De oogst van korrelmaïs is reeds beschreven in paragraaf 2.3. Voor een optimale biomassa opbrengst is het van belang dat zowel de restplant, het schutblad en de spil worden verzameld en afgevoerd, dit is vrij complex. Probleem hierbij is met name dat de restplant en de spil met het schutblad bij de oogst een aparte route gaan en dat de restplant naar beneden getrokken wordt en min of meer ingewerkt wordt. De restplant, spil en schutblad komen niet mooi bij elkaar in een zwad te liggen, zoals dat bij granen het geval is. De onderstaande methoden zijn bedacht om uit te testen op het land:
MKS-oogstmachine
Voor de oogst van maïskolvensilagen (MKS) heeft loonbedrijf Eugelink een machine ontwikkeld waarbij de kolven en de restplant in één werkgang gescheiden worden geoogst. Op de maïshakselaar bevinden zich 2 hakselunits. De kolf met schutblad gaat door de standaardhakselaar in een achter de hakselaar getrokken wagen en de restplant (stro) gaat via een zijafvoer en een tweede hakselunit in de naastrijdende wagen. Het stro wordt gevoerd aan droogstaande koeien en jongvee en de verhakselde kolven worden gevoerd als krachtvoer aan het melkvee.
Mogelijk is zoiets ook voor oogst van maïsstro, spil, schutblad en korrel in één werkgang te bedenken, dus op een dorsmachine. Dit gaat wel gepaard met de nodige ontwikkelingskosten. De restplant wordt hierbij na het ontkolven via een zijwaartse afvoer en een aan de zijkant van de dorsmachine aangebrachte hakselunit in een naast rijdende wagen geblazen. De spil en het schutblad zouden aan de achterkant van de dorsmachine via een opvoerbandje ook in deze naast rijdende wagen gestort kunnen worden. De korrels worden zo als gewoonlijk in de voorraadbak op de machine opgeslagen.
product. De uitvoering van deze methode geeft een idee wat er aan maïsstro (exclusief spil en schutblad) geoogst kan worden.
Standaard maaidorsen, 2e werkgang maïshakselaar
Bij deze methode wordt de korrelmaïs op normale wijze gedorsen, maar de mesjes om de restplant te verkleinen en deels in te werken zijn uitgeschakeld. De restplant moet zoveel mogelijk rechtopstaand in tact worden gehouden. De spil en het schutblad komen achter de dorsmachine op de grond te liggen, liefst op de stengels. Met de huidige dorsmachines wordt nog wel eens een rij platgereden wat zeer ongunstig is. Door aanpassing van de spoorbreedte van de dorsmachine is dit mogelijk te verhelpen. In de tweede werkgang wordt het restproduct met een maïshakselaar met een rijonafhankelijke invoer (bv. kemperbek) geoogst. Dit levert een verhakseld product op, dat makkelijk te transporteren en in te kuilen is. Mogelijke negatieve effecten zijn oogstverliezen en grond in het product.
Standaard maaidorsen, 2e werkgang bietenontbladeraar
Ook bij deze methode wordt de korrelmaïs op normale wijze gedorsen, maar de mesjes om de restplant te verkleinen en deels in te werken zijn uitgeschakeld. De planten moeten indien mogelijk wel worden
afgesneden. De spil en het schutblad komen achter de dorsmachine op de grond te liggen, liefst op de stengels. In de tweede werkgang wordt het restproduct door middel van een bietenontbladeraar geoogst. Door de zuigende werking van de klepels wordt het product opgezogen en vervolgens in een naast rijdende wagen geslagen. Het product wordt verkleind, maar is waarschijnlijk veel grover dan verhakseld product, waarbij spil, schutblad en stengel grotendeels intact zullen zijn.
Mogelijk negatieve effecten zijn ook hier oogstverliezen en mogelijk door de zuigende werking nog meer grond in het product.
Standaard maaidorsen, 2e werkgang in het zwad leggen en 3e werkgang opraappers
Ook bij deze methode wordt de korrelmaïs op normale wijze gedorsen, maar de mesjes om de restplant te verkleinen en deels in te werken zijn uitgeschakeld. De planten moeten in ieder geval wel worden afgesneden. De spil en het schutblad komen achter de dorsmachine op de grond te liggen, liefst op de stengels. In de tweede werkgang wordt het restproduct door middel van een accrobaat bij elkaar geharkt in een zwad. Hier kan het mogelijk blijven liggen om te drogen, vergelijkbaar met gras, maar in november zal het drogen niet erg snel meer gaan. Na het in het zwad leggen kan het product met behulp van een opraappers in één werkgang worden opgeraapt, geperst en geladen. Het product wordt in geperste vorm opgeslagen,
gedroogd en getransporteerd. Nadeel van deze methode is de derde werkgang en mogelijk ook hier grond in het product. Het product ligt niet zoals bij granen op een stoppeldeken, maar vanwege een rijafstand van 75cm hoofdzakelijk op de grond.
Gehele product door standaard-maaidorser met eventueel een 2e werkgang
Bij het maaidorsen van granen gaat het gehele product door de maaidorser, waarna het stro aan de achterzijde van de machine bij elkaar in een wier op het land komt te liggen. Hierna kan het product in een tweede werkgang vrij simpel opgeraapt en geperst worden tot balen. Deze wijze van oogsten is bij maïs wellicht minder goed uitvoerbaar, daar de lange stengels hoogstwaarschijnlijk vastlopen om de invoerrollen. De verwachting is dat de machine zal vrij snel vollopen. Misschien kunnen de stengeldelen voor invoer verkleind (30-40 cm) worden. Nadeel is de tweede werkgang, wellicht is het ook mogelijk het restproduct achter de machine via een opvoerbandje in één werkgang in een naast rijdende wagen te storten. Het product komt in balen geperst of los in grove delen van het land.
Gehele product door axiaal-maaidorser
Volgens de heer Eugelink zou bij een maaidorser met axiaalrollen, waarvan er in Nederland slechts een beperkt aantal beschikbaar is, veel beter moeten gaan, dus zonder verstoppingen. Bij deze machines zou de hierboven beschreven werkwijze wellicht beter uitvoerbaar zijn.
Algemeen
Over het algemeen geldt dat het aantal werkgangen zo min mogelijk moet zijn en het product liefst niet meer op de grond wordt gegooid. Het product moet weer opgeraapt worden, wat een extra werkgang en een
grotere kans op verontreiniging met grond geeft. Beter is het, het product vanaf de machine direct in een naast rijdende wagen wordt gedeponeerd.
Voor wat de vorm waarin het product van het land komt is vanwege het transport, de bewaring en bewerking waarschijnlijk de voorkeur te geven aan verhakseld of in balen geperst product.