en slang
Philip-Lorca DiCorcia, 1951 ‘East of Eden’Tegelijkertijd wordt deze emancipatie niet overdreven of geromantiseerd: de vrouwen zijn geen onoverwinnelijke helden die voor de lol op hun paarden springen om met anderen te vechten – en ze hebben ieder hun krachten en zwaktes.
Illustrerend is de scène waarin de dames in het La Belle Hotel aan tafel onderhandelen met de mannen van steenkolenbedrijf Quicksil-ver, die hun mijn willen exploiteren. “Ik kan binnen een maand 50 mannen hier krijgen om te werken, 100 mannen de maand erop en 150 de maand daarna”, verkondigt de onderhande-laar van Quicksilver. Alle vrouwen beginnen te glunderen bij het idee van zoveel mannen in hun eenzame dorp. “Jullie verlangen vast naar de geur van een man – een échte man. Wij ne-men 90% van de winst en we nene-men zorg voor 100% van de kosten.” Daarmee dreigen vrou-wen te worden afgezet, maar de beslissing is aan hen. De kijker denkt mee met hun gedach-ten en voelt hun verlangens – ze worden meer dan bekeken: er wordt meegeleefd. Sommigen verzetten zich ferm: “We hebben ons zilver en daardoor hebben we nog steeds keuzes. We zijn alleen onze mannen kwijt. We zijn sterker dan u denkt.”
Godless is een prachtige serie om te zien, met interessant afgesneden beelden en weidse landschappen. De horizon hangt steevast laag, de camera schudt af en toe met een onstabiele cowboy of paardentred mee en soms lijkt het alsof je zelf een personage bent dat vanachter een hoofdfiguur meekijkt. De beelden doen denken aan een van de schilderachtige foto’s uit East of Eden van Philip-Lorca DiCorcia (1951), die vijf jaar geleden in museum de Pont werden getoond.
Daarop is bij Sylmar, California (2008) een cow-boy te zien die op zijn paard richting de oever van een rivier rijdt. Op de achtergrond strekt een majestueus landschap zich voor hem uit, met kale bergtoppen die nog net door de zon worden beschenen. DiCorcia’s foto’s roepen as-sociaties op met werk van negentiende-eeuwse romantici als Caspar David Friedrich, die de natuur gebruikten om een boodschap over te dragen. De eenzame man in Sylmar die uitkijkt over de weg die voor hem ligt, staat dan waar-schijnlijk voor een nog te maken levensreis, het afgebrande landschap met kale takken op een naderende dood. Waar het beeld op het eerste oog romantisch scheen, blijkt een catas-trofe te worden getoond.
East of Eden vertelt over goed en kwaad: het toont de harde wereld na de Zondeval, waar het land dor en onvruchtbaar is. Volgens DiCor-cia uit East of Eden een enorme existentiële leegte en komt deze voort uit de neergaande economische spiraal waarin de Verenigde Staten sinds het Bush-tijdperk verzeild raakten – “Alles stortte in elkaar, ik had het gevoel dat Amerika haar onschuld verloor.” Godless lijkt dezelfde sfeer te ademen: de verdorde wereld na het paradijs, waar goed de strijd aan moet gaan met het kwaad. Het lijkt alsof het westen tien jaar na DiCorcia’s Sylmar nog steeds moet wennen aan deze nieuwe wereld.
Maar Godless lijkt er niet van uit te gaan dat Amerika ooit onschuldig is geweest. Grif-fin verwoordt het emotioneel in de tweede aflevering: “God? Welke God? U weet niet waar u bent. Dit is het paradijs van de sprinkhaan, de hagedis en de slang. Het is het land van het mes en het geweer. Het is goddeloos land. En hoe eerder jullie je ondergang accepteren, hoe langer jullie leven.” In het onvruchtbare, arme westen worden ruzies uitgevochten met geweren, zoeken kansarmen en wezen hun toevlucht bij bendes en zijn onbewapende mannen en vrouwen een makkelijke prooi voor dieven en geweldplegers. Gelukkig maar dat de dames van La Belle prima in staat zijn om de naderende strijd met Griffin aan te gaan. Denise van Dalen is redacteur van idee
Godless
miniserie met Michelle Dockery (Downton Abbey), Jack O’Connell en Jeff Daniels (7 afleveringen) is te zien op Netflix.
Philip-Lorca DiCorcia, 1951 ‘East of Eden’
Bastiaan van Apeldoorn is
universitair hoofddocent aan de VU en Eerste Kamerlid voor de SP
Niels Back studeert Politicologie aan
Universiteit Leiden en Scandinavië Studies aan Universiteit van Amster-dam
Daniël Boomsma is
wetenschappe-lijk medewerker bij de Mr. Hans van Mierlo Stichting
Kevin Brongers is voorzitter van
het Landelijk Bestuur van de Jonge Democraten
Bart Cosijn is gesprekleider,
interviewer en onderzoeker
Dennis van Driel is bestuurslid
Politiek & Internationaal van het Landelijk Bestuur van de Jonge Democraten
Hans Engels is hoogleraar aan de
RUG en Eerste Kamerlid voor D66
Pieter Fokkink is filosoof en
histo-ricus en auteur van Geschiedenis en achtergronden van D’66 (1979)
Koen Keepers is zelfstandig
eige-naar van een conservatoriumstuden-ten uitzendbureau en politicoloog gevestigd in Amsterdam
Ira van Keulen is onderzoeker en
parlementair liaison bij het Rathenau Instituut
Meine Henk Klijnsma is werkzaam
bij het ministerie van BZK
Iris Korthagen is onderzoeker bij
het Rathenau Instituut
Arnout Maat is oud-bestuurslid
van de Jonge Democraten en was betrokken bij de begindagen van Forum voor Democratie
Shirin Musa is directeur van
Femmes for Freedom
Henk Pijlman is Eerste Kamerlid
voor D66
Geert Pool is werkzaam bij het
ministerie van VWS
Thijs van Reekum is lid van D66
en doet mee aan Route66, het talentontwikkelingsprogramma van D66
Reint Jan Renes is lector cross-
mediale communicatie aan de Hogeschool Utrecht
Mark Sandersis econoom, universitair hoofddocent aan Universiteit Utrecht en lid van het Sustainable Finance Lab.
Sam van der Staak is Hoofd
Europa voor het Institute for Democracy and Electoral Assistance (IDEA)
redactie Tonko van Leeuwen (hoofdredacteur) Denise van Dalen Angélique van Drunen Andrys Wierstra Berber Wierstra redactieraad Annet Aris (voorzitter) Peter van den Besselaar Han Entzinger Jochem Lybaart Mark van Ostaijen Mark Sanders Pier Vellinga Ad van Vugt aan dit nummer werkten mee Bastiaan van Apeldoorn Niels Back Daniël Boomsma Kevin Brongers Bart Cosijn Laura van Dijk Dennis van Driel Hans Engels Pieter Fokkink Ira van Keulen Meine Henk Klijnsma Iris Korthagen Arnout Maat Shirin Musa Henk Pijlman Geert Pool Thijs van Reekum Reint Jan Renes Sam van der Staak fotografie Herman Wouters ontwerp Wilmar Grossouw de ontwerpvloot druk Drukkerij van Deventer bv.
N0 200
jaargang 39, nummer 1 april 2018
idee verschijnt 4× per jaar
ISSN 0927-2518
uitgave en administratie Mr. Hans van Mierlo Stichting Hoge Nieuwstraat 26 2514 el Den Haag telefoon 070 356 60 66 idee@d66.nl mrhansvanmierlostichting.nl abonnementen
idee verschijnt 4x per jaar
Jaarabonnement €36,— Studenten-abonnement €21 ,— Tablet-abonnement €21,—
Voor reguliere abonnees is het tablet-abonnement gratis
Het abonnement gaat per direct in. Er geldt een opzeg- termijn van 1 maand. Losse nummers op aanvraag. lezersbijdrage
Lezersbijdragen zijn welkom. Inlichtingen over voorwaarden en redactiebeleid kunt u opvragen bij de redactie. idee@d66.nl
© 2018 ISSN 0927-2518