Preventief onderhoud in de Scheepvaart

Het kostenmodel is bij deze sector toegepast op een tanker. Het betreft hier een werkelijke case waarbij minimaal preventief onderhoud gepleegd is aan de tandwielkast in de tanker. De tandwielkast in de tanker is afkomstig van de fabrikant Rhenania type AWNG 5050L. Deze tandwielkasten worden gebruikt voor de schroefaandrijving in tankers, bulk carriers, vissersboten en baggerschepen. Vissersboten kenmerken zich door minder draaiuren en varen relatief dicht bij de kust in groepen. Baggerschepen leggen grote afstanden af maar hebben vaak een ligplaats voor langere tijd. De kostenberekening richt zich daarom op de tankers en bulk carriers, die bijna continue varen en waarbij de schroefaandrijving kritisch is. Een overzicht van de kosten van beide tandwielkasten staat weergeven in figuur 11.

Figuur 11: Preventieve onderhoudsstrategie volgen

De lading van een schip speelt een bepalende rol bij de kostenberekening. Indien een scheepslading belangrijk is voor de continuïteit van het proces van een klant en daarom op tijd moet worden afgeleverd, kan een ongeplande stilstand van het schip leiden tot honderdduizenden euro’s schade. Hierbij valt te denken aan een bederfelijke lading of bijvoorbeeld olie als input van een raffinaderij. De aflevering van een lading cement is echter minder tijdgebonden en een ongeplande stilstand van het schip zal veel minder desastreus zijn. De invloed van de lading op de stilstand wordt bij de kostenafweging minimaal gehouden. Er wordt uitgegaan van standaard stilstandkosten per dag van een tanker.

De kostenbesparing die gerealiseerd kan worden door preventief onderhoud te plegen, is grotendeels het gevolg van de stilstandkosten. Deze zijn in geval van preventief meten veel lager doordat de duur van de stilstand afneemt van 42 dagen naar 11 dagen (digitale bijlage). Daar komt bij dat de transportkosten lager zijn bij preventief onderhoud, omdat het binnenwerk van de tandwielkast minder snel kapot gaat en daarom niet verstuurd hoeft te worden. Naast de stilstandkosten zijn de reparatiekosten bij een correctieve onderhoudsstrategie hoog omdat er schade ontstaat aan de tandwielen. In geval van preventief onderhoud worden de lagers op tijd vervangen, waardoor speling wordt voorkomen en de tandwielen niet beschadigd raken.

5.5.1 Reserve tandwielkast en bypass

De levensduur van een tandwielkast in de scheepvaart is lang. Veel tandwielkasten worden al lang niet meer gemaakt voordat ze kapot gaan, waardoor er meestal geen reserve tandwielkast beschikbaar is. Indien er wel een reserve tandwielkast beschikbaar is zal de ongeplande stilstand sterk afnemen. De kostenberekening komt er dan uit te zien als weergegeven in figuur 12.

Overzicht Scheepvaart (AWNG 5050L)

Eigenschappen

Levensduur: 55 jaren Veiligheid: belangrijk

Spare parts: soms Voorspelbaarheid: lading gebonden

Bypass mogelijkheden: soms Milieu: n.v.t.

Kosten

Totale kosten minimaal preventief (A) € 2.610.000 Totale kosten min. prev. i.g.v. prevent. meten (B) nihil Totale kosten preventief (C ) € 1.173.333 Onderhoudsstrategie: preventief

Besparing: € 1.436.667 gedurende de levensduur

Figuur 12: Preventieve onderhoudsstrategie volgen

Het verschil tussen een minimaal preventieve en preventieve onderhoudsstrategie wordt kleiner doordat de stilstandkosten afnemen door een afname van de stilstandtijd. De transportkosten blijven gelijk aangezien het waarschijnlijk is dat de tandwielkast moet worden verstuurd en niet op de plek aanwezig is waar het schip een faalmechanisme krijgt. Een methode om de gevolgen van een faalmechanisme met een tijdsgebonden lading te beperken, is het overladen van de lading naar een ander schip. Deze ‘bypass mogelijkheid’ is kostbaar en zal daarom de kosten van minimaal preventief onderhoud verhogen.

5.5.2 Veiligheid

Veiligheid kan bij sommige faalmechanismen een belangrijke rol spelen doordat het schip onbestuurbaar wordt als het zijn schroefaandrijving verliest. In het volgende hoofdstuk worden de faalmechanismen nader geanalyseerd.

5.5.3 Voorspelbaarheid

De mate van voorspelbaarheid hangt zoals eerder genoemd af van de lading. De voorspelbaarheid is belangrijk bij tijdsgebonden ladingen. Indien een schip veel tijdsgebonden ladingen vervoert, dient de voorspelbaarheid hoog te zijn om desastreuze financiële gevolgen door schade claims te vermijden.

5.5.4 Milieu

Faalmechanismen hebben in eerste instantie geen gevolgen voor het milieu. In een onwaarschijnlijke situatie kan het zo zijn dat als een schip stuurloos raakt en in aanvaring komt met een ander object, het zijn lading verliest. Hoofdstuk 6 gaat hier nader op in.

5.5.5 Resultaat

Bovenstaande analyse toont aan dat een preventieve onderhoudsstrategie een kostenvoordeel met zich meebrengt, ook als er reserve tandwielkasten beschikbaar zijn. Dit komt doordat de stilstandkosten hoog zijn in de scheepvaart. Ook de

Overzicht Scheepvaart (AWNG 5050L)

Eigenschappen Gebruik Spare-tandwielkast

Levensduur: 55 jaren Veiligheid: belangrijk

Spare parts: soms Voorspelbaarheid: lading gebonden

Bypass mogelijkheden: soms Milieu: n.v.t.

Kosten

Totale kosten minimaal preventief (A) € 1.680.000 Totale kosten min. prev. i.g.v. prevent. meten (B) nihil Totale kosten preventief (C ) € 1.173.333 Onderhoudsstrategie: preventief

Besparing: € 506.667 gedurende de levensduur

variabele voorspelbaarheid en veiligheid kunnen een rol spelen, afhankelijk van de lading. Veel rederijen volgen echter een minimaal preventieve onderhoudsstrategie. Belangrijkste reden hiervoor is de hoge betrouwbaarheid van de tandwielkast in een schip. De rollagers van de tandwielkast dienen bij periodiek onderhoud elke 40.000 draaiuren vervangen te worden. Dit komt overeen met eens in de 6 jaren. In de praktijk blijkt echter dat sommige tandwielkasten pas na 100.000 draaiuren (14 jaren) kapot gaan. In de kostenberekening is uitgegaan van 80.000 draaiuren bij het volgen van een minimaal preventieve onderhoudsstrategie. Rederijen zijn bereid het aantal draaiuren te overschrijden om zo min mogelijk stilstand te hebben. De meeste schepen zijn tijdens hun levensduur in het bezit van verschillende rederijen, waardoor het voorkomt dat een rederij geen onderhoud aan tandwielkasten hoeft uit te voeren.