uitkomt, de gewasgroei of verdiencapaciteit van een teler maar in geringe mater beïnvloedt
wordt, terwijl er met het weg te schermen licht dan energie zou kunnen worden opgewekt.
Tevens zou dit kunnen leiden tot een vitaler gewas in de herfstmaanden. Uitgaande van de
toepassing van een diffuus kasdek zou het dan wellicht niet nodig zijn om de scherming sterk
gedistribueerd over de kas te laten plaatsvinden, maar zouden schaduw gevende stroken kunnen
worden toegepast. In Figuur 39 is een schets getekend van een kas waarop vanuit de nok op het
zuiddek een scherm van PV-cellen kan worden uitgerold. Een dergelijk scherm zou kunnen
bestaan uit stroken PV-materiaal dat als een soort rolscherm kan worden opgerold en afgerold.
Figuur 39 Schets van een kas waarop vanuit de nok een schaduw gevend PV-scherm uitgerold kan
worden.
Omdat bij hoge stralingsintensiteiten het meest licht door het zuiddek valt (60%) hoeft voor een
schaduwwerking van bijvoorbeeld 30% slechts de helft van het zuiddek te worden afgedekt door
het scherm. In de praktijk zou een systeem zoals hierboven geschetst geheel zijn ingerold bij lage
lichtintensiteiten en proportioneel kunnen worden uitgerold naarmate de lichtintensiteit
toeneemt. Onderstaande figuur toont de jaarbelastingduurkromme van de lichtintensiteit in de
kas wanneer er een maximale stralingsintensiteit van 400 W/m² op gewasniveau wordt
geaccepteerd.
Figuur 40 Jaarbelastingduurkromme van de stralingsintensiteiten in de kas en de resulterende
lichtsommen per dag bij gebruik van een proportioneel schaduwscherm dat de lichtintensiteit in
de kas op 400 W/m² begrenst.
Figuur 40. Jaarbelastingduurkromme van de stralingsintensiteiten in de kas en de resulterende lichtsommen per dag bijgebruik van een proportioneel schaduwscherm dat de lichtintensiteit in de kas op 400 W/m² begrenst.
In de berekening voor Figuur 40. is er van uitgegaan dat de basistransmissie van de kas, door toevoeging van het rolscherm op de nok, met 5% is verlaagd ten opzichte van de referentiesituatie, waarbij de basistransmissie 75% bedraagt). Uit Figuur 40. kan worden afgeleid dat bij dit uitgangspunt (max. 400 W/m² straling in de kas), de variabele beschaduwing 550 uur per jaar in werking is. Gedurende die periode beschaduwt het scherm tussen de 0 en 37% schaduw. Zo zal bij 950 W/m² buitenstraling het scherm 40% wegvangen zodat er dan op gewasniveau nog 950 × 0.6 × 0.7 = 400 W/m² resteert; precies het gewenste niveau. De totale hoeveelheid zonlicht die in de 550 uur bij de variabele beschaduwings- factor wordt ingevangen bedraagt 220 MJ/m² per jaar. Als dit met een omzettingseffi ciëntie van 15% wordt omgezet in elektriciteit dan resulteert dit in een stroomproductie van 9 kWh/m²kas per jaar. De totale hoeveelheid licht voor het gewas is met 750 Mol verlaagd van 6260 naar 5510 Mol groeilicht per m² per jaar. Dit is een vermindering van de lichtsom met 12%. In onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven bij andere criteria voor het maximale stralingsniveau.
Tabel 3. Lichtsom en potentiële elektriciteitsoogst bij gebruik van PV rolschermen met verschillende schermpercentages en buitenstralingsniveaus.
54
In de berekening voor Figuur 40 is er van uitgegaan dat de basistransmissie van de kas, door
toevoeging van het rolscherm op de nok, met 5% is verlaagd ten opzichte van de
referentiesituatie, waarbij de basistransmissie 75% bedraagt). Uit Figuur 40 kan worden afgeleid
dat bij dit uitgangspunt (max. 400 W/m² straling in de kas), de variabele beschaduwing 550 uur
per jaar in werking is. Gedurende die periode beschaduwt het scherm tussen de 0 en 37%
schaduw. Zo zal bij 950 W/m² buitenstraling het scherm 40% wegvangen zodat er dan op
gewasniveau nog 950 × 0.6 × 0.7 = 400 W/m² resteert; precies het gewenste niveau. De totale
hoeveelheid zonlicht die in de 550 uur bij de variabele beschaduwingsfactor wordt ingevangen
bedraagt 220 MJ/m² per jaar. Als dit met een omzettingsefficiëntie van 15% wordt omgezet in
elektriciteit dan resulteert dit in een stroomproductie van 9 kWh/m²
kasper jaar. De totale
hoeveelheid licht voor het gewas is met 750 Mol verlaagd van 6260 naar 5510 Mol groeilicht per
m² per jaar. Dit is een vermindering van de lichtsom met 12%. In onderstaande tabel zijn de
resultaten weergegeven bij andere criteria voor het maximale stralingsniveau.
Tabel 3 Lichtsom en potentiële elektriciteitsoogst bij gebruik van PV rolschermen met
verschillende schermpercentages en buitenstralingsniveaus.
De tabel laat zien dat er een forse vermindering van de lichtsom optreedt om een
elektriciteitsproductie van enige betekenis te leveren. Vanuit teeltkundig oogpunt zou het een
voordeel kunnen zijn dat de proportionele beschaduwing die verkregen kan worden door het in-
en uitrollen van het scherm een afgevlakt lichtniveau in de kas oplevert. Of deze hypothese waar
is behoeft nader onderzoek. Onderstaande figuur laat zien wat het lichtprofiel is in een kas waar
het lichtniveau wordt afgetopt met een standaard scherm dat 45% schaduw geeft in vergelijking
met een proportioneel regelend PV rolscherm dat tussen de 0 en de 45% schaduw kan geven.
Uitgangspunt bij deze grafiek is dat in de betreffende teelt licht weggeschermd moet worden als
de intensiteit boven de 350 W/m² dreigt te komen.
Figuur 41 Verloop van de lichtintensiteit in de kas op een zonnige dag bij gebruik van een
proportioneel uitrolbaar schaduwscherm in vergelijking met een standaard schaduwscherm dat in
één keer open of dicht wordt getrokken.
standaard
scherm
proportioneel
De tabel laat zien dat er een forse vermindering van de lichtsom optreedt om een elektriciteitsproductie van enige betekenis te leveren. Vanuit teeltkundig oogpunt zou het een voordeel kunnen zijn dat de proportionele beschaduwing die verkregen kan worden door het in- en uitrollen van het scherm een afgevlakt lichtniveau in de kas oplevert. Of deze hypothese waar is behoeft nader onderzoek. Onderstaande fi guur laat zien wat het lichtprofi el is in een kas waar het licht- niveau wordt afgetopt met een standaard scherm dat 45% schaduw geeft in vergelijking met een proportioneel regelend PV rolscherm dat tussen de 0 en de 45% schaduw kan geven. Uitgangspunt bij deze grafi ek is dat in de betreffende teelt licht weggeschermd moet worden als de intensiteit boven de 350 W/m² dreigt te komen.
54
In de berekening voor Figuur 40 is er van uitgegaan dat de basistransmissie van de kas, door
toevoeging van het rolscherm op de nok, met 5% is verlaagd ten opzichte van de
referentiesituatie, waarbij de basistransmissie 75% bedraagt). Uit Figuur 40 kan worden afgeleid
dat bij dit uitgangspunt (max. 400 W/m² straling in de kas), de variabele beschaduwing 550 uur
per jaar in werking is. Gedurende die periode beschaduwt het scherm tussen de 0 en 37%
schaduw. Zo zal bij 950 W/m² buitenstraling het scherm 40% wegvangen zodat er dan op
gewasniveau nog 950 × 0.6 × 0.7 = 400 W/m² resteert; precies het gewenste niveau. De totale
hoeveelheid zonlicht die in de 550 uur bij de variabele beschaduwingsfactor wordt ingevangen
bedraagt 220 MJ/m² per jaar. Als dit met een omzettingsefficiëntie van 15% wordt omgezet in
elektriciteit dan resulteert dit in een stroomproductie van 9 kWh/m²
kasper jaar. De totale
hoeveelheid licht voor het gewas is met 750 Mol verlaagd van 6260 naar 5510 Mol groeilicht per
m² per jaar. Dit is een vermindering van de lichtsom met 12%. In onderstaande tabel zijn de
resultaten weergegeven bij andere criteria voor het maximale stralingsniveau.
Tabel 3 Lichtsom en potentiële elektriciteitsoogst bij gebruik van PV rolschermen met
verschillende schermpercentages en buitenstralingsniveaus.
De tabel laat zien dat er een forse vermindering van de lichtsom optreedt om een
elektriciteitsproductie van enige betekenis te leveren. Vanuit teeltkundig oogpunt zou het een
voordeel kunnen zijn dat de proportionele beschaduwing die verkregen kan worden door het in-
en uitrollen van het scherm een afgevlakt lichtniveau in de kas oplevert. Of deze hypothese waar
is behoeft nader onderzoek. Onderstaande figuur laat zien wat het lichtprofiel is in een kas waar
het lichtniveau wordt afgetopt met een standaard scherm dat 45% schaduw geeft in vergelijking
met een proportioneel regelend PV rolscherm dat tussen de 0 en de 45% schaduw kan geven.
Uitgangspunt bij deze grafiek is dat in de betreffende teelt licht weggeschermd moet worden als
de intensiteit boven de 350 W/m² dreigt te komen.
Figuur 41 Verloop van de lichtintensiteit in de kas op een zonnige dag bij gebruik van een
proportioneel uitrolbaar schaduwscherm in vergelijking met een standaard schaduwscherm dat in
één keer open of dicht wordt getrokken.
standaard
scherm
proportioneel
scherm
Figuur 41. Verloop van de lichtintensiteit in de kas op een zonnige dag bij gebruik van een proportioneel uitrolbaar scha- duwscherm in vergelijking met een standaard schaduwscherm dat in één keer open of dicht wordt getrokken.
55
6.7
Samenvatting casussen
De hier boven beschreven casussen geven de huidige mogelijkheden voor verschillende technologieën voor het verza- melen en het gebruik van zonne-energie in de tuinbouw weer. Ze dienen daarnaast als inspiratie voor eerste demonstratie projecten, vervolgontwikkelingen van toeleveranciers en laten toekomstige onderzoeksvragen zien. Het huidige perspec- tief van de diverse casussen kan als volgt worden samengevat: