Toeristisch product en promotie

De vraag naar hotelovernachtingen en daarmee de rentabiliteit van de hotels kan worden gestimuleerd door het gehele toeristisch product van de Vlaamse kust te versterken. Gedacht kan worden aan uiteenlopende middelen van het organiseren van evenementen tot het uitbreiden van de passagiersvluchten op de Internationale Luchthaven Oostende-Brugge.

Naast het verbeteren van het product dient ook aandacht te worden besteed aan het creëren van additionele vraag door het intensiveren van de promotie van de kust als toeristische bestemming. Bij voorkeur zou dit moeten worden opgebouwd vanuit een nauwe samenwerking tussen de verschillende marktpartijen, inclusief de gemeenten, provincie, Toerisme Vlaanderen, de hoteliers en overige toeristische ondernemers.

Deze middelen vallen echter buiten het bereik van deze studie.

6.3 Conclusie

Geadviseerd wordt om de volgende hefbomen te overwegen.

Kiezen voor gemeenschappelijk beleid

Het hotelaanbod aan de Vlaamse Kust is de afgelopen jaren sterk afgenomen. Om een impuls te geven aan de kwaliteit en ontwikkeling van de hotelmarkt dient gekozen te worden voor een duidelijke focus in het beleid. Voor de Vlaamse Kust kan deze focus liggen op het stimuleren van ontwikkelingen op het gebied van congressen en wellness. Belangrijk is dat de gekozen hefbomen uitgedragen worden in het beleid van de alle 10 kustgemeenten, alsmede in het provinciale en Vlaamse beleid. Dit is nodig om de voorgestelde focus op congressen en wellness kracht bij te zetten, en om te voorkomen dat het beschermen van hotels in de ene gemeente ten koste gaat van de hotels in andere gemeenten. Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuw Strategisch Beleidsplan voor Toerisme en Recreatie.

In het verlengde daarvan zouden meer specifieke afspraken kunnen worden gemaakt tussen de 10 kustgemeenten, de provincie en Vlaanderen. Deze zouden

kunnen worden vastgelegd in een beknopt, gemeenschappelijk vastgesteld plan van aanpak.

Realiseren grote congres- en wellnesshotels

In buurlanden als Nederland en Duitsland is gebleken dat investering in enkele grootschalige hotels een positieve invloed kan hebben op het toerisme naar een bepaald gebied, mits gekozen wordt voor een duidelijke focus. Daarbij kunnen zij een impuls geven aan bestaande, kleinere accommodaties om eveneens te investeren en te renoveren. Aan de Duitse Oostzeekust is in de jaren ’90 sterk met overheidssteun sterk geïnvesteerd in wellnesshotels, wat heeft geleid tot een sterke groei van de toeristische markt. Voor de Nederlandse Noordzeekust geldt dat veel hotels wellness gebruiken als een aanvullende vraaggenerator, terwijl in bijvoorbeeld Noordwijk de investeringen in enkele grote congreshotels hebben geleid tot een grote spin-off voor zowel de marktpositie van de totale gemeente als de renovatie en rentabiliteit van kleinere accommodaties. De hotelmarkt aan de Vlaamse Kust kan gestimuleerd worden met een focus op congres- en wellnesshotels. Dit thema zou een belangrijk onderdeel kunnen zijn van het gemeenschappelijke te kiezen beleid. Logische locaties hiervoor lijken de grotere hotelmarkten van bijvoorbeeld Knokke-Heist of Oostende.

Opzetten garantiefonds voor bankleningen

Voor banken is de hotellerie een kleine, relatief onbekende markt. Banken blijken dan ook nog altijd huiverig te zijn voor financiering van horeca, inclusief hotelbedrijven. Dit geldt met name voor hotelprojecten buiten de grote steden en zeker wanneer er geen grote hotelketen achter de investering staat. Banken stellen namelijk hoge eisen aan de waarborg van de lening en de onderbouwing van de plannen en hanteren een relatief hoge rente. Het opzetten van een garantiefonds zou het risico voor de banken kunnen verlagen waardoor de benodigde financiering voor zowel bestaande als nieuwe hotelbedrijven dichterbij komt en goedkoper kan worden. Mogelijk kan dit fonds worden opgezet in samenwerking met PMV (Participatie Maatschappij Vlaanderen). Wanneer een dergelijk garantiefonds onderdeel is van een gemeenschappelijk beleid van de 10 kustgemeenten is dat voor de banken een duidelijk ondersteunend signaal.

Fiscale maatregelen

Investeringen door met name kleinschalige hotelbedrijven kunnen gestimuleerd worden door middel van fiscale maatregelen zoals het toestaan van versneld afschrijven. Wanneer ondernemers de mogelijkheid wordt geboden om versneld af te schrijven op hun investeringen, kunnen zij profiteren van een versnelde belastingteruggave en daarmee een deel van de kosten dragen.

Invoeren van RUP’s

Met betrekking tot RUP’s (Ruimtelijke UitvoeringsPlannen) zijn er drie mogelijkheden:

1. Zones vastleggen waarin bestaande (of nieuwe) hotels kunnen komen (hotelzones: uitsluitend bestemd voor de functie hotel). Hierdoor is het niet langer mogelijk om de hotels tot appartementen om te zetten. Op korte termijn beschermt het de hotelfunctie, maar op lange termijn biedt het geen impuls om in de hotels te investeren. Voor nieuwe hotels is een alternatief om een hotelzone af te bakenen in combinatie met een andere functie; mocht het hotel er dan niet komen, dan kan is de andere functie nog mogelijk.

2. Strategische projecten of gemengde projecten: in gemengde projecten kunnen hotelontwikkelingen worden gekoppeld aan andere functies waardoor de lagere opbrengsten die hotels voor ontwikkelaars en investeerders presenteren kunnen gecompenseerd worden (bijvoorbeeld koppeling appartementen-hotel, casino-congresfaciliteiten-hotel-appartementen). Bij gemengde projecten kunnen hotelontwikkelingen worden opgelegd, waardoor er met garantie een hotel zal komen. In dit kader zullen moderne, grotere hotels gerealiseerd worden die aan de hedendaagse eisen van de gast voldoen. Belangrijk is dat de hotelfunctie zodanig wordt gedefinieerd dat het hotel uiteindelijk ook enkel als hotel kan functioneren en niet kan worden ingevuld als appartementen die individueel, zonder centraal beheer, worden verkocht.

3. Zones afbakenen waarin er een hotelvriendelijk beleid gevoerd wordt door bijvoorbeeld een ruimere vloerindex toe te staan wanneer in een project een hotelfunctie wordt opgenomen (= hotelvriendelijke zones). Zo kunnen ook in bepaalde zones hotels meer uitbreidingsmogelijkheden worden aangeboden.

Belangrijk hierbij is dat voldoende aandacht wordt besteed aan de juridische onderbouwing van deze uitzonderingsregels.

Subsidiemogelijkheden voor hotelrenovatie

Om hotels te kunnen renoveren en moderniseren is behoefte aan financiering. Dit kan worden gestimuleerd door de subsidiemogelijkheden uit te breiden. De huidige subsidieruimte is vaak zeer klein ten opzichte van de benodigde investeringen. Te denken valt niet alleen aan subsidies voor brandveiligheid en toegankelijkheid, maar ook voor kwaliteitverbetering of uitbreidingen op het gebied van congressen en wellness. Daarnaast zou ook kunnen worden overwogen om subsidies te verlenen op het gebied van automatisering van bijvoorbeeld marketing- en reserveringssystemen. Op deze manier worden met name ook de bestaande, kleinschalige hotelbedrijven ondersteund.

Begeleiding en ondersteuning van bestaande en nieuwe hoteliers

Veel hoteliers geven aan moeilijk toegang te kunnen vinden tot (externe) financiering en tot premies en subsidies voor hotels. Een ondersteunende maatregel kan daarom zijn om meer begeleiding en ondersteuning te bieden aan bestaande en startende hoteliers. Door hoteliers actief te begeleiden kunnen zij gestimuleerd en geholpen worden in het up-to-date brengen van hun product zodat dit meer aansluit op de behoefte in de markt, en kan het kleinschalige hotelproduct behouden blijven.

Cursussen en trainingen voor hotelexploitanten

De bestaande hoteliers maken weinig gebruik van de beschikbare moderne methoden voor hotelmarketing en hotelmanagement. Deels wordt dit veroorzaakt doordat te weinig kon worden geïnvesteerd in hiervoor benodigde automatisering, maar deels ook door het ontbreken aan moderne kennis en vaardigheden. Door middel van cursussen en trainingen kunnen de kennis en vaardigheden van de hoteliers op niveau worden gebracht. Dit zal naar verwachting een ondersteunende werking hebben voor de effectiviteit van de hiervoor genoemde hefbomen.

Monitoring

Geadviseerd wordt om de uitvoering en efficiëntie van de voorgestelde maatregelen nauwlettend te volgen. Ook bij het ontwikkelen van nieuwe hotels is het van belang de gevolgen voor de bestaande hotellerie te blijven monitoren, met name op het gebied van bezettingsgraden, kamerprijzen en rentabiliteit.

Van Hengellaan 2 1217 AS Hilversum Nederland

Tel. +31 (0)35 - 548 90 20 Fax. +31 (0)35 - 548 90 30 email info@horwath.nl www.horwath.nl

Hotel, Tourism and Leisure