Van de leden van de Visitatieraad wordt – wanneer ze als vi-sitatiecommissie de prestaties van een sociale huisvestingsmaat-schappij beoordelen- een gezaghebbend, kritisch en onafhan-kelijk oordeel verwacht. De visitatiecommissie is ook als geheel verantwoordelijk voor de definitieve prestatiebeoordeling van een SHM.
Vanzelfsprekend wordt reeds bij de selectie en de samenstel-ling van de Visitatieraad toegezien op de onafhankelijkheid van de leden van de raad. In de open oproep tot kandidaatstelling wordt gesteld dat een kandidaat visitator niet tot een van de ca-tegorieën mag horen, welke hieronder worden opgesomd, om-dat ze onverenigbaar zijn met het visitatorschap:
1. personen die bij de start van hun eerste prestatiebeoorde-ling of gedurende een periode van twee jaar voordien te-werkgesteld waren als personeelslid in een sociale huisves-tingsmaatschappij of die op een andere regelmatige wijze betrokken waren bij een sociale huisvestingsmaatschappij in het Vlaamse Gewest;
2. personen die bij de start van hun eerste prestatiebeoorde-ling of gedurende een periode van twee jaar voordien lid waren van een centraal bestuursorgaan van een sociale huisvestingsmaatschappij of van een vereniging van sociale huisvestingsmaatschappijen in het Vlaamse Gewest;
onafhankelijkheid
van
de
leden
van
de
visitatieraad3. personen die bij de start van hun eerste prestatiebeoorde-ling of gedurende een periode van twee jaar voordien te-werkgesteld waren als ambtenaar binnen het beleidsveld Wonen van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap;
4. personen die lid zijn van een wetgevende vergadering, een provincieraad, een gemeenteraad, een districtsraad of een raad van een Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Wel-zijn binnen het Vlaamse Gewest;
5. personen die op het ogenblik van de samenstelling van een visitatiecommissie getrouwd zijn of samenwonen met een persoon in een van de hoedanigheden, vermeld in 1., 2., 3.
of 4. alsook bloedverwanten tot in de tweede graad van de personen, vermeld in 1., 2., 3. of 4.
Ook bij de samenstelling van een visitatiecommissie worden een aantal garanties ingebouwd die de onafhankelijkheid moe-ten waarborgen. Zo mogen de leden van de visitatiecommis-sie geen belang hebben bij de uitkomst van het visitatierapport.
Een visitator heeft bovendien geen, al dan niet persoonlijk, fi-nancieel, commercieel of ander belang bij de te beoordelen so-ciale huisvestingsmaatschappij, noch bij daaraan gelieerde be-drijven of organisaties.
Het oordeel van de leden van de visitatiecommissie moet tot stand komen zonder beïnvloeding door de betrokken socia-le huisvestingsmaatschappij of andere betrokken partijen. De leden van de visitatiecommissie mogen ook geen (belangen) groep vertegenwoordigen. Belangrijk is om bij de samenstelling van de visitatiecommissie eventuele vooringenomenheid te ver-mijden of daaraan voldoende tegengewicht te kunnen bieden.
Daarom is er voor elke visitator steeds een meldplicht van toe-passing. Mogelijke belangenvermenging, beïnvloeding of elk ander feit dat de onafhankelijkheid in het gedrang brengt moe-ten vooraf worden gemeld aan de voorzitter van de Visitatie-raad. Het gaat daarbij niet alleen om daadwerkelijke ongewens-te invloeden, maar ook over al wat de indruk kan wekken van ongewenste beïnvloeding. Een aantal situaties (zoals financiële
onafhankelijkheid
van
de
leden
van
de
visitatieraad belangen) zijn uitdrukkelijk verboden.De meldplicht geldt gedurende de ganse duur van de aanstel-ling als lid van de Visitatieraad, maar wordt expliciet herhaald:
• bij de start van de Visitatieraad;
• bij de samenstelling van elke visitatiecommissie;
• bij het opstellen van het eindrapport over de visitatie van een SHM.
De melding gebeurt bij de voorzitter van de Visitatieraad. Deze onderzoekt onmiddellijk de melding en neemt – eventueel na overleg met andere leden van de Visitatieraad - een gemotiveer-de beslissing, die tegelijkertijd aan gemotiveer-de betrokken visitator, het agentschap Wonen-Vlaanderen en de minister wordt bezorgd.
Ook de voorzitter van de Visitatieraad moet deze meldplicht naleven. De melding geschiedt in dat geval bij het agentschap Wonen-Vlaanderen. De leidend ambtenaar neemt dan de be-slissing, die tegelijkertijd aan de Visitatieraadsvoorzitter en aan de minister wordt bezorgd.
Bij de samenstelling van een visitatiecommissie hebben de le-den de plicht om alles te melle-den wat hun onafhankelijkheid in het gedrang kan brengen. De leden van een visitatiecommissie ondertekenen in dit licht een verklaring (zie bijlage 3.) waarin zij zich ertoe verbinden om tijdens de beoordeling onafhankelijk te handelen en geen ongewenste beïnvloeding bij hun oordeels-vorming toe te staan. Ze verbinden er zich toe om een onaf-hankelijk, kritisch en gezaghebbend oordeel uit te spreken over de prestaties van de te visiteren sociale huisvestingsmaatschap-pij en de visitatie te zullen uitvoeren overeenkomstig het door de minister goedgekeurde draaiboek prestatiebeoordeling. Het ondertekenen van de onafhankelijkheidsverklaring is een voor-waarde om als lid van de visitatiecommissie een visitatie van een sociale huisvestingsmaatschappij te kunnen uitvoeren. Mogelij-ke problemen worden vooraf gemeld aan de voorzitter van de Visitatieraad, die onderzoekt in welke mate ze de oordeelsvor-ming kunnen beïnvloeden (of de schijn daarvan wekken). Zo spreekt het voor zich dat visitatoren die ooit – dus ongeacht wanneer - werden tewerkgesteld bij een sociale
huisvestings-onafhankelijkheid
van
de
leden
van
de
visitatieraadmaatschappij geen prestatiebeoordeling van die sociale huisves-tingsmaatschappij uitvoeren. De voorzitter van de Visitatieraad kan beslissen om het lid niet aan te duiden in de visitatiecom-missie ofwel maatregelen nemen om ongewenste effecten uit te sluiten. In het visitatierapport wordt vermeld dat er potentiële spanningen zijn gesignaleerd en hoe daarmee is omgegaan om de onafhankelijkheid van het oordeel te garanderen.
De leden van elke visitatiecommissie zullen ten slotte samen met het definitieve visitatierapport de eerder ondertekende on-afhankelijkheidsverklaring nogmaals bevestigen en onderteke-nen. Daarmee geven ze aan dat ze de aangegane verplichtin-gen daadwerkelijk zijn nagekomen.
gedragsregels