• No results found

4 Bijlage : Transcripten van de interviews met de mbo-studenten

4.13 Transcript Interview Student 13

Introductie gedaan, toestemming gevraagd en de opname gestart.

Interviewer

Laten we beginnen met een paar basisdingen. Hoe oud ben je?

1

Geïnterviewde

Ik ben nu 25. Dus iets ouder dan de gemiddelde student die je spreekt. Ik ben trouwens nu geen mbo-student 2

meer, maar ik heb er wel gezeten en onderzoek naar gedaan.

3

Interviewer

Je hebt er ook onderzoek naar gedaan zeg je?

4

Geïnterviewde

Ja, misschien is het wel goed om even in het kort daarover iets te vertellen. Ik heb dus mijn middelbare school 5

een beetje verkloot en dat had te maken met privédingen die niet samen konden. En dan zak je heel snel naar 6

beneden. En toen heb ik twee mbo-opleidingen geprobeerd. Eerst het Grafisch Lyceum en daarna 7

sociaalmaatschappelijke dienstverlening. En toen ben ik met die eerste opleiding gestopt, want het was heel 8

erg met computers en ik liep een beetje vast daarin. En bij de tweede poging merkte ik heel erg dat ik niet echt 9

uitdaging kreeg. En ook als je daarnaar vroeg, dan konden ze dat gewoon niet voor je regelen. En toen ging ik 10

stage lopen bij een maatschappelijk initiatief. En die gingen eigenlijk maatschappelijke problemen die mbo-11

studenten ervaarden oplossen samen met die mbo-studenten. Dat was heel cool. Er was bijvoorbeeld iemand 12

die was mantelzorger en één op de vier jongeren op het mbo bleek dus een mantelzorger te zijn, wat echt 13

heel veel is. En dan natuurlijk van één keer in de week zorg bieden naar gewoon elke dag. Dat verschilt 14

natuurlijk wel heel erg. Maar die ging dus een oplossing vinden om die jongeren te helpen. En ik strugglede 15

heel erg met het onderwijssysteem. Dus toen ben ik uitgedaagd om onderzoek te gaan doen voor het OCW 16

naar gelijke kansen in het onderwijs. Toen richtten we ons dus ook op het mbo, omdat we vonden dat het heel 17

gek is om te zeggen tegen de ene groep dat zij lager zijn dan de ander. Ja, dat is best heftig, dat voel je ook 18

gewoon. Toen ik naar vmbo ging, voelde ik me opeens lager. Het voelt alsof je aftakelt, terwijl onderwijs zou 19

dat niet moeten zijn. Dus toen hebben we daar onderzoek naar gedaan en is er ook een onderzoeksrapport 20

uitgekomen, dat was echt superleuk. En toen ben ik eigenlijk me nog meer gaan verdiepen. Toen wilde ik op 21

het mbo eigenlijk eerder stoppen. Dus dat ik vroeg of ik het versneld kon doen, want ik wilde het gewoon zo 22

snel mogelijk doen. Ik wilde gewoon zo snel mogelijk weer verder met mijn leven en dat kon toen niet. En toen 23

hebben ze geregeld dat ik mijn praktijkexamens kon doen omdat mijn stage bij dat bureau heel goed ging. En 24

dat was dan niet voor een diploma. Dat was gewoon voor je eigen gevoel: ik ben in ieder geval wel geslaagd in 25

praktijk. En toen hebben ze dat dus niet goedgekeurd omdat ik te veel had gedaan.

26

Interviewer

Omdat je te veel had gedaan?

27

137 Geïnterviewde

Ja. En toen begon dus mijn boosheid en mijn reis om verder naar dat onderwijssystemen te schoppen. Toen 28

zeiden ze dus op een gegeven moment: als jij een meubelmaker bent en ik ben jouw opdrachtgever en ik vraag 29

aan jou een simpel bijzettafeltje. En jij komt aan met een tafel met allemaal tierlantijntjes. Prachtige tafel. Dan 30

zeg ik mooie tafel, maar dat is niet wat ik heb gevraagd. BAM, oké, dit is dus blijkbaar onderwijs in hun ogen.

31

Dus toen werd ik zo boos. En misschien herken je dat wel, maar als je heel erg boos bent ergens op, dan zit 32

daar heel veel energie. Dus toen ben ik dingen gaan opzetten voor mensen die dus moeite hadden met het 33

schoolsysteem en vooral dus jongeren op het mbo om ze uit te dagen op een andere manier buiten de 34

klaslokalen. Dat is dus de MBO Univercity geworden, maatschappelijk betrokken onderwijs en dan de stad als 35

leerplek. Dat is echt heel leuk. En toen ben ik ook lezingen gaan houden door het land en werd ik ook gevraagd 36

om een praatje te houden. Dus toen ging dat balletje een beetje rollen. En dat heeft tot vorig jaar januari 37

geduurd, want toen wilde ik met een theaterstuk meespelen, maar corona. En nu doe ik dus een hbo studie:

38

toegepaste psychologie. En daar was ook allerlei rare dingen mee. Want ik had geen startkwalificatie, dus 39

moest ik in hoger beroep gaan omdat die 21 plus-toets niet goed was gekeurd. En na een rechtszaak ben ik 40

toch toegelaten. Maar dat heeft wel heel veel tijd en moeite en geld vooral gekost. Dus dat is een beetje mijn 41

achtergrond met onderwijs.

42

Interviewer

Wat een verhaal! En hoe lang geleden heb jij dan die mbo-opleiding gedaan?

43

Geïnterviewde

Volgens mij was ik 21. Ik was 16 jaar toen ik mijn vmbo-diploma haalde. Ik was ook een keer blijven zitten, dus 44

dan ben je 16 of 17. En toen ging ik naar het grafisch. Dat heb ik twee jaar toen gedaan. Ik zal wel iets van 21 45

zijn geweest.

46

Interviewer

En je hebt dus het hele studeren in coronatijd meegemaakt op het hbo, maar niet op het mbo dus?

47

Geïnterviewde

Ja, vorig jaar had ik nog geen opleiding, dus dat heb ik gelukkig toen ook niet echt meegemaakt. Ik heb er wel 48

veel over gehoord natuurlijk van mensen die dit jaar dus overnieuw hebben gedaan vanwege dat feit. En dat 49

is allemaal heel intens geweest, dus ik hoop niet dat het straks weer die richting op gaat.

50

Interviewer

Nee, breek me de bek niet open. Maar jij bent dus ook 18 geworden toen jij aan het mbo aan het studeren 51

was. En weet je nog hoe je dat een beetje ervaren hebt toen je 18 werd? Dus dat er ineens heel veel dingen 52

138 veranderen. Je kreeg ineens allemaal verplichtingen en eigen verantwoordelijkheden. Weet je nog hoe je dat 53

hebt ervaren?

54

Geïnterviewde

Ja, ik weet wel dat ik daar heel erg veel hulp bij nodig had van mijn ouders. En dat ik wel ook dacht: hoe zou 55

het zijn als je niet die ouders hebt die je daarbij kunnen helpen? In principe was het op zich via DUO allemaal 56

wel een soort van duidelijk. Ook met dat reisproduct. Ik heb toen wel volgens mij ooit een keer zo'n soort 57

boete gekregen, omdat ik het niet op tijd had stopgezet. Dat kan me nog vaag herinneren. Maar niet dat ik 58

echt dacht van: ho, wat gebeurt er allemaal? Dat had ik niet per se, maar ik woonde toen ook nog gewoon 59

thuis, dus dat scheelt heel erg. Als je op jezelf gaat wonen en dat soort dingen, dan wordt het al helemaal soms 60

chaotisch.

61

Interviewer

En je hebt dus dat studentreisproduct gehad en ook een keer een klein boete voor gehad. Heb je ook een 62

lening aangevraagd bij DUO of had je alleen een toeslag?

63

Geïnterviewde

Ja, ik had dus niet op tijd mijn mbo-diploma gehaald. En toen moest ik dat dus allemaal gaan terugbetalen en 64

dus ook je reisproduct volgens mij. Bij elkaar was dat iets van 4000 euro of zo. En opeens kreeg ik een bericht 65

dat ik dat dus moest terugbetalen, omdat ik niet mijn startkwalificatie had gehaald. En toen was ik dus ook 66

weer boos geworden. En toen heb ik bezwaar gemaakt daartegen, niet met het idee dat dit zou gaan werken, 67

maar ik wilde gewoon heel graag even daar een stuk over schrijven. En ik vind het gewoon heel bizar dat je 68

spreekt van een startkwalificatie op het moment dat je je mbo niveau 4 diploma hebt gehaald of je havo of 69

whatever, terwijl je zonder diploma net zo goed gestart kan zijn op de arbeidsmarkt. Ik had echt een CV, die 70

mijn leeftijdsgenoten niet hadden.

71

Interviewer

Ja, je had zelfs te veel gedaan.

72

Geïnterviewde

Ja precies. Ik had een vast contract, ik was gestart op de arbeidsmarkt en zij willen jou motiveren om je diploma 73

te halen binnen zo veel jaar. En als je dat niet doet, dan moet je dat terugbetalen. Dat is eigenlijk gewoon een 74

soort van boete op het feit dat je leven misschien soms anders kan lopen. Ik vind het sowieso bizar dat daar 75

een geldprijs aan vast wordt gezet, want onderwijs zou gewoon dynamisch moeten zijn. Mensen zouden 76

fouten moeten kunnen maken. Mensen zouden de tijd die ze nodig hebben moeten krijgen om daar te komen.

77

En als jij aan de ene kant nul hulp en begeleiding biedt en nul maatwerk genereert, ja dan is dit een beetje een 78

lelijke manier, vind ik, om jongvolwassenen te motiveren om hun diploma te halen. Alsof dat de motivatie 79

moet zijn om onderwijs te volgen. En toen had ik ook die brief geschreven : ik had heel graag mijn diploma 80

139 willen halen, maar het onderwijs maakte het mij niet mogelijk. Ik heb dit gevraagd, ik heb dat gevraagd. Ik heb 81

dit geprobeerd, ik heb dat geprobeerd en het kon gewoon niet.

82

Interviewer

Dat was je bezwaarbrief?

83

Geïnterviewde

Ja. Het is een hele lange brief. Ik heb dat samen ook gedaan met mijn werkgeefster, zij is juriste, dus dat was 84

heel chill. Op een gegeven moment kreeg ik ook een bericht terug van... Ik weet niet meer wie... Maar met de 85

boodschap van: joh meisje, houd je mond. Maak gewoon je mbo-diploma af en shut the fuck up.

86

Interviewer

Waarvan was diegene dan precies?

87

Geïnterviewde

OCW was dat. Dus die vonden mij waarschijnlijk een beetje vervelend, want ik bevroeg gewoon eigenlijk niet 88

alleen dat ik dat geld moest terugbetalen. Dat boeide mij ook helemaal niet. Maar het ging mij meer om de 89

essentie van wat onderwijs is en wat zijn we nu eigenlijk met z'n allen aan het doen? Ik vind het gewoon zo 90

bizar hoe er met mensen wordt omgegaan en dat je dus ook spreekt van lager en hoger. En eigenlijk zeg je 91

tegen die mensen op het mbo die misschien duizend andere problemen aan hun hoofd hebben. Als zij er niet 92

op tijd een diploma halen, zeg je eigenlijk: je hebt het niet goed gedaan, jij bent niet goed genoeg. Dat is 93

eigenlijk wat ze zeggen. Terwijl ik ook gewoon lesgeld heb betaald en ik heb in mijn ogen toen in Leiden nooit 94

goed onderwijs gekregen. Toen hadden we het over schuldproblematiek bijvoorbeeld. Ik wist uit mijn klas dat 95

heel veel jongeren in de schulden zaten en we hadden het daarover en dan moesten we een sociale kaart 96

maken. En ik zei op een gegeven moment tegen mijn docent: waarom zitten al die mensen in de schulden? Als 97

je nu vraagt aan de klas: wie zit er in de schulden? Als je kijkt naar hoe veel vingers er worden opgestoken, 98

waarom is dat? En toen werd er elke keer gezegd: dat is nou eenmaal zo. Daar moet je niet over nadenken, 99

dat is gewoon zo. En die zin werd zo vaak uitgesproken dat ik echt dacht: mogen wij niet zelf meer nadenken 100

of zo? Op het mbo word je opgeleid om dienstbaar te zijn naar het systeem of naar een opdrachtgever. En je 101

mag vooral zelf niet nadenken, dus dat word echt ziek afgestraft. Toen moest ik met die praktijkexamens een 102

hele simpele begroting maken en toen vond ik dat dus saai. En toen had ik een maatschappelijk kosten-103

batenanalyse gemaakt, waar dus een begroting in zat. En ze zagen dus dat ik een begroting kon maken, maar 104

ze hebben het dus afgekeurd omdat ik daarnaast ook nog een maatschappelijke kosten-batenanalyse had 105

gemaakt. Dus je wordt echt afgestraft op zelf nadenken en creativiteit. En dat vond ik zo naar, want als je kijkt 106

naar het mbo dan zitten daar juist de mensen die behoefte hebben aan creativiteit en autonomie. Want als 107

wij in het onderwijs mensen toetsen op alleen maar cognitieve vakken, dan creëer je een samenleving waarin 108

eigenlijk de rollen al zijn bepaald. En dat merk je heel erg, dat daardoor jongeren die bijvoorbeeld wat meer 109

een beelddenker zijn of creatiever zijn dan het onderwijs of de waaromvraag continu willen stellen, die zitten 110

elke keer vast op het mbo. Je zou verwachten dat je wel van de uni naar het mbo kan, maar waarom dan niet 111

van het mbo naar de uni? En elke keer als ik dat tegen mensen zeg, dan zeggen ze: ja, maar dat is toch logisch?

112

Maar elke keer als ik het bespreek met Italiaanse vrienden, Spaanse vrienden en ik zeg dat, dan denkt iedereen 113

140 echt wat? Ik heb ook tijdens dat onderzoek wat we toen deden voor het OCW een stukje geschreven over dat 114

we eigenlijk te veel ons focussen op het toetsen van taal en cognitiviteit dat we daardoor stelselmatig een 115

groep uitsluiten en stelselmatig een groep voortrekken. En toen was er een hoge pief van het OCW. Ik weet 116

even zijn naam niet meer, maar die ons begeleidde met het onderzoek, die zei: kan je dat stuk eruit halen, 117

want dat brengt onze positie in gevaar. Daardoor ben ik nog iets meer geradicaliseerd op dat gebied. Want 118

toen dacht ik: wow, dit is dus gewoon al bekend. Dit is dus iets wat gewoon opzettelijk wordt gedaan om een 119

bepaalde groep als elite te behouden en een bepaalde groep als werkers te houden, die niet mogen nadenken.

120

En dan denk ik ook: vind je het dan gek dat mensen gewoon afstand nemen van de politiek of niet meer verder 121

nadenken en heel snel de waarheid vinden bij één of andere populist? Ik vind dat niet raar.

122

Interviewer

Helder. Ik vind dat je een heel fair point maakt, zeker. Maar toen jij dat bezwaar hebt gemaakt, heb je dus 123

alleen die brief teruggekregen van het OCW en toen is er voor de rest niks meer mee gedaan?

124

Geïnterviewde

Nee er is gewoon gezegd: dit bezwaar is niet gegrond. Ik had ook helemaal rechten van de mens erbij gehaald 125

en recht op passend onderwijs en dat soort dingen. Maar ik wist dat natuurlijk van tevoren ook wel dat ze het 126

zouden afkeuren. Maar het was meer gewoon een signaal afgeven. En ik vond het jammer dat ze niet hadden 127

gedacht: oké interessant, we gaan het hier een paar keer over hebben. Of ik nodig je uit voor een kopje koffie.

128

Nee, dat hebben ze niet gedaan. Maar daar hebben ze denk ik ook helemaal geen behoefte aan, want daar zit 129

hun hun prioriteit niet.

130

Interviewer

Je bent uiteindelijk toch een hbo-studie gaan doen. En toen zei je dat die toets toen je 21 werd, dat dat toen 131

niet gold. Hoe heb je dat uiteindelijk opgelost?

132

Geïnterviewde

Ja dat was vorig jaar. Ik wilde of journalistiek gaan doen of toegepaste psychologie. En toen heb ik toch voor 133

toegepaste psychologie gekozen en toen moest ik een 21 plus toets doen. Die was 300 euro. Dat vind ik al 134

bizar, want heel veel mensen kunnen dat gewoon niet betalen. En gelukkig had ik ouders die me daarbij konden 135

helpen en had ik gewoon wel veel geld gespaard om dat te kunnen doen. En dat werd toen via AOB Compaz 136

gedaan. Dat is weer een ander bedrijf, die die toetsen regelt. Toen was ik met een psycholoog in gesprek die 137

dus die toets ging afnemen bij mij. En toen moest ik dus die toets doen online, want corona natuurlijk. En toen 138

ging alles gewoon goed, maar bij onderdeel dacht ik echt: wat?! Volgens mij heb ik de vraag niet begrepen en 139

opeens klonk het niet meer logisch. En ik zag dat klokje zo linksonder in het scherm. En uiteindelijk bleek dus 140

dat ik op alles gewoon bovengemiddeld had gescoord, behalve dus op ruimtelijk inzicht. Daar had ik een één.

141

Ik dacht echt: dit klopt niet. Ik teken al mijn hele leven, ik bouw dingen al mijn hele leven. Ik heb nog nooit 142

gemerkt dat ik geen ruimtelijk inzicht heb. Dan opeens zo'n toets. Dus ik dacht nou dit klopt niet. En toen had 143

die psycholoog van AOB Compaz gezegd: stuur dit op, ik schrijf er een stuk bij, want ik kan ook zien dat dit niet 144

klopt als de rest zo hoog is en dit dan opeens een één, dat klopt gewoon niet. Dus zij ging daar een bericht 145

over schrijven en dan moest ik het doorsturen naar de examencommissie. En de examencommissie heeft daar 146

141 eigenlijk niet inhoudelijk naar gekeken. Waarschijnlijk was ik rood gekleurd of zo. En toen ben ik dus in bezwaar 147

gegaan, want ik had zoiets van ja sorry, maar ik moet 300 euro betalen voor een momentopname. Daar kan 148

van alles fout gaan en jullie zijn niet eens in staat om gewoon even inhoudelijk te kijken naar dit dossier. En 149

toen was de examencommissie vervolgens boos op AOB Compaz omdat zij hadden gezegd dat ik nog een kans 150

had, dat er nog een deur openstond. En toen heb ik ook tegen haar gezegd: snap jij niet dat dit gewoon heel 151

raar is? Je zegt nu gewoon nee tegen een gemotiveerde student die bereid is om 300 euro te betalen om 152

toegelaten te worden op deze opleiding. Het klopt niet, dat zegt die psycholoog ook. Waarom wordt dit zo 153

moeilijk gemaakt? En dan was het: ja regels, regels, regels. En toen dacht ik fuck you met je regels. Je moet 154

begrijpen waarom die regels er zijn en soms moeten er juist uitzonderingen zijn op regels om het weer logisch 155

te maken. Dat hoort gewoon. Je moet gewoon altijd gewoon kijken: is deze regel nu van toepassing, ja of nee?

156

Interviewer

Precies, dat is wat ik ook bedoel met die menselijkheid. De communicatie van de overheid moet menselijk 157

blijven.

158

Geïnterviewde

Inderdaad, bij onderwijsinstellingen precies hetzelfde hoor. Vervolgens ben ik nog verder in beroep gegaan en 159

toen hadden we op een gegeven moment een hoorzitting. En die advocaat had tegen die examencommissie 160

gezegd: hebben jullie gebruik gemaakt van de clausule ... Ik weet niet precies welke. Er was een soort regeling 161

die voor de school eigenlijk was om een uitzondering te maken op regels. Maar toen had de school gezegd: ja, 162

maar wij hebben altijd zo veel aanmeldingen. We hoeven nooit gebruik te maken van die regels. Toen had die 163

advocaat gezegd: maar het is ook niet voor jullie. Het gaat erom dat de leerlingen inhoudelijk worden bekeken

advocaat gezegd: maar het is ook niet voor jullie. Het gaat erom dat de leerlingen inhoudelijk worden bekeken