Statu
Het TMV is het enige landdekkende monitoringmeetnet in Ne
• Het meetnet is landdekkend.
• Er bestaat een tijdreeks van waarnemingen over een periode van 20 jaar.
p de grondwaterkwaliteit van
ning van het overheidsbeleid, vormen de resultaten van het TMV een belangrijke bron erische emissies n op het grondwater van toekomstige maatregelen in het kader van het beleid inzake ‘verzuring en grootschalige luchtverontreiniging’;
wordt overwogen de toestand in de
aardevolle voor de relatie erzijds en bodemkwaliteit en grondwaterkwaliteit anderzijds;
r aan de ene kant, en jds. Deze relaties zijn lijk bekend. De informatie die het TMV biedt is tot nu toe onvoldoende benut. • Het onderbouwen van effecten op vitaliteit van natuurgebieden (bos en heidevelden) als functie
hier om een ver een langere
l. (2008) ten aanzien ir purposes, and that the
ges are the base of the
eetnet
an, met behulp n, bos- en bosbodemeigenschappen, en waargenomen uitspoeling of het mogelijk is een landsdekkend beeld te krijgen van nitraatuitspoeling onder
model geselecteerd, zijn wenselijke aanpassingen aan dat model geformuleerd en is de benodigde databehoefte in beeld gebracht (Bonten et al., 2009). De volgende fasen bestaan uit aanpassing van het bestaande model, het verzamelen van de ontbrekende data, inclusief de locatie-specifieke depositieschattingen, en calibratie en validatie van het model. In deze fase zijn de TMV-gegevens van cruciaal belang. Als laatste fase zijn scenarioberekeningen voorzien zoals het effect van verdergaande vermindering van depositie op de kwaliteit van het grondwater onder natuurgebieden.
• Doordat op zandgrond gemonitord wordt kunnen mogelijke effecten o snel waargenomen worden.
• De keuze voor bos en natuurgebieden biedt de beste mogelijkheid om de effecten atmosferische depositie te detecteren.
Ter ondersteu van informatie voor:
• de analyse van de Effecten van maatregelen ter beperking van atmosf (gerealiseerd);
• het ex-ante evalueren van effecte
• de artikel 5-rapportage voor de Kaderrichtlijn Water (2004, 2013). Daarnaast wordt om gegevens uit het TMV in de toekomst ook voor de beoordeling van Stroomgebiedsbeheerspannen te gebruiken.
Naast deze beleidsondersteunende functies kunnen de resultaten van het TMV een w bijdrage leveren of basis vormen voor:
• Het onderzoek naar processen in de bodem die samen met vegetatie bepalend zijn tussen atmosferische depositie en
• Het bestuderen van de relatie tussen kwaliteit van het (ondiepe) grondwate vegetatiekarakteristieken, omringend landgebruik, bodemprocessen anderzi maar gedeelte
van veranderende atmosferische emissies.
De waarde van het TMV groeit alleen maar in de tijd. Zoals de naam aangeeft, gaat het ‘TrendMeetnet’; trends kunnen beter onderkend en begrepen worden, naarmate er o
eriode gemeten wordt. p
In het rapport van de wetenschappelijke internationale audit stellen Könemann et a van het TMV:
‘The audit panel finds that the LLM and TMV programmes are fit for the
TMV is a visionary programme, where the respect for long term chan setup. Future changes due to EU directives can though be expected.’
Momenteel loopt een 4-jarig SOR4-project waarbij de resultaten van het Landelijk M
Luchtkwaliteit en van het TMV gekoppeld worden. In het SOR-project wordt nagega van locatie-specifieke depositieschattinge
natuurgebieden. In de eerste fase van dit project is een bos-bosbodem
4 SOR staat voor Strategisch Onderzoek RIVM en wordt uitgevoerd in opdracht van de DG RIVM.
In dit SOR-project wordt ook een LAD (leaching assessment device) ontwikkeld dat de mogelijkheid an bieden ook de drogere bos- en natuurlocaties te bemonsteren.
het meetnet dat het meest direct de effecten op de grondkwaliteit als gevolg van de) stoffen kan
ndse mest- en emissiebeleid geleid op de Nederlandse ging van de nitraat- en sulfaatconcentraties, en de concentraties aan verschillende zware metalen.
grondwatermonitoring
De continuering van de monitoringinspanning binnen het TMV blijft van belang om de effecten van lucht-
de mest- en emissiebeleid geleid heeft tot een verbetering van de grondwaterkwaliteit zou zonder de resultaten van het TMV niet met zoveel
orden als basis om
4.6
dis (2009) zijn er twee soorten synergiemogelijkheden tussen de verschillende meetnetten: vergroting van doelmatigheid (bij (gedeeltelijke) overlap), en
heerde meetnetten is beperkt. In de huidige delijke
aan te sluiten, nnen worden. De verwachting is dat ‘de behoefte aan integrale systeeminformatie in de toekomst zal toenemen’.
Het TMV heeft een minimale overlap met de monitoringinspanning door de provincies (Loos en Zwart, 2008). Integratie van provinciale monitoring en landelijke monitoring op het terrein van verzuring, leidt wel tot betere spreiding van kennis, maar levert financieel waarschijnlijk niet of nauwelijks winst op omdat de locaties verschillen.
Een nauwere samenwerking tussen het TMV en een deel van het LMB (locaties in natuurgebieden) biedt wel kans op een verhoogde efficiëntie en bredere kennisbasis.
moet ga
Conclusies
Het TMV is
verandering in atmosferische depositie van verontreinigende (met name verzuren aantonen.
De resultaten van het TMV hebben aangetoond dat het Nederla
hebben tot een verbetering van de grondwaterkwaliteit onder bos en natuurgebieden zandgronden (Boumans et al., 2009). Deze verbetering komt tot uiting in de verla
Binnen beleidsadviserende kaders vindt op dit moment overleg plaats hoe de voor de Kaderrichtlijn Water verder ingericht moet gaan worden.
maatregelen genomen in het kader van het beleidsthema ‘Verzuring en grootschalige verontreiniging’ aan te tonen. De constatering dat het gevoer
stelligheid mogelijk zijn geweest.
De resultaten van het monitoringprogramma kunnen in veel gevallen ook gebruikt w effecten en effectiviteit van voorgenomen maatregelen te voorspellen.