Minneapolis Neighborhood Revitalization Program

Het laatste project dat case bestudeerd is betreft een herstructureringsproject in Minneapolis24, in de staat Minnesota in het noorden van de Verenigde Staten. Minneapolis is een staalstad met veel oude arbeiderswijken. Veel van deze wijken zijn de laatste jaren zowel fysiek als sociaal achteruitgegaan. Fysiek verval van woningen, sluiting voorzieningen, criminaliteit wat tot gevolg heeft dat bewoners met hogere inkomen wegtrekken. In 1990 is het Neighborhood Revitalization Program (NRP) van start gegaan die tot 2009 zal worden uitgevoerd. Het project is een vorm van wijkbudgetten en voor Amerikaanse begrippen innovatief. Per wijk wordt door bewoners binnen een bepaald budget een actieplan opgesteld bestaande uit verschillende fysieke en sociale maatregelen die na goed keurig door een stuurgroep (bestaande uit verschillende gemeentelijke afdelingen, staat, maatschappelijke instanties, ondernemers en bewoners) zal worden uitgevoerd. Doel van dit project is om bewoners de middelen te geven om ook echt zelf veranderingen in te zetten. Hierbij kan het gaan om subsidie ter verbetering van woningen, aanpak openbare ruimte en stimulering van economische activiteiten. Het project loopt – bewoners voelen zich betrokken bij hun wijk, het armoedecijfer is gedaald en resultaten zijn zichtbaar –, maar toch is er kritiek. Alleen bepaalde groepen bewoners zijn bij het project betrokken en participatie verloopt soms moeizaam door het ontbreken van kennis en ervaring bij bewoners.

De succesfactoren van bewonersparticipatie betreffende dit project:

ƒ bewoners voelen zich verantwoordelijk voor veranderingen [S.8, S.15 en S.19];

ƒ bij professionals bestaat het vertrouwen in bewoners [S.3];

ƒ er is voldoende budget beschikbaar. Per jaar 20 miljoen Dollar [S.4];

ƒ het proces wordt geleid door een procesmanager en ondersteund door proces- en communicatiedeskundigen met kennis en ervaring [S.6];

ƒ de stuurgroep die beslissen neemt bestaat uit leden van verschillende partijen om zo te kunnen voorkomen dat belangen van bepaalde groepen worden uitgesloten [S.12];

24Voor deze casestudie is gebruik gemaakt van: Turnham, J. en Bonjorni, J. (2004) Review of Neighborhood Revitalization Initiatives, Calece Johnson Neighborhood Reinvestment Corporation – Fagotto, E. en Fung, A. (2005) Revitalizing Minneapolis1 – Picone, L. Editor Southwest Journal (200) Evaluation of NRP Gives Largely Positive Repor,t June 26 – Corcoran (2004) Minneapolis Neighborhood

Revitalization Program, NRP phase II neighborhood action plan – Fung, A. en Fagotto, E. (2006) Empowered Participation in Urban Governance: The Minneapolis Neighborhood Revitalization Program, Harvard University International Journal of Urban and Regional

ƒ een eerste vereiste voor het deel nemen aan het project was dat bewoners zich ging verenigen in een projectgroep [S.13];

ƒ het project kent een goede voorbereiding. Organisatie is duidelijk vastgesteld [S.1 en S.17] en;

ƒ er is veel aandacht voor de informatievoorziening aan bewoners. In de plaatselijke krant wordt onder andere maandelijks verslag gedaan van de vorderingen [S.18].

De faalfactoren van bewonersparticipatie betreffende dit project:

ƒ in de beginfase verliep de participatie van bewoners erg moeizaam. Bewoners wisten niet hoe deel te nemen aan vergaderingen. Er is een strak proces opgesteld om bewoners te sturen [F.6];

ƒ de participanten hebben nog al eigen doelstellingen die met elkaar botsen [F.10];

ƒ bewoners hebben weinig tot geen kennis en ervaring op het gebied van bewonersparticipatie. Dit bemoeilijkt het proces [F.6] en;

ƒ alleen bepaalde – vooral blanke - bewoners met koopwoningen zijn bij het project betrokken. Vooral de verschillende minderheden en huurders zijn moeilijker te bereiken [F.8 en F.9];

Nu in deze paragraaf de succes- en faalfactoren bij toepassing van bewonersparticipatie uit paragraaf 2.5 zijn geïllustreerd aan de hand van praktijkvoorbeelden worden deze in het volgende hoofdstuk geclusterd en verder worden uitgewerkt tot een aantal condities en aandachtspunten die de slagvaardigheid van bewonersparticipatie doen vergroten. In tabel bijlage 5 Overzicht succes- en faalfactoren casestudie, wordt een overzicht gegeven van de succes- en faalfactoren van de schillende projecten die tijdens de casestudie zijn geanalyseerd. Per succes- en faalfactor wordt aangegeven in elke cases deze terug te vinden is. De casestudie is zo opgezet dat het doel is om te illustreren dat de geïnventariseerde succes- en faalfactoren ook daadwerkelijk in de praktijk worden ervaren. Toch kunnen een aantal conclusies op basis van het overzicht van illustraties van succes- en faalfactoren worden gedaan. Uit het aantal malen dat bepaalde succes- of faalfactoren in de cases voorkomen kan gezegd worden dat: vooral de organisatie van het participatieproces, het wederzijdse vertrouwen tussen bewoners en professionals, de benadering van bewoners bij het participatieproces en de kennis en vaardigheden van zowel professionals als bewoners van belang zijn de resultaten van bewonersparticipatie.

4

De condities en aandachtspunten bij

bewonersparticipatie

In dit hoofdstuk vindt de verdieping plaats van de in paragraaf 2.5 geïnventariseerde algemene succes- en factoren waarbij deze vertaald worden naar een aantal condities en aandachtspunten die de slagvaardigheid van bewonersparticipatie kunnen vergroten. De algemene succes- en faalfactoren kunnen op basis van gelijkwaardige kenmerken worden geclusterd in een vijftal thema’s. Door de clustering in thema’s worden de losse succes- en faalfactoren met elkaar in verband worden gebracht en kunnen zo gekoppeld worden aan het participatieproces. Het gaat hierbij om de thema’s: aanpak & proces, kennis & vaardigheden, participatie (samenwerking & communicatie) en planning & uitvoering (zie tevens figuur 4.1). Deze thema’s komen eveneens overeen, of overlappen, met de thema’s die in diverse literatuur en onderzoeksrapport naar voren komen die van belang zijn voor een succesvolle toepassing van bewonersparticipatie (zie WRR, KEI, IPP en KCGS)25. Elk van deze thema’s bestaan uit een aantal deelonderwerpen die de condities en aandachtspunten verwoorden voor de toepassing van bewonersparticipatie.

Figuur 4.1 Condities en aandachtspunten bij de toepassing van bewonersparticipatie

25Zie onder andere: Galesloot, H. (2000) Vraag het ze persoonlijk: inspiratiebronnen voor veelkleurige bewonersparticipatie, Aedes/ Instituut voor Publiek en Politiek – Cornelissen, E. en Bogman (2003) Raadsleden op de interactieve toer, Een exploratief onderzoek

naar de kennis en vaardigheden die raadsleden nodig hebben in relatie tot interactieve beleidsvoering, Stedennetwerk Wijkgericht

Werken en Bestuurlijke Innovatie – Fortuin, K. en Ouwehand, A. (2003) Leidraad sociale wijkvisie, Project Sociaal fysieke wijkaanpak, Ministerie van VROM, Den Haag – Ministerie van BZK (2003) Burgerparticipatie: inspiratiebron voor de Europese Unie? Verslag van een

onderzoek naar burgerparticipatie in Nederland, ter gelegenheid van het Europese seminar over ‘Multilevel Governance & Democratic Legitimacy – Steunpunt Wonen (2003) Succes- en faalfactoren in de herstructurering – Ministerie van VROM (2004) De zeven uitdagingen van bewonersparticipatie in herstructureringsoperaties, een handreiking voor uitvoerende professionals, Den Haag –

In het onderstaande wordt per paragraaf één van de bovengenoemde thema’s verder uitgewerkt tot condities en aandachtspunten. Bij de uitwerking zijn verschillende onderzoeksrapporten en projectevaluaties gebruikt die zijn aangevuld met literatuur op het gebied van de planningtheorie, bestuurs- en communicatiekunde.