Nalevering ondergeploegde gewassen en gewasresten

Uit ondergeploegde gewassen en gewasresten komt stikstof vrij die door de gewassen kan worden opgenomen. Om deze stikstof efficiënt te benutten is het nodig met deze nalevering rekening te houden in de bemesting.

Indien in de voorgaande herfst en winter een vanggewas is geteeld en is ondergewerkt, kan men 25 kg stikstof per ha (vlinderbloemigen 35) van de adviesgift aftrekken. Een nauwkeuriger inschatting van de nawerking is mogelijk via een gewashoogtemeting. Eén decimeter gewashoogte komt daarbij overeen met een nawerking van circa 20 kg stikstof per ha. De gewashoogte wordt gemeten met een grashoogtemeter. Indien de bovengrondse delen van het vanggewas worden geoogst of beweid voordat wortels en stoppels worden ondergewerkt, kan geen N-aftrek worden gehanteerd.

De bovenstaande vuistregels gelden niet voor teelten na gras en luzerne. Wanneer een gewas geteeld wordt na 1, 2 of 3 jaar luzerne wordt de nalevering geschat volgens tabel 1-18. Wanneer een gewas wordt geteeld na één, twee of meer jaren grasland, dan wordt de nalevering ingeschat volgens tabel 1-19. De stikstof nalevering in tabel 1-19 is bepaald bij maïs maar kan een goede indicatie zijn bij andere gewassen indien hiervoor geen cijfers beschikbaar zijn.

Tabel 1-18 Stikstof nalevering (kg N/ha/jaar) na 1e, 2e en 3e jaar na omploegen van luzerne op alle grondsoorten

1e jaar na scheuren 2e jaar na scheuren 3e jaar na scheuren

75 65 25

Tabel 1-19 Stikstof nalevering (kg N/ha/jaar) voor maïs na scheuren van grasland Aantal jaren na scheuren Grondsoort Leeftijd gescheurde zode

1 jaar 2 jaar 3 jaar en ouder

1e jaar na scheuren Alle gronden 70 100 100

2e jaar na scheuren Klei-op-veen 0 0 60

Overige gronden 0 0 30

Opmerkingen bij tabel 1-19:

 De leeftijd van de gescheurde zode heeft betrekking op volledige productiejaren

 Op kleigronden blijkt uit onderzoek de stikstofvoorraad na het scheuren van grasland nog minimaal 6 jaar geregeld hoog zijn. Daarom is het advies om op deze gronden jaarlijks een Nmin monster te nemen en de bemesting daaraan aan te passen.

1.4-2 December 2005

Nalevering bij teelt snijmaïs na het oogsten van een snede gras of groenbemester

Stikstof

Grasland waarvan eerst nog een snede is geoogst alvorens het te ploegen voor de teelt van snijmaïs is meestal in het voorjaar bemest. Een deel van de stikstof uit deze mest komt beschikbaar voor de teelt van de snijmaïs. Ook de ondergeploegde zode levert stikstof aan de snijmaïs.

Ook bij een vanggewas waarvan een snede geoogst is komt stikstof beschikbaar voor de teelt van de snijmaïs uit de in het voorjaar toegediende mest en uit de ondergeploegde zode. In het

stikstofbemestingsadvies voor snijmaïs na het oogsten van een snede gras of vanggewas is hiermee rekening gehouden. Dit advies luidt:

N-advies = 180 – Nmin – N-levering zode – N-nalevering mest

Dit advies geldt voor percelen die in voorgaande jaren veel mest ontvingen (minimaal 50 m3 ha-1 ). Voor percelen die weinig mest ontvingen (maximaal 10 m3 ha-1 ) is het advies 205 – Nmin – N-levering zode – N-nalevering mest. Bij een hoeveelheid tussen 10 en 50 m3

mest per ha ligt het advies tussen de beide genoemde waarden in.

Tabel 1-20 Stikstoflevering aan snijmaïs door een ondergeploegde graszode en de stikstofnalevering uit in het voorjaar gegeven mest.

Leeftijd graszode N-levering graszode (kg N ha-1 ) N=nalevering mest (kg N per m3)

1 jaar 50 0,5

2 jaar 65 0,5

3 en 4 jaar 75 0,5

5 jaar en ouder 80 0,5

In het tweede jaar na het scheuren van grasland van 3 jaar en ouder is de stikstofnalevering uit de zode nog 60 kg N ha-1 voor klei op veen en 30 kg N ha-1 voor de overige gronden. Dit advies komt overeen met dat van gescheurd grasland, waarvan niet in het voorjaar nog een snede is geoogst.

Tabel 1-21 Stikstoflevering aan snijmaïs door een vanggewas na het oogsten van een snede en de stikstofnalevering uit in het voorjaar gegeven mest.

N-bemesting vanggewas (kg N ha-1 )

N-levering zode vanggewas (kg N ha-1)

N=nalevering mest (kg N per m3)

0-50 5 0,5

50-100 10 0,5

Bij het scheuren van grasland is het nemen van een grondmonster voor het bepalen van de

hoeveelheid minerale N in de bodem verplicht. Het advies is het grondmonster (0-30 cm) te nemen na het oogsten van de snede en voorafgaand aan de bemesting van de snijmaïs.

1.4-3 December 2005

Bij het telen van een vanggewas is een grondmonster niet verplicht. Indien het vanggewas, voorafgaand aan het oogsten van de snede is bemest, wordt dit wel geadviseerd. Indien het

vanggewas niet is bemest kan met een hoeveelheid Nmin in de laag van 0-30 cm van 10 kg N per ha rekening worden gehouden (zie hoofdstuk 3.2).

In verband met de benutting van het fosfaat en van de kali is het advies om het voorgewas niet meer dan 25 m3 mest per ha te geven.

Fosfaat en kali

Bij het oogsten van een snede gras wordt een hoeveelheid fosfaat en kali onttrokken. Uit de

ondergeploegde zode komt stikstof, maar ook fosfaat en kali, beschikbaar voor de maïs. Bij bemesting overeenkomstig het stikstofadvies kan dan, afhankelijk van de bemesting op het voorgewas, met 15 – 30 m3 mest worden volstaan. In veel gevallen is dan, ook als rekening gehouden wordt met het fosfaat en de kali uit de zode, een extra aanvulling met fosfaat en kali nodig. De hoogte van deze aanvulling is afhankelijk van de fosfaat- en kali-toestand. Het verdient daarom aanbeveling het grasland in het voorjaar, voorafgaand aan de bemesting, te laten bemonsteren in de laag van 0-25 cm en te laten analyseren.

Na het oogsten van een vanggewas zal, afhankelijk van de fosfaattoestand, in veel gevallen een extra aanvulling met fosfaat in de rij nodig zijn.

1.5-1 November 2002