“Ik kwam vorig jaar een 27-jarige Roemeen tegen tijdens het meelopen met de
veldwerkers. In de vroege ochtend in de stad, slapend op een bankje onder een
afdakje van een restaurant, met zijn rugzak als kussen. De veldwerker spreekt
een beetje Roemeens maar deze jongeman antwoordde in verstaanbaar Engels
terug. Hij vertelde dat hij nog maar 3 dagen in Rotterdam is, hoopte hier op een
betere toekomst. Ongeveer driekwart jaar later vroeg ik dezelfde veldwerker naar
deze jongeman. Hij kon zijn werk niet behouden, leefde op straat en kwam in
aanraking met verslavende middelen. De veldwerker vertelt hem dat het mogelijk
zorgverlener de overdracht naar medische zorg in het land van herkomst. De afdeling Bijzonder vertrek van de dienst Terugkeer en Vertrek van het ministerie van Justitie en Veiligheid organiseert passend vervoer. In Rotterdam coördineert het Vreemdelingen-loket van de gemeente dit proces.
Verplichte terugkeer
De gemeente werkt samen met IND, AVIM (Vreemdelingen identificatie en mensen-handel) en de politie aan verplichte terugkeer. Er is in een aantal gebieden een top X opgesteld met overlastgevende personen, waar ook niet-rechthebbende EU-arbeids-migranten onderdeel van uitmaken. Hier is een start gemaakt met een persoonsge-bonden aanpak, waar multidisciplinaire handhavingsacties (Politie, Toezicht en Handhaving, Veldwerk, veiligheidsregisseur) onderdeel van zijn. Doel van de acties is de aanpak van overlast in de buitenruimte.
Op basis van een analyse over 2020 blijkt dat vrijwillig en gedwongen een aanzienlijk aantal mensen van straat wordt gehaald (in totaal 258). Het gaat hierbij om zowel terugkeer als begeleiding naar werk. Dit traject betreft het slotstuk van de aanpak EU-arbeidsmigranten. Extra inzet wordt overwogen. Echter: als de kraan niet wordt dichtgedraaid blijft het ‘dweilen met de kraan open’. De toegenomen terugkeer wordt namelijk niet teruggezien in een daling van de aantallen op de signaleringslijst van Veldwerk.
Doelenmatrix actielijn 6: Bestendige terugkeer
Niveau Doel Actie Wanneer
Rijk Gezamenlijk landelijke kaders vaststellen voor de aanpak van dakloze EU-arbeidsmigranten zonder perspectief en zonder terugkeerwens.
Lobby richting het Rijk. 2021-2022
Rijk Verkennen van versterking samenwerking EU-landen waar veel dakloze EU-arbeidsmigranten vandaan komen.
Contactopbouw met ambassades,
eventueel met behulp van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
2021-2022
Rijk In samenspraak met herkomstlan-den in Oost-Europa afspraken maken over het inrichten van steunpunten en programma’s die de re-integratie direct na (verplicht) terugkeer oppakken.
Lobby richting het Rijk t.b.v. voorstel voor het inrichten van een steunpunt.
2021-2022-2023
Regio Verkennen van mogelijkheden om dit vraagstuk gezamenlijk op te pakken.
Aanhaken bij regionale overleggen om tot gezamenlijke inzetafspraken te komen.
2021
Gemeente Inzetten op het bewerkstelligen van een significante afname van het aantal dakloze EU-arbeidsmi-granten in Rotterdam.
1. Formaliseren van samenwerkingsafspraken.
2. Vormgeven van een integrale en centraal gecoördineerde aanpak voor dakloze EU-arbeidsmigranten.
3. Verbeteren van registratie en monitoring,
2021-2022-2023
Gemeente Verbeteren van de effectiviteit en inzet van de verschillende onder-steuningsvormen (vrijwillige terugkeer, medische terugkeer en gedwongen terugkeer) alsmede de samenhang hiertussen.
Analyseren van huidige processen en knelpunten.
2021-2022
Gemeente Het leefklimaat in de stad voor de Rotterdammers verbeteren door overlast van deze buitenslapende doelgroep tegen te gaan.
Inzetten van een combinatie van een gebieds-gerichte en persoonsgebieds-gerichte aanpak.
Doorlopend
4. Sturing.
4.1 Verantwoording
Het college heeft besloten om voor het thema EU-arbeidsmigranten wethouder Moti als coördinerend wethouder aan te wijzen. Jaarlijks informeert de wethouder de raad over de voortgang en de resultaten van de aanpak via een jaarrapportage EU-arbeids-migranten. De bespreking daarvan vindt plaats in de commissie Werkgelegenheid, Inkomen, Integratie, Schuldenaanpak en Armoedebestrijding. De Tweede Kamer wordt vanaf april 2021 ook jaarlijks geïnformeerd over de voortgang van de landelijke aanpak EU-arbeidsmigranten. De gemeentelijke jaarrapportage wordt afgestemd op de publicatie van dit landelijke rapport, om de uitkomsten daarvan te kunnen meenemen.
4.2 Financiën
De dekking van het vijfjarig programma is voor een groot deel gevonden binnen de bestaande budgetten. Voor de borging van de integraliteit is aanvullende dekking binnen de gemeentebegroting vrijgemaakt. Een en ander wordt gepresenteerd in de Voorjaarsnota, die in het voorjaar van 2021 aan de gemeenteraad wordt gestuurd.
De regie op het programmabudget wordt belegd bij de program madirecteur EU- arbeidsmigranten.
4.3 Organisatie
Vanaf 1 januari 2021 is een programma-organisatie voor de jaren 2021-2025 ingericht met 6 verschillende actielijnen, onder regie van de programmamanager. Hierin zijn alle clusters vertegenwoordigd. Elke actielijn wordt qua projectleiderschap belegd waar dat het meest aansluit op het primaire proces van het betreffende organisatie- onderdeel. Iedere projectleider is verantwoordelijk voor de resultaten op de eigen actielijn en stemt waar nodig af met projectleiders van de andere actielijnen. In het overkoepelende programmateam vindt afstemming plaats en wordt gestuurd op de onderlinge samenhang. Ook wordt periodiek bekeken welke elementen nog
program-Colofon
Tekst: Gemeente Rotterdam Vormgeving: Buro voor de Boeg Fotografie: Rhalda Jansen
Uitgave: Gemeente Rotterdam, 13 april 2021
Bronnen
Geen tweederangsburgers. Aanbevelingen om misstanden bij arbeidsmigranten in Nederland tegen te gaan, Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten, 30 oktober 2020.
EU-arbeidsmigranten in de provincie Zuid-Holland, PBLQ, Adviesrapport, 25 september 2020.
Cluster Dienstverlening, kwaliteit BRP, bewerking afd. Onderzoek en Business Intelligence.
Uitvoeringsagenda EU-arbeidsmigratie Rotterdam 2015 - 2018.
Tevredenheidsmeting Taalspiraal 2019, Mediad, 2019.
Verkenning bevolking 2050, Zekerheden en onzekerheden over de gevolgen van veranderingen in de bevolking, voortgangsrapportage, Netherlands Interdisciplinary Demographic Institute, november 2019.
Slachtoffermonitor van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel, 2019.
Actieplan Goed huren en Verhuren in Rotterdam 2020.