4.2.1 Risico’s & homeopathie 7
Weten tot hoever je kunt gaan en wanneer een middel wel/ niet aanslaat
Homeopathie heeft grenzen, evenals de reguliere geneeskunde. Ongelukken kunnen gebeuren wanneer men kost wat kost homeopathisch wil behandelen en niet meer openstaat voor eventuele beperkingen van de behandeling (zie MS). Het kan ook zijn dat het niet aan de homeopathie ligt, maar dat er een structurele oplossing moet komen (bijvoorbeeld een beter rantsoen) of er kan iets mis zijn met de middelenkeuze. Misschien is er niet genoeg ervaring met de ziekte om de risico’s te kunnen inschatten en de ontwikkelingen na het toedienen te kunnen beoordelen (zie RvB).
Ervaring opdoen in een nieuwe waarnemings-, beoordelings- en behandelingswijze (zoals homeopathie) gaat niet zonder vallen en opstaan.
‘Een koe had melkziekte, ik weigerde infuus te geven, ik wou alleen met homeopathie behandelen. Collega’s hadden er succes mee, het was ook in samenspraak met homeopaten. Calc-c en Calc-p. Het ging niet goed, na 8 dagen is ze afgemaakt. Dat doe ik dus niet meer.’ [MS]
‘De angst is dat je buikvliesontsteking krijgt als je niet op tijd bij bent bij navelontsteking. Ik kon toen redelijk zelf inschatten of het echt gevaarlijk is of niet. Toen ben ik met homeopathie gaan proberen.’ [RvB]
‘Als je niet genoeg zelfvertrouwen hebt en zicht op wat je wel en niet kunt maken, tot waar je kan gaan, dan doe ik het liever met antibiotica dan het beest dood te laten gaan. Nu doe ik de zoogkoeien al 10 jaar, nu kan ik goed inschatten waar een groot risico is en waar niet. Als het hoog risico is probeer ik van drie kanten: de reguliere dierenarts, Edo Offerhaus (homeopaat), en reading en healing (zelf).’ [RvB]
SD is een veehouder die een vaste leidraad heeft voor de omgang met het risico dat een middel niet werkt. Hij heeft de ervaring dat homeopathie snel werkt, hoe snel is afhankelijk van de soort aandoening. Bij pootproblemen luidt de regel: ‘als een koe ‘s ochtends tussenklauwontsteking heeft, het middel krijgt en ‘s avonds niet minder pijn heeft stap ik over op een ander middel.’ Bij mastitis geldt een kortere termijn (een halve dag).
Om te zien of een middel werkt gaat SD bij tussenklauwontsteking op de pijn af: ‘of een koe pijn heeft zie ik aan de manier van lopen. Soms werkt het zo snel, de zwelling is niet over maar de pijn is minder. Dan begint het te werken, te herstellen.’ Er wordt dus niet gewacht totdat het dier helemaal genezen is: de richting van de ontwikkeling (pijn) is bepalend.
Hetzelfde doet WB bij uierontsteking:
‘Zoals die Bryonia uierontsteking. Die koe die daar staat en als je later kijkt nog steeds daar staat, je geeft hem Bryonia en hij gaat naar het voerhek en drinken.(…)
Nu kunnen de verschijnselen dezelfde zijn maar als je ziet dat de koe beter is, meer vreet, dan is dat goed. Die uierontsteking komt later wel, het geneest later wel maar nu voelt de koe zich al beter.’ [WB]
WB ervaart ook de noodzaak om zijn enthousiasme te beperken in het uitproberen van middelen. Hij heeft ervaring met zogenaamde ‘geneesmiddelenproeven’ (zie onder bij 3.) en wil het proberen van verschillende middelen in de tijd beperken, zodat het voor het dier duidelijk blijft en er geen ‘rare dingen’ gebeuren. Ook wil hij met een deadline ongelukken voorkomen.
‘Je kunt soms te snel overschakelen naar een ander middel. Bij niet-acute gevallen wacht ik nu altijd 1 dag voor ik iets anders geef. Anders weet je niet meer wat je doet. Geduld hebben, ook al heb ik opeens een beter middel gevonden wat ik wil geven. Als het dan morgen beter is heeft het misschien wel gewerkt, dan kun je het nog een keer geven. Als het hetzelfde is gebleven heeft het niet gewerkt. Ik moet eigenlijk een datum hebben, een grens stellen: tot zo lang experimenteer ik. Anders wordt het te duur.’ [WB]
De grenzen van de reguliere diergeneeskunde kennen
De risico’s van homeopathie worden in een ander licht gezet wanneer we even stilstaan bij de beperkingen van de reguliere diergeneeskunde en de risico’s die daar gelopen worden.
‘De gangbare dierenartsen hebben ook geen score hoger dan 50%. Dat haal ik nu makkelijk met homeopathie. Misschien niet voor moeilijke gevallen = tussenklauwontsteking. Ook samen met Liesbeth is het matig succes. Gangbaar is het ook matig maar dan is de ontsteking snel onderdrukt. Volledige genezing is ook dan moeilijk.’ [MS]
‘Soms gaat het mis met homeopathie, net zoals met antibiotica. Ik heb pas nog een dier opgeruimd door homeopathie. Met homeopathie: werkt het goed is het mooi, werkt het niet dan houdt antibiotica ook op. Ik heb niet de neiging om antibiotica te geven omdat het veel beter zou werken.’ [RL]
Geneesmiddelproef
Hoe vaak hoort men niet zeggen over homeopathische middelen: ‘baat het niet dan schaadt het niet’. Het risico van ‘geneesmiddelproef’ wordt te vaak expliciet onderschat. Ook in de cursus wordt er volgens SD te weinig aandacht aan besteed.
Een geneesmiddelproef kan optreden wanneer een verkeerd middel gegeven wordt (dus een verkeerde diagnose gemaakt is). Homeopathie is gebaseerd op de similimumregel: een homeopathisch geneesmiddel dat bij gezonde lichamen bepaalde symptomen kan opwekken, zal diezelfde symptomen bij een patiënt genezen. Dus als een gezond(e) persoon of dier een homeopathisch middel gebruikt zal hij/zij de symptomen gaan vertonen die bij het geneesmiddelbeeld horen, want op die manier is het geneesmiddelbeeld beschreven8. Deze regel kan specifieker
geformuleerd worden: als een persoon of dier een homeopathisch middel gebruikt terwijl hij/zij de symptomen horend bij het geneesmiddelbeeld van dat middel niet toont zal hij/zij de symptomen gaan vertonen die bij het geneesmiddelbeeld horen.
8
Dit betekent dat een verkeerde diagnose en het geven van het verkeerde middel toch een werking kan hebben. Dit is echter alleen door WB en SD ervaren. Er moet opgemerkt worden dat de risico’s vooral bestaan wanneer vaak en lang het verkeerde middel geven wordt, in een te hoge dosis/ potentie.
‘Je kunt een middel overdoseren. Teveel willen, te vaak, te hoog, te lang. We hebben ervaring met Sabina bij een koe met baarmoederontsteking. Zoals wanneer je met iets weinig ervaring hebt: we hebben te vaak en te lang Sabina gegeven. Het werd op een bepaald moment erger, het begon weer te stinken.
Vroeger gaven we zomaar Arnica aan de kinderen. Nu we dit weten letten we meer op. In de cursus van Liesbeth lees je er overheen. Nu met mijn opleiding [de vrouw van SD doet een opleiding homeopathie] horen we er meer over, we moeten er wel voorzichtig mee zijn. Het wordt te weinig gezegd in de cursus. Met homeopathie is het niet zoals iedereen denkt, baat het niet dan kan het wel schaden.’ [SD]
‘Voor we homeopathie met Liesbeth deden was het met iemand die heel fanatiek was. Bij een koe die al koorts had [uierontsteking], advies: ieder half uur Apis. Toen werd de koorts veel hoger, de
thermometer kon het niet eens meten! Toen gestopt en de volgende ochtend succes met Bryonia. Dat was een geneesmiddelproef: bij Apis staat hoge koorts maar het was niet het passende beeld bij de koe. Dit heb ik ook een keer gehad met melkziekte. Je kunt dus soms teveel of het verkeerde middel geven.’ [WB]
4.2.2 Voordelen van homeopathie
De meest voor de hand liggende voordelen van homeopathie zijn de extreem lage kosten van de
geneesmiddelen/ dierenartsbezoeken, het ontbreken van residuen in de melk waardoor doorgeleverd kan worden en het ontbreken van bijwerkingen9.
‘Ondanks dat je gezond probeert te voeren wordt er wel eens een koe ziek. Het is echt fantastisch als je op zo’n manier koeien kan behandelen. Niet alleen diervriendelijk maar ook financieel, homeopathie kost bijna niks. Wel wat tijd.’ [SD]
In de gesprekken met de veehouders werden ook andere voordelen genoemd. De belangrijkste voordelen, die ook voor een niet-ingewijde persoon begrijpelijk zijn, zijn gerelateerd aan het ontbreken van residuen in melk en vlees: 1) het ontbreken van ‘stress in de melkstal’ doordat verkeerde melk per ongeluk geleverd kan worden en, 2) door het ontbreken van residuen bestaat geen economische drempel om een dier vroegtijdig te behandelen, wat gunstig is. In hoofdstuk 3 werd bij veel aandoeningen duidelijk dat een vroegtijdige behandeling met homeopathie vaak effectiever was dan in een laat stadium.
Hieronder staan persoonlijke uitspraken waarom veehouders homeopathie positief ervaren.
Eenvoud van homeopathie
‘Klassieke homeopathie is fantastisch want eenvoudig: weinig handel, geen grote concerns. Geen vertegenwoordigers met verkoopcursussen. Daar draait het niet om. Homeopathie: er gaat een wereld voor je open. Het gaat uit van eenvoud, daar moet je vanuit gaan.’ [SB]
Er ontstaat een sterkere band met de dieren
‘De andere manier van kijken naar de koeien is positief. Door de cursus, door met homeopathie bezig te zijn krijg je een sterkere band met de koeien. Je voelt je meer betrokken.’ [GP]
Minder stress in de melkstal
‘…en melk niet meer thuishouden, en niet meer het gevoel dat het mis kan gaan met antibioticamelk. Dat is ons wel eens gebeurd, dat zit je goed dwars: boetes, sancties, druk. Bij ons kan het makkelijker misgaan want we melken met meerdere personen. Die zijn niet in homeopathie geïnteresseerd, ze geven het met tegenzin als ik ze vraag. Ze vinden het wel mooi dat de dierenartsrekening zakt, en zien het verband ook wel met homeopathie, en dat we de melk niet meer weggooien.’ [JN]
‘Nu ik heb gezien dat het werkt ga ik door. En de melk die je doorlevert. Je weet zeker dat je niks fout doet met antibiotica. Het gebeurt je toch, dat heeft iedereen, hoe dan ook, je levert een keer verkeerde melk.’ [SA]
9
‘Melk moeten weggooien is erg demotiverend, en het risico van antibioticamelk te leveren is er. Je moet door kunnen melken. Alles wat je doet, als melkveehouder, is uiteindelijk om melk te produceren. Héb je melk, moet je het weggooien!’ [RdB]
‘Homeopathie geeft minder stress in de melkstal, je kunt ook gelijk wat doen.’ [SA]
Je kunt sneller ingrijpen
‘Ik heb geleerd om meer naar de uier te kijken. Vroeger vielen dingen ook wel eens op, maar met antibiotica kun je niet meteen iets doen omdat je de melk kwijt bent.’ [SA]
‘Met homeopathie kun je de dieren meteen helpen. "Met antibiotica mag het ook wel maar je moet de melk wegdoen en zo, dat doe je niet zo gauw." Je kunt veel directer de dieren helpen.’ [JP]
Homeopathie werkt beter dan antibiotica, er is meer mogelijk.
‘Bij diarree hebben we acht jaar lang allopathisch gewerkt, antibiotica etc. bij diarree. Nu geven we geen antibiotica meer, alleen nog elektrolyten. Homeopathie werkt veel beter. De kalfjes blijven vitaler lijkt het. Het is met alles zo.
Ook met Hypercaltinktuur: het is gewoon een vervanging van Jodium of violetspray, je hoeft er niet moeilijk over te doen. En het werkt nog beter.’ [RvB]
‘Een aantal koeien heeft Graphitis gekregen als de melkgift ineens terugvalt in het begin om ze weer op gang te helpen. Dat kan gangbaar niet, of je moet maagpoeder geven. Graphitis gebruiken we nog wel eens, voor de maagwerking.’ [JP]
‘Ik ben nu heel enthousiast, het loopt sinds 4-6 weken lekker. Eerder waren er wat dingen die niet lukten of misgingen. Nu gaat het goed, ik kan het iedereen aanraden. Maar je moet ze de tijd geven. Het kan ook soms gebeuren dat er dieren dood gaan. Af en toe kun je met homeopathie reacties krijgen die met antibiotica niet haalbaar zijn. De wil om de dieren weer goed te krijgen is er bij mij gewoon. Ik ben hartstikke gek met de dieren. Je stuurt ze steeds bij. Het gaat steeds sneller als je het dier kent.’ [RL]
4.2.3 Afsluitende opmerkingen
In deze paragraaf werden risico’s en voordelen van het gebruik van homeopathie benoemd, zoals door de veehouders ervaren. De beslissing om homeopathie te gaan gebruiken is echter niet alleen een kwestie van de risico’s en de voordelen af te wegen. De risico’s en ook de voordelen zijn niet alleen afhankelijk van de gekozen geneesmethode (homeopathie), maar vooral van de manier waarop de gebruiker ermee omgaat en bij het vee inzet. Het succes met homeopathie bepaalt of de voordelen de risico’s zullen overtreffen of andersom. Zoals in paragraaf 4.1 is besproken, is succes met homeopathie deels persoongebonden, maar wel leerbaar en schoolbaar.