Aan de aanwezigheid van natuur ontlenen mensen zowel door direct als indirect gebruik welvaart (zie Figuur 5.1). Natuur brengt goederen en diensten voort welke zorgen voor een vergroting van de sociaal-economische welvaart van het gebied.
5.4.1 Exploitatie verblijfsrecreatie
Kwantificering
Door het aantal overnachtingen te koppelen aan het oppervlakte natuurgebied kan de verandering van het aantal overnachtingen als functie van het natuurareaal worden benaderd. Daarbij wordt aangenomen dat 10% van de overnachtingen direct gerelateerd kan worden aan de aanwezigheid van natuur (relevante overnachtingen).
Monetarisering
eten, drinken en overig (Amsterdam Leisure Consultancy, 2003). Omdat in Bergen aan Zee verhoudingsgewijs veel overnachtingen in hotel plaatsvinden (t.o.v. het studiegebied) wordt aangenomen dat 80 euro per overnachting een ondergrens is. Een overnachting in een hotel kost circa 70 euro per persoon. De bovengrens van de uitgaven per overnachting bedraagt circa 105 (70 + 45) euro.
5.4.2 Exploitatie van dagrecreatie
Kwantificering
Door het aantal dagtochten te koppelen aan het oppervlak
natuurgebied kan de verandering van het aantal dagtochten als functie van het natuurareaal worden benaderd. Ruijgrok et al. (2006) nemen aan dat circa 10% van de bezoekers van de kustzone komt voor natuur en niet voor het strand
Monetarisering
Uit onderzoek onder bezoekers van de kustzone blijkt dat
dagrecreanten gemiddeld € 22,82 per dag uitgeven aan eten, drinken, winkelen en uitgaan (Amsterdam Leisure Consultancy, 2003).
5.4.3 Recreatieve beleving
Natuurgebieden die toegankelijk zijn voor publiek leveren recreatief genot op. Dit genot staat los van bestedingen tijdens het bezoek.
Kwantificering
Zie exploitatie van dagrecreatie.
Monetarisering
De betalingsbereidheid (Willingness To Pay, WTP) voor een bezoek aan een natuurgebied is een indicatie voor de baat van recreatieve
beleving. Deze bestaat uit reistijd- of reiskostenwaardering of bijvoorbeeld parkeerkosten en toegangsprijzen van natuurparken. Voor kustnatuur is een betalingsbereidheid gemeten van circa euro 1,20 per bezoek (Ruijgrok, 2000).
5.4.4 Woongenot door aanwezigheid van natuur en zee
Wonen in een natuurlijke omgeving nabij de zee wordt aantrekkelijker gevonden dan wonen in een niet-natuurlijke omgeving in het
achterland. Dit resulteert in een hogere marktprijs voor huizen in de nabijheid van natuur en zee. Bij het berekenen van de economische schade aan woningen dient de meerwaarde van deze elementen
meegenomen te worden indien niet met de werkelijke huizenprijzen wordt gerekend maar met niet-locale gemiddelde prijzen.
Wonen in de nabijheid van natuur en wonen in de nabijheid van de zee worden onder één noemer besproken omdat de onderlinge
afhankelijkheid erg groot is.
Kwantificering
Het aantal huizen dat in de kustzone beïnvloed wordt door de verbeterde kustverdediging.
Monetarisering
De baat woongenot wordt gemonetariseerd door de meerwaarde van een woning grenzend aan natuur en zee ten opzichte van een
gelijksoortige woning niet grenzend aan natuur en zee te bepalen. Van Leeuwen (1997) stelt de meerwaarde van lokaal en regionaal groen op de huizenprijs op circa 14%. Luttik en Zijlstra (1997) vinden een waardestijging van maximaal 28% voor woningen in de nabijheid van water. Omdat het om een maximum waarde gaat wordt aangenomen dat woningen in de kustzone door het gecombineerde effect van natuur en water gemiddeld 25% duurder zijn dan op landelijk niveau verwacht mag worden.
Figuur 5.2
Het is goed vertoeven in de nabijheid van zee, strand en duinen. Luttik en Zijlstra (1997) vinden voor woningen in de nabijheid van natuur en water een
marktprijs welke gemiddeld 28% hoger ligt dan voor
gelijksoortige woningen niet in de nabijheid van water en natuur.
5.4.5 Niet gebruikswaarde van natuur
Mensen ontlenen welvaart aan de wetenschap dat natuur- en
biodiversiteit bestaat, ook als er door hen geen gebruik van gemaakt wordt. Uit onderzoek van Ruijgrok (2000) blijkt dat men vooral geld over heeft voor natuur in de nabije omgeving. In haar studie stelt
Kwantificeren
Het aantal huishoudens per hectare natuurgebied dat binnen een straal van 10 km geld over heeft voor het behoud van natuur in de kustzone, vermenigvuldigd met de verwachte verandering van het aantal hectares natuurgebied (zie ook Bijlage O, Niet gebruikswaarde van natuur).
Monetariseren
Uit onderzoek, zie Bijlage O, blijkt dat huishoudens gemiddeld een eenmalig bedrag tussen de 10 en 20 euro over hebben voor het behoud van of de aanleg van nieuwe natuur zonder dat zij de intentie hebben gebruik te gaan maken van deze natuur.
5.4.6 Intrinsieke waarde van natuur
De totale waarde van natuur bestaat uit een drietal componenten (zie Figuur. E.1). De financiële waarde betreft de verdiensten aan natuur door bijvoorbeeld de houtkap en jacht. De financiële waarde valt binnen de economische waarde waar ook indirecte welvaartsstromen onder vallen. Hierbij kan gedacht worden aan de waardering van een mooie wandeling of schone lucht. De intrinsieke of ecologische waarde van natuur behelst het welzijn van plant en dier. Aangezien deze niet participeren in de economische markt kan hun waardering per definitie niet in geld worden uitgedrukt.
Dit betekent niet dat de intrinsieke waarde van natuur geen invloed kan hebben op de besluitvorming. Met een kwalitatieve omschrijving van de gevolgen van een bepaalde ingreep kunnen de gevolgen per alternatief vergeleken worden. Er wordt in deze situatie gesproken van Pro Memorie posten. Met de bescherming van de kuststrook ter hoogte van Bergen aan Zee door middel van een duinuitbreiding wordt ruim 17 hectare duinareaal gecreëerd (zie Figuur 9.1). Dit gebied wordt slechts doorsneden door enkele duindoorgangen waardoor het naast een uitstekend wandelgebied dienst zal doen als habitat voor de vele dier- en plantsoorten die het duingebied rijk is.