4 Huidige status in Vlaams-Brabant
4.2 Beschrijving van de individuele populaties
4.2.3 Populatie 3: Solheide, Dworp en Tenbroek (Sint-Genesius-Rode, Beersel)
Figuur 12 De populatie Solheide, Dworp en Tenbroek (paarse lijn). Waarnemingen: Rood: 1850-1973; Oranje: 1974-1990; Groen: 1991-2008; Blauw: Onbevestigde waarneming uit 1991-2008 (zelden 1974-1990);
Vierkant: exact gelokaliseerde waarneming en cirkel: nauwkeurigheid beperkt tot gemeente of groot boscomplex.
Beoordeling van de staat van instandhouding:
Indicator A B C Uitleg en motivatie
Aantal kevers Enkele losse waarnemingen Mogelijk B indien broedlocatie beter onderzocht werd Aantal broedplaatsen Broedplaats onbekend Conclusie Populatie: C Oppervlakte > 10 ha Dode bomen (Onvoldoende dood hout)
Dikke bomen 1-3 /ha
Lange termijn C
Conclusie
www.inbo.be Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant 33 Deze populatie is groter ingekleurd dan de omkadering van de afgebakende broedplaatsen. Buiten de broedplaatsen werden ook gebieden met geschikt microreliëf, bosrijke omgevingen en historische waarnemingen opgenomen.
Biotoop 3.1: Heidebroek
Oppervlakte: 8,8 ha (Figuur 12) Waarnemingen:
Er zijn waarnemingen uit de nabije Tenbroekstraat en Zavelbergweg (zie daar). Habitat: Bos
Gemengd loof-naaldbos.
Historiek: Het gebied is een herbebossing van een Ferrarisbos. Helling: N en W
Interpretatie: Mogelijk aanwezig
In hoeverre het bos voldoende open is of enkel aan de bosranden geschikt is en of het ook enig dood hout bevat kon niet worden nagegaan. In ieder geval zijn er enkele waarnemingen uit de onmiddellijke omgeving van mannetjes die dergelijke afstanden gemakkelijk kunnen afleggen. Mogelijk is dit gebied dus (een van) de broedplaats(en).
Verder onderzoek: Verdere controle zou moeten bevestigen of en waar de soort aanwezig is. Huidige bescherming en gewestplan:
Er wordt momenteel een BPA opgemaakt die herbestemming van dit bos mogelijk moet maken. Op het gewestplan staat het gebied als landschappelijk waardevol agrarische gebied. Aanbevelingen voor beheer:
Gezien het beperkt aantal overgebleven populaties ten westen van Brussel dient hier dringend nagegaan te worden of de soort hier actueel voorkomt. In dat geval is het
belangrijk om met de aanwezigheid van de soort rekening te houden bij het beoordelen van het BPA en concrete beschermingsmaatregelen te voorzien.
34 Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant www.inbo.be
Broedplaats 3.2: Zavelbergweg
Oppervlakte: 4,1 ha (Figuur 12) Waarnemingen:
Er is één waarnemingen bekend uit 2003 van één mannetje waargenomen in een tuin in deze straat.
Een terreinbezoek kon geen waarnemingen opleveren. Habitat: Tuinen
De straat was vroeger een holle weg. De taluds van de holle weg zijn nu opgenomen in de voortuinen. In de voortuinen is op het eerste zicht geen dood hout aanwezig (Figuur 13). Historiek:
Op de Ferrariskaart (1775) staat het bovenste deel van de helling als bos aangegeven, sindsdien staan er holle wegen ingetekend. De bebouwing kwam er pas midden vorige eeuw. Helling: NW
Interpretatie: Mogelijk aanwezig
In de voortuinen zijn geen treinbielzen aanwezig maar mogelijks zijn deze elders in de tuinen wel te vinden of is er natuurlijk dood hout aanwezig. Het gebied ligt op een noordhelling maar ook in Overijse komt de soort op verschillende taluds en holle wegen op de noordflank voor. Verder zuidwaarts van dit gebied is er wel een bosrijke zuidhelling op Waals
grondgebied. Gezien het samenvallen van de waarnemingen in 2003 gaat het mogelijk om slechts een generatie (enkel om de 6 jaar kevers) wat duidt op een zeer kleine populatie ten gevolge van recente kolonisatie of nakende extinctie.
Verder onderzoek:
Voor een goede bescherming zou het aangewezen zijn de exacte broedplaats te kennen. Verder zou een geschikte locatie voor monitoring moeten gevonden worden.
Huidige bescherming en gewestplan:
De tuinen in deze straat behoren niet tot een specifieke beschermingszone, op het gewestplan zijn ze ingekleurd als woonpark en woongebied.
Aanbevelingen voor beheer:
In de tuinen zou rekening gehouden moeten worden met de aanwezigheid van de soort in verband met het kappen en verwijderen van bomen en struiken, het verwijderen van dood hout en graafwerken in de buurt van stobben.
www.inbo.be Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant 35
Broedplaats 3.3: Tenbroekstraat
Oppervlakte: 5,1 ha (Figuur 12) Waarnemingen:
Er is een waarneming van één mannetje uit 2003 bekend uit deze straat. Een terreinbezoek kon geen waarnemingen opleveren.
Habitat: Tuinen, treinbielzen
De straat was vroeger een holle weg. De taluds van de holle weg zijn nu opgenomen in de voortuinen. Plaatselijk zijn er in voortuinen treinbielzen gebruikt, elders zijn er dikke stronken te zien of oude hakhoutstoven ( Figuur 14).
Historiek:
Op de Ferrariskaart (1775) staat het bovenste deel van de helling als bos aangegeven, sindsdien staan er holle wegen ingetekend. De bebouwing kwam er pas midden vorige eeuw. Helling: NW
Interpretatie: Mogelijk aanwezig
De helling is geen zuidhelling maar een noordhelling maar ook in Overijse komt de soort op verschillende taluds en holle wegen op de noordflank voor. Verder zuidwaarts van dit gebied is er wel een bosrijke zuidhelling op Waals grondgebied. Dood hout is duidelijk aanwezig. Gezien het samenvallen van de waarnemingen in 2003 gaat het mogelijk om slechts een generatie (enkel om de 6 jaar kevers) wat duidt op een zeer kleine populatie ten gevolge van recente kolonisatie of nakende extinctie.
Verder onderzoek:
Voor een goede bescherming zou het aangewezen zijn de exacte broedplaats te kennen. Verder zou een geschikte locatie voor monitoring moeten gevonden worden.
Huidige bescherming en gewestplan:
De tuinen in deze straat behoren niet tot een specifieke beschermingszone, op het gewestplan zijn ze ingekleurd als woonpark en woongebied.
Aanbevelingen voor beheer:
In de tuinen zou rekening gehouden moeten worden met de aanwezigheid van de soort in verband met het kappen en verwijderen van bomen en struiken, het verwijderen van dood hout en graafwerken in de buurt van stobben.
36 Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant www.inbo.be
Figuur 13 Zavelbergweg.
www.inbo.be Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant 37
Broedplaats 3.4: Diepestraat Sint-Genesius-Rode
Oppervlakte: 2,6 ha (Figuur 12) Waarnemingen:
In de jaren ’60 werden hier regelmatig Vliegende herten waargenomen Habitat: holle weg, Tuinen, treinbielzen
De straat bestaat uit een holle weg met beboste taluds. Plaatselijk zijn er treinbielzen gebruikt (Figuur 15).
Historiek:
Op de Ferrariskaart (1775) staat het bovenste deel van de helling als bos aangegeven, sindsdien staan er holle wegen ingetekend. De bebouwing kwam er pas midden vorige eeuw. Helling: NW
Interpretatie: Mogelijks aanwezig
Gezien de recente waarnemingen in aanliggende tuinen (zie Zavelbergweg en
Tenbroekstraat) en het feit dat het habitat in deze holle weg nog intact is, moet er rekening mee gehouden worden dat de soort hier nog voorkomt.
De helling is geen zuidhelling maar een noordhelling maar ook in Overijse komt de soort op verschillende taluds en holle wegen op de noordflank voor. Verder zuidwaarts van dit gebied is er wel een bosrijke zuidhelling op Waals grondgebied.
Verder onderzoek:
Voor een goede bescherming zou het aangewezen zijn de exacte broedplaats te kennen. Verder zou een geschikte locatie voor monitoring moeten gevonden worden.
Huidige bescherming en gewestplan:
De tuinen in deze straat behoren niet tot een specifieke beschermingszone, op het gewestplan zijn ze ingekleurd als woonpark.
Aanbevelingen voor beheer:
In de tuinen zou rekening gehouden moeten worden met de aanwezigheid van de soort in verband met het kappen en verwijderen van bomen en struiken, het verwijderen van dood hout en graafwerken in de buurt van stobben.
38 Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant www.inbo.be
Broedplaats 3.5: Diepestraat Beersel en omgeving
Oppervlakte: 24,6 ha (Figuur 12) Waarnemingen:
Uit de Diepestraat zijn 2 waarnemingen bekend, één uit 1970 en één uit 2000. Uit 1995 is er één waarneming niet ver van de Diepestraat.
Een terreinbezoek kon geen waarnemingen opleveren. Habitat: Holle weg, bos en tuinen
De Diepestraat is een diep uitgesneden holle weg. In de onmiddellijke omgeving komen nog verschillende andere holle wegen voor en ligt er een loofbos op steile zuidhelling. Verder zijn er ook bosrijke tuinen mee opgenomen (Figuur 16).
Historiek:
Het gaat om een klein restant van een oud bos. Op de kaart van Ferraris (1775) is het bos niet terug te vinden, wel op alle andere kaarten. De huidige perimeter van het bos is sinds de kaart uit 1867 onveranderd terug te vinden.
Helling: Steile zuidhelling. Door de holle wegen zijn er plaatselijk ook oostelijke en westelijke flanken.
Interpretatie: Actueel aanwezig maar broedplaats niet gelokaliseerd
Redelijk recente waarnemingen gecombineerd met een geschikte zuidhelling en het nodige habitat geeft de conclusie dat de soort actueel op deze plaats aanwezig is. Het is echter moeilijk om de exacte broedplaats(en) te lokaliseren.
Verder onderzoek:
Voor een goede bescherming zou het aangewezen zijn de exacte broedplaats te kennen. Verder zou een geschikte locatie voor monitoring moeten gevonden worden.
Huidige bescherming en gewestplan:
Het gebied kent momenteel geen specifieke bescherming. Op het gewestplan staat dit gebied als woonpark ingetekend en het deel met bos als natuurgebied.
Aanbevelingen voor beheer:
In de tuinen zou rekening gehouden moeten worden met de aanwezigheid van de soort in verband met het kappen en verwijderen van bomen en struiken, het verwijderen van dood hout en graafwerken in de buurt van stobben. De holle wegen en andere taluds zouden een hakhoutbeheer moeten krijgen waarbij een deel van het hout blijft liggen om geschikt dood hout te creëren en te vermijden dat de Diepestraat en andere holle wegen te donker worden.
www.inbo.be Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant 39
Figuur 15 Algemeen beeld van de Diepestraat in Sint-Genesius-Rode en het gebruik van treinbielzen in enkele tuinen.
40 Status en bescherming van het Vliegend hert in Vlaams-Brabant www.inbo.be