6 Contextuele factoren
7.1 Mitigatie van risico’s
Het advies van SWOV over de voorwaarden waaronder de elektrische step kan worden toegelaten tot het wegverkeer is erop gericht om de verkeersveiligheid in Nederland te waarborgen. Dit SWOV-advies onderscheidt het mitigeren van de belangrijkste risico’s en het monitoren van alle geïnventariseerde (en overgebleven) risico’s voor de verkeersveiligheid.
7.1 Mitigatie van risico’s
De experts hebben met de uitgevoerde risico-inventarisatie en -scoring verscheidene risico’s van de elektrische step geconstateerd. Voor de risico’s waarvan zowel de ‘kans’ als het ‘gevolg’ ervan is ingeschat als ‘middelgroot’ of ‘groot’ (de meest relevante risico’s) adviseert SWOV, ten behoeve van de verkeersveiligheid, voorafgaand aan eventuele toelating van de elektrische step tot de openbare weg mitigerende maatregelen te nemen. Dit zijn maatregelen die ofwel de kans verkleinen dat een ongeval of incident zich voordoet, ofwel de ernst van de gevolgen
verminderen.
De meest relevante risico’s waarvoor het nemen van mitigerende maatregelen wordt geadviseerd hebben betrekking op:
De balans: Door specifieke eigenschappen van het voertuig (o.a. kleine wieltjes en beperkt aantal contactpunten tussen step en berijder) is er sprake van een aanzienlijke kans op balansverlies.
De zichtbaarheid: Door de laag geplaatste achterverlichting en de kleine zijreflectoren is de step (in het donker) beperkt zichtbaar voor andere verkeersdeelnemers.
Oneigenlijk gebruik van het voertuig: Het speelse karakter van de elektrische step kan uitnodigen tot verschillende vormen van oneigenlijk gebruik en daarmee risicovol rijgedrag, zoals het rijden op het trottoir, het gebruik door kinderen (personen onder de 16 jaar), het vertonen van speels rijgedrag en het berijden van de elektrische step onder de invloed van alcohol.
De risicoperceptie van berijders van het voertuig: Door een gebrek aan relevante ervaring met een vergelijkbaar voertuig bestaat het risico dat bestuurders de gevaren van de elektrische step onderschatten en hun rijgedrag onvoldoende aanpassen.
Toename diversiteit op het fietspad: Het toelaten van de elektrische step op de openbare weg zal meer diversiteit op het fietspad tot gevolg hebben. Verschillen in snelheid vergroten daarbij de kans op een ongeval.
Gedacht kan worden aan de volgende typen maatregelen:
7 Conclusie
7.2 Monitoring
Precieze effecten van een nieuw voertuig op de verkeersveiligheid kunnen niet op voorhand worden vastgesteld. Daarom is het van belang om de elektrische step, indien deze wordt aangewezen als bijzondere bromfiets, te monitoren en te evalueren. Bij toelating tot de openbare weg, moet er daarbij specifieke aandacht zijn voor alle door de experts benoemde risico’s die overblijven nadat er mitigerende maatregelen zijn genomen.
Er zijn verschillende methoden van monitoring mogelijk. Allereerst is het belangrijk om ongevallen te registeren en daarbij ook de aard en ernst van het letsel te monitoren. Uit onderzoek in landen waarin de elektrische step is toegelaten op de openbare weg blijkt dat elektrische steps vooral betrokken zijn bij enkelvoudige ongevallen. Het meest voorkomende letsel als gevolg van deze ongevallen wordt opgelopen aan het hoofd en de bovenste en onderste ledematen (Toofany et al., 2021). Uit eerder onderzoek blijkt dat met name hoofdletsel en onderbeenletsel een hoog aandeel heeft in de letsellast van ernstig verkeersgewonden: zij houden vaak jarenlang lichamelijke klachten over aan het ongeval (Weijermars et al., 2014).
Om zo snel mogelijk inzicht te krijgen in risicofactoren en ongevalsoorzaken is het van belang daarnaast methoden toe te passen waarbij zowel objectieve metingen van het rijgedrag worden verricht alsook inzicht wordt verkregen in de ervaringen van de bestuurders. Denk hierbij aan gebruikersonderzoek, voertuigmetingen, gedragsobservaties en diepteonderzoek naar de toedracht van ongevallen. Ook de uitkomsten van verkeershandhaving kunnen in dit opzicht relevant zijn. Op basis van inzichten in risicovolle gedragingen en verkeersonveilige situaties met elektrische steps kunnen vervolgens maatregelen worden genomen om ongevallen te
voorkomen.
Bauer, F., Riley, J.D., Lewandowski, K., Najafi, K., et al. (2020). Traumatic injuries associated with standing motorized scooters. In: JAMA Netw Open, vol. 3, nr. 3, e201925.
Bekhit, M.N.Z., Le Fevre, J. & Bergin, C.J. (2020). Regional healthcare costs and burden of injury associated with electric scooters. In: Injury, vol. 51, nr. 2, p. 271-277.
Berge, S.H. (2019). Kickstarting Micromobility – A Pilot Study on e-Scooters. TØI Report 1721/2019, TØI, Oslo.
Blomberg, S.N.F., Rosenkrantz, O.C.M., Lippert, F. & Collatz Christensen, H. (2019). Injury from electric scooters in Copenhagen: a retrospective cohort study. In: BMJ Open, vol. 9, nr. 12, e033988.
Bresler, A.Y., Hanba, C., Svider, P., Carron, M.A., et al. (2019). Craniofacial injuries related to motorized scooter use: A rising epidemic. In: American Journal of Otolaryngology, vol. 40, nr. 5, p.
662-666.
Dhillon, N.K., Juillard, C., Barmparas, G., Lin, T.L., et al. (2020). Electric scooter injury in Southern California trauma centers. In: Journal of the American College of Surgeons, vol. 231, nr. 1, p. 133-138.
DLR (2020). Erste Unfallbilanz für E-Scooter. Was sagen die Zahlen über ihre Sicherheit aus?
Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt DLR. Geraadpleegd 4 juni 2021 op
https://www.dlr.de/content/de/artikel/news/2020/03/20200728_erste-unfallbilanz-fuer-e-scooter.html
Faraji, F., Lee, J.H., Faraji, F., MacDonald, B., et al. (2020). Electric scooter craniofacial trauma. In:
Laryngoscope Investigative Otolaryngology, vol. 5, nr. 3, p. 390-395.
Fearnley, N., Berge, S.H. & Johnsson, E. (2020). Shared e-scooters in Oslo. TØI Report 1748/2020.
TØI, Oslo.
Fitt, H. & Curl, A. (2019). E-scooter use in New Zealand: Insights around some frequently asked questions. University of Canterbury, Canterbury, New Zealand.
Goede, M. de, Wijlhuizen, G.J. & Mons, C. (2020). Voorstel voor een methode van risico-inventarisatie voor lichte elektrische voertuigen. R-2020-13. SWOV, Den Haag.
Literatuur
Ishmael, C.R., Hsiue, P.P., Zoller, S.D., Wang, P., et al. (2020). An early look at operative
orthopaedic injuries associated with electric scooter accidents: Bringing high-energy trauma to a wider audience. In: Journal of Bone & Joint Surgery, vol. 102, nr. 5, e18.
ITF (2020). Safe Micromobility. Corporate Partnership Board Report. International Transport Forum ITF/OECD, Paris.
Kamphuis, K. & Schagen, I. van (2020). E-scooters in Europe: legal status, usage and safety.
Results of a survey in FERSI countries. FERSI Forum of European Road Safety Research Institutes.
Karlsen, K. & Fyhri, A. (2021). The joy and trouble with e-scooters. TØI Report 1828/2021. TØI, Oslo.
KFV (2020). E-Scooter im Straßenverkehr. Unfallzahlen, Risikoeinschätzung, Wissensstand und Verhalten von E-Scooter-Fahrern im Straßenverkehr. KFV - Sicher Leben. Band #24. Kuratorium für Verkehrssicherheit KfV, Wien.
Knoope, M. & Kansen, M. (2021). Op weg met LEV. De rol van lichte elektrische voertuigen in het mobiliteitssysteem. Kennisinstituut voor Mobilitieitsbeleid. Ministerie van infrastructuur en Waterstaat.
Kobayashi, L.M., Williams, E., Brown, C.V., Emigh, B.J., et al. (2019). The merging pidemic of e-scooters. In: Trauma Surgery and Acute Care Open, vol. 4, nr. 1, e000337.
Laa, B. & Leth, U. (2020). Survey of E-scooter users in Vienna: Who they are and how they ride. In:
Journal of Transport Geography, vol. 89, art. 102874.
Puzio, T.J., Murphy, P.B., Gazzetta, J., Dineen, H.A., et al. (2020). The electric scooter: A surging new mode of transportation that comes with risk to riders. In: Traffic Injury and Prevention, vol. 21, nr. 2, p. 175-178.
Sikka, N., Vila, C., Stratton, M., Ghassemi, M., et al. (2019). Sharing the sidewalk: A case of E-scooter related pedestrian injury. In: American Journal of Emergency Medicine, vol. 37, nr. 9, p. 1807.e5-1807.e7.
Slootmans, F. & Schinckus, L. (2021, in voorbereiding). Risicogedrag van gebruikers van e-steps.
Verkenning van de mobiliteit en de veiligheid van gebruikers van elektrische steps via een online enquête. Brussel.
SWOV (2018). Openbare en voertuigverlichting. SWOV-factsheet, juli 2018. SWOV, Den Haag.
SWOV (2019). Kinderen van 0-14 jaar. SWOV-factsheet, juli 2019. SWOV, Den Haag.
SWOV (2021a). Rijden onder invloed van alcohol. SWOV-factsheet, juni 2021. SWOV, Den Haag.
SWOV (2021b). Snelheid en snelheidsmanagement. SWOV-factsheet, juli 2021. SWOV, Den Haag.
Toofany, M., Mohsenian, S., Shum, L.K., Chan, H. & Brubacher, J.R. (2021). Injury patterns and circumstances associated with electric scooter collisions: a scoping review. In: Injury Prevention Published Online, p. 1-10.
Trivedi, B., Kesterke, M.J., Bhattacharjee, R., Weber, W., et al. (2019). Craniofacial injuries seen with the introduction of bicycle-share electric scooters in an urban setting. In: Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, vol. 77, nr. 11, p. 2292-2297.
Tuncer, S. & Brown, B. (2020). E-scooters on the ground: Lessons for redesigning urban micro-mobility. In: Proceedings of the 2020 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems.
Vlakveld, W.P., Twisk, D., Christoph, M., Boele, M., et al. (2015). Speed choice and mental workload of elderly cyclists on e-bikes in simple and complex traffic situations: a field experiment.
In: Accident Analysis and Prevention, vol. 74, p. 97-106.
Weijermars, W.A.M., Stipdonk, H.L., Aarts, L.T., Bos, N.M. & Wijnen, W. (2014).
Verkeersveiligheidsbalans 2000-2012; Oorzaken en gevolgen van verkeersonveiligheid. R-2014-24.
SWOV, Den Haag.
Wrzesinska, D., Kluppels, L., Godart, B. & Gaillet, J.-F. (2019). E-steps ongevallen. Overzicht Belgie.
VIAS Institute, Brussel.