Nationale inventarisatie

De nationale inventarisatie van lokale en regionale initiatieven op het gebied van depressiepreventie diende om onderzoeksvraag 1a t/m f te beantwoorden en bestond uit een aantal stappen: een belronde met experts, een search in de Interventiedatabase (I-database) van het Centrum Gezond Leven (CGL), een search in overige bronnen, het uitvragen van GGD’en en telefonische interviews met aanbieders van interventies. Deze stappen worden hieronder beschreven. 7.1.1 Belronde met experts

In 2013 zijn twee belrondes uitgevoerd. In de eerste belronde (februari-april 2013) werden experts benaderd van de volgende organisaties: het Trimbos- instituut, GGD Nederland, ZonMw, College voor Zorgverzekeringen (CVZ), Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Aan de experts van deze organisaties werden door het RIVM de volgende vragen gesteld:

1. Heeft u/uw organisatie een overzicht van lokale/regionale initiatieven op het gebied van depressiepreventie dat wij kunnen gebruiken voor onze

inventarisatie? Of kent u andere instellingen/personen die ons verder kunnen helpen?

2. Heeft u informatie over buitenlandse initiatieven op dit gebied die relevant zijn voor Nederland? Of kunt u ons doorverwijzen naar iemand die hier informatie over heeft?

De tweede belronde (oktober-november 2013) is uitgevoerd om meer inzicht te krijgen in de interventies die in de huisartsenpraktijk worden aangeboden (andere bronnen leverden hierover onvoldoende informatie op). In deze belronde zijn één kaderhuisarts GGZ en vier POH’s-GGZ geïnterviewd. De vragenlijst is opgenomen in Bijlage 7.3.

7.1.2 Search in I-database van het Centrum Gezond Leven

De I-database van het CGL bevat interventies op het gebied van leefstijl en preventie in Nederland. Deze worden door de zorgaanbieders zelf in de I-database gezet, doorgaans op uitnodiging van het CGL. Voor de nationale inventarisatie werd op 24 april 2013 een zoekopdracht in de I-database uitgevoerd waarbij ‘depressie’ bij de interventies was aangevinkt in het veld ‘Thema’. Hierbij werden interventies meegenomen die in de periode 2011 tot en met 2013 nieuw aan de I-database waren toegevoegd of die in die periode waren geactualiseerd. Dit leverde 447 interventies op.

Vervolgens werden de gevonden interventies opgeschoond, consistent gemaakt en vermeerderd via de volgende stappen:

 interventies gerelateerd aan de werksetting werden verwijderd;

 interventies waarbij in het doel of de korte omschrijving geen depressieve klachten of somberheidsklachten genoemd worden, werden verwijderd;

 interventies die door de ontwikkelaar in de I-database waren gezet, maar waarvan geen afgeleide interventie in de I-database of op internet werd gevonden, werden verwijderd;

 GGD-regio’s werden toegewezen op basis van de plaatsen waarin de interventie werd aangeboden;

 het type preventie werd consistent gemaakt door het lezen van het doel en de omschrijving;

 de officiële beschrijving van de interventie van de primaire eigenaar (bijvoorbeeld het Trimbos-instituut) werd toegevoegd als deze voorhanden was;

 de primaire doelgroep werd bepaald aan de hand van het doel en de omschrijving van de interventie;

 interventies werden vaker meegeteld als zij meerdere keren binnen één GGD-regio werden aangeboden door verschillende aanbieders of als één aanbieder ze in meerdere regio’s bleek aan te bieden, zodat het totale aanbod per regio bepaald kon worden.

Het beschreven proces leverde uiteindelijk 494 interventies op. Dat er meer interventies waren dan aan het begin van het proces is te verklaren door de laatste stap in het proces (vaker meetellen van interventies).

7.1.3 Overige bronnen ter aanvulling

Om de gevonden interventies verder aan te vullen werd gezocht op internet via websites van GGZ-instellingen/ organisaties en andere aanbieders die toch al bezocht werden om na te gaan in welke plaatsen de interventies uit de I- database werden aangeboden. Daarnaast werd naar interventies gezocht in recente rapporten van onder andere het Trimbos-instituut en het Regionaal Kompas [20, 21, 25, 64]. Ook werd een search uitgevoerd in de grijze literatuurdatabases Narcis en Picarta en in de database van het Nationaal Programma Ouderenzorg. Aanvulling via deze bronnen leverde in totaal zevenhonderd interventies op.

Alle 28 GGD’en hebben in mei 2013 een Excel-bestand ontvangen dat alle interventies voor depressiepreventie bevatte die op dat moment in de I-database van het Centrum Gezond Leven waren opgenomen voor de betreffende GGD-regio. Aan alle regionale GGD’en is gevraagd of er naast de interventies die in dit overzicht stonden nog andere initiatieven/interventies liepen op het gebied van depressiepreventie die niet waren opgenomen in deze database (het ging hierbij om interventies en initiatieven in de periode van 2011 t/m april 2013). Indien het overzicht niet volledig was, werd gevraagd om de ontbrekende interventies toe te voegen aan het overzicht en het overzicht vervolgens aan het RIVM te retourneren. De aanvulling via de GGD’en leverden 71 extra interventies op. In totaal werden 771 interventies gevonden in de nationale inventarisatie, waarvan 179 unieke interventies.

Verder werden alle lokale en regionale beleidstukken die gevonden werden tijdens het nazoeken van informatie over initiatieven of interventies op het gebied van depressiepreventie verzameld.

7.1.4 Telefonische interviews over interventies

Om van een aantal interventies een beter beeld te krijgen wat betreft actoren, bereik en resultaat werd een vijftal interviews gehouden met aanbieders van een specifieke interventie. Deze aanbieders en interventies werden in samenspraak met VWS gekozen. Hierbij werd rekening gehouden met het type preventie (bij voorkeur selectief), de hoogrisicogroepen, de GGD-regio waarin de interventie werd aangeboden en het type aanbieder. De vragenlijst voor de interviews is opgenomen in Bijlage 7.4.

Pagina 79 van 91

7.1.5 Afstemming met Trimbos-instituut

Omdat het Trimbos-instituut zich op het moment van de nationale inventarisatie ook met onderzoek over depressiepreventie in Nederland bezig hield, werd twee keer een afstemmingoverleg gehouden. Dit overleg vond plaats in mei en september van 2013. Tijdens deze overleggen werd informatie over de

onderzoeken uitgewisseld om elkaars resultaten aan te vullen en in perspectief te plaatsen. Daarnaast werd additionele relevante informatie via e-mail