6. CONCLUSIE
7.2 Suggesties voor vervolgonderzoek
Onderzoekers die zich in de toekomst baseren op Meizoz’ posturetheorie dienen zich te realiseren dat de definiëring van de term posture enige kritische reflectie vereist. Niet alleen omdat er van categorisering zoals hij die voorstelt minder sprake lijkt te zijn dan hij beweert, maar ook omdat Meizoz verzuimt om in een vertaling naar het Engels een heldere terminologie te hanteren aangaande de (co-)constructie van het auteursbeeld. Uit dit onderzoek blijkt ook dat de drieledige benadering van dat auteursbeeld heel vruchtbaar kan zijn voor een heldere analyse.
Daarnaast kan, om vast te stellen of dubbelkunstenaars over het algemeen een vergelijkbaar auteursbeeld hebben, onderzoek gedaan worden naar meerdere Nederlandse of Vlaamse (hedendaagse) dubbelkunstenaars, zoals Ted van Lieshout en Ineke Riem. Veelal is geïllustreerd werk echter het product van een samenwerking tussen illustrator en schrijver, wat weer heel andere consequenties heeft voor het auteursbeeld.
80 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016 De relatie tussen tekst en beeld kan op vele verschillende manieren vormkrijgen. Toch heb ik – mede door dit onderzoek – de indruk dat er in de receptie vrij weinig aandacht besteed wordt aan de relatie die beide communicatievormen aangaan. Een onderzoek dat zich zou richten op recensies en beschouwingen van intermediale kunstuitingen kan aantonen of dit vermoeden juist is. In het verlengde hiervan zal soortgelijk onderzoek aan kunnen tonen hoe vruchtbaar de analyse van het verband tussen tekst en tekening kan zijn.
81 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016
LITERATUUR
Anoniem (2015), ‘Britse Bruggeling wordt vrije stadsdichter’, in: KW, Krant voor West- Vlaanderen van 30 januari 2015.
Anoniem (2015), ‘Sirenen in zwart-wit’, in: De Gooi- en Eemlander van 27 februari 2015. Anoniem (2016), ‘4:Zolang niets op herfst rijmt zomert het na’, via:
https://www.kb.nl/themas/nederlandse-poezie/moderne-nederlandse-dichters/joke- van-leeuwen/4-zolang-niets-op-herfst-rijmt-zomert-het-na, geraadpleegd in april 2016. Berg A. van den (2006), ‘Geen diepzinnigheid, maar aardse verwondering’ in: NRC Handelsblad 7
april 2006, p. 7.
Berg A. van den (2012), ‘Herkenbaar in stekelige situaties’ in: NRC Handelsblad 25 janurai 2012. Berg, J. van den (2011), ‘Alles is doordeweeks, Recensie: Joke van Leeuwen – Grijp de dag aan’,
via: http://www.tzum.info/2011/01/recensie-joke-van-leeuwen-grijp-de-dag-aan/, geraadpleegd op 14 april 2015.
Beurskens, H. (2015), ‘De perken van de kunsten’, gepubliceerd op dereactor.org op 10 februari 2015, via: http://www.dereactor.org/delaatstestelling/detail/de_perken_van_de_ kunsten/, geraadpleegd op 20/21 april 2016.
Boer, P. de (2006), ‘Mijn man heeft ontferming besteld; Joke van Leeuwen voor volwassenen’, in: Trouw 4 maart 2016, p. 17.
Bodt, S. de (2014), De verbeelders. Nederlandse boekillustratie in de twintigste eeuw. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt.
Bourdieu, P. (1980), ‘The production of belief: contribution to an economy of symbolic goods.’, in: Media Culture Society 2.
Bourdieu, P. (1992), ‘De produktie van geloof.’, in: Opstellen over smaak, habitus en veldbegrip. Amsterdam: Van Gennep.
Bourdieu, P. (1993), ‘The field of cultural production, or: the economic world reversed.’, in: The
Field of cultural production. Cambridge: Polity Press, p. 29-73.
Bouwmeester, G., N. Geerdink & L. Ham, (2015), ‘Een veelstemmig verhaal. Auteurschap in de Geschiedenis van de Nederlandse literatuur’ . In: Nederlandse letterkunde 20 nr. 3, p. 215 - 236.
Boven, E. van, en M. Kemperink (2012), Literatuur van de Moderne Tijd. Bussum: Coutinho. Braembussche, A. van den (2011), ‘Recensie Lies van Gasse, Brak de Waterdrager’, in: Dighter 12,
nr.1 en 2, p. 50-55.
Brillenburg Wurth, K. en A. Rigney (2006), Het Leven van Teksten. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Buiting, M. (2015), ‘Van Leeuwen bekritiseerd als Dichter der Nederlanden: ‘Pfeiffer blaast kwestie op’’ in: de Volkskrant, via: http://www.volkskrant.nl/boeken/van-leeuwen-
82 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016 bekritiseerd- als-dichter-der-nederlanden-pfeiffer-blaast-de-kwestie-op~a3844324, geraadpleegd op 14 april 2016.
Cocq, M. de (2012), ‘Het zat erin en het kwam eruit’ in o.a.: Dagblad van het Noorden 29 september 2012.
Danko, D. (2008), ‘Nathalie Heinich’s Sociology of Art an Sociology from Art’, in: Cultural Sociology 2, p. 242 - 256.
Deleu, T. (2008), ‘LIES VAN GASSE, DE REVELATIE VAN DICHTERLAND 2008’, via: http://www.poezie-leestafel.info/lies-van-gasse, geraadpleegd in april 2016.
Dera, J. (2012), ‘De potscherf in het woestijnzand. Hans Faverey: beeld en beeldvorming’. Spiegel der Letteren 54, 2012, 4, p.459-489.
Dera, J. (2015), ‘‘En dat vindt u vrouwelijk?' Posture versus imago in een televisie-interview met Jacques Hamelink.’, in: Nederlandse letterkunde 20, 2015, 3, p. 253-270.
Dijkgraaf, M. (2002), ‘Dwars op het volmaakte; Schrijfster Joke van Leeuwen over haar boek ‘Vrije Vormen’, in: NRC Handelsblad 18 oktober 2002.
Dorleijn, G., (2007), ‘De muzikale verwijzing als positioneringsmiddel’, in: Nederlandse letterkunde 12 nr. 4, p. 241-253.
Dorleijn, G. & W. van den Akker (2008), ‘De zelfprofilering van Albert Verwey als modern auteur’. In: Spiegel der Letteren 50, nr 4, p. 433-461.
Dorleijn, G. (2009), ‘De plaats van tekstanalyse in een institutioneel-poëticale benadering’, in: Nederlandse Letterkunde 14 , nr. 1, p. 1-19.
Duyvendak, L. (2016), Over alle grenzen heen: Joke van Leeuwen. Amsterdam: Huis Clos. Omschrijving van het essay via: http://uitgeverijhuisclos.nl/60.html, geraadpleegd in april/mei 2016.
Fowler, S.J. (2011), ‘Maintenant #71- Lies van Gasse’ in: 3:AM Magazine, via: http://www.3ammagazine.com/3am/maintenant-71-lies-van-gasse/ , geraadpleegd op 10 mei 2016.
Gasse, L. van (2008), Hetzelfde gedicht steeds weer, Amsterdam: Wereldbibliotheek.
Gasse, L. van (2010), Sylvia, Amsterdam: Wereldbibliotheek.
Gasse, L. van & B. Kwakman (2014), Een stem van paardenhaar, Amsterdam: Azul Press. Gasse, L. van (2015), Zand op een Zeebed, Amsterdam: Prometheus.
Geerdink, N. (2012), Dichters & Verdiensten. De sociale verankering van het dichterschap van Jan Vos (1610 – 1667). Hilversum: Verloren.
Greenblatt, S.J., (1980), Renaissance self-fashioning. From More to Shakespeare. Chicago: University of Chicago Press.
83 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016 Gulden, M. (2008), ‘Soms geen woorden, soms publiek, dan weer de stilte’, in: Meander magazine,
via: http://meandermagazine.net/wp/2008/02/soms-geen-woorden-soms-publiek-dan- weer-de-stilte/, geraadpleegd in april/mei 2016.
Ham, L. (2011), ‘Uitbreiden als een zwarte vlek’, gepubliceerd op dereactor.org op 30 september 2011, via: http://www.dereactor.org/home/detail/uitbreiden_als_een_zwarte_vlek/ , geraadpleegd op 19 april 2016.
Ham, L. (2015a), Door Prometheus geboeid. De autonomie en autoriteit van de moderne Nederlandse auteur, Hilversum: Literatoren.
Ham, L. (2015b), ‘Dichter der Nederlanden heeft ook politieke rol’, in: de Volkskrant, via: http://www.volkskrant.nl/opinie/dichter-der-nederlanden-heeft-ook-politieke-
rol~a3845547/) geraadpleegd op 14 april 2016.
Heinich, N. (2003), Het Van Gogh-effect. Essays over kunst en sociologie. Amsterdam: Boekmanstichting.
Holtman, J. (2013), ‘Tien voor Lies van Gasse’, via: http://www.extaze.nl/?p=3535 , geraadpleegd op 9 mei 2016.
Horsten, T. (2015), ‘5 vragen voor Lies van Gasse’, in: Stripgids lentenummer 2015, via: https://liesvangasse.wordpress.com/2015/03/26/zand-op-een-zeebed-in-de-
stripgids/, geraadpleegd in mei 2016.
Jagt, M. van der (2008), ‘Joke van Leeuwen, dichteres van het misverstand’, in: Vrij Nederland 4 oktober 2008.
Kemperink, M. (2013), ‘Kunstenaar, aristocraat en zakenman: Louis Couperus’ self-fashioning’, in: Spiegel der Letteren 55, p. 375 - 401.
Kemperink, M. (2015), ‘Modellen en de self-fashioning van de auteur,’, in: Nederlandse letterkunde 19 nr. 3, p. 266 - 299.
Leeuwen, J. van (2001), Vier manieren om op iemand te wachten, Amsterdam: Querido. Leeuwen, J, van (2005a), Ga je mee naar Toejeweetwel, Amsterdam: Querido.
Leeuwen, J. van (2005b), Waarom een buitenboordmotor eenzaam is, Amsterdam – Antwerpen: Stichting Ons Erfdeel.
Leeuwen, J. van(2006), Wuif de mussen uit, Amsterdam - Rotterdam: Querido. Leeuwen, J. van (2007), Fladderen voor de vloed, Amsterdam - Rotterdam: Querido. Leeuwen, J. van (2010), Grijp de dag aan, Amsterdam - Antwerpen: Querido. Leeuwen, J. van (2012), Half in de zee, Amsterdam - Rotterdam: Querido.
Leibbrand, J. van (2012), ‘Gedichtendagbundel. Recensie van Half in de zee - Joke van Leeuwen’ in: Meander magazine, via:http://meandermagazine.net/wp/2012/01/gedichtendag bundel-2012/, geraadpleegd in april 2016.
84 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016 Leibbrand, J. (2015), ‘Een zucht strekt zich. Recensie van Zand op een Zeebed’, in: Meander
magazine, via: http://meandermagazine.net/wp/2015/02/een-zucht-strekt-zich/, geraadpleegd in mei 2016.
Linders, J. (2001), ‘Op het randje van twee werelden. Over leven en werk van Joke van Leeuwen,’ in: Ons Erfdeel nr. 44, p. 200-210.
Martinez, M. & J.M. Harmon, (2012), ‘Picture/Text Relationships: An Investigation of Literary Elements in Picturebooks’, in: Literacy Research and Instruction, Volume 51, Issue 4. Meizoz, J. (2007), Postures littéraires. Mises en scène modernes de l’auteur. Essai. Genève.
Meizoz, J. (2010), ‘Modern Posterities of Posture. Jean-Jacques Rousseau’, in: Gillis J. Dorleijn, R. Grüttemeier en L. Korthals Altes, Authorship Revisited Conceptions of Authorshop around 1900 and 2000. Leuven, p. 81 - 93.
Monna, J.(2010a), ‘Het slorpvermogen van zelfgebreide bikini's’, in: Trouw 11 december 2010, p. 86.
Monna, J. (2010b), ‘Tekst en tekening hand in hand; poëzie’, in: Trouw 15 mei 2010, p. 86. Naudé, C. (2015), ‘Wachtend tot het ectoplasma niet langer krult als sigarettenrook en weer mijn
kader in duikt’, in: Terras, via: http://tijdschriftterras.nl/wachtend-tot-het-ectoplasma- niet-langer-krult-als-sigarettenrook-en-weer-mijn-kader-in-duikt/ , geraadpleegd in mei 2016. Vertaald door Anne Roetman.
Offermans, C. (2012), ‘Verkleed als begrip. Lof voor Joke van Leeuwen’, via: www.buren.eu http://www.deburen.eu/nl/nieuws-opinie/detail/verkleed-als-begrip-lof-voor-joke- van-leeuwen, geraadpleegd op 13 april 2016. (Speech wordt voorgedragen in video op Vimeo, via: https://vimeo.com/51519177).
Peppelenbos, C. (2013), ‘In lichte woorden tegen de vergankelijkheid, Recensie: Joke van Leeuwen – Wuif de mussen uit’ via: http://www.tzum.info/2013/01/recensie-joke-van- leeuwen-wuif-de-mussen-uit/, geraadpleegd op 15 april 2016.
Robillard, V.K. & E. Jongeneel (1998), Pictures into words: theoretical and descriptive approaches to ekphrasis, Amsterdam: VU University Press.
Rodenko, P. (1956), Tussen de regels. Wandelen en spoorzoeken in de moderne poëzie, Den Haag: Bert Bakker.
Rovers, D. (2008), De figuur in het tapijt. Op zoek naar zes auteurs. Amsterdam: Wereldbibliotheek. Ruijter, I.J. de (2015) Het beeld als poort naar het woord: de beeldende kunstenaarsroman.
Bachelorscriptie, te raadplegen via http://dspace.library.uu.nl/handle/1874/317309. Sipe, L.R. (1998), ‘How Picturebooks Work: A semiotically framed theory of text-picture
85 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016 Smeets, M. (2012), ‘Stil van buiten, lawaaierig van binnen’ in: Schrijven Magazine 5, via:
http://www.deboekensalon.nl/nieuws/interview-met-ako-winnares-joke-van-leeuwen, geraadpleegd in april 2016.
Staaks, A. (2009), ‘Interview Joke van Leeuwen’, via: http://www.zuiderlucht.eu/interview-joke- van-leeuwen/, geraadpleegd in april 2016.
Steinz, P. & J. Steinz (2015), Steinz. Gids voor de wereldliteratuur. Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers.
Straeten, B. van der (2011), ‘Lies van Gasse – Brak de waterdrager’, in: Knack, gepubliceerd op 25 mei 2011 via: http://www.knack.be/nieuws/boeken/lies-van-gasse-brak-de- waterdrager/article-normal-23108.html , geraadpleegd op 21 april 2016.
Vanlommel, S. (2008), ‘‘Ik ben een sloper die nieuwe dingen maakt’’, in: NRC Handelblad 25 juli 2008.
Varga, A.K. (1989), ‘Criteria for Describing Word-and-Image Relations’, in: Poetics Today Volume 10, no. 1, Art and Literature I, pp. 31-53.
Wagner, P. (1996), Icons – texts – iconotexts: essays on ekphrasis and intermediality, Berlijn: De Gruyter.
Zijlmans, M. (2009), ‘Als stadsdichter moet je onder de mensen zijn’, via: http://taalschrift.org/reportage/004533.html, geraadpleegd in mei 2016.
Interview met Van Gasse door Peter Theunynck (2014), via:
https://soundcloud.com/petertheunynck/lies-van-gasse , geraadpleegd in mei 2016. Interview met Van Gasse door Peter Theunynck (2015), via:
http://www.poeziebos.be/Portals/0/PDF/Afscheidsinterview%20met%20Lies%20Van %20Gasse%20(%20vrije%20stadsdichteres%20Brugge%20www.poeziebos.be%20).pd f , geraadpleegd in mei 2016.
Interview met Van Leeuwen van ANV, gepubliceerd op 31 januari 2015, via:
https://www.youtube.com/watch?v=bH3zP32a9bY, geraadpleegd in april 2016. Interview met Van Leeuwen in De Nachtzoen 26 februari 2013, via:
https://www.youtube.com/watch?v=e2yMkbBkTCU , geraadpleegd in april/mei 2016. Interview met Van Leeuwen in Met het oog op morgen 1 september 2013, via:
https://www.youtube.com/watch?v=1_4MhGfW4S0, geraadpleegd in april/mei 2016. Interview met Van Leeuwen in Winteruur 11 maart 2016, via:
http://www.canvas.be/video/winteruur/2015-2016/joke-van-leeuwen , geraadpleegd op 3 mei 2016.
Interview met Van Gasse van YHRG Karelia, via:
86 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016 http://www.versopolis.com/news/164/interview-with-lies-van-gasse,
beide geraadpleegd in mei 2016.
Juryrapport Constantijn Huygens-prijs 2012, via:
http://www.bibliotheekutrecht.nl/prijs/literatuurplein/ID/1540.constantijn-huygens- prijs-2012.html, geraadpleegd in april 2016.
Vlaamse woordenboek, via:
www.vlaamswoordenboek.be , geraadpleegd in mei 2016.
Website van Joke van Leeuwen, via: www.jokevanleeuwen.com, geraadpleegd in april 2016. YouTube-account van Lies van Gasse, via: https://www.youtube.com/user/liesvangasse ,
87 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016
BIJLAGE A: Lijst van afbeeldingen
Afbeelding Bron
Omslagillustratie Ivanka de Ruijter
1 Vervreemdende vormen Van Leeuwen 2006, omslag. 2 Vervreemdende vormen Van Leeuwen 2006, 3. 3 Vervreemdende vormen Van Leeuwen 2006, 43. 4 Vormen die naar elkaar
verwijzen
Van Leeuwen 2006, 10 (tafel en kleed met gat).
Van Leeuwen 2006, 14-15 (gedraaide doek/sjaal met gat). Van Leeuwen 2006, 18 (paaltje in rafelrand/grond). Van Leeuwen 2001, 30. (Sjaal met krullende draden) Van Leeuwen 2001, 42. (Sjaal met rafelranden) 5 Het gedicht ‘Vel’ Van Leeuwen 2006, 28- 29.
6 De zwarte cirkelvorm Van Leeuwen 2010, omslag. 7 De zwarte cirkelvorm Van Leeuwen 2010, 1. 8 Illustratie bij ‘Weerkeer’ Van Leeuwen 2010, 36.
9 ‘Ontpopping’ Van Leeuwen 2006, 30.
10 Gedicht zonder tekst Van Leeuwen 2012, 14. 11 Buiten de kaders Van Gasse 2015, 46
Van Gasse 2015, 52-53. 12 Landschap en menselijke
figuren
Van Gasse 2008, 33 én Van Gasse 2010, 85. 13 Omslag Een stem van
paardenhaar
Van Gasse 2014, omslag. 14 De visuele vertaling van idee
dat wordt verwekt
Van Gasse 2010, 21-23.
15 Kadertjes Van Gasse 2010, herhaaldelijk op verschillende pagina’s. 16 Moordlust van het
hoofdpersonage
Van Gasse 2010, 46-47. 17 Verschillende lagen Van Gasse 2015, 34. 18 Verschillende lagen Van Gasse 2014, 44-45. 19 ‘Haar lichaam is als water’ Van Gasse 2015, 101.
88 Ivanka de Ruijter – 4596404 - Wij komen niet uit een hokje; het auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars - juni 2016
BIJLAGE B: Dekblad Plagiaat
Masteropleiding Letterkunde
Docent voor wie dit document is bestemd:
Jeroen Dera (en Mathijs Sanders)
Titel van het document:
Wij komen niet uit een hokje. Auteursbeeld van twee dubbelkunstenaars. Datum van indiening:
15 juni 2016
Het hier ingediende werk is de verantwoordelijkheid van ondergetekende. Ondergetekende verklaart hierbij geen plagiaat te hebben gepleegd en niet ongeoorloofd met anderen te hebben samengewerkt. Handtekening: Naam student: Ivanka de Ruijter Studentnummer: