Vanuit het conceptueel model van Ostrom (1998) is naar voren gekomen welke variabelen een rol spelen in het effectief zijn van de samenwerking tussen politie en autoverhuurders. Hierbij staan vertrouwen, wederkerigheid en reputatie centraal. Ook is voor een zo breed mogelijk beeld aandacht besteed aan de condities die op deze factoren van invloed zijn. Zie figuur 1 (paragraaf 3.6).
Deze factoren zijn meetbaar gemaakt door ze te operationaliseren naar empirisch waar te nemen indicatoren. Dit is gebeurd door de abstracte variabelen uit te splitsen naar concreet waarneembare indicatoren. Aan de hand van deze indicatoren zijn interviewvragen opgesteld die aan de respondenten gesteld konden worden. De operationalisatie met bijbehorende interviewvragen staat weergegeven in tabel 4.
Tabel 4: Operationalisatie van indicatoren voor wederkerigheid
Variabele Toelichting Indicatoren Vraag
Kleine groep Beperkte groepsgrootte die face-to-face communicatie faciliteert en afspraken overzichtelijk houdt * aantal personen waarmee tegelijkertijd of over zelfde casus contact mee is
Met hoeveel personen heeft u contact (gehad) binnen dit project?
- van eigen organisatie - van andere organisatie
Face-to-face communi- catie
Contact ‘in het echt’ (t.o.v. bijvoorbeeld e- mail) die het opbouwen van een band bevordert. NB: wanneer de verhuurder goedwillig is, is er eigenlijk nauwelijks contact nodig
* aantal keer dat actoren met elkaar spreken. * ervaren afstand tussen contactpersonen. * mate van laagdrempeligheid
Hoe vaak heeft u contact (gehad) met de contactpersoon binnen dit project?
Zou u zeggen dat de afstand tussen jullie groot of klein is? Ervaart u het contact als laagdrempelig? Kosten om tot een overeen- komst te komen
Wat er door beide partijen ingeleverd wordt. Van invloed op het komen tot gedeelde waarden. Dit gaat om de ‘mentale’ kosten; dus strijd tussen
autoverhuurders en politie, begrip moeten kweken etc. * mate waarin gevoelsmatig wordt ingeboet * mate waarin gevoelsmatig energie gestoken moet worden in de samenwerking
Zou u zeggen dat u soms inlevert op uw eigen belangen t.b.v. de samenwerking?
Zou u zeggen veel of weinig energie te hebben gestoken in de samenwerking?
Sym- metrische belangen en bronnen
De mate waarin partijen dezelfde (of in gelijkwaardige mate overlappende) belangen bij de samenwerking hebben en of zij beschikken over gelijkwaardige bronnen
* bronnen die ter beschikking staan per partij. * mate waarin partij met het onderwerp bezig is
Welke bronnen (in tijd, geld, mankracht) staan jullie tot beschikking om binnen dit project te investeren?
In hoeverre ‘leeft’ het project in de organisatie?
Hoe zou het belang van uw organisatie omschrijven? Hoe schat u het belang in dat de andere partij heeft bij het project? Informatie
over gebeurtenis-
(kennis over) het gedrag van actoren/organisaties in het verleden
* gebeurtenissen die het vertrouwen kunnen
Wat was de ervaring met de andere partij voorafgaand aan het eerste contact?
sen uit het verleden
ondermijnen Wat is de ervaring met de andere partij na contact?
Ontwikkelen van
gedeelde normen
De mate waarin er een gedeelde visie is en partijen hetzelfde nastreven vanuit hetzelfde standpunt en normatieve achtergrond. * hoe de partijen aan kijken tegen maatschappelijk verantwoord ondernemen * mate waarin partijen elkaars belang zien als (onderdeel van) het eigenbelang.
Wat behelst volgens u
maatschappelijk ondernemen? In hoeverre zou u zeggen het belang van de andere partij als uw eigen belang te zien?
Lange- termijn- perspectief
De mate waarin partijen gericht zijn op lange termijn doelstellingen en niet de quick wins
* doelstellingen die ze voor zichzelf stellen * doelstellingen die ze voor de ander zien * gesteld ‘eind’doel
Welke doelstellingen zien jullie voor jezelf, de ander en de samenwerking in het algemeen binnen dit project?
Wanneer ziet u het project (indien mogelijk) als ‘geslaagd’/afgerond?
Kosten voor produceren
Kosten door ofwel verlies (van inkomsten) ofwel moeten investeren
* kosten in tijd * kosten in personeel * kosten in letterlijk geld (voor bijscholing bijv.) * kosten in misgelopen geld
In welke mate zegt u dat er sprake is van kosten in de zin van personeel, tijd en letterlijk geld? Zijn er mogelijk andere kosten aan verbonden?
Vertrouwen De mate waarin partijen zeggen vertrouwen te hebben (gekregen/verloren) in elkaar * vertrouwen voorafgaand aan samenwerking * vertrouwen tijdens/na samenwerking
In hoeverre zegt u vertrouwen te hebben in de andere partij? In hoeverre denkt u dat de andere partij vertrouwen heeft in u/jullie? Is het vertrouwen na contact toegenomen?
Reputatie Wijze waarop partijen naar elkaar kijken en elkaar beoordelen (positief/negatief, (on)betrouwbaar etc.) * reputatie van andere partij * (verwachte) reputatie van eigen partij bij andere partij
Kunt u iets vertellen over de reputatie die uw organisatie heeft volgens de andere partij? Kunt u iets vertellen over de reputatie die de andere partij heeft in uw organisatie?
Wederkerig- heid
In hoeverre partijen iets voor elkaar over hebben en (bereid zijn te) investeren in elkaar
* mate waarin partijen aangeven iets voor de ander over te hebben * mate waarin partijen aangeven verwachten dat de ander iets voor ze over heeft
In welke mate ervaart u dat de andere organisatie iets voor de uwe overheeft? In termen van energie, tijd...
In welke mate zegt u dat uw eigen organisatie iets voor de andere partij overheeft? Is dit gelijkwaardig? Niveau van coöperatie Niveau van ‘samenwerken’ met elkaar, los van hoeveel contact hiervoor benodigd is
* mate waarin partijen met elkaar meewerken * gemak van komen tot afspraken * mate waarin aan afspraken gehouden wordt.
In welke mate zou u zeggen dat de andere partij met u meedenkt en meewerkt?
In hoeverre komen jullie makkelijk tot afspraken? Houdt men zich hieraan? Netto opbrengsten De (in)directe effecten en gevolgen van de samenwerking Mogelijke opbrengsten: * bewustzijn * het weren van criminelen * informatie uitwisselen
Welke opbrengsten ziet u uit het project naar voren komen? Welke mogelijke ‘bijvangsten’ ziet u?