wordt hun altemaele
Van den Boer verleent. Den Boer is in den noodt Hy moet het al betaelen, Al waer hy sonder broodt 't bestiael slagh ghelt maelder[y] Met noch meer ander lasten Van Accisery.
Het treckt al aen den boer Bedelaers en Soldaten