Boeken
Martin Blaser, De beestjes in ons, Het belang van bacteriën, 2014, Atlas Contact, ISBN 9789045027296.
Jop de Vrieze, Allemaal beestjes, 2014, Maven Publishing, ISBN 9789491845130.
Ed Yong: I Contain Multitudes, The Microbes Within Us and a Grander View of Life, 2016
Justin en Erica Sonnenburg, Het brein in je buik, de enorme invloed van je darmbacteriën op je gewicht, je humeur en je gezondheid, 2015, Spectrum, ISBN 9789000340965.
Nienke Tode-Gottenbos, De poepdokter – Gezond van mond tot kont, 2016, Splint Media BV, ISBN 9789082417715.
Giulia Enders, De mooie voedselmachine, de charme van je darmen, 2015. Luitingh-Stijthoff, ISBN 9789024565863.
Auteurs
Dr. ir. Peter van Baarlen is universitair docent Mens-microben Interacties bij de afdeling Dierwetenschappen aan Wageningen University & Research.
Dr. Clara Belzer is universitair docent bij het laboratorium voor microbiologie aan Wageningen University & Research.
Prof. dr. Wilbert Bitter is hoogleraar Medische Microbiologie bij het VU medisch centrum en hoogleraar Moleculaire Microbiologie bij de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Prof. dr. Debby Bogaert is hoogleraar
Kindergeneeskunde en infectieziekten bij het Centre for Inflammation Research van de University of Edinburgh en is tevens werkzaam bij de afdeling Kindergeneeskunde van het Wilhelmina Kinderziekenhuis van Universitair Medisch Centrum Utrecht.
Prof. dr. Robert-Jan Brummer is hoogleraar Gastro-enterologie en klinische voeding en vice-rector aan Örebro University in Zweden.
Dr. Dries Budding is arts-microbioloog bij de afdeling Medische Microbiologie en infectiepreventie van het Universitair medisch centrum van de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Dr. Sahar El Aidy is universitair docent en Rosalind Franklin fellow bij het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Research Institute van de Rijksuniversiteit Groningen.
Prof. dr. ir. Edith Feskens is hoogleraar Voeding en gezondheid in de levenscyclus bij de afdeling Humane voeding aan de Universiteit Wageningen.
Dr. ir. Astrid van de Graaf is freelance wetenschapsjournalist en science writer, gevestigd in Delft.
Prof. dr. Bert Groen is hoogleraar Systeembiologie bij de afdeling Kindergeneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen en hoogleraar Systeemgeneeskunde bij het Diabetes Centrum van het AMC-VUmc in Amsterdam.
Dr. Sacha van Hijum is universitair hoofddocent bioinformatica bij het CMBI Bacterial Genomics van het Radboud universitair medisch
centrum in Nijmegen en principal scientist bioinformatica bij NIZO food research in Ede.
Prof. dr. Wiel Hoekstra is emeritus hoogleraar Algemene Microbiologie en bestuurslid van de stichting Biowetenschappen en Maatschappij.
Dr. ir. Guido Hooiveld is universitair docent bij de afdeling Humane Voeding aan Wageningen University & Research.
Prof. dr. Michiel Kleerebezem is hoogleraar Gastheer-microben interacties aan Wageningen University & Research.
Dr. ir. Robbert Kleerebezem is universitair docent Milieubiotechnologie aan de Technische Universiteit Delft.
Prof. dr. ir. Bart Keijser is bijzonder hoogleraar Oral Systems Biology bij de Faculteit der Tandheelkunde – ACTA van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en werkzaam als microbioloog bij TNO in Zeist.
Prof. dr. Jan Knol is directeur Darmbiologie en – microbiologie bij Danone Nutricia Research in Utrecht en bijzonder hoogleraar Microbiologie
van het maagdarmstelsel van zuigelingen en jonge kinderen bij de afdeling Agrotechnologie en voedingswetenschappen van Wageningen University & Research.
Prof. dr. ir. Sarah Lebeer is hoofddocent Micro-biologie bij het departement Bio-ingenieurs-wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen.
Prof. dr. Max Nieuwdorp is als hoogleraar diabetes en internist-endocrinoloog werkzaam bij zowel het Academisch Medisch Centrum en het VUmc in Amsterdam. Tevens is hij als gasthoogleraar verbonden aan de Universiteit van Gothenburg.
Prof. dr. Dirk-Jan Reijngoud is hoogleraar Erfelijke variëteit van het metabolisme bij de afdeling Kindergeneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen.
Dr. Guus Roeselers is microbioloog en senior teamleider darmmicrobiologie bij Danone Nutricia Research in Utrecht.
Dr. Janneke Samsom is universitair hoofddocent, hoofd laboratorium Kindergeneeskunde en onderzoeksleider van de divisie Gastro-entero-logie en voeding aan de Erasmus Medisch Centrum Rotterdam.
Dr. ir. Willem van Schaik is universitair hoofd-docent bij de afdeling Medische Microbiologie van het Universitair Medisch Centrum Utrecht.
Prof. dr. Joost Schalkwijk is bioloog en hoogleraar Experimentele dermatologie aan het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen.
Prof. dr. Willem de Vos is hoogleraar Microbiologie aan Wageningen University & Research en hoogleraar Human Microbiomics aan de Universiteit van Helsinki.
Prof. dr. Cor van der Weele is bijzonder hoogleraar Humanistische wijsbegeerte aan Wageningen University & Research.
Prof. dr. Jerry Wells is hoogleraar Mens-microben Interacties bij de afdeling Dierwetenschappen aan Wageningen University & Research.
Dr. Patrick Zeeuwen is assistent professor en principal investigator bij de afdeling Dermatologie aan het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen.
Dr. Erwin Zoetendal is universitair hoofd docent Microbiologie bij het Laboratorium voor Microbiologie aan Wageningen University
& Research.
Illustratieverantwoording
Beeldresearch: B en U, Amsterdam
cover: Shutterstock
Hollandse Hoogte, Den Haag: p. 3
Dreamstime: p. 5, 8, 10, 39 r, 40 r, 41, 61, 67, 74 Shutterstock: p. 7, 16, 20, 22, 32, 43, 72, 76, 83 Sittrop Grafisch Realisatiebureau, Nijmegen: p. 11,
13, 15, 19, 23, 38 l, r, 53, 55
Jessica Mark Welch, Marine Biological Laboratory, and Gary Borisy, The Forsyth Institute: p. 17 Wikimedia Commons: p. 21, 39 l
Sarah Lebeer, Universiteit Antwerpen: p. 25, 79 Imageselect, Wassenaar: p. 27, 80
Maarten van der Wal / Micropia: p. 28, 29 iStockphoto: p. 30, 35, 40 l, 77
Center for Molecular Biology of RNA, University of California, Santa Cruz: p. 36
Triskelion: p. 38 m
Anja Taverne-Thiele, HMI WUR: p. 44 Michiel Kleerebezem: p. 46
Janneke Samsom, devisie Gastro-enterologie en voeding, Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam: p. 49
Dicky J. Lindenbergh-Kortleve, divisie Gastro-enterologie en voeding, Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam: p. 50
Marcel Jaklofsky, HMI WUR: p. 57 IFR Norwich: p. 58
Thinkstock: p. 62
Ype Driessen / Fotostrips.nl: p. 64 Voedingscentrum , Den Haag: p. 69, 70 Rink Hof, Amsterdam: p. 73
Örebro University: p. 82
Dit cahier is mede tot stand gekomen door:
Stichting Biowetenschappen en Maatschappij werkt samen met:
789073 196841 9