Om de hoofdvraag en de geformuleerde deelvragen te beantwoorden vergelijkt dit onderzoek de twee casussen van PB in Porto Alegre en in het LDP van de Wereldbank in Angola. Er is voor een project van de Wereldbank gekozen omdat de Wereldbank een van de grote, zo niet de grootste, pleitbezorgers is geweest voor het gebruik van PB in ontwikkelingsprojecten. Over PB in Porto Alegre en over de Wereldbank is een overvloed aan wetenschappelijke literatuur beschikbaar. Voor het LDP zijn echter alleen de projectdocumenten van de Wereldbank zelf beschikbaar. De inzichten die worden opgedaan uit de literatuur over het handelen van de Wereldbank en de ontwikkeling van PB in de loop der jaren, zullen worden gebruikt om kritisch onderzoek te doen naar het LDP. Porto Alegre wordt in de literatuur gezien als hèt standaardvoorbeeld van PB. Dit PB-programma zal daarom als blauwdruk fungeren waarmee het LDP in Angola wordt vergeleken. Het LDP is gekozen omdat het één van de meest recente projecten van de Wereldbank is die voldoet aan de definitie van PB opgesteld door de bank (zie hoofdstuk 4.1).
Tijdens het oriënterend literatuuronderzoek zijn de publicaties van Goldfrank (2007, 2012) en Wampler (2000, 2004) naar voren gekomen. Beiden zijn vooraanstaande auteurs over het onderwerp PB. Wampler (2000, 2004) heeft voor de Wereldbank onderzoek gedaan naar PB en heeft een zeer precieze uiteenzetting gegeven van de werking van PB als beleidsvorm. In de publicaties van Goldfrank (2007, 2012) wordt dieper ingegaan op de verspreiding en ontwikkeling van PB. De publicaties van de twee auteurs hebben een basis geboden voor deze thesis. Volgend op dit verkennende literatuuronderzoek is gekozen om de casus van Porto Alegre te vergelijken met een andere casus.
Na het opstellen en afbakenen van de onderzoeksopzet is door middel van systematisch literatuuronderzoek naar PB in Porto Alegre en door gebruik van de ‘sneeuwbalmethode’
onderzoek gedaan naar de Wereldbank. Tijdens de zoektocht naar een geschikte casus om te vergelijken met Porto Alegre kwam een tiental casussen naar voren waarbij PB in ontwikkelingsprojecten wordt gebruikt. Deze casussen beschrijven PB als de kern van het project, terwijl uit de literatuur over de Wereldbank naar voren is gekomen dat het vaak eerder één beperkt onderdeel is van een veel groter en breder project.
In de projectendatabase van de Wereldbank is gezocht naar geschikte voorbeeldprojecten in Afrika. Vanwege het grote aantal Wereldbank projecten op dit continent is Afrika als eerste vernauwing gekozen bij het zoeken naar een casus. Mogelijke projecten in Senegal en Mozambique vielen af omdat PB er een te kleine rol speelt, of de gehanteerde vorm te ver afstaat van PB in Porto Alegre.
Het LDP in Angola is gekozen omdat het PB dat wordt gehanteerd overeenkomt met de feitelijke definitie van PB door de Wereldbank. De in het LDP gebruikte vorm van PD is te vergelijken met PB in Porto Alegre. Tevens is er veel documentatie over het LDP voorhanden (zie hoofdstuk 6.3).
Het gebruik van de ‘sneeuwbalmethode’ heeft als risico dat een thesis vanuit één paradigma wordt geschreven en diepgang verliest. Tijdens het selecteren van de gebruikte bronnen zijn de hoofdstukken 3.2 en 3.3 ontstaan. Met namen Souza (2001) geeft een bruikbare uiteenzetting over de verschillende invalshoeken bij het gebruik van PB, hetgeen zeer waardevol bij het analyseren en beoordelen van publicaties over PB en de Wereldbank.
Gebleken is dat er een duidelijk verschil is tussen vroege publicaties over PB, die (te) optimistisch zijn over de mogelijkheden en resultaten van PB, en late publicaties, die meer kritisch over PB spreken. Daarnaast is een onderscheid te maken tussen auteurs die PB vanuit een conservatieve neoliberale visie en vanuit een progressieve ‘linkse’ visie benaderen.
Auteurs als Souza (2001), Goldfrank (2007, 2012) en Raudla en Krenjova (2013) geven een genuanceerd beeld over PB, de Wereldbank en de ontwikkeling van democratie. Dit heeft geholpen bij het beoordelen en vormen van deze thesis. Tevens heeft de nuance die deze auteurs inbrengen gezorgd voor het temperen van de vooroordelen die de auteur zelf over multilaterale organisaties zoals de Wereldbank had.
De meeste studies over PB gebruiken de volgende drie onderzoeksmethoden: (i) Een casus studie van een gemeente, stad of gebied; (ii) Een onderzoek naar de condities die nodig zijn voor het implementeren van PB; (iii) De globalisering en adoptie van PB in landen, werelddelen of wereldwijd. In dit onderzoek zal de nadruk ook op deze drie methoden liggen.
Door de tijd en middelen die beschikbaar zijn voor dit onderzoek bestaat het grootste gedeelte van deze thesis uit literatuuronderzoek. De drie genoemde methoden zullen hierbij uitgebreid aan bod komen. De theoretische aannames worden getest aan de hand van een analyse van twee casussen dit wordt ook wel Pattern Matching genoemd (Yin,2009). De casus studie komt overeen met de voorgestelde benadering uit Case Study Research, Design and Methods van Yin (2009).
Aan de hand van twee diepte-interviews is aanvullend empirisch onderzoek gedaan. Door het gebrek aan tijd en middelen was het - helaas - niet mogelijk om naar Angola of Porto Alegre te reizen. Er is daarom gekozen om twee experts te interviewen die beschikken over diepe, uitgebreide en relevante kennis over PB en de Wereldbank.
Voor hoofdstuk 4, over de adoptie van PB door de Wereldbank, is Professor Geske Dijkstra van de Erasmus Universiteit Rotterdam geïnterviewd. Zij is gespecialiseerd in de politiek en economie van ontwikkelingssamenwerking en heeft veel ervaring in het analyseren en evalueren van ontwikkelingssamenwerking op macroniveau. Recentelijk heeft zij onderzoek gedaan naar beleid en bestuur rondom internationale samenwerking (Interview 1., 2016). Dijkstra heeft zelf geen onderzoek gedaan naar PB, maar haar werk wordt geciteerd in publicaties over PB. In het deze thesis zijn meer citaten of parafrases uit haar publicaties gebruikt, dan uit het interview zelf. Het interview heeft voornamelijk geholpen bij het begrijpen van de publicaties en wat voor rol deze kunnen dienen in deze thesis.
Het tweede interview is afgenomen bij dr. Michaela Hordijk, werkend bij de Universiteit van Amsterdam. Zij is gespecialiseerd in stedelijke vraagstukken in ontwikkelingslanden en heeft lange tijd onderzoek gedaan naar PB in Peru. Hordijk heeft eersterangs ervaring met PB in Porto Alegre en het interview heeft veel bijgedragen aan het doorgronden van de essentie en de werking van PB.
De vragen gesteld tijdens de twee interviews zijn opgesteld aan de hand van publicaties van de geïnterviewden en stellingen van andere auteurs over het onderwerp. Door beide interviews zijn nieuwe inzichten verkregen, alhoewel het interview met Geske Dijkstra niet heel nauw aansluit bij deze thesis. Het interview met Michaela Hordijk geeft een genuanceerd beeld van PB, door de vergelijking die zij maakt met andere casussen die zij
Doordat PB zich over de gehele wereld heeft verspreid bestaat er niet één universele definitie. De definitie die hier wordt gebruikt is gebaseerd op de literatuur over PB in Porto Alegre, en is een is een samenstelling van de definities gegeven door Zamboni (2007), Sintomer (2008) en Hordijk (2015 & Interview 2). De hier gebruikte definitie luidt:
Participatief Begroten is een stap in het decentralisatie proces, niet van verantwoordelijkheid, maar van beslissingsbevoegdheid (Zamboni, 2007), waarin niet verkozen burgers mogen participeren in het ontwerpen en/of de verdeling van de overheidsfinanciën (Sintomer et al., 2008), en wat alleen tot zijn recht komt als het onderdeel uitmaakt van een bredere radicale politieke wil om de uitgesloten te betrekken en de onderliggende machtsstructuren bloot te leggen (Hicky & Mohan, 2005; Hordijk, Sara, Sutherland & Scott, 2015; Interview 2., 2016).