uitgebakken, verder oebi en een gebakken ei. Alles bij het ‘vuur’ opgegeten. Vele
nieuwe mensen leren kennen van Sumatra. Zal misschien vanmiddag repeteren voor
nieuwjaarsdag. Water blijft het grote probleem. Kreeg zonet van Klomp 1 pannetje
om 4 handen, 3 lepels, 2 messen en 5 pannen in te wassen. Toen vroeg R.: zouden
we onze voeten nu ook niet even kunnen wassen? De optimist, maar zo worden we
allemaal. Stokvis knapt goed op. Vandaag toch weer 2 doden. Totaal ± 180! Hoop
pisang te kunnen kopen en volgend jaar thuis te zijn bij Olle. Geloof het maar weer
gedwee. Gek stil zonder Cor P. Ben nu al weer helemaal aan hem gewend. De nachten
koud - de dagen heerlijk veel zon zonder te grote hitte. Sliep enorm. Ben aan slapen
op een plank nu volkomen gewend. Gelukkig kleine levensbehoeften.
Woensdag 30 december, 9 uur
Gisteren heerlijk thee gemaakt op eigen vuur, pannekoek, kaantjes en gebakken oebi.
Vandaag dikke angina-keel en vol blaren in de mond. Vervelend maar toch in goede
stemming. Best geslapen. Heden 1 pak suiker met R. samen gekocht en gisteren ons
zuinig bewaarde blik met worstjes en paté in de toko te koop aangeboden voor samen
10 roepi's. Dat is op het ogenblik 250 Hollandse guldens! 1 roepi = 25 gulden. Stel
waarschijnlijk mijn programma nog wat uit! Verwacht Cor P. vandaag terug.
Donderdag 31 december, 10.30
Oudejaarsdag. Weemoedige stemming. Bedekte lucht. Gisteren sinds 3 maanden
zelfs even regen. In zwembroek erin gestaan. 2 × water gehaald in bamboe bij de
put. Gezellig werk. Gisteren 6 uur Cor P. terug uit Moulmein. Heeft 900 Tjimahiërs
opgehaald met overste Platte als commandant. Gaan vandaag naar ons werkkamp.
Hebben het veel beter dan wij gehad. Maar 6 zieken! Zijn 2 maanden in Singapore
geweest en hoorden ook iets over Rode-Kruisschepen. Gisteravond in 't donker
rijstkoffie zitten drinken met Cor P. en Vader Bril. Gezellig lang uitgebleven
98
en heerlijk geslapen. Veel over Ol gesproken. Zou '43 het jaar zijn dat ik haar terugzie?
Dan welkom '43! Hoorde dat majoor Scheffer (tekenaar van mijn portret) overleden
zou zijn evenals dr. Nelissen waar Ol en ik in Koetaradja logeerden. Sprak af om
Cor P. voordrachtlessen te geven. Ben benieuwd of er iets van komt en of 't gaat.
Hoorde nog niets van naar een ander kamp gaan. En zo vier je dan je oudejaar 60
km boven Moulmein in Burma... Aardig toch!
Nieuwjaarsdag 1 januari 1943! 's Avonds 8 uur
Gelukkig, heel gelukkig nieuwjaar Corry Vonk! Lieve Olle. Ik schreef je vandaag
een briefkaart
40die je wel nooit misschien zult ontvangen. Verder gisteravond om
half 8 eerste voorstelling gegeven + groot succes. Programma was: 1.
Harmonicaliedje; 2. Franse gouvernante; 3. Kerstbrief; 4. Solo Rayer; 5. Olie; 6.
Welkom Nieuwjaar.
Iedereen (Cor P. vooral) erg enthousiast. Vanmorgen de mededeling dat we hier
wel zullen blijven en dat ik het salaris van 2de luit. zal krijgen! Mooi bericht voor
nieuwjaarsdag! (10,83 roepi.) Vanmorgen erg rustig gehouden, overmoe van ons
optreden. Ook weer wat in de buik. Vanmiddag van 2-6 met Cor P. geluld. Erg
gezellig. Al zijn avonturen gehoord. Om halfzes voorgesteld aan mr. Petlevy (weet
niet of ik het goed schrijf). Hij zal mij Engelse les geven. Morgen 11 uur beginnen.
Zal voortaan iedere zaterdagavond optreden. Wel moeilijk! Heerlijk gegeten en
prettig gesproken. Goed begin. Verwacht veel van dit jaar. Welterusten Olle! Zit je
in een kamp of loop je nog los? Wat hoop ik dit laatste, want een kamp is niets voor
jou.
Zaterdag 2 januari, 4.30
Vanmorgen eerste Engelse conversatieles gehad met R. samen. Erg prettig met mr.
Patlevy gepraat over Australië, de sheep, het zwemmen daar, het leven en the army.
Gepraat van 11-12.30. Van Cor P. prachtig rundvet gekregen om eieren in te bakken.
Zulke zaken zijn nu geld waard. Voorts de majoor zeer ingenomen met ons plan elke
zaterdagavond op te treden. Wilde ons zelf uitbetalen daar anderen anders ook recht
op onze voorstellingen zouden hebben! Haha! Wat zijn we weer goed. Overigens
waterprobleem (vooral was) zéér moeilijk. R. stookt nu vuurtje, bakt vet uit en maakt
stroop voor bij de pap. Ikzelf heb plan aan nieuw lied te beginnen!
12
100
van twee mensen die de wereld trachtten te ontvluchten’. Schijnt me goed geslaagd.
Schrijf het straks in dit boek. Kennis gemaakt (gisteren al) met aardige pastoor en
niet zo'n bijzondere dominee. Om 11 uur Engelse les van mr. Patlevy. Cor P. naar
Moulmein. Ik geslapen en toen... gezwommen. Mee met 16 anderen over de spoorbaan
en in een poeletje achter een rubberbos elkaars ruggen gewassen en ook nog 20 slagen
gezwommen net of er geen oorlog bestond! Kleine Jap mee die toekeek... Gek... Wat
is oorlog en wat doen we er in godsnaam in? Vanavond nougatblokjes gemaakt; 't
was als jam bedoeld, maar zo ook lekker.
Dinsdag 5 januari, 6.30 's avonds
Rayer angina en naar achter barak gebracht. Vervelend. Vanmiddag in houten Japjes
gebouw Grijpma geholpen met salarislijsten invullen.
Moeilijk en blij ik geen klerk geworden. Een extra bamboe gisteravond te leen
gekregen en vanmorgen vroeg in toko al 11 eieren en 5 tomato's kunnen kopen. Goeie
dag. Schreef gisteren liedje over vitamine
C. Wel aardig maar niet bijzonder. Ben
benieuwd of 't zaterdagavond door kan gaan. Enfin afwachten maar eerst. Hoop en
vertrouw zelf geen angina te krijgen. Niet zó leuk. Weer even met lieve pastoor
gepraat. Ga nu eieren maken en vanavond rijstekoffie drinken!
Ballade
(Melodie: Speenhof)
Hij had van heel dit aardse leven zo wat je noemt meer dan genoeg. Hij had zijn beste kracht gegeven en dikwijls meer dan iemand vroeg. Maar 't was hem duidelijk geworden in anarchie en Sovjetstaat
democratie of nieuwe orde dat 't altijd om de centen gaat. En toen z'n ideaal op straat lag en hij de mens een monster vond en toen ie zelfs in vrouwen kwaad zag kwam er een engel uit de grond. Ze woonde in een kille kelder als een soort meisjeskluizenaar. Na één uur praten was 't hun helder. Zij hoorden heel dicht bij elkaar!
Ze haatten samen 't communisme, DeAJC,41
de hele boel. Ze spuugden op het pacifisme, dat gaf een warm, vertrouwd gevoel. En als ze op het Muntplein liepen gaven ze iedereen een duw. Zelfs als ze bij elkander sliepen waren ze toch nog mensenschuw. En toen de oorlog weer kwam dreigen toen zei hij: Jij wordt geen soldaat. Ik laat jou aan geen sabel rijgen, 't is 't beste dat je 't land verlaat. Ze stapten samen in een schuitje en spoelden na twee maanden aan. Het was voor hun gewoon een uitje dat eiland in de oceaan.
Er was geen sterveling te bekennen. Alleen een mensenschuwe aap.
Maar die ging dadelijk aan hen wennen net als een wat vermagerd schaap. En toen hun radio ging koken en pruttelend sprak van het besluit, van de oorlog die was uitgebroken, toen lachten zij de wereld uit. Ze stonden lachend op hun strandje en staarden in de oceaan.
Achter een vriendlijk wolkenrandje kwam een eskader bombers aan. En voordat beiden nog goed wisten of dit nou ernst was of een mop, daalden er duizend parachutisten en aten 't magere schaap op. Inmiddels was een vloot gekomen. Een slagschip dat voor anker lag stuurde een hele hoge Ome, die nam hun woning in beslag.
Hij werd soldaat liet men hem weten -Want bij hun hele kluizenaarsstunt hadden ze allebei vergeten:
102
En de moraal van dees' ballade, of dat nou ernst is of een mop, kunt u natuurlijk al wel raden, ze ligt er meters bovenop.
Denk nooit de wereld kan verrekken. Dat heeft de wereld nooit gekund. De mens kan zich aan niets onttrekken, want hij is zelf strategisch punt.