Optie: horen in het kader van de crisismaatregel

Gemeenten kunnen ervoor kiezen om de taakuitvoering horen in het kader van de crisismaatregel bij de GGD te beleggen. Overwegingen hiervoor zijn o.a. dat medewerkers van MBZ beschikken over de competenties om het horen op professioneel niveau conform de wettelijke eisen uit te voeren.

De taakuitvoering van het horen wordt in dat geval, net zoals de zorgmachtiging, ondergebracht bij het MBZ van de GGD. Het horen in het kader van een crisismaatregel zou onderdeel worden van de frontoffice MBZ. Dit gebeurt aan de hand van een format dat in samenwerking met de gemeenten is vastgesteld. Het registreren van de toestemming voor het delen van het verslag met de

burgemeester is één van de onderdelen van dit script.

Bij het bepalen van de aantallen voor de begroting is, conform het landelijk format ketenbureau, als uitgangspunt genomen dat bij 30% van de patiënten het horen mogelijk is.

De kosten in 2020 voor de uitvoering van het horen in het kader van de crisismaatregel bedragen

€56.500 (per jaar), inclusief scholing en tolkinzet, exclusief kosten voor ICT.

De voorbereidingskosten in 2019 bedragen totaal eenmalig €8.000.

Randvoorwaarden, fasering en beheersplannen

In bijgevoegde notitie zijn diverse randvoorwaarden, fasering en beheersplannen beschreven om tot een goede en uitvoerbare taakuitoefening te kunnen komen. Deze beheersplannen betreffen:

- Sturingsmogelijkheden indien aannames ten aanzien van kostprijs en/of het aantal meldingen moeten worden bijgesteld;

- Monitoring en bijsturing om te zorgen dat de termijn wordt gehaald, waarbinnen onderzoeken moeten worden uitgevoerd;

- Borgen van de ontwikkeltijd die de GGD / MBZ nodig heeft voor volwaardige opbouw van deze taakuitvoering, naar verwachting tot einde 2020;

- Zorgdragen voor adequate besluitvorming door gemeenten voor de keuze van de ICT-systemen die bij de taakuitvoering moeten worden gebruikt.

Nota Bene: Uitgangspunten voor begroting

De begrotingen voor Zorgmachtiging en Crisismaatregel zijn gebaseerd op de uitgangspunten geformuleerd in het landelijk format ketenbureau. Indien andere uitgangspunten worden gekozen waardoor het aantal meldingen of de in te zetten werkwijze verandert, dan wijzigen de begrotingen conform.

Indien er wordt uitgegaan van lagere aantallen meldingen en daarmee een lagere begroting, dan zijn goede afspraken over beheersmaatregelen bij hogere aantallen meldingen noodzakelijk.

Bij de voorbereidingskosten gaan we uit van salariskosten van nieuwe medewerkers, scholing, inrichten werkprocessen, etc. De salariskosten zijn afhankelijk van de mate waarin het lukt om tijdig personeel te werven. De andere kostencomponenten zullen zonodig doorlopen naar 2020.

Voorstel te beslissen:

Instemmen met onderstaande beslispunten en instemmen om deze besluiten te steunen c.q. in te brengen in de bespreking over de Wvggz in de gezamenlijke AB-vergadering op 3 oktober 2019.

M.b.t. de taakuitvoering zorgmachtiging Wvggz:

1. Instemmen met de taakuitvoering zorgmachtiging Wvggz als uniforme taak bij het MBZ van GGD Gelderland-Zuid voor deelnemende gemeenten GGD Gelderland-Zuid, exclusief Zaltbommel en Maasdriel, inclusief Mook en Middelaar;

2. Instemmen met de voorgestelde inhoudelijke en organisatorische invulling van deze taakuitvoering;

3. Instemmen met de voorgestelde randvoorwaarden, fasering en beheersplannen;

4. Instemmen met de inwonerbijdrage in 2020 voor de taakuitvoering zorgmachtiging door de GGD, conform de begroting (per jaar €619.500);

5. Instemmen de voorbereidingskosten in 2019 voor de GGD conform de begroting (eenmalig

€93.000).

M.b.t. de taakuitvoering horen in het kader van de crisismaatregel Wvggz:

6. Instemmen met de taakuitvoering horen in het kader van de crisismaatregel Wvggz als uniforme taak bij het MBZ van GGD Gelderland-Zuid voor deelnemende gemeenten GGD Gelderland-Zuid, exclusief Zaltbommel en Maasdriel, inclusief Mook en Middelaar;

7. Instemmen met de voorgestelde inhoudelijke en organisatorische invulling van de taakuitvoering horen in het kader van de crisismaatregel;

8. Instemmen met de voorgestelde randvoorwaarden, fasering en beheersplannen.

N.B.: Mocht bijsturing nodig zijn, dan zullen de consequenties voor de gemeenten in beeld worden gebracht door MBZ.

9. Instemmen met de inwonerbijdrage in 2020 voor de taakuitvoering horen in het kader van crisismaatregel (door de GGD) conform de begroting (per jaar €56.500);

10. Instemmen met de voorbereidingskosten in 2019 voor de GGD conform de begroting (eenmalig €8.000).

Taakuitvoering Wvggz door GGD Gelderland-Zuid

1. Inleiding

De kerngedachte van de Wet verplichte Ggz

Soms leidt een ernstige psychische aandoening bij iemand ertoe dat hij een gevaar voor zichzelf of anderen is. Tot voor kort was een verplichte opname in een instelling de enige manier om deze mensen te helpen en het gevaar weg te nemen.

Met ingang van 1 januari 2020 maakt de nieuwe Wet verplichte Geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) het mogelijk om verplichte zorg zoals het toedienen van verplichte medicatie of het uitoefenen van toezicht op betrokkene, poliklinisch of bij iemand thuis te geven. Degene die zorg krijgt, kan dan makkelijker contact blijven houden met familie en vrienden en blijven deelnemen aan de samenleving.

Alleen als het in de eigen omgeving echt niet kan, als het er niet veilig genoeg is voor de persoon zelf en zijn omgeving, of de persoon zelf niet wil, kan opname in een instelling een betere oplossing zijn.

De Wvggz biedt zorgverleners meer instrumenten voor zorg op maat. Altijd wordt gekeken naar welke aanpak het beste past bij iemand; verplichte zorg zo kort als mogelijk en zo lang als noodzakelijk.

Bovendien geeft de wet de mensen die verplicht worden behandeld en hun familie meer inspraak. Zij beslissen mee hoe de zorg en ondersteuning eruit gaan zien. Ook wordt meer dan voorheen met de gemeente gekeken naar wat iemand nodig heeft om deel te (blijven) nemen aan het maatschappelijk leven, zoals een woning en werk.

Voor iemand met ernstige psychische problemen is het echter veel beter als kan worden voorkomen dat het zo slecht gaat dat verplichte behandeling nodig is. Daarvoor is het noodzakelijk dat alle betrokken partijen en instanties goed samenwerken en signalen van familie, naasten en omgeving in een vroeg stadium opvangen en serieus nemen. Zodat tijdig gestart kan worden met een passende behandeling.

Er zijn twee procedures die kunnen leiden tot verplichte zorg:

- Zorgmachtiging - Crisismaatregel.

Zorgmachtiging

Gemeenten kunnen zowel van professionals als van inwoners meldingen ontvangen over personen voor wie de noodzaak tot (mogelijk verplichte) geestelijke gezondheidszorg zou moeten worden onderzocht.

De gemeente verzorgt dan een verkennend onderzoek om te bezien of verplichte zorg aan de orde is.

Als dat het geval is, dan doet de gemeente een aanvraag bij de Officier van Justitie.

Crisismaatregel

Het nemen van een crisismaatregel (voorheen IBS: Inbewaringstelling) is onderdeel van de Wvggz, om verplichte zorg te kunnen bieden als vrijwillige zorg niet lukt of als de situatie zo dringend is dat een zorgmachtiging niet kan worden afgewacht. De burgemeester kan een crisismaatregel nemen na advies van een onafhankelijk psychiater. Deze maatregel duurt maximaal drie dagen en kan daarna nog drie weken worden voortgezet. Een crisismaatregel kan leiden tot verplichte ambulante zorg of opname.

2 van 8

Wat verandert er voor gemeenten?

1. Gemeenten moeten in het kader van de zorgmachtiging een meldfunctie inrichten en een verkennend onderzoek doen naar de noodzaak tot (mogelijk verplichte) geestelijke gezondheidszorg. Een verkennend onderzoek dient binnen 14 dagen na melding te zijn afgerond.

2. De burgemeester kan een crisismaatregel afgeven. De crisismaatregel is breder dan de IBS, omdat niet alleen opname kan worden opgelegd, maar ook verplichte ambulante zorg.

3. De burgemeester stelt betrokkene bij een crisismaatregel in de gelegenheid om gehoord te worden.

4. In het kader van de crisismaatregel krijgt betrokkene het aanbod voor een

patiëntvertrouwenspersoon. De gemeenten zijn verantwoordelijk om dit in te passen in het werkproces. De beschikbaarheid en financiering van deze patiëntvertrouwenspersonen worden landelijk georganiseerd.

5. Gemeenten en ketenpartners (Openbaar Ministerie, de rechtsspraak en GGZ) moeten veilig informatie uitwisselen. Het landelijk ketenbureau ontwikkelt een systeem waarop gemeenten moeten aansluiten.

6. De wet bepaalt dat in alle regio’s een overleg wordt georganiseerd tussen gemeenten,

Openbaar Ministerie, GGZ en politie. Hierbij is vooral belangrijk af te spreken welke gemeenten in een regio samenwerken en hoe de vertegenwoordiging van die gemeenten is geregeld.

2. Taakuitvoering Wvggz door GGD Gelderland-Zuid Vraag gemeenten

In de gecombineerde Algemeen Bestuur (AB)-vergadering van 27 juni jl. hebben gemeenten afspraken gemaakt over de uitvoering van de verschillende onderdelen van de Wvggz:

- Aan GGD Gelderland-Zuid is gevraagd om de uitvoering van de melding en het verkennend onderzoek in het kader van de zorgmachtiging verder uit te werken.

- Voor de uitvoering van het onderdeel ‘horen’ in het kader van de crisismaatregel werken de gemeenten verschillende scenario’s uit. Uitvoering door de GGD is één van de scenario’s.

De gemeenten Zaltbommel en Maasdriel hebben besloten om voor de aanpak Wvggz aan te sluiten bij de regio Noordoost-Brabant, subregio Meierij (brief d.d. 15 augustus 2019). De gemeente Mook en Middelaar sluit aan bij de regio Gelderland-Zuid.

Hieronder wordt uitvoering van de zorgmachtiging door de GGD en de optie voor uitvoering van de crisismaatregel beschreven.