5.1.D
E CONTINGENTERING VAN DE KINESITHERAPEUTENDe historiek van de contingentering van de kinesitherapeuten, die van kracht was van 20 juni 2005 tot 21 oktober 2013, is opgenomen in het jaarverslag van 2013, op pagina’s 76 tot 85. In 2014 was er geen reglementering die de contingentering van de kinesitherapeuten organiseerde. Naar aanleiding van de werkzaamheden van de werkgroep kinesitherapeuten, heeft de planningscommissie het advies 2014_01 uitgebracht, waarvan de inhoud in bijlage is opgenomen. Dat advies trekt niet in twijfel dat het noodzakelijk is om de toegang tot nomenclatuur M te beperken en pleit voor de invoering van een registratiesysteem van de privépraktijken in de kinesitherapie, om de evolutie van de workforce die presteert in het kader van nomenclatuur M beter op te volgen en eventueel te controleren.
Daarnaast werden ook de resultaten van de Plankad-koppeling gepubliceerd. De gekwantificeerde verdeling van de workforce in de kinesitherapie en haar evolutie zullen als basis dienen voor de uitwerking van de evolutiescenario’s. Die laatste werkzaamheden werden uitgesteld, in afwachting van het herschrijven en de herontwikkeling van het projectiemodel van de beroepsbevolking.
Het invoeren in 2014 van bijzondere beroepskwalificaties, waarvan de kinesitherapeuten houder kunnen zijn, legt de basis voor een nieuwe configuratie, waarbij de kwalificaties waarover men beschikt het mogelijk zullen maken om ze van elkaar te onderscheiden. Het koninklijk besluit van 25 april 2014 houdende de lijst van bijzondere beroepsbekwaamheden voor kinesitherapeuten voerde 6 bijzondere beroepskwalificaties in:
- in de cardiovasculaire kinesitherapie; - in de manuele therapie;
- in de neurologische kinesitherapie; - in de pediatrische kinesitherapie;
- in de pelvische bekkenbodemreëducatie en perinatale kinesitherapie; - in de respiratoire kinesitherapie.
De ministeriële besluiten betreffende de gemeenschappelijke criteria en de bijzondere erkenningscriteria werden ook goedgekeurd in 2014.
Met het oog op het nieuwe contingenteringssysteem dat ingevoerd zal moeten worden, lijkt het aangewezen om het aantal afgestudeerden te blijven opvolgen.
5.2.H
ET AANTAL GEDIPLOMEERDENTABEL 26 : JAARLIJKS AANTAL VAN GEDIPLOMEERDEN IN DE KINESITHERAPIE IN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP
Vlaamse gemeenschap
Jaar 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Aantal gediplomeerden (1) 303 268 259 248 289 333 446 589 686
Aantal Belgische gediplomeerden 326 423 563 640
Percentages Belgische afgestudeerden
in het totale aantal afgestudeerden 98% 95% 96% 93%
(1) Reële aantallen gediplomeerden op basis van het aantal afgeleverde visums (bron: FOD Volksgezondheid)
TABEL 27 : JAARLIJKS AANTAL VAN GEDIPLOMEERDEN IN DE KINESITHERAPIE IN DE FRANSE GEMEENSCHAP.
Franse gemeenschap
Jaar 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Aantal gediplomeerden (1) 695 1084 929 971 906 803 852 1055 1025
Aantal Belgische gediplomeerden 154 194 204 434 385 425 492 613 589
Aantal Franse gediplomeerden 361 341 416 418
Percentages Belgische afgestudeerden
in het totale aantal afgestudeerden 22% 18% 22% 45% 46% 53% 58% 58% 57%
(1) reële aantallen gediplomeerden op basis van het aantal afgeleverde visums (bron: FOD Volksgezondheid)
In de Franse gemeenschap stellen we vast dat het percentage Belgische afgestudeerden in
de verschillende cohorten van afgestudeerden varieert. Bijna de helft van de in de Franse gemeenschap gediplomeerde kinesitherapeuten hebben de Franse nationaliteit. De meesten daarvan vragen geen RIZIV-nummer in België; hun inactiviteit werd vastgesteld dankzij de koppeling van PlanKAD-gegevens28.
Dat fenomeen wordt gefaciliteerd door de toepassing van de Europese richtlijn 2005/36/EG van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties, waarvan de bijlage de gelijkwaardigheden tussen landen opsomt van het basisdiploma in de kinesitherapie. Hoewel ze verre van verwaarloosbaar zijn, zijn de effecten van deze richtlijn ook moeilijk beheersbaar, omwille van hun complexiteit.
Enerzijds kan elke kinesitherapeut die in een in deze richtlijn opgesomd land zijn diploma heeft gehaald, zijn diploma laten erkennen als zijnde gelijkwaardig aan het Belgisch diploma in de kinesitherapie, en zijn beroep in België uitoefenen.
Omgekeerd kan elke in België gediplomeerde kinesitherapeut gemakkelijk het land verlaten en zijn beroepskwalificaties laten erkennen door de nationale overheden van de Europese landen die in de Europese richtlijn zijn opgesomd.
Omwille van het vrije verkeer van personen en de toepassing van een numerus clausus in Frankrijk, wagen een niet te verwaarlozen aantal Fransen hun kans aan de scholen van de Franse gemeenschap, met de bedoeling naar Frankrijk terug te keren om daar hun beroep uit te oefenen. De niet-verblijfhoudende studenten zijn in de aantallen hierboven meegerekend. Dat fenomeen wordt bevestigd door enerzijds de studie over de aantallen kinesitherapeuten die werd uitgevoerd door de Direction de la recherche, des études, de l’évaluation et des statistiques (DREES) in Frankrijk29 en anderzijds door de resultaten van het PlanKAD (Kinesitherapeuten op de arbeidsmarkt 2004-2010).
In die trend kwam verandering vanaf 2010, wanneer de effecten voelbaar worden van het decreet van de Franse gemeenschap van 16 juni 2006 tot regeling van het aantal studenten in sommige cursussen van de eerste cyclus van het hoger onderwijs. Dit decreet is van toepassing sinds 2006 voor de studenten kinesitherapie en beperkt het aantal inschrijvingen voor niet-verblijfhoudenden tot 30% van het aantal in het vorige jaar ingeschreven verblijfhoudenden30.
5.3.C
ONCLUSIESDe planning van het aanbod in de kinesitherapie is niet makkelijk te organiseren, gezien de complexiteit. Er blijven nog heel wat vragen onbeantwoord :
- Wanneer en hoe zal het alternatief voor het selectie-examen ingevoerd worden waarvoor de planningscommissie pleitte om de toegang tot nomenclatuur M te beperken ?
- Waarom zijn er zoveel geselecteerde kinesitherapeuten die niet substantieel onder nomenclatuur M hun beroep uitoefenen ?
- Is er een overvloed aan kinesitherapeuten in andere activiteitssectoren?
- Hoe moet de planning worden verfijnd zodat er rekening kan worden gehouden met de kwalificaties die voor kinesitherapeuten tijdens hun opleiding toegankelijk zijn, terwijl die kwalificaties geen voorwerp uitmaken van een specifieke erkenning? - Evolueert het aanbod in de kinesitherapie zodanig dat het in aantal en in kwalificaties
beantwoordt aan de toekomstige zorgbehoeften van de bevolking?
29 Serge DARRINE, Projections du nombre de masseurs-kinésithérapeutes en activité en France à l’horizon 2020, Sources, méthode, principaux
résultats, Direction de la recherche, des études, de l’évaluation et des statistiques DREES, 2003. Beschikbaar op : http://www.drees.sante.gouv.fr/les-masseurs-kinesitherapeutes-en-france-situation-en-2002-et-projections-a-l-horizon-2020,4876.html
30 De Europese Commissie heeft een inbreukprocedure opgestart tegen deze wetgeving. Het moratorium dat werd toegekend aan België