Soorten medewerkers en hun drijfveren

Zoals eerder werd al gesteld is motiveren een kwestie van maatwerk. Henry Mintzberg (1991) heeft een veelgebruikt model ontwikkeld waarbij organisaties in vijf categorieën worden verdeeld op basis van factoren als zaken als cultuur, plaatsing van de macht en het soort medewerkers van de organisatie. Op basis van dit model werd vastgesteld dat FeliceRossi een zogenaamde adhocratie is.

Tabel 3: Structures in 5, Mintzberg

Het is interessant om de situatie nu eens andersom te benaderen met behulp van de typologie van medewerkers in organisaties (Bolweg, Weusten & ten Have, 2000). We weten namelijk al wat voor soort organisatie FeliceRossi is, dus het is goed om te kijken welk type medewerker goed bij FeliceRossi past en welke dominante waarde bij die medewerker past. (Bolweg, Weusten & ten Have, 2000).

42

Medewerker Organisatie Dominante waarde

Huurling Legerkamp Soldij

Groeier Podium Ontplooiing

Calculeerder Markt Aanbieding

Feestganger Speelplaats Vertier Presteerder Stadion Uitdaging

Gelovige Kerk Evangelie

Groepsdier Familie Geborgenheid

Tabel 4: Typologie van werknemers

Hier dient opgemerkt te worden dat in de praktijk elke medewerker en elke organisatie uit een mix van bovenstaande typeringen zal bestaan. Maar doorgaans zal er wel één bepaald kenmerk dominant zijn.

Zo zijn de huurlingen onverschillig, het zijn nomaden die van organisatie naar organisatie trekken, hun werk doen en hun beloning opeisen. Ze zijn sterk extrinsiek gemotiveerd. Ze zijn vaak te vinden aan de onderkant van de arbeidsmarkt in de vorm van schoonmakers of seizoenskrachten in de landbouw, maar ook sommige hoogopgeleiden kunnen tot huurling gerekend worden; ze zijn actief in overspannen nieuwe branches binnen bijvoorbeeld de ICT en verhuren zichzelf aan de hoogste bieder. Ze gedijen goed in organisaties met het karakter van een legerkamp met heldere regels en afspraken. Dit is de werknemer waar FeliceRossi niet naar op zoek is tenzij er een acuut probleem opgelost moet worden, tegen elke prijs.

Groeiers zijn zelfbewuste professionals die steeds grotere podia zoeken om op te schitteren. Ze hebben een sterke emotionele binding met hun vak en lijken die binding vaak ook met hun organisatie te hebben, maar in werkelijkheid zoeken ze vooral verbinding met inspirerende collega’s. Ze zijn meestal te vinden in commerciële omgevingen en gebruiken hun werkgever als nieuwe aanvulling op hun indrukwekkend cv. Hun doel is persoonlijke ontplooiing. Groeiers komen het beste tot hun recht bij organisaties met een grote saamhorigheid en die veel aan scholing en ontwikkeling van de medewerkers doen. De groeier bezit voor FeliceRossi dus waardevolle eigenschappen.

Calculeerders maken vrijwel al hun keuzes op basis van een spreadsheet. Ze gebruiken daarbij meer variabelen dan alleen de beloning. De calculeerder ziet een organisatie als een soort markt met voor ieder wat wils. Salaris, scholing, status, balans werk-privé en nog veel meer. Ze voelen zich prettig in organisaties die bijzonder transparant zijn in wat ze te bieden hebben zodat deze werknemer het gevoel heeft dat zijn plaatje compleet is. Van een emotionele binding is nauwelijks sprake maar zolang de organisatie regelmatig checkt of het plaatje van de calculeerder nog klopt kan de samenwerking duurzaam zijn. Op basis van deze eigenschappen past de calculeerder niet volledig in het team van FeliceRossi maar mits er sprake is van de juiste fit kan de calculeerder toch een aanwinst zijn.

43

Feestgangers zijn jong en dynamisch, werk moet vooral leuk zijn en moraal of plichtsbesef speelt nog geen rol. Ze willen en kunnen best goed zijn in wat ze doen maar alleen als ze daar lol aan beleven en om geen andere reden.

Ze kicken op een geslaagd project en geven veel om hun vrijheid. Vaak werken ze als freelancers in de ICT, marketing of reclame. Ze weten dat je een feestje niet in je eentje kunt vieren dus ze zien werk als een sociaal fenomeen en zijn op zoek naar organisaties met gelijkgestemden. Wat dat aangaat is er sprake van enige intrinsieke motivatie. Uitdagende opdrachten zijn voor de hoogopgeleide feestvierder een voorwaarde, dat is een onderdeel van het feest. De beloning is ook belangrijk als middel om mee te kunnen feesten. Gezien het gegeven dat feestvierders heel goed kunnen zijn in hun werk, zeer resultaatgericht zijn en graag samenwerken, kan de feestganger een goede aanvulling zijn voor FeliceRossi.

Presteerders zijn vaak de steunpilaar van een organisatie. Resultaatgericht en ambitieus.

Ontplooiing vinden ze niet echt belangrijk en het zijn vaak solisten. Collega’s beschouwen ze als publiek of als concurrentie. De volgende prestatie moet steeds een lat hoger liggen, verandering en beweging zijn noodzakelijk. Hun beloning is de aandacht en bevestiging van hun succes. Vaak zijn het autodidacten in commerciële functies, ondernemers of ondernemers binnen de onderneming. Omdat de presteerder geen teamplayer is, past hij niet goed binnen de organisatie van FeliceRossi.

Gelovigen kiezen een organisatie die past bij hun eigen missie. Hebben ze die gevonden dan zijn ze loyaal. Ze verwachten inspiratie te krijgen van hun leider en beschutting van hun geloofsgenoten. Je vindt ze op alle niveaus bij grote en middelgrote organisaties. Deze organisaties zijn vaak gesloten van aard en de gelovigen zijn bijzonder kritisch ten opzichte van buitenstaanders en andersdenkenden. Alleen al om deze reden valt de Gelovige af als werknemer voor FeliceRossi.

De Groepsdieren zoeken geborgenheid bij hun familie, hun werk is ondergeschikt aan het team en aan de organisatie. Ze zijn op zoek naar gevoelsgenoten met een groot socialisatievermogen. Omdat iedereen gelijk is kan besluitvorming een probleem zijn. Er is wel veel ruimte voor de ontwikkeling van denkvermogen, wat aantrekkelijk is voor nieuwe toetreders. Mits het groepsdier excelleert binnen zijn vak, kan dit type een waardevolle rol spelen binnen FeliceRossi. Het feit dat het groepsdier op zoek is naar een langdurig onderkomen maakt hem weer minder geschikt voor FeliceRossi.

Vanwege hun karakteristieken zoals hierboven beschreven lijken medewerkers van het type groeier, calculeerder en feestganger het beste bij het organisatieprofiel van FeliceRossi te passen.

Uit analyse van tientallen checklists en beleidsdocumenten van uiteenlopende organisaties is een lijst met een top-tien van motivatoren samengesteld (Bolweg, Weusten & ten Have, 2000).

Deze lijst is gekoppeld aan de hierboven beschreven werknemerstypes met een + (plus) als er veel waarde aan wordt gehecht of een – (min) als er geen waarde aan wordt gehecht.

44

Motivator Omschrijving Plus + Min -

Imago organisatie Imago, reputatie, beeld dat de buitenwereld van de organisatie heeft.

Gelovige Huurling

Soort werk Aantrekkelijkheid van de functie, mate van autonomie, afwisseling. De basis voor plezier.

Presteerder Groepsdier

Ontplooiing Ontwikkelingsperspectief, opleiding en training Groeier Gelovige Loopbaanperspectief Doorgroeimogelijkheden Presteerder Huurling Formele beloning Salaris, winstdeling, opties en aandelen Huurling Gelovige

Managementstijl Stijl van leidinggeven Groepsdier Huurling

Collegialiteit Mate van collegialiteit, werksfeer Feestganger Presteerder Missie en visie Missie en doel moeten aantrekkelijk zijn Gelovige Calculeerder Balans werk-prive Deeltijdwerk, variabele uren, kinderopvang Calculeerder Presteerder Zekerheid Vastigheid m.b.t. inkomen, leiding, werk Groepsdier Feestganger Tabel 5: Top-tien motivatoren

Op basis van deze tabel kan vooralsnog gesteld worden dat het typen medewerkers die goed bij FeliceRossi lijken te passen, de groeier, de calculeerder en de feestganger, gevoelig zijn voor enkele typische motivatoren. Deze medewerkers willen zichzelf graag ontplooien, ze zoeken collegialiteit en ze hechten veel waarde aan een goede balans tussen werk en privé leven.