4. Financiële begroting
4.3 Overzicht incidentele baten en lasten
Programma / Omschrijving Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten
Programma 1: Dorpen en Wijken
Beschoeiing, achterstanden onderhoud € 151.527€ - € 151.527 € - € - € - € - € -Projectleider visie ontwikkeling, energie en duurzaamheid € 37.500 € - € 37.500 € - € - € - € - € -Projectleider energietransitie € 75.000 € - € 75.000 € - € - € - € - € -Instellen revolverend fonds € 250.000€ - € - € - € - € - € - € -Blibliotheek Siddeburen € 30.000 € - € - € - € - € - € - € -Bibliotheek Harkstede € 30.000 € - € - € - € - € - € - € -Groen, achterstanden onderhoud € 467.000€ - € 467.000 € - € 467.000€ - € 467.000€
-Programma 2: Sociaal
Wijkservicepunten € 50.000 € - € 50.000 € - € 50.000 € - € - € -Armoede en schuldenbeleid € 99.212 € - € - € - € - € - € - € -Meedoenfonds: Meer doen met nieuwkomers € 70.000 € - € - € - € - € - € - € -Ontwikkelbudget Sociale Teams € 22.500 € 22.500 € - € - € - € - € - € -Programma gezond en sociaal € 55.000 € 55.000 € - € - € - € - € - € -Sloop Ruitenvelder NJN2019 (2020 ipv 2019) € 264.500€ 264.500 € - € - € - € - € - €
-Programma 3: Economie
Grondexploitatie (Tolweg en Julianapark) € - € 53.500 € - € 84.800 € - € 112.400 € - € 110.200 Economische ontwikkeling omgevingswet € 200.000€ - € 100.000 € - € - € - € - € -Opstellen gemeentelijk verkeer- en vervoerplan € 30.000 € - € - € - € - € - € - € -MER BP buitengebied € 100.000€ - € - € - € - € - € - € -Geleuidtaken omgevingswet € 70.000 € - € - € - € - € - € - € -Programma Gevolgen Gaswinning € 1.536.000 € 1.536.000 € 1.536.000 € 1.536.000 € 1.506.000 € 1.506.000 € 1.476.000 € 1.476.000
Ombuigingen - bouwleges € 1.000.000
Programma 4: Dienstverlening
Burgerzaken (verkiezingen) € - € - € 120.150 € - € 101.310€ - € - €
-Programma 5: Bestuur en bedrijfsvoering
Algemene uitkering: Scholenprogramma aardbeving € - € 896.294 € - € 896.294 € - € 896.294 € - € 896.294 Algemene uitkering: Frictiekosten herindeling € - € 1.691.973 € - € 1.691.973 € - € - € - € -Algemene uitkering: Decentralisatieuitkering schulden en armoede € - € 99.212 € - € - € - € - € - € -Algemene uitkering: Decentralisatieuitkering meer doen met € - € 70.000 € - € - € - € - € - € -Voorjaarsnota 2019: Diversen € 100.000€ - € - € - € - € - € - €
-Overige baten en lasten: stelposten
Algemene uitkering: Stelpost Frictiekosten herindeling € 1.691.973 € - € 1.691.973 € - € - € - € - € -Basis op orde € 360.000€ - € - € - € - € - € - € -Te nemen maatregelen: Voordeel boekwaarde voormalige € - € - € - € 450.000 € - € - € - € -Stelpost loon- en prijscompensatie € -220.000€ - € - € - € - € - € - €
-Totale incidentele baten en lasten van de programma's: € 5.470.212 € 5.688.979 € 4.229.150 € 4.659.067 € 2.124.310 € 2.514.694 € 1.943.000 € 2.482.494
Mutaties reserves incidenteel
Toevoeging reserve: Scholenprogramma aardbeving (progr. 2) € 896.294€ - € 896.294 € - € 896.294€ - € 896.294€ -Toevoeging reserve: Het Kielzog (progr. 5) € 933.915€ - € 870.000 € - € - € - € - € -Toevoeging reserve: Het Kielzog (progr. 5) - VJN 2018 € - € - € 800.000 € - € - € - € - € -Onttrekking reserve: Het Kielzog (progr. 5) € - € 646.250 € 465.547 € - € - € - €
-Toevoeging algemene reserve (progr. 5) € 619.000 € 103.000 € 1.900.450
Onttrekking algemene reserve (progr. 5) € 913.000
Totale mutaties reserves incidenteel: € 1.830.209 € 1.559.250 € 3.185.294 € 465.547 € 999.294€ - € 2.796.744 €
-Totale incidentele baten en lasten: € 7.300.421 € 7.248.229 € 7.414.444 € 5.124.614 € 3.123.604 € 2.514.694 € 4.739.744 € 2.482.494 2023
2020 2021 2022
128 Toelichting:
Programma 1: Dorpen en Wijken
- Beschoeiing, achterstallig onderhoud: Door bezuinigingen in de afgelopen jaren op het beheer en onderhoud van openbare ruimte is het onderhoud op het sommige delen van het areaal onder het basisniveau gekomen. Hierdoor ontstaan onveilige situaties maar zorgt ook voor kapitaalvernietiging. Om weer op een aanvaardbaar onderhoudsniveau wordt er voor wat betreft de incidentele lasten van 2019 t/m 2021 per jaar € 0,15 miljoen geraamd.
- Projectleider visie ontwikkeling, energie en duurzaamheid: In 2018 is het project “opstellen beleid, visies en uitvoeringsplannen energie en duurzaamheid” opgestart. Dit betekent voor de begroting 2020 en 2021 een incidentele last van € 37.500 per jaar.
- Projectleider energietransitie: Voor het project “energietransitie in de praktijk” wordt een projectleider ingehuurd. Dit betekent voor de begroting een incidentele last van € 75.000 per jaar voor de periode 2019 tot en met 2021.
- Instellen revolverend fonds: Om investeringen in duurzame maatregelen mogelijk te maken wordt in zowel 2019 als in 2020 eenmalig € 0,25 miljoen in het fonds gestort.
- Bibliotheek Siddeburen: De bibliotheek in Siddeburen wordt in 2020 eenmalig opnieuw ingericht. De geraamde kosten bedragen € 30.000.
- Bibliotheek Harkstede: De bibliotheek in Harkstede wordt in 2020 eenmalig opnieuw ingericht. De geraamde kosten bedragen € 30.000.
- Groen, achterstanden onderhoud: Voor het weer op een aanvaardbaar onderhoudsniveau brengen van het Openbaar Groen is voor de periode 2019 t/m 2024 aanvullend budget beschikbaar gesteld. Deze incidentele lasten bedragen jaarlijks € 467.000
Programma 2: Sociaal
- Wijkservicepunten: De (wijk)servicepunten zijn laagdrempelige inlooppunten in eigen wijk, buurt of dorp voor informatie, advies en dienstverlening. Wijkbewoners van alle leeftijden kunnen met hun vragen bij de servicepunten terecht. Het zijn bewoners en vrijwilligers zelf die de servicepunten bemensen en draaiende houden. De servicepunten zijn vaak gevestigd in een wijkcentrum of dorpshuis en dragen bij aan versterking van de maatschappelijke functie van deze gebouwen. Het gaat daarbij om 8 servicepunten in voormalig HS (vijf bestaande en drie nieuwe), de opzet van twee nieuwe servicepunten in voormalige gemeente Slochteren en twee bestaande servicepunten in voormalig Menterwolde. We brengen op dit moment in kaart op welke manier wijkservicepunten, sociale teams en onze gebiedsregisseurs en het contactplein het best kunnen samenwerken. Tot nu toe zijn de servicepunten tijdelijk gefinancierd. In het najaar van 2018 evalueren we de servicepunten en adviseren we over of we de verdere ontwikkeling van deze punten structureel in de begroting willen opnemen. Tot die tijd zetten we de tijdelijke financiering voort. De kosten hiervoor bedragen € 50.000.
- Armoede en schuldenbeleid: Ter versterking van het gemeentelijke armoede- en schuldenbeleid heeft het kabinet voor drie jaar middelen ter beschikking gesteld. De gemeente Midden-Groningen zet deze middelen in om de schuldhulpverlening te versterken door o.a. samenwerking te gaan zoeken met beschermingsbewindkantoren en de Toolkit gespreksvoering laaggeletterdheid te implementeren. Ook worden middelen beschikbaar gesteld voor het ontwikkelen van een doorlopende lijn van financiële educatie binnen het onderwijs in Midden-Groningen. De extra middelen ad € 63.500 voor 2019 en € 99.212 in 2020 worden ingezet voor uitvoering van deze intensiveringen van het armoede en schuldenbeleid.
- Meedoenfonds: Meer doen met nieuwkomers: Het huidige inburgeringsstelsel wordt gewijzigd. De aanpassingen gaan naar verwachting in per 1 januari 2021. Gemeenten krijgen een sleutelrol in de uitvoering van het nieuwe inburgeringsstelsel. Gemeenten worden opnieuw verantwoordelijk voor een passend inburgeringsaanbod waarbij inburgering en participatie samengaan.
Gemeenten ontvangen in aanloop naar het nieuwe stelsel extra gelden om extra inspanning te leveren om de huidi
ge groep inburgeringsplichtige statushouders te ondersteunen en te activeren richting passend inburgeringsonderwijs. Onze gemeente ontvangt een extra bedrag van ca. € 0,14 miljoen; € 70.000 in 2019 en € 70.000 in 2020. De tijdelijke middelen worden verstrekt via een decentralisatie-uitkering.
129 - Ontwikkelbudget Sociale Teams: Er is voor 2 jaren (2019 en 2020) een budget beschikbaar
gesteld om te investeren in de ontwikkeling van de sociale teams.
- Programma gezond en sociaal: Het programma gezond en sociaal heeft een projectduur vanaf 2016 tot en met 2020. In dit project staan de volgende doelstellingen centraal:
- Gezondheid en welbevinden van wijkbewoners behouden en verbeteren - Betaalbare kosten voor zorg en samenleving
- Versterking en verduurzaming integrale gebiedssamenwerking
- Verbindingen tussen individueel en collectief, tussen formeel en informeel, tussen vrijwilligers en professionals
- Eenmalige lasten bij de sloop-nieuwbouw van de Ruitenvelder: In het oorspronkelijke plan en raadsbesluit waren de eenmalige lasten € 0,26 miljoen en de evenhoge vergoeding die daar tegen over staat geraamd in 2019. Door vertraging in het project worden deze lasten en baten in 2020 verwacht.
Programma 3: Economie
- Grondexploitatie (Tolweg en Julianapark): Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. Deze incidentele baten betreffen tussentijdse winstnemingen voor 2020 t/m 2023 op basis van de MPG 2018. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode.
- Economische ontwikkeling Omgevingswet: In het coalitieakkoord hebben we aangegeven de invoering van de omgevingswet te willen gebruiken om het bondgenootschap met onze inwoners ondernemers verder vorm te geven. Voor de implementatie van de omgevingswet richten we een programma in. De lasten voor 2020 en 2021 bedragen respectievelijk
€ 0,2 miljoen en € 0,1 miljoen.
- Opstellen gemeentelijk verkeer- en vervoerplan: Een vastgesteld verkeer en vervoerbeleid geeft richting aan de wijze waarop de gemeente omgaat met zaken als bereikbaarheid, verkeersveiligheid, duurzaamheid en doorstroming. Het opstellen van het GVVP kan niet binnen de huidige capaciteit opgepakt worden. Voor het uitbesteden van deze opdracht is
€ 30.000 nodig voor 2020.
- MER BP buitengebied: Voor het buitengebied dient een nieuw bestemmingsplan te worden vastgesteld. Voor de opstelling van dit plan dient een milieueffectrapportage (planMER) te worden opgesteld en uitgevoerd. Dit betreft een incidentele last van € 0,1 miljoen voor 2020.
- Geluidtaken omgevingswet: Vanuit de Omgevingswet (invoering 1-1-2021) moeten gemeenten zich voorbereiden op nieuwe taken onder andere op het gebied van geluid. De last voor 2020 bedraagt € 70.000.
- Programma Gevolgen Gaswinning: De Lumpsum-vergoeding en de middelen vanuit de NPG voor het dorpsproces Overschild zijn als incidentele baten en lasten geraamd, totaal ruim € 1,5 miljoen
- Eenmalige verwachte toename bouwleges: In 2020 worden incidenteel hogere baten verwacht voor een aantal grotere projecten.
Programma 4: Dienstverlening
- Burgerzaken (verkiezingen): Extra lasten in verband met verkiezingen 2021 en 2022. In 2021 zijn de Tweede Kamerverkiezingen. In 2022 worden de gemeenteraadsverkiezingen gehouden.
Programma 5: Bestuur en bedrijfsvoering
- Algemene uitkering: Scholenprogramma aardbeving: Extra uitkering ter ondersteuning van schoolgebouwen tegen aardbevingen.
- Algemene uitkering: Frictiekosten herindeling: De Gemeente Midden-Groningen ontvangt een frictiekostenvergoeding voor de herindeling van de drie gemeentes Hoogezand, Slochteren en Menterwolde.
- Algemene uitkering: Decentralisatie uitkering schulden en armoede: De Gemeente Midden-Groningen ontvangt een extra uitkering via de Algemene uitkering om de werkzaamheden met betrekking tot schulden en armoede. De extra uitkering wordt uitgekeerd in 2019 en 2020.
130 - Algemene uitkering: Meer doen met nieuwkomers: De Gemeente Midden-Groningen ontvangt een extra uitkering via de Algemene uitkering om de werkzaamheden met betrekking tot schulden en armoede. De extra uitkering wordt uitgekeerd in 2019 en 2020.
- Beveiliging panden: Er is sprake van meerkosten voor de beveiliging van verschillende panden. Deze situatie is ontstaan door de verhuizing van ambtenaren uit het gemeentehuis Hoogezand naar diverse extra tijdelijke locaties. De locaties worden overdag beveiligd om het gevoel van veiligheid bij de medewerkers te garanderen. De incidentele lasten bedragen in 2020 € 0,1 miljoen.
Overige baten en lasten: stelposten
- Algemene uitkering: Stelpost Frictiekosten herindeling: Uitgegaan wordt dat de herindelingsvergoeding in zijn geheel wordt besteed.
- Basis op orde: De komende periode zal de focus liggen op het hervinden van de routine in de uitvoering. Hierdoor wordt de bedrijfsvoering en daarmee ook de externe dienstverlening weer voorspelbaar. Het werken aan ‘de basis op orde’ is een organisatie brede opgave. In 2018 was op meerdere plekken in de organisatie geconstateerd dat er geen sprake was van
‘de basis op orde’. Binnen de organisatie is het de taak om in het verlengde van 2019, ook in 2020 een gezonde balans te vinden tussen het hervinden van vastigheid en het in gang zetten van een andere manier van werken.
- Te nemen maatregelen: Voordeel boekwaarde voormalige gemeentehuizen: In de reserve voor de centrale huisvesting is rekening gehouden met een afwaardering van de boekwaarden van de voormalige gemeentehuizen in Menterwolde en Slochteren. Op basis van de huidige boekwaarden kan deze afwaardering plaatsvinden tegen lagere bedragen. Bij de begroting 2019 is dit “voordelige” verschil van € 0,45 miljoen ingezet voor dekking van het begrotingstekort in 2021.
- Stelpost loon- en prijscompensatie: In de begroting is een stelpost opgenomen voor compensatie van loon- en prijsmutaties, waaronder die van de gemeenschappelijke regelingen. De in Programma 1 vermelde begrotingsmutaties van zowel de Omgevingsdienst Groningen als de Veiligheidsregio hebben onder meer betrekking op dergelijke mutaties. Om dat deel van de “uitzetting in budget” te dekken wordt deze stelpost aangewend.
Mutaties reserves incidenteel
- Toevoeging reserve: Scholenprogramma aardbeving (progr. 2): Zie toelichting bij programma 5. De storting in de reserve komt ten laste van programma 2.
- Toevoeging reserve: Het Kielzog (progr. 5): Vanaf 2013 werd in de begroting van Hoogezand-Sappemeer rekening gehouden met de extra druk op de exploitatielasten na in gebruik name van de nieuwe centrale huisvesting. Tot aan de realisatie van de nieuwe huisvesting wordt deze last toegevoegd aan de reserve ‘Het Kielzog’. De realisatie is een jaar opgeschoven. Voor de begroting 2021 wordt hierom € 0,87 miljoen aan de reserve toegevoegd.
- Toevoeging reserve: Het Kielzog (progr. 5) Voorjaarsnota 2018:
Voorlopig is aangenomen dat het gemeentehuis in Slochteren deels in gebruik blijft. Voor het afboeken van de boekwaarde van het gemeentehuis in Muntendam wordt in 2021 € 0,8 miljoen toegevoegd aan de reserve Het Kielzog.
- Onttrekking reserve: Het Kielzog (progr. 5)
De onttrekkingen betreffen dekking van de kosten voor tijdelijke huisvesting (2020: € 0,29 miljoen en 2021 € 0,39 miljoen), de dekking van de afboeking boekwaarde perceel voor parkeerplaatsen Het Kielzog fase 2 in 2020 van € 0,3 miljoen en een bijdrage voor hogere beveiligingskosten van € 50.000 in 2020.
- Onttrekking Algemene reserve: Om de begroting van 2020 sluitend te krijgen wordt de Algemene reserve aangewend voor een bedrag van € 0,91 miljoen.
- Toevoeging Algemene reserve: In 2021 wordt € 0,62 miljoen toegevoegd aan de algemene reserve, in 2022 € 0,1 miljoen en in 2023 € 1,9 miljoen.
131