Transfers van spelers

Een andere determinant die de aandelenrendementen van voetbalclubs kan beïnvloeden is de transfers van spelers. Transfers kunnen zorgen voor andere verwachtingen bij investeerders die op hun beurt kunnen leiden tot veranderingen in de aandelenprijzen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat transfers wel degelijk een impact hebben, maar is tot op heden beperkt.

14 In de zomer van 2018 betaalde Juventus €117 miljoen aan Real Madrid voor de 33-jarige Portugees Cristiano Ronaldo. Er heersten twijfels of deze hoge transferprijs en zijn hoge salaris gerechtvaardigd waren voor een speler die het einde van zijn carrière nadert en geen vooruitzichten biedt op doorverkoop met winst. Maar het “Ronaldo-effect” bewees het gelijk van Juventus. Niet enkel op het veld, waar Ronaldo met alweer 28 goals een grote bijdrage had in het behalen van de landstitel, maar ook vooral naast het veld bleek het een lucratieve transfer voor Juventus. Sinds de eerste geloofwaardige geruchten over een overgang bekend raakten verdubbelde het aandeel van Juventus nog voor Ronaldo een wedstrijd had gespeeld voor Juventus. Deze stijging zorgde ervoor dat de beurswaarde voor het eerst sinds Juventus in 2001 naar de beurs trok de kaap van een miljard euro oversteeg. Juventus geniet door de komst van de Portugese superster toenemende commerciële inkomsten (vooral uit merchandising en sponsordeals), TV-inkomsten en inkomsten uit wedstrijddagen. Daarnaast heeft Cristiano Ronaldo ook een enorme globale impact op het merk en sociale media van Juventus (KPMG, 2018).

Uiteraard kan de impact van de transfer van Ronaldo op het aandeel van Juventus niet gegeneraliseerd worden. Onderzoek naar de impact van transfers van spelers op de aandelen van voetbalclubs is tot op heden echter schaars. Onderzoek van Fotaki, Markellos, &Mania (2007) vertrekt vanuit de Resource-Based View (RBV) waarbij ze de spelers en trainers beschouwen als de belangrijkste elementen van het menselijk kapitaal van een voetbalclub. Deze Resource-Based View (RBV) wordt vaak gebruikt voor onderzoek binnen human resource management om te verklaren hoe de prestaties van werknemers waarde creëren voor bedrijven. Fokati et al. (2007) analyseerden de transfers van beursgenoteerde Britse voetbalclubs van 1997 tot 2004. Het verkopen en uitlenen (aanwerven) van spelers blijkt een positief (negatief) effect te hebben op de aandelenprijs. Het negatieve effect van het aankopen van nieuwe spelers is het resultaat van een overpricing gedachtegoed bij investeerders.

Investeerders gaan ervan uit dat de transfermarkt niet efficiënt is en dat spelers niet in staat zijn om hun hoge transfersommen terug te verdienen voor hun nieuwe club (Fotaki et al., 2007). Deze bevindingen zijn gedeeltelijk in strijd met onderzoek van Andrade, Mitchell, & Stafford (2001), die vonden dat aan-en verkopen van activa abnormale positieve rendementen genereren voor zowel kopers als verkopers. Daarnaast houden Fotaki et al. (2007) voor hun onderzoek geen rekening met specifieke karakteristieken van de transfer. Stadtmann (2006) kwam echter tot andere verrassende resultaten. Hij vond dat transfers en contractverlengingen de aandelenprijs niet beïnvloeden bij voetbalclubs.

15 2.3.3 Trainerswissels

Furtado en Rozeff (1987) toonden aan dat veranderingen in het management van een bedrijf leiden tot reacties op de kapitaalmarkten. Deze veranderingen in het management duiden op beleidsveranderingen in het bedrijf die zorgen voor een significante toename van het vermogen van de aandeelhouders. Bonnier en Bruner (1989) gaan akkoord met dit standpunt en stellen dat veranderingen in het management door ondermaatse prestaties de aandeelhouders ten goede komt.

Deze effecten van veranderingen in het management van een traditioneel bedrijf kunnen worden vergeleken met een trainerswissel bij een voetbalclub. Fotaki et al. (2007) vergeleken de trainer/manager van een voetbalteam met de CEO van een bedrijf vanwege de grote invloed van zijn beslissingen op de sportieve prestaties van het team.

Bell, Brooks en Markham (2012) analyseerden 53 trainerswissels van 16 beursgenoteerde Engelse voetbalclubs over de seizoenen 2000/01 en 2008/2009. Ze maakten hierbij een onderscheid tussen een “vrijwillige” en “onvrijwillige” trainerswissel. In de voetbalwereld is het gebruikelijk dat trainers die goede resultaten behalen beloond worden met een transfer naar een betere ploeg. Dit wordt hier beschouwd als een “vrijwillige” trainerswissel. Het onderzoek van Bell et al. (2012) toont aan dat de aandelenprijs stijgt met 0,8% na de aankondiging van het ontslag van een trainer. Het omgekeerde effect, een daling in de aandelenprijs van 0,5%, is merkbaar wanneer een trainer zelf opstapt of vertrekt naar een andere club. Deze resultaten kunnen intuïtief verklaard worden door het feit dat het ontslag van een slecht presterende trainer bij aandeelhouders zorgt voor de hoopvolle verwachting dat de prestaties zullen verbeteren met een nieuwe trainer. Het vertrek van een capabele trainer zorgt dan weer voor een tegenovergestelde reactie bij aandeelhouders en een daling van de aandelenprijs.

Het onderscheid tussen een ontslag en vrijwillig vertrek van een trainer werd niet gemaakt door Fotaki et al. (2007). Zij concludeerden net als Bell et al. (2012) dat het ontslag van een trainer een significant positief effect heeft op de aandelenrendementen terwijl het in dienst nemen van een nieuwe trainer gepaard gaat met een directe daling van de aandelenprijs. Ook in andere sporten werden consistente resultaten gevonden. Brown en Hartzell (2001) toonden aan dat de dag van de aankondiging van een nieuwe trainer bij basketbalclub Boston Celtics de aandelenprijs steeg met 7,4%.

2.3.4 Andere factoren

Zoals Bell et al. (2012) al concludeerden, zijn er naast wedstrijdresultaten nog verschillende andere factoren die de aandelenprijzen significant beïnvloeden. Zo kan de aandelenprijs bijvoorbeeld

16 beïnvloed worden door transfers⁴, trainerswissels⁵, sponsordeals, TV-deals, een nieuw stadion, een overnamebod, aankondigingen over de inkomsten en algemene veranderingen van de aandelenmarkt (Bell et al., 2012). Uitgebreid onderzoek naar deze verschillende andere factoren en hun impact op de aandelenprijzen van voetbalclubs is echter nog schaars. Wel zijn andere sporten al gebruikt voor gelijkaardige onderzoeken, waarvan de conclusies ook voor voetbalclubs zouden kunnen gelden.

Hieronder volgt een overzicht.

Brown en Hartzell (2001) onderzochten of bepaalde sport gerelateerde events de aandelen van sportclubs beïnvloeden. Zo gingen ze na of de bouw van een nieuw stadion weerspiegeld werd in de aandelenprijs van de Amerikaanse basketbalploeg Boston Celtics. Ondanks dat het nieuwe stadion zorgde voor een stijging van 60% van de inkomsten uit ticketverkopen vonden Brown en Hartzell (2001) geen significante invloed op de aandelenprijs. Een nieuw stadion heeft vaak wel positieve financiële gevolgen voor de club, maar leidt niet automatisch tot betere sportieve resultaten waardoor de impact op de aandelenprijs beperkt blijft.

In overeenstemming met het capital asset pricing model (CAPM) concludeerden Gannon, Evans en Goddard (2006) dat de aandelenprijzen van voetbalclubs verklaard kunnen worden door de marktindex. De marktindex heeft meestal een significant positief effect op de rendementen, zoals het CAPM voorspelt. Een stijging van 1% in de marktindex veroorzaakt een stijging van 0,1% in de voetbalaandelen (Gannon et al., 2006).

Daarnaast onderzochten Gannon et al. (2006) ook of aankondigen over de uitzendrechten in de Premier League een impact hebben, maar vonden hier geen significant bewijs voor. Niet-wedstrijd gerelateerde events hebben slechts een beperkte impact op de aandelenprijzen door een gebrek aan reactie van investeerders op de nieuwe informatie (Zuber, Liu, Lamb,& Gandar, 2005). Zuber et al.

(2005) bestudeerden de handelsvolumes van Engelse voetbalclubs genoteerd op de London Stock Exchange en vonden dat de volumes voor de meeste clubs consistent waren doorheen het jaar.

Handelsdagen zonder enige prijsveranderingen zijn vier keer zo hoog voor voetbalclubs in vergelijking met de markt (Zuber et al., 2005). Dit toont aan dat de investeerders nauwelijks reageren op nieuwe extra-sportieve informatie. Een verklaring is dat de meerderheid van de aandeelhouders van voetbalclubs niet geïnteresseerd is in de financiële toestand van de club en de aandelen enkel kopen om hun favoriete club te steunen.⁶

4 Zie paragraaf 2.3.2 Transfers van spelers