Motivering van het voorstel/initiatief

1.4.1. Behoefte(n) waarin op korte of lange termijn moet worden voorzien, met een gedetailleerd tijdschema voor de uitrol van het initiatief

Deze gerichte wijziging van de verordening betreffende humanitaire hulp wordt voorgesteld binnen het kader van het herziene MFK-voorstel (2021-2027), inclusief het herstelinstrument voor Europa. Dit nieuwe instrument zal samen met andere programma’s voor een beperkte periode financiering verstrekken voor humanitaire hulp, boven de door het MFK vastgelegde plafonds voor vastleggings- en betalingskredieten, als externe bestemmingsontvangsten in de zin van artikel 21 van het Financieel Reglement.

Met de uitvoering van de desbetreffende acties in het kader van humanitaire hulp wordt beoogd derde landen te helpen om de negatieve gevolgen van de COVID-19-pandemie te boven te komen en de veerkracht te bevorderen.

1.4.2. Toegevoegde waarde van de deelname van de Unie (deze kan het resultaat zijn van verschillende factoren, bijvoorbeeld coördinatiewinst, rechtszekerheid, grotere doeltreffendheid of complementariteit). Voor de toepassing van dit punt wordt onder

“toegevoegde waarde van de deelname van de Unie” verstaan de waarde die een optreden van de Unie oplevert bovenop de waarde die door een optreden van alleen de lidstaat zou zijn gecreëerd.

1) De uitbraak van het coronavirus (COVID-19), die op 11 maart 2020 door de Wereldgezondheidsorganisatie tot pandemie is verklaard, heeft een enorme druk gelegd op derde landen, meer bepaald landen die kampen met conflicten of andere soorten van crises. Daarbij komt dat derde landen een reeks ongeziene maatregelen hebben getroffen om de verspreiding van het virus in te dammen. Deze maatregelen hebben een aanzienlijke verstoring van de economische activiteit veroorzaakt, waardoor de reeds verzwakte economieën in een aantal landen extra worden belast.

4 In de zin van artikel 58, lid 2, onder a), of b), van het Financieel Reglement.

Meer bepaald hebben deze maatregelen ertoe geleid dat de toeleveringsketens en de productie werden verstoord en dat mensen niet meer naar hun werk konden. Meer in het algemeen hebben deze maatregelen reeds tot een ernstige verslechtering van de financiële situatie van vele bedrijven in derde landen geleid, of zullen zij nog daartoe leiden.

2) De crisis kende een snelle verspreiding op het grondgebied van de Unie en in derde landen. Voor 2020 wordt nu wereldwijd een scherpe krimp van de groei voorzien die tot in 2021 zou kunnen aanhouden. Dat kan bijzonder ernstige gevolgen hebben voor derde landen en hun bevolking of voor kwetsbare groepen (bv.

vluchtelingen), met name indien daar nog andere problemen bijkomen zoals conflicten, natuurrampen of de ineenstorting van de gezondheidszorg.

3) Deze uitzonderlijke situatie vereist een samenhangende en eensgezinde aanpak op het niveau van de Unie om een verdere verslechtering van de economie te voorkomen en een evenwichtig herstel van de economische activiteit te stimuleren, waarbij de continuïteit en versterking van investeringen in de groene en digitale transitie worden gegarandeerd. Daarnaast is het vanwege de belangrijke implicaties voor derde landen of kwetsbare groepen die te kampen hebben met andere problemen, zoals conflicten, armoede, of natuurrampen, bijgevolg noodzakelijk een herstelinstrument voor de EU op te richten om de gevolgen van de COVID-19-pandemie het hoofd te bieden of aan de onmiddellijke financieringsbehoeften te voldoen om een heropflakkering te vermijden.

4) Naast steunverlening aan de economieën zowel in de EU als in derde landen, en aan gezondheids- en klimaatgerelateerde onderzoeks- en innovatie-activiteiten binnen de Unie, moet het instrument ook de steun opvoeren die de EU bij humanitaire behoeften kan verstrekken.

5) De algemene humanitaire situatie en de economische en handelsbetrekkingen met de buurlanden en met ontwikkelingslanden zijn voor de economie van de Unie van groot belang. Om die reden en in overeenstemming met de mondiale rol en verantwoordelijkheid van de Unie en haar waarden, moeten de financiële middelen van het herstelinstrument voor de EU ook via het NDICI worden gebruikt voor steun aan de inspanningen van deze landen om de gevolgen van de COVID-19-pandemie te bestrijden en ervan te herstellen. Via de humanitaire hulp moet het instrument ook worden gebruikt voor humanitaire hulp aan bevolkingsgroepen in nood, zoals hoognodige steun aan de gezondheidszorg in derde landen.

1.4.3. Nuttige ervaring die bij soortgelijke activiteiten in het verleden is opgedaan

De ervaring van het MFK 2014-2020 heeft geleerd dat de jaarlijkse toewijzingen voor humanitaire hulp ontoereikend waren om de talrijke langdurige of recent opgekomen humanitaire crises in de wereld te bestrijken. Daarom was het nodig via de reserve voor noodhulp en andere middelen deze toewijzingen aanzienlijk op te voeren. Met dit voorstel wordt gereageerd op de aanvullende onvoorziene behoeften ten gevolge van COVID-19, door de beschikbaarheid van extra middelen boven de bedragen van het MFK 2021-2027 te vergroten.

1.4.4. Verenigbaarheid en eventuele synergie met andere passende instrumenten

Naast de synergie met het NDICI zorgt dit initiatief in het kader van het herziene MFK-voorstel voor sterke synergieën tussen humanitaire hulp en het nieuwe Europese herstelinstrument, als uiteengezet in de voorgestelde Verordening (EU) XXX/XX. Dit laatste zal voor een beperkte periode financiering boven de plafonds

van het MFK aan deze sectorale programma’s mogelijk maken, als gevolg van de complementariteit van de doelstellingen en de werking van deze instrumenten en in het licht van de basisgedachte en de toegevoegde waarde zoals in punt 1.4.2.

hierboven uiteengezet.