Actievoerders van Milieudefensie hebben aanvang gemaakt met de ‘sloop’ van een modelwoning van het recreatiepark ‘De Wijde Aa’, midden in het Groene Hart. De actie is een protest tegen het gedogen van deze illegale recreatievilla’s én tegen de Nota Ruimte van minister Dekker (VROM), die dit soort bebouwing in beschermde landschappen mogelijk maakt.
“Deze woningen zijn illegaal, maar
jullie actie is ook illegaal!”, schreeuwde de boze beheerder van het recreatiepark De Wijde Aa, gelegen aan de oevers van de gelijknamige rivier in het Zuid-Hollandse deel van het Groene Hart. Dat hij hiermee voor het oog van de camera van TV West expliciet toegaf dat de 74 recre-atievilla’s zonder de juiste vergun-ningen zijn gebouwd, ontging hem waarschijnlijk.
Toch hebben zowel de Raad van State als de voormalige VROM-ministers Pronk en Kamp de 74 villa’s aan de Aderweg in Roelof-arendsveen illegaal verklaard om-dat ze in strijd zijn met de bestem-mingsplannen en het rijksbeleid. De villa’s staan immers midden in Nationaal Landschap het Groene Hart en daar is voor dit soort bebouwing geen plaats, zo lieten zowel Pronk als Kamp weten.
Projectontwikkelaar Jan van Rijn
liet zich echter niet afschrikken door de dreigementen van VROM en ging gewoon door met de bouw van het villapark. Hierin gesteund door het gemeentebestuur dat hem zijn gang liet gaan. Boze inwoners van de gemeente Alkemade, die in meerderheid tegen de bouw zijn, richtten Vereniging Veenderpolder en Wijde Aa op, en begonnen evenals VROM een juridische pro-cedure tegen de bouw.
Dit voorjaar bepaalde de Raad van State dat de villa’s illegaal zijn, maar inmiddels wel zijn gebouwd én deels verkocht. Het gemeente-bestuur vorig jaar al te bemiddelen tussen de projectontwikkelaar en het ministerie. Inzet: de huidige villa’s zouden gelegaliseerd wor-den, en Van Rijn zou zijn plannen
voor nog eens vijftig villa’s afblazen.
Pronk en Kamp voelden hier niks voor, maar de huidige minister van VROM, Dekker, stelde Van Rijn tijdens een bezoekje aan zijn re-creatiepark gerust. De nieuwe Nota Ruimte, die zij in april aan de Tweede Kamer heeft voorgelegd, maakt immers de weg vrij voor dit soort ‘kleinschalige’ nieuwbouw in het Groene Hart en andere nu nog beschermde Nationale Landschap-pen.
Milieudefensie vindt het
onvoor-stelbaar dat bouwers die, tegen de wet en de wil van de lokale bevol-king in, toch bouwen, nu door Dekker worden beloond. Bovendien bevestigt de situatie in de gemeen-te Alkemade de kritiek van Milieu-defensie op de Nota Ruimte waarin gemeenten en provincies veel meer verantwoordelijkheid krijgen. “Gemeenten blijken niet bij machte om op te treden tegen project-ontwikkelaars die hun eigen belan-gen doordrukken. En provincies zijn, zonder ruggesteun van een duidelijk landelijk beleid, evenmin geneigd om in te grijpen”, zegt campagneleider Willem Verhaak. De provincie Zuid-Holland heeft jarenlang gezamenlijk met het ministerie van VROM opgetrokken om de gemeente en projectont-wikkelaar tot de orde te roepen. Maar nu minister Dekker zich terugtrekt in deze zaak lijkt de provincie mee te buigen met het gemeentebestuur.
Om de Vereniging Veenderpolder en Wijde Aa te ondersteunen in haar verzet tegen de villa’s en omdat het recreatiepark een goed voorbeeld is van wat ons te wachten staat als de Nota Ruimte dit najaar ongewijzigd door de
Tweede Kamer wordt aangenomen, besloot Milieudefensie op 22 juni het goede voorbeeld te geven en alvast te beginnen met de ontman-teling van de modelwoning van het villapark. Helaas bleek de model-woning net te zijn verkocht en zou die ochtend worden opgeleverd. Hierdoor ontstond een bizarre situatie: terwijl enkele bouwvak-kers binnen bezig waren met de laatste klusjes, begonnen actie-voerders van Milieudefensie met het dichttapen van ramen en deu-ren en het verwijdedeu-ren van de dakpannen.
Uiteraard werd de beheerder van het terrein - de zoon van Van Rijn - woest en wilde hij de ladders waarop de activisten stonden, weg-trekken. De actievoerders waren echter veruit in de meerderheid en wisten hem in toom te houden. Toen na een half uur de politie arriveerde en een deel van de dakpannen was verwijderd, werd de actie gestaakt.
Milieudefensie hoopt dat de
Tweede Kamer nu haar verant-woordelijkheid neemt en ervoor zorgt dat het Groene Hart en an-dere Nationale Landschappen wél worden beschermd. Om Kamerle-den op het hart te drukken de Nota Ruimte ingrijpend te wijzigen ver-zamelde Milieudefensie de afgelo-pen weken zo’n twintigduizend ‘hartenkreten’.
Hierin doen bezorgde burgers een hartstochtelijke oproep aan de leden van de Tweede Kamer om de schaarse rust en ruimte in Neder-land te beschermen. De hartenkre-ten werden op maandag 29 juni, voorafgaande aan het hoofdlijnen-debat aan leden van de Tweede Kamer aangeboden.
BIJLAGE V
Selectiecriteria krantenartikelen
De criteria zijn onderverdeeld in drie groepen. Onder elke groep staan enkele punten vermeld waarmee de artikelen daadwerkelijk beoordeeld zijn.
Groep 1: criteria voortkomend uit de probleemstelling “Hoe beleeft het ‘gewone publiek’ de verschillende actievormen van Milieudefensie waarmee het via de media in aanraking komt?”.
• er moet duidelijk naar voren komen dat het om Milieudefensie gaat; • het moet in de uiting duidelijk zijn waar Milieudefensie mee bezig is; • het moet duidelijk zijn wat de rol van Milieudefensie bij de actie is;
• het mag geen artikel zijn waarin de schrijver te duidelijk een bepaalde mening over Milieudefensie laat doorklinken, het onderwerp dient een actie van
Milieudefensie zijn;
• dient duidelijk naar voren te komen waarvoor of -tegen de actie gericht is: de attitude richting Milieudefensie kan namelijk heel goed gelijk zijn aan de attitude richting de betreffende actie;
• het artikel dient niet over Milieudefensie in het algemeen te gaan, maar over een specifieke actie.
Groep 2: criteria voortkomend uit meelevendheid met de respondenten.
• krantenartikelen liever niet te lang: maakt het te vermoeiend om te lezen, misschien zelfs saai: de respondenten moeten hun aandacht de hele tijd goed bij de media-uitingen en het onderzoek kunnen houden.
Groep 3: criteria voortkomend uit de gedachte van representativiteit. • maximaal twee jaar oud;
• de uitingen dienen een dwarsdoorsnede van de acties te zijn: zowel bleke als gemiddelde als levendige acties;
• van elk campagnegebied in ieder geval vijf artikelen (dus bij elkaar minstens dertig artikelen): is de eerste selectie, door middel van vooronderzoeken worden de uitingen die gebruikt worden in het onderzoek geselecteerd; • de artikelen dienen uit zoveel mogelijk verschillende kranten te komen:
hiermee wordt voorkomen dat een bepaalde krant elke keer vanuit een bepaalde hoek over Milieudefensie schrijft, dat kan de attitude van de respondenten beïnvloeden;
• de artikelen dienen niet elke keer van de hand van dezelfde schrijver of
verslaggever zijn: ook hiermee wordt geprobeerd te voorkomen dat het gebruik van een bepaalde toon de resultaten van het onderzoek beïnvloedt.
BIJLAGE VI
Tabel oplossingen voor milieuproblemen
In de onderstaande tabel is te zien hoeveel respondenten welke mate van noodzaak ziet om een bepaald milieuprobleem op te lossen. De problemen zijn in volgorde van
belangrijkheid geplaatst. Het probleem met de meeste noodzakelijk scores is als eerste genoemd.
EEN OPLOSSING IS:
Milieuprobleem
nood-zakelijk wense-lijk belang-niet zo rijk
niet
nodig niet kan
Het verdwijnen van bossen op de hele wereld 110 30 2 18
Luchtverontreiniging ten gevolge van het
verkeer 100 20 4 36
De wereldwijde klimaatverandering 92 22 2 44
Gevolgen van intensieve landbouw en veeteelt
voor het milieu 64 40 32 22 2
Stoffen in consumentenproducten, die in grote hoeveelheden schadelijk zijn voor mens en milieu
62 40 36 36 De aanleg van snelwegen en andere
infrastructuur, die het landschap aantasten 62 36 32 12 18
Het verdwijnen van groene ruimte door
woningbouw en aanleg bedrijventerreinen 56 44 24 8 28
De negatieve effecten van (resten)
bestrijdingsmiddelen voor mens en milieu 44 42 38 36
De overbodige verpakkingen rond consumentenproducten
36 58 40 26
Het toename van het vliegverkeer 26 48 28 52 6
Transporten met gevaarlijke stoffen (bijv.
chloor) door dichtbevolkte gebieden 24 48 44 42 2
Gemeenten die te weinig het goede voorbeeld geven met betrekking tot klimaat, bijv. gebruik groene stroom
20 30 52 58 Het gebrek aan openheid van energiebedrijven
BIJLAGE VII
De interactie-effecten in figuren
mate van levendigheid bleek levendig 2,6 2,7 2,5 2,4 confronterend informerend sympathie
mate van levendigheid bleek levendig 3 4 -1 -2 -5 -6 confronterend informerend betrokkenheid