Terugblik op het afgelopen half jaar

Per 1 januari 2019 is de verbeterde Meldcode van start gegaan met ingrijpende gevolgen voor de werkwijze van Veilig Thuis. Deze staat beschreven in het nieuwe

Handelingsprotocol van Veilig Thuis. Het landelijk omarmde visiedocument van Van Arum & Vogtländer, genaamd ‘Eerst samenwerken voor veiligheid, dan samenwerken voor risico gestuurde zorg’ is hiervoor de inhoudelijke grondslag⁴.

De verbeterde meldcode, de gegeven voorlichting hierover alsmede de landelijke

mediacampagne begin dit jaar hebben tot een flinke toename van het aantal meldingen geleid ten opzichte van 1e halve jaar van 2018. Dit betekent dat er meer situaties van (structurele) onveiligheid in beeld zijn dan voorheen.

Nieuwe werkwijze

Landelijk is een nieuw triage-instrument ontwikkeld dat in Gelderland-Zuid al in het najaar van 2018 ingevoerd is. De triage heet vanaf dat moment veiligheidsbeoordeling.

De nieuwe veiligheidsbeoordeling leidt tot een besluit om of over te dragen naar het lokale veld of een professional, óf tot bemoeienis van Veilig Thuis. Bij bemoeienis van Veilig Thuis wordt gekozen voor de dienst Onderzoek of Voorwaarden & Vervolg.

Voorwaarden & vervolg is een nieuwe dienst bij Veilig Thuis (per 1 januari 2019).

Voor Voorwaarden & Vervolg wordt gekozen als de direct betrokkenen bereid zijn hulp te accepteren en als het niet nodig is om een vermoeden van kindermishandeling of

huiselijk geweld te bevestigen of te weerleggen. Voor onderzoek wordt gekozen als dit wel noodzakelijk is én als de direct betrokkenen onvoldoende of niet bereid zijn hulp te accepteren. Na bemoeienis Veilig Thuis wordt een casus overgedragen en zet Veilig Thuis de dienst Monitoring in. Met als doel om na te gaan of aan de veiligheidsvoorwaarden is voldaan, of deze hebben geleid tot directe en stabiele veiligheid, en of er aandacht is voor herstel van de opgelopen schade⁵.

We hebben gekozen voor een gefaseerde invoering van de nieuwe werkwijze, zodat de medewerkers voldoende tijd hebben om zich de majeure wijzigingen in hun werkwijze eigen te maken. Op de volgende pagina is te zien hoe het nieuwe proces van Veilig Thuis eruit ziet⁶.

4Eerst samenwerken voor veiligheid, dan samenwerken voor risico gestuurde zorg. Een duurzame visie op ketenzorg bij kindermishandeling, huiselijk geweld en seksueel misbruik en de centrale rol hierbij van het triage-instrument Veilig Thuis. L. Vogtländer & S. van Arum, mei 2016.

5Meer informatie over de Belangrijkste wijzigingen in 2019 is te vinden op de landelijke site van Veilig Thuis:

https://veiligthuis.nl/wp-content/uploads/2018/11/281118-Veiligthuis-interactief-versie-2.pdf

6Bron:Handelingsprotocol Veilig Thuis 2019.

7

8

Nieuwe medewerkers

Vanaf oktober 2018 zijn er veel nieuwe medewerkers gestart bij Veilig Thuis. Ook in 2019 zijn nog verschillende nieuwe medewerkers binnen gekomen. Het inwerken van deze medewerkers kost meer tijd dan verwacht.

Alle medewerkers hebben verschillende trainingen gevolgd ten behoeve van de

verbeterde meldcode en het nieuwe Handelingsprotocol van Veilig Thuis. Vanaf april zijn we bezig de nieuwe medewerkers nog beter in te werken en te begeleiden door

bijvoorbeeld te werken met werkbegeleiders en REGAS keyusers. Vanaf april hebben we de inzet van zzp-ers afgebouwd. De flexibele schil zetten we in via medewerkers van Radar en door meer medewerkers een tijdelijk contract aan te bieden.

Verder hebben we onze interne processen onder de loep genomen en onze werkwijzen aangepast door nog scherper af te bakenen wat door de front office wordt opgepakt en wat door de back office.

Voorlichting

Vanaf december 2018 tot en met het voorjaar van 2019 is een aantal werkconferenties georganiseerd voor ketenpartners, bedoeld om toelichting te geven op de nieuwe meldcode en het afwegingskader dat door de beroepsgroepen zelf is opgesteld. We merken dat deze conferenties hebben bijgedragen om goed zicht te krijgen op de werkwijze van Veilig Thuis, en om beter de afweging te kunnen maken om wel of niet bij Veilig Thuis te melden. De verbeterde Meldcode en ook de werkconferenties hebben ertoe bijgedragen dat professionals in het veld ons eerder en beter weten te vinden. De verbeterde Meldcode levert ook nog veel vragen op waarover de medewerkers van Veilig Thuis benaderd worden. Het aantal adviezen en meldingen is toegenomen.

Bestuurlijke samenwerkingsafspraken

Ten aanzien van de samenwerking met het lokale veld is gewerkt aan een herziening en implementatie van de bestuurlijke samenwerkingsafspraken. Gelet op de ontwikkelingen ten aanzien van het routeeroverleg (zie hieronder) worden de Bestuurlijke

Samenwerkingsafspraken in het voorjaar van 2020 bestuurlijk bekrachtigd. Onderdeel van de samenwerkingsafspraken is het overdrachtsprotocol: Wat doet Veilig Thuis, wat doen de wijkteams en wat zijn onze gezamenlijke afspraken. In het najaar van 2019 zullen deze nieuwe afspraken vanuit ‘Samen Doen’ in een werkconferentie toegelicht worden. We merken dat er sneller opgeschaald moet worden als de samenwerking met dan wel afschalen naar wijkteams niet goed verloopt. Daarvoor is het escalatiemodel ontwikkeld, als onderdeel van deze samenwerkingsafspraken.

In het zes wekelijkse Samen Doen overleg zijn sinds juni ook de gecertificeerde

instellingen aangeschoven (Jeugdbescherming Gelderland en Moviera namens alle GI’s).

Tijdens dit overleg worden ontwikkelingen besproken rondom de samenwerking, samenwerkingsafspraken voorbereid en casussen besproken.

Routeeroverleg

In het AB van 3 april 2019 is aan de directeur Veilig Thuis toestemming verleend om een pilot te starten om de nieuwe werkwijze van het routeeroverleg te testen. Dit houdt in dat de politiemeldingen niet meer worden gerouteerd via het routeeroverleg (onder voorzitterschap van het Veiligheidshuis), maar dat zij rechtstreeks bij Veilig Thuis binnenkomen en hier worden beoordeeld volgens de nieuwe veiligheidsbeoordeling.

Hierover is met alle ketenpartners gecommuniceerd en er is een proces uitgelijnd om op 11 pilotdagen de nieuwe werkwijze uit te proberen, startend op 10 mei en tussendoor te evalueren.

Op 27 juni is door het AB besloten het routeeroverleg op te heffen en per 1 juli alle politiemeldingen door Veilig Thuis te laten beoordelen.

9

Een belangrijke conclusie is dat de nieuwe werkwijze politiemeldingen leidt tot meer werk. Daar waar een melding voorheen snel doorgezet kon worden via het

routeeroverleg, moet hier nu een uitgebreide veiligheidsbeoordeling voor worden

gedaan. Veilig Thuis heeft een apart team politiemeldingen geformeerd dat zich richt op alle binnenkomende politiemeldingen. Inmiddels is de werkwijze team politiemeldingen ontwikkeld. Verder hebben verschillende evaluaties plaatsgevonden met alle betrokken ketenpartners over deze nieuwe werkwijze.

Aanpassingen REGAS

Als gevolg van alle wijzigingen vanuit de verscherpte Meldcode en het

Handelingsprotocol moest ook het Veilig Thuis registratie systeem aangepast worden (REGAS 2.0). Dit is landelijk gebeurd volgens een eenduidige wijze, de zogenaamde BUR (Landelijke Basisset Uniforme Registratie Veilig Thuis). Helaas moeten we constateren dat dit voor medewerkers tot veel vragen heeft geleid, en dat het registreren in REGAS 2.0 voor onze medewerkers erg veel tijd kost. Er moeten bijvoorbeeld meer handelingen verricht worden dan voorheen. Aan het eind van het eerste kwartaal van 2019 zijn we gestart met de inzet van key-users die medewerkers on the job kunnen ondersteunen.

Daarnaast werken we met een nieuw landelijk informatieprotocol om in de toekomst op basis van landelijk vergelijkbare en kloppende (CBS) cijfers nog beter bij te kunnen dragen aan beleidsvorming ten behoeve van duurzaam stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling.

In het tweede kwartaal van 2019 is veel ingezet op de verbetering van de registratie in REGAS, door o.a. een training vanuit REGAS te organiseren. We zijn ook met een nieuwe applicatiebeheerder bezig om de medewerkers zo goed mogelijk te ondersteunen. Maar dat kost meer tijd dan gedacht. Landelijk zien we dat dit voor alle Veilig Thuizen – naast de toename van de meldingen – veel energie kost, en dat dit tot frustratie bij

medewerkers leidt. Met de tien andere Veilig Thuizen die ook REGAS gebruiken werken we inmiddels samen om in gezamenlijkheid tot een aantal slimmere werkwijzen in

REGAS te komen. Wat uiteindelijk leidt tot een goede en up-to-date registratie. Alleen op die manier kunnen we ook voor onze eigen organisatie inzichtelijk maken hoe we ervoor staan, en kunnen we goede beleidsinformatie aan onze opdrachtgevers verstrekken. Dit vergt meer tijd dan verwacht.

Expertgroep aanpak structurele onveiligheid (MDA++)

In de zomer van 2019 is gestart met het praktijk-experiment. De werkwijze wordt op basis van de praktijk verder vormgegeven. Een belangrijk onderdeel hierbij is de inzet van intensief casemanagement door Moviera naast versterking van de samenwerking tussen betrokken professionals en het onderzoeken van mogelijkheden om

ervaringsdeskundigheid in te zetten. De pilot loopt in het Rijk van Nijmegen. Het

praktijk-experiment loopt in 2019 en 2020. In die periode willen we minimaal 5 casussen volgens de nieuwe aanpak oppakken.

Werkvoorraad en wettelijke termijnen

We zien dit jaar een flinke stijging van de meldingen. Zowel de politiemeldingen als ook de meldingen die rechtstreeks bij Veilig Thuis binnen komen stijgen flink. Vanwege de hoge instroom vanaf begin dit jaar wordt de wettelijke termijn van 5 dagen voor de veiligheidsbeoordeling bij gemiddeld een derde niet gehaald. Deze percentages

fluctueren maandelijks nog behoorlijk. Ook bij de diensten onderzoek en voorwaarden &

vervolg wordt de wettelijke termijn in veel gevallen niet gehaald.

We zien overigens dat bijna alle Veilig Thuis organisaties in 2019 te maken hebben met vergelijkbare stijgingen en het niet halen van de wettelijke termijnen. Intern zijn we nog

10

aan het analyseren hoe een aantal cijfers zich tot elkaar verhouden. Een en ander is een logisch gevolg van de enorme stijging van het aantal meldingen die voortvloeien uit de verbeterde Meldcode. Belangrijk hierbij te vermelden is dat we voor alle zaken met prioritiet ‘hoog’ wel de veiligheidsbeoordeling doen binnen vijf dagen. En meldingen waarbij sprake is van een crisissituatie worden altijd diezelfde dag nog opgepakt door onze piketdienst.

We constateren verder dat de werkvoorraad toeneemt bij zowel de frontoffice als de backoffice. Enerzijds is dit een gevolg van meer meldingen en het afschaffen van het routeeroverleg. Bovendien moet het wijzigen en efficiënter inrichten van de logistiek binnen de afdeling zijn vruchten nog gaan afwerpen. In de zomerperiode is dat in

verband met de krappere personeelsbezetting en de hausse aan meldingen voorafgaand aan de zomervakantie altijd lastiger.

2.2 Agenda laatste maanden 2019

In document 1 HALFJAARLIJKSE RAPPORTAGE VEILIG THUIS GELDERLAND-ZUID (pagina 16-20)