Zijn de richtlijnen voldoende om de waterkwaliteit en de (aquatische) biodiversiteit in Nederland te beschermen?

Beide richtlijnen hebben de ambitie om de (aquatische) biodiversiteit en waterkwaliteit in Nederland te beschermen. Echter, omdat de beide richtlijnen maar een deel van de waternatuur beschermen, is de vraag welk percentage van deze natuur/biodiversiteit wordt afgedekt/meegenomen door

Formeel loopt de huidige implementatie van de Kaderrichtlijn Water tot 2027. Het is waarschijnlijk dat ook na 2027 beleid voor de KRW ontwikkeld zal worden gezien het huidige doelbereik. Op dit moment echter is het nog zeer onduidelijk hoe dit beleid er na 2027 uit gaat zien en is het nog te vroeg om de vraag te stellen hoe dit beleid zo vormgegeven kan worden dat het ook bijdraagt aan de bescherming van de aquatische biodiversiteit. Het beantwoorden van de elf kennisvragen die in dit hoofdstuk geformuleerd zijn, kan hier wel zicht op bieden.

4.3

Kennisontsluiting

Naast vragen rondom kennislacunes zijn er ook wensen geuit voor een betere ontsluiting van informatie betreffende de implementatie van de beide dossiers. Het gaat hierbij om een betere ontsluiting over:

• Instrumenten

Een overzicht waaruit duidelijk is welke stroomgebieden, maatregelenpakketten en Natura 2000- gebiedsplannen verband met elkaar houden en waar zij te vinden zijn. Dit overzicht kan bijdragen aan het inzicht dat betrokken partijen hebben op welke maatregelen gepland zijn en hoe zij hierop zouden kunnen aanhaken.

• Maatregelen

Informatie over welke maatregelen er nu genomen worden in het kader van de VHR- en KRW- richtlijnen. Deze informatie kan bijdragen aan meer inzicht in welke maatregelen genomen zijn en in welke gebieden vanuit de richtlijnen.

• Evaluatie

Er is een wens tot een betere ontsluiting van de basisdata van beide rapportages; hierdoor kan de kennisuitwisseling vergroot worden.

Bij het verbeteren van de kennisontsluiting spelen het Informatiehuis Water, BIJ12 en LNV een belangrijke rol.

Literatuur

Beers, M. Bijkerk, R., Beers, M., Bonhof, G., Brans, B., Buskens, R., Coops, H, Van Dam A., H. Fockens K., Kampen J., Van Maanen B., Mertens A., Moeleker M., Nieuwenhuis R., Pilon J., Pot R., Spier J., Swarte M., Van Tongeren O., Torenbeek R., Vermaat J., Wagenvoort A.,

Wilhelm M., M. de Wit (2014). Handboek Hydrobiologie: biologisch onderzoek voor de ecologische beoordeling van Nederlandse zoete en brakke oppervlaktewateren. STOWA-rapport 2014-02 Boonstra, F., & M. Pleijte. 2017. Quickscan knelpunten in bestuurlijke en wettelijke afspraken natuur

in de grote wateren. Wageningen Environmental Research (Alterra), [Wageningen]. CLO, 2020. Staat van instandhouding soorten en habitattypen Habitatrichtlijn en trends vogels

Vogelrichtlijn, 2013 -2018. https://www.clo.nl/indicatoren/nl1604-svi-nederland.

European Commission, 2011. Links between the Water Framework Directive (WFD 2000/60/EC) and Nature Directives (Birds Directive 2009/147/EC and Habitats Directive 92/43/EEC) Frequently Asked Questions.

Europese Commissie (2020). WFD Guidance Documents. Geraadpleegd op 1 November 2020, van: https://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/facts_figures/guidance_docs_en.htm Folkert, R & F. Boonstra, 2017 Lerende evaluatie van het Natuurpact. Naar nieuwe verbindingen

tussen natuur, beleid en samenleving, PBL Planbureau voor de Leefomgeving Den Haag, 2017. PBL-publicatienummer: 1769

Folkert, R., Bouwma, I., Kuindersma, W., van der Hoek, D. J., Gerritsen, A., Kunseler, E., ... & Kamphorst, D. (2020). Lerende evaluatie van het Natuurpact 2020: Gezamenlijk de puzzel leggen voor natuur, economie en maatschappij: tweede rapportage (No. 3852). PBL Planbureau voor de Leefomgeving.

Janssen, J. A. M., R. J. Bijlsma, G. H. P. Arts, M. J. Baptist, S. M. Hennekens, B. de Knegt,

T. van der Meij, J. H. J. Schaminée, A. J. van Strien, S. Wijnhoven, and T. J. W. Ysebaert. 2020. Habitatrichtlijnrapportage 2019: Annex D Habitattypen. In: Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu. Wageningen Environmental Research, Wageningen.

Landelijke Werkgroep Grondwater (2013). Protocol voor toestand- en trendbeoordeling van grondwaterlichamen KRW.

Liefveld, W. & I. van Gogh (2014). Wat draagt Ruimte voor de Rivier bij aan de Kaderrichtlijn Water opgave? Notitie Bureau Waardenburg om opdracht van Projectbureau Ruimte voor de Rivier. Ministerie IenM (2013) Draaiboek monitoring grondwater KRW. Min. IenM-rapport, 110 pp.

Ministerie van Infrastructuur en Milieu (2012). Werkprogramma Stroomgebiedbeheerplannen 2015. Nilsson, M., T. Zamparutti, J.E. Petersen, B. Nykvist, P. Rudberg, J. McGuinn. 2012. Understanding

policy coherence: analytical framework and examples of sector-environment policy interactions in the EU Environ. Policy Gov., 22 (2012), pp. 395-423

Osté, A. J., B. de Groot, and O. van Dam. 2013. Handboek Hydromorfologie 2.0: afleiding en beoordeling hydromorfologische parameters Kaderrichtlijn Water. RPS rapport voor Rijkswaterstaat, Centrale Informatievoorziening (2013).

Pouwels R. en R. Henkens, 2020. Naar een hoger doelbereik van de Vogel- en Habitatrichtlijn in Nederland - Een analyse van de resterende opgave na 2027, voor het bereiken van een gunstige staat van instandhouding van alle Habitattypen en VHR-soorten. WUR-Rapport 2989, Wageningen. Rijkswaterstaat. 2020. Protocol monitoring en toestandsbeoordeling oppervlaktewaterlichamen KRW.

RWS-rapport, 164 pp.

Tangelder, M., J. Wijsman, J. Janssen, A. Nolte, B. Walles, and T. Ysebaert. 2018. Scenariostudie Natuurperspectief Grevelingenmeer. Wageningen Marine Research, Yerseke, p. 164.

Thijssen M., R. de Graaff, 2019. Quick scan natuur en klimaatadaptatie. Org-ID.

Van Hinsberg, A., P. van Egmond, R. Pouwels, J. Dirkx, and B. C. Breman. 2020. Referentiescenario’s natuur - Tussenrapportage Natuurverkenning 2050. Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag, p. 122.

Van Riel, M. C., M. F. Leopold, and H. E. Keizer-Vlek. 2017. Notitie ‘NATUURAMBITIE IN DE PRAKTIJK’ - Stand van natuurdoelen in het Markermeer en gevolgen van de ontwikkeling van de Marker Wadden. Wageningen Environmental Research (Alterra) / Wageningen Marine Research, Wageningen, p. 49.

Veraart, J. A., J. E. M. Klostermann, M. Sterk, R. Janmaat, E. Oosterwegel, M. van Buuren, and T. van Hattum. 2019. Heel Nederland een natuurlijke Klimaatbuffer: evaluatie en vooruitblik - Bouwstenen voor het mainstreamen en opschalen van natuurlijke klimaatbuffers. Wageningen Environmental Research, Wageningen.

Volkery A., Geeraerts K., Farmer A., 2011. ‘European Commission – General Directorate Environment Support to Fitness Check Water Policy. Belgium’, (Deloitte Consulting, Institute for European Environmental Policy, Diegem).

Wamelink, G.W.W., De Knegt, B., Pouwels, R., Schuiling, C., Wegman, R. M. A., Schmidt, A. M., ... & Sanders, M. E. (2013). Considerable environmental bottlenecks for species listed in the Habitats and Birds Directives in the Netherlands. Biological conservation, 165, 43-53.

Witte, J.P.M., J. Runhaar, R. P. Bartholomeus, Y. Fujita, P. Hoefsloot, J. Kros, J. Mol, and W. de Vries. 2018. Waterwijzer Natuur - Instrumentarium voor het kwantificeren van effecten van waterbeheer en klimaat op terrestrische natuur. Amersfoort.

Witte, J.P.M., D. Van Deijl en G.A.P.H. Van den Eertwegh (2020a) Gevolgen voor de natuur van de droge jaren 2018 en 2019; resultaten van een enquête onder deskundigen. Deelrapport van het project: Droogte in zandgebieden van Zuid-, Midden- en Oost-Nederland. FWE & KnowH2O, 53 p. Witte, J.P.M., R. Van Ek, J. Runhaar en G.A.P.H. Van den Eertwegh (2020b) Verdroging van de

Nederlandse natuur: bijna een halve eeuw goed onderzoek en falende politiek. Stromingen 26 (2): 65-79.

Verantwoording