garanderen en te verbeteren. De effecten voor de korte termijn kunnen echter averechts zijn.
Hoe verder
Het is duidelijk dat het evc-stelsel tijd nodig heeft om zich verder te ontwikkelen.
Op onderdelen zal het moeten worden aangescherpt. Veel instellingen werken momenteel hard aan verbetering, en ook de overheid lijkt zich er van bewust dat op dit moment vooral het stimuleren van kwaliteit prioriteit heeft.
Tegen deze achtergrond komt de inspectie tot de volgende aanbevelingen.
Aanbevelingen
1. Examencommissies dienen hun onafhankelijkheid strikt te bewaken, maar kunnen vanuit hun wettelijke taak wel een bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van evc door zelf randvoorwaarden te formuleren en bijvoor-beeld duidelijke eisen te stellen aan het beoordelingsinstrumentarium en de kwaliteit van de assessor.
2. Onderwijsinstellingen kunnen de informatie aan evc-kandidaten, studenten en andere geïnteresseerden verbeteren, zowel via de algemene voorlichting op de websites als via de wettelijke documenten (onderwijs- en examenregeling en studentenstatuut). Deze worden bij voorkeur op de voor iedereen toegan-kelijke website geplaatst.
3. Evc-aanbieders die gelieerd zijn aan een onderwijsinstelling dienen een betere scheiding aan te brengen tussen taken, bevoegdheden en verantwoordelijk-heden rond evc enerzijds en intake-assessments en onderwijs anderzijds.
4. Evc-aanbieders kunnen het civiel effect van ervaringscertifi caten bevorderen door de relatie tussen de beoordelingsmaatstaf en het landelijke beroepspro-fi el te expliciteren, bij voorkeur door met andere evc-aanbieders afspraken te maken over de vertaling van het landelijke profi el naar concrete beoordelings-criteria. Kwalifi catiedossiers zoals die in het mbo bestaan zijn in het hoger onderwijs niet voorhanden; de systematiek ervan kan voor het hoger onderwijs wel als voorbeeld dienen.
5. De rijksoverheid en de convenantpartners kunnen via het Kenniscentrum EVC stimuleren dat per opleiding of beroepsdomein afspraken worden ge-maakt over de concretisering van de evc-standaard als het landelijke beroeps-profi el te algemeen is om als uitgangspunt te dienen voor de beoordeling van de kandidaat.
6. De rijksoverheid en de convenantpartners kunnen in overleg met het Ken-niscentrum EVC hun rollen beter afstemmen en duidelijker afspreken wie op welke gebieden het voortouw neemt.
7. De rijksoverheid en de convenantpartners dienen na te gaan of het huidige systeem van externe beoordeling van het evc-aanbod moet worden aange-scherpt of moet worden vervangen. Een alternatief is een landelijke
registra-tie van ervaringscertifi caten met het voorschrift dat ervaringscertifi caten pas worden afgegeven nadat is gecontroleerd of aan de landelijke kwaliteitseisen is voldaan.28
8. De rijksoverheid, de convenantpartners en het Kenniscentrum EVC kun-nen nagaan of ervaringen in andere landen aanknopingspunten bieden voor de verdere ontwikkeling van het Nederlandse evc-stelsel zoals het wettelijk verankeren van het recht van burgers om hun bekwaamheden laten te erken-nen, zoals in Frankrijk en Vlaanderen.29
9. De rijksoverheid moet zich ervan verzekeren dat de convenantpartners zich blijven inspannen voor de verbetering van de kwaliteit van evc zodat de diverse functies van evc (validatie van het cv voor sollicitaties, hulpmiddel bij loopbaan- en scholingsbeslissingen en basis voor vrijstellingen) op een geloofwaardige manier inhoud krijgen.
Vervolg
Een deel van de te treffen maatregelen kan van tijdelijke aard zijn. Er is immers sprake van een groeimodel. Als de kwaliteit van evc komende jaren toeneemt kan de bemoeienis van de overheid navenant verminderen en meer aan de betrokken partijen in het veld worden overgelaten.
In de tweede helft van 2011 gaat de inspectie na in hoeverre de tekortkomingen zijn verholpen. Dan wordt opnieuw vastgesteld wat de kwaliteit van de evc-voor-zieningen is, vanuit het perspectief van de instroom van kandidaten met een erva-ringscertifi caat in het door de Minister erkende hoger onderwijs. De kwaliteitseisen die voortvloeien uit het convenant Een kwaliteitscode voor evc vormen ook dan het uitgangspunt voor de beoordeling, in het bijzonder de gewenste scheiding tussen evc en initieel onderwijs, bijvoorbeeld wat de rol van de examencommis-sie betreft.
28 Als voordelen kunnen worden genoemd: het voorkomen van onnodige variatie van vorm en inhoud, verbetering van het civiel effect van ervaringscertifi caten, en permanent zicht op het aantal uitgereikte ervaringscertifi caten per aanbieder, standaard en sector. De huidige, weinig effectieve, kwaliteitscontrole door externe beoordelaars kan dan gedeeltelijk of eventueel geheel vervallen.
29 Vergelijk het rapport Tijd voor Ontwikkeling, Advies van de Denktank Leren en Werken over het stimuleren van een leven lang leren in Nederland (OCW/szw, juli 2009) waarin wordt geadviseerd scholingsafspraken in de arbeidsover-eenkomst vast te leggen en de verplichting daartoe wettelijk te verankeren.
Bijlage I Bronnen
Gedurende het onderzoek zijn:
1. vertegenwoordigers van dertien examencommissies van zeven instellingen, voor in totaal 49 opleidingen geïnterviewd;
2. vertegenwoordigers van zeven evc-aanbieders geïnterviewd;
3. 36 ervaringscertifi caten geanalyseerd van 18 evc-aanbieders;
4. tien beoordelingsrapporten van evc-beoordelaars geanalyseerd;
5. websites van 44 erkende onderwijsinstellingen bezocht.
1. Examencommissies
Gesproken is met vertegenwoordigers van examencommissies van de volgende opleidingen en instellingen.
Opleidingen Instelling Examencommissie voor
aantal opleidingen30
1. Sociaal Pedagogische Hulpverlening
2. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Haagse Hogeschool 3
3. Oefentherapeut Mensendieck
4. Management Economie en Recht Hogeschool van Amsterdam 12
5. Management in Zorg en Dienstverlening
6. Financial Service Management Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 6
7. Bedrijfskunde
8. Personeelsmanagment ISBW 2
9. [Alle opleidingen]31 Open Universiteit 19
10. Small Business & Retail management 11. Personeel en Arbeid
12. Sociaal Pedagogische Hulpverlening Saxion Hogeschool 7
13. Hbo-V (penvoerder samenwerkings-verband 16 hbo-V’s)
Hogeschool Leiden n.v.t.
Totaal 7 49
2. Evc-aanbieders
Er is gesproken met de volgende evc-aanbieders:
1. Avans
2. Hogeschool van Amsterdam 3. Hogeschool INHOLLAND 4. HAN / Interstudie NDO 5. People in Transfer
6. Universiteit Twente (ELAN) 7. Open Universiteit
30 De vertegenwoordigers van examencommissies waarmee de inspectie sprak, maakten deel uit van examencom-missies die gezamenlijk het in deze kolom vermelde aantal opleidingen behartigden.
31 Omdat de Open Universiteit niet voor alle 19 opleidingen evc aanbiedt, en niet op alle afzonderlijke opleidingen in het gesprek werd ingegaan, zijn de opleidingen hier gezamenlijk als één geteld.
INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS
3. Ervaringscertifi caten
In totaal zijn 36 ervaringscertifi caten geanalyseerd van 18 evc-aanbieders:32
1. Avans
2. Hogeschool van Amsterdam 3. Hogeschool INHOLLAND 4. HAN / Interstudie NDO 5. People in Transfer 6. Open Universiteit 7. Hogeschool Windesheim 8. Hanzehogeschool 9. Hogeschool Zuyd 10. HAS
11. Fontys
12. Noordelijke Hogeschool 13. Stenden
14. Schoevers
15. Hogeschool Utrecht 16. Haagse Hogeschool 17. ISBW
18. Saxion
4. Beoordelingsrapportages
Van de volgende evc-aanbieders zijn beoordelingsrapportages geanalyseerd:
1. (voormalige) Hogeschool Drenthe 2. Hogeschool Driestar Educatief 3. Avans Hogeschool
4. Saxion Evc-centrum
5. Hogeschool Utrecht – Faculteit Maatschappij en Recht 6. Hogeschool van Amsterdam Evc-centrum
7. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 8. De Haagse Hogeschool
9. Hogeschool Zuyd 10. Stenden Hogeschool
Het betreft beoordelingsrapporten van alle drie de beoordelende instanties die in het hoger onderwijs actief zijn: Certiked, Hobéon en NQA.
5. Websites
Tot slot zijn ook de websites onderzocht van 44 instellingen die erkend hoger on-derwijs aanbieden op het voorkomen van informatie over evc in de onon-derwijs- en examenregelingen en/of het studentenstatuut. Deze zijn aselect gekozen uit alle aanbieders van erkend onderwijs. Het betrof de volgende instellingen:
1. Universiteit Maastricht 2. Universiteit van Amsterdam 3. Hogeschool Leiden
32 De nummering die onderstaand wordt gebruikt, komt niet overeen met de nummering die in paragraaf 3.3 wordt gebruikt. De instellingen is toegezegd dat niet op naam zou worden gerapporteerd.
COMPETENT ERKEND?
4. Saxion
5. NEA Transport Hogeschool 6. Hotelschool Den Haag 7. Hogeschool Rotterdam 8. Hogeschool Edith Stein
9. Codarts, Hogeschool voor de Kunsten 10. ArtEZ
11. Stichting NTI Hogeschool 12. Stichting LOI Hoger Onderwijs 13. Noordelijke Hogeschool Leeuwarden 14. Agrarische Hogeschool Larenstein 15. Hogeschool Utrecht
16. Hogeschool INHOLLAND 17. Fontys Hogescholen 18. Christelijke Hogeschool Ede 19. Hogeschool van Amsterdam 20. Gerrit Rietveld Academie 21. Hogeschool Zeeland 22. Webster University
23. TiasNimbas Business School 24. Stenden
25. PBNA-HBO