6 Blockchains vanuit het perspectief van het Google Spain-arrest 1 Google Spain als uitgangspositie
6.5 Toegang tot informatie en technologie
Het Hof noemde vervolgens het fundamentele recht op vrijheid van meningsuiting alleen impliciet als het belang die internetgebruikers kunnen hebben om toegang tot de informatie te hebben die wordt verwijderd. Waar eerst werd benadrukt dat tussen dit belang en de privacybelangen van de betrokkene een goed evenwicht dient te worden gevonden, gaf het Hof ook hierin het recht van de betrokkene in beginsel voorrang.102 De belangen van anderen konden wel een grotere rol hebben afhankelijk van de omstandigheden van het geval, de aard van de informatie, hoe gevoelig deze is voor het privéleven van de betrokkene en het belang dat het publiek heeft om toegang te hebben tot die informatie. Dit laatste kan afhangen van de publieke rol die de persoon speelt in de maatschappij.103
Het Hof hield daardoor geen rekening met de vrijheid van meningsuiting van de zoekmachine en van de gebruikers van de zoekmachine. Bij zoekmachines kan het verwijderen van
zoekresultaten impact hebben op de vrijheid van meningsuiting omdat de volledigheid van informatie op het internet wordt aangetast.
Dit is bij blockchaindiensten ook het geval maar het verschil is dat de zoekmachines kunnen blijven functioneren bij een verwijdering van persoonsgegevens. Bij blockchaindiensten wordt door een verwijderingsverzoek de toegang tot de informatie op de dienst
gecompliceerd omdat de dienst voor dit verzoek moet worden stilgelegd. Er vindt hierdoor een grotere inbreuk plaats op de rechten van anderen om informatie te kunnen vinden dan in het Google Spain-arrest het geval was.
De mate waarin de vrijheid van meningsuiting bescherming biedt wordt versterkt door de rol die een dienst speelt in haar bijdrage aan een vrije stroom van informatie. De rol die
zoekmachines hebben bij dit proces werd door de advocaat generaal benadrukt maar door Het Hof genegeerd.104
Blockchaindiensten kunnen ook een dergelijke bijdrage leveren gezien de technologische eigenschappen van blockchaintechnologie waardoor informatie betrouwbaar, openbaar en onveranderlijk is. Blockchaindiensten kunnen daardoor ook een grotere bescherming onder de vrijheid van meningsuiting verdienen.
102 HvJ EU 13 mei 2014, C-131/12, (Google Spain), r.o. 81, 97. 103 HvJ EU 13 mei 2014, C-131/12, (Google Spain), r.o. 81. 104
38
Ten slotte heeft het disruptieve effect van een verwijderingsverzoek bij blockchains het effect dat er geen gebruik meer van de dienst gemaakt kan worden. Waar zoekmachines nog
gewoon werken en waar via andere zoektermen de informatie over een persoon nog steeds gevonden kan worden, betekent honorering van een verwijderingsverzoek bij
blockchaindiensten een zware inbreuk op de rechten van anderen om informatie te kunnen vinden. De keuze om gebruik te maken van de technologie en van de blockchaindienst als faciliterend middel om informatie te vinden wordt ontnomen.
Waar het Hof in Google Spain te weinig aandacht besteedde aan de vrijheid van meningsuiting en de rechten van anderen, zal het Hof in een arrest met betrekking tot blockchaindiensten mijns inziens veel meer aandacht aan deze belangen moeten geven. Het verwijderen van de persoonsgegevens zorgt voor een dermate grote inbreuk op de vrijheid van meningsuiting, dat in een afweging van deze rechten de privacybelangen van de betrokkene vaak minder zwaar zullen wegen.
39
6.6 Conclusie
Vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy en gegevensbescherming moeten beschouwd worden als twee gelijkwaardige grondrechten. De vrijheid van meningsuiting beschermt daarbij directe communicatie maar ook middelen van communicatie en de rol die een partij vervult in bijdrage aan idealen van vrijheid van meningsuiting.
De impact op de privacy van de betrokkene die het laten staan van persoonsgegevens in de blockchain heeft kan groot zijn wanneer een privésleutel wordt gelekt en wanneer een publieke sleutel wordt gekoppeld aan een individu. Wanneer dit niet gebeurt is de privacy impact in vergelijking met zoekresultaten relatief laag. Hoe groot de invloed op het leven van de betrokkene is, zal afhangen van de omstandigheden van het geval.
De economische belangen van een verwijderingsverzoek zijn voor een blockchaindienst en zijn gebruikers veel groter dan voor een zoekmachine. Bij een verplichtte verwijdering van gegevens op de blockchain moet de gehele dienst worden stilgelegd.
De belangen van vrijheid van meningsuiting zijn bij blockchaindiensten om deze reden ook een stuk groter dan in het Google Spain-arrest het geval was. Ten eerste betekent het verwijderen van informatie een inperking van de informatie die andere gebruikers kunnen vinden. Daarnaast betekent het dat alle toegang tot informatie en de mogelijkheid om deze te delen op de blockchain wordt stilgelegd. Ten tweede kan de blockchaindienst niet meer haar eventuele bijdrage leveren aan idealen van vrijheid van meningsuiting. Ten slotte wordt aan mensen de toegang tot de technologie en blockchaindienst ontzegd wanneer de dienst wordt stilgelegd.
De inbreuk op de vrijheid van meningsuiting van de blockchaindienst en van anderen is dermate groot dat een afweging van fundamentele rechten bij de toepassing van het recht op vergeten worden in het merendeel van de gevallen anders dient uit te vallen dan in het Google Spain-Arrest het geval was. Een dergelijke interpretatie van artikel 17 lid 3a AVG toegepast op blockchaindiensten vraagt daarom mijn inziens om een interpretatie van de AVG als levend instrument, net zoals in de Autronic zaak. Dit betekent dat de vrijheid van
meningsuiting het laten staan van persoonsgegevens op blockchains in veel gevallen kan rechtvaardigen. In hoofdstuk zeven zal worden bekeken welke ruimte de AVG laat voor een dergelijke interpretatie.
40