Thermonucleair Onderzoek en Plasmafysica
3. Onderwerpen van onderzoek
FOMINSTITUUTVOOR PLASMAFYSICA Nieuwegein- Rijnhuizen, prof .dr.
C.M Braams 1. Toroïdale pinches 1.1. SPICAII
1.2. Ontwikkeling van diagnostische systemen ten behoeve van SPICA II 1.3. Theoretische ondersteuning 2. Turbulente verhitting
2.1. Het toroïdale experiment TORTUR III
2.2. Detectie van koude neutrale plasmadeeltjes
2.3. Detectie van plasma-ionen 2.4. Fluctuatiemetingen in TORTUR III 3. Ontwikkeling van diagnostische systemen
3.1. Ver-infraroodspectroscopie (ECE) 3.2. Diagnostiek met neutrale bundels 3.3. Multi-reflectometrie
4. Elektronen-cyclotron-resonantie-verhitting(ECRH)
5. Diagnostiek-algemeen 5.1. Spectroscopie 5.2. Thomsonverstrooiing 6. Elektronische en mechanische techniek
6.1. Elektrotechniek
6.1.1. Bijzondere ontwerpstudies 6.1.2. Vermogenselektronica
6.1.3. Ontwerpgroep analoge en digitale el&Ktronica
6.1.4. Elektronica - service, onderhoud, chemie en montage
6.1.5. Centrale computerfaciliteiten 6.1.6. Beheer van terminals naar externe computercentra
6.2. Mechanische techniek 6.2.1. Constructietekenkamer 6.2.2. Werkplaats
6.2.3. Vacuümtechniek
WERKGROEP THEORIE
Nieuwegein - Rijnhuizen, prof.dr.
F. Engelmann
1. Magnetohydrodynamica 1.1. Ontwikkeling var» de numerieke evenwichts- en stabiliteitscode HBT voor tokamaks met hoge /3
1.2. Stabiliteit van toroïdale, hoog-beta, tokamakplasma's met elliptische en D-vormige dwarsdoorsneden 1.3. Invloed van een niei-circulaire dwarsdoorsnede in een tokamak bij 0-0 1.4. Orthogonale en conforme afbeel¬
dingen toegepast op MHD-evenwicht-en stabiüteitsberekMHD-evenwicht-eningMHD-evenwicht-en
1.5. Semi-analytische studie van het Solovievevenwicht
1.6. Ondersteunende numerieke ont¬
wikkelingen
1.7. Snelle interpretatie van magneti¬
sche diagnostische gegevens bij toka¬
maks
2. Dynamica van golven
2.1. Resistive i.iodes in de ballooning-representatie
2.2. Effecten van resonante deeltjes op het energietransport door golf-pakketten
2.3. Absorptie van elektroncyclotron-golven
2.4. Niet-thermische effecten bij de absorptie van elektroncyclotron-golven in tokamaks
2.5. Golfdynamische behandeling van de voortplanting van de gewone elektron-cyclotronmode, loodrecht op het mag¬
netisch veld in het resonante gebied 2.6. NieMineaire golven in een Vlasov-plasma
3. Transportverschijnsel
3.1. Tweedimensionale beschrijving van het plasmarandgebied in tokamaks 3.2. Modelberekeningen voor transport in tokamakontladingen met elektron-cyclotronverhitting
4. Diversen
4.1. Depolarisatie van de kernspin in fusieplasma's
4.2. Een symmetrische theorie van gege¬
neraliseerde functies WERKGROEP TN III
Amsterdam - FOMInstituut voor Atoom- en Molecuulfysica, prof.dr. J. Los 1. DENISE, generatie van negatieve waterstofionen in een gasontlading 2. NIOBE, vorming van negatieve ionen bij verstrooiing aan lage werkfunctie 3. ALICE, bron voor lichte nogatieve ionen
4. MEQALAC, een veel-kanaalsversnel-ler van langzame ionen
WERKGROEP TN VI
Enschede- Technische Hogeschool Twente, Afdeling der ^echnische Na-tuurkun ie, prof.dr.ir. W.J. Witteman 1. Pulserende COHasers met hoog vermogen
1.1. Onderzoek naar enkelvoudige
glimontladingen in atmosferische СОг-lasers
1.2. Multi-atmosferische СОг-systemen met UV-voorionisatie
1.3. Mode locking technieken 1.4. Multiline-nanosecondepulsen 1.5. Waveguidelasers
2. Excimeerlasers
2.1. Coaxiale KrF-lasc met elektronen-bundelexcitatie
2.2. Coaxiale ArFlaser met elektronen-bundelexcitatie
2.3. Kinetisch onderzoek excimeerlasers 2.4. Gasontladingsexcimeerlasers (XeCI)
2.5. Capacitief gekoppelde excimeer¬
lasers
WERKGROEP TN VII
Eindhoven ~ Technische Hogeschool, Afdeling der Technische Natuurkunde, prof.dr.ir. D.C. Schram
1. Turbulentie en transport in botsings-arme plasma's
1.1. Energie- en deeltjestransport van elektronen en ionen; rotatie
1.2. Ontwikkeling van botsingsstralings-modellen
1.3. Turbulentie, een studie van niet-even wichtssystemen
2. Energietransport in botsingsarme plasma's
2.1. Golfvoortplanting in inhomogene media, i.h.b. plasma's, resonante ener-gieabsorptie, modeconversie, ontwikke¬
ling van solitonen
2.2. Variatieprincipes voor MHD-even-wichten
3. Turbulentie in MHD-generatoren 3.1. Gasdynamische effecten in MHD-generatoren
3.2. Ontladingsstructuren in MHD-generatoren
4. Kinetische theorie
4.1. Kinetische theorie van gedeeltelijk geïoniseerde gassen
4.2. Kinetische theorie van niet-ideale plasma's
5. Corona-ontlading in lucht
6. Plasma-etsen en plasmadepositie 7. Hoogspanningsonderzoek 7.1, Lawines in isolerende gassen, corona en doorslag
7.2. Partiële ontladingen en meettech¬
nieken
86 Thermonucleair Onderzoek en Plasmafysica
Een kijkje in het centrale vacuümvat van de JET. De wand in het midden is bedekt met gratiettegels. De "tunnel'' is 4,2 meter hoog en maximaal 2,6 meter wijd. Rechts zijn twee (van drie) proto¬
types van verhittingsantennes zichtbaar die 6 megawatt aan vermogen aan het plasma in het vat koppelen. De ECRH-techniek, waaraan in Rijnhuizen is ge¬
werkt, kan de verhitting verbeteren.
Foto JE T Joint Undertaking
4. Enkele gegevens over in- en output INPUT {\r\c\. Rijnhuizen en TN III)
Personeelsaantallen Exploitatiebudget
Investerings-(in k/) krediet WP/V WP/T OP/V OP/T personeel mateiieel (ink/)
27 33 1.10,5 1 10.797,3 3.613,4
waarvan in BB — 17 — 1 796 484,7
daarvan van STW — 10 — — 435 458,7
1.317
Volgens vastgestelde begroting 1985.
WP/V en WP/T: wetenschappelijk perso¬
neel in vast of tijdelijk dienstverband.
Het betreft hier alleen die personeels¬
leden die daadwerkelijk wetenschappe¬
lijk onderzoek verrichten.
OP/V en OP/T: ondersteunend personeel in vast en tijdelijk dienstverband. Het betreft hier al het overig personeel.
BR: beleidsruimte.
FOM-Instituut voor Plasmafysica (Rijnhuizen)
waarvan in BR daarvan van STW
OUTPUT (incl. TN
Personeelsaantallen personeel materieel
9.022,3 2.848,7 266 20
bijdragen aan conferenties
(aantal)
lezingen (aantal)
92 (72) 2(2) 66 (36) 34 (32)
In de hiernaast gepresenteerde in- en outputgegevens zit een zekere asymme¬
trie wanneer gegevens van onderzoek¬
instituten met die van universitaire werk¬
groepen worden vergeleken. De lezer dient te bedenken dat in de cijfers geen informatie zit over de omvang van de niet door FOM gefinancierde onder¬
steunende faciliteiten (mensen en mate¬
rieel) aan universiteiten en technische hogescholen. Die faciliteiten zitten niet in de inputgegevens, maar werken wel door in de outputgegevens.
Tussen haakjes: FOM-Instituut voor Plasmafysica.
In 1985 via FOM-beleidsruimte en STW gehonoreerde projecten
project-nummer indiener(s) titel
Normale programma
79.85.80 Prof.dr. H. de Kluiver
affi-liatie
werk¬
groep
Spectrometer voor plasmaröntgendiagnostiek Rijnhuizen TN-instituut Programma voor Technische Natuurkunde en Innovatie
ETN55.0812 Prof.dr.ir. D.C. Schram Analyse met en toepassing van inductief Dr.ir. B. van der Sijde gekoppelde plasma's (ICP)
Drs. J.J.A.M. van der Muilen
THE TN VII
5. Commissies
De Commissie van de Werkgemeen¬
schap voor Thermonucleair Onderzoek en Plasmafysica was op 31 december samengesteld uit:
prof.dr.ir. J.A. Steketee, voorzitter prof.dr. C.M. Braams, wetenschappelijk secretaris, directeur FOMInstituut voor Plasmafysica
prof.dr, F. Engelmann, adjunct-directeur FOM-Instituut voor Plasmafysica, leider theoretische afdeling
prof.dr. J. Los, leider werkgroep TN III prof.dr.ir. P.C.T. van der Laan
dr. J. Polman
prof.dr.ir. D.C. Schram, leider werkgroep TN VII
ir. A.C. Timmers
prof.dr. M.P.H. Weenink, leider werk¬
groep TN Mil
prof.dr.ir. W.J. Wittema ,, leider werk¬
groep TN VI
Per 1 september werd de taak van secre¬
taris door drs. H.G. van Vuren overge¬
dragen aan drs. H. Benschop.
De vergaderingen werden bijgewoond door drs. H.G. van Vuren (plaatsvervan¬
gend directeur FOM), drs. J. Hovestreijdt (beheerder FOM-Insütuut voor Plasma¬
fysica), prof.dr. H. de Kluiver (staflid FOM-Instituut voor Plasmafysica), dr. B.
Brandt (Euratom-medewerker,
FOM-Instituut voor Plasmafysica), dr. H.J.
Hopman, (adjunct leider werkgroep TN III), drs. J.H.M. Bonné en dr. A.F.G.
van der Meer (vertegenwoordigers COR).
Drs. M. Bustraan en prof.dr.ir. L. van Wijngaarden werden op eigen verzoek ontheven van het lidmaatschap van de Commissie.
Het Dagelijks Besluur van de Commissie bestaat uit de voorzitter, de secretaris en de wetenschappelijk secretaris van de Commissie.
Het Uitvoerend Bestuur van de Stichting
88 Thermonucleair Onderzoek en Plasmafysica
FOM wordt in de Commissie vertegen¬
woordigd door prof.dr ir. W.J. Witteman.
De taken van de Commissie zijn nader omschreven in 'Bestuurstaken van de Commissie var de Werkgemeenschap¬
pen'.
De Beleidscommissie voor het FOM-Instituut voor Plasmafysica had aan het eind van het verslagjaar de volgende samenstelling:
prof .dr. JA. Goedkoop dr. J. Polman
ir. A.C. Timmers