Achter de in de vorige paragraaf behandelde totale omvang van verhuizingen naar, binnen en uit de risicogebieden, waaruit nog geen echte omslag is gebleken, kunnen natuurlijk nog wel verschillen in type verhuizingen schuilgaan. In deze paragraaf gaan we daarom in op de vraag of al zelfstandig wo-nende huishoudens wellicht andere keuzen maken dan startende huishoudens? We maken daarbij on-derscheid tussen ‘doorstromende’ huishoudens, ‘startende’ huishoudens en ‘woningmarkt verlatende’
huishoudens (in paragraaf 2.2 van hoofdstuk 2 worden deze drie categorieën nader toegelicht).
De achterliggende gedachte bij deze driedeling is dat woningmarkt verlatende huishoudens zich bij hun locatiekeuze minder laten leiden door woningmarktomstandigheden, maar meer door de (toevalli-ge) locatie van de instelling waar men naar toe verhuisd of van het bestaande huishouden waar men bij intrekt. Starters en doorstromende huishoudens laten zich wel meer leiden door de woningmarkt-omstandigheden en dus door het eventuele gevolgen van de aardbevingsproblematiek. De doorstro-mende huishoudens zullen naar verwachting een sterkere binding hebben met de huidige woonomge-ving dan startende huishoudens, waardoor de kans om naar een ander woningmarktgebied te verhui-zen kleiner zal zijn bij de doorstromers dan bij de starters.
13
In risicogebied 1 en risicogebied 2 is het aandeel doorstromende huishouden, dat binnen de eigen re-gio verhuisd, dan ook veel groter met 50% tot 60%. Daarnaast blijkt ook steeds zo’n 30% van de doorstromers naar een woning buiten de negen risicogemeenten te zijn verhuisd. Deze relatieve ver-deling is in alle drie de onderscheiden perioden gelijk gebleven. Hier kunnen we dus geen effecten van de woningmarktcrisis of van de aardbevingsproblematiek op de verhuisrichting vaststellen.
Startende huishoudens blijken bij verhuizing wat vaker weg te trekken uit het eigen woninggebied (zie tabel 3.6). Zij hebben, zoals hiervoor gezegd, nog minder binding met het eigen woningmarktgebied.
In de tijd zien we dat het aandeel binnen het eigen risicogebied verhuizende starters licht afneemt;
daar staat een toename tegenover van het relatieve aantal starters dat naar buiten de risicogemeen-ten is verhuisd. Deze ontwikkeling is bij alle drie de risicogebieden terug te zien, zet al in tijdens de crisisjaren en continueert zich in de jaren 2013-2014. Deze verschuiving lijkt dan ook eerder een ef-fect van het krimpproces dan van de crisis of de aardbevingsproblematiek. De verschillen in aandeel uitstromende starters uit het gebied tussen enerzijds risicogebied 3 en anderzijds risicogebied 1 en 2, lijken ook hier vooral veroorzaakt te worden door de geografische ligging en omvang van risicogebied 3.
Tabel 3.5 Aandeel doorstromende1 verhuisde huishoudens naar huidig woningmarkt-gebied2, per vorig woningmarktgebied2 en verhuisperiode, in de jaren 2003-2014
Huidig woningmarktgebied Totaal Vorig woningmarktgebied Periode Binnen gebied Naar overige
risicogebieden Naar buiten de
1 Doorstromende huishoudens betreft verhuizingen van huishoudens, waarbij de referentiepersoon zowel in de vorige, als in de huidige situatie hoofd van het zelfstandig wonend huishouden is.
2 Risicogebied 1 bestaat uit alle 4pcc-gebieden binnen de negen risicogemeenten met een aandeel schadewoningen in de woningvoorraad van maximaal de 39%;
Risicogebied 2 bestaat uit alle 4pcc-gebieden binnen de negen risicogemeenten met een aandeel schadewoningen in de woningvoorraad boven de 39% en maximaal 60%;
Risicogebied 3 bestaat uit alle 4pcc-gebieden binnen de negen risicogemeenten met een aandeel schadewoningen in de woningvoorraad boven de 60%.
Bron: Eigen berekening OTB op basis van bij het CBS beschikbaar gestelde microdatabestanden 2015 (zie bijlage B voor meer specifieke bron-vermeldingen).
Tabel 3.6 Aandeel startende1 verhuisde huishoudens naar huidig woningmarktge-bied2, per vorig woningmarktgebied2 en verhuisperiode, in de jaren 2003-2014
Huidig woningmarktgebied Totaal Vorig woningmarktgebied Periode Binnen gebied Naar overige
risicogebieden Naar buiten de
risicogemeenten % Abs.
1 Startende huishoudens betreft verhuizingen van huishoudens, waarbij de referentiepersoon in de vorige woonsituatie geen hoofd van het huis-houden was en in de huidige situatie wel hoofd van het zelfstandig wonend huishuis-houden is.
2 Risicogebied 1 bestaat uit alle 4pcc-gebieden binnen de negen risicogemeenten met een aandeel schadewoningen in de woningvoorraad van maximaal de 39%;
Risicogebied 2 bestaat uit alle 4pcc-gebieden binnen de negen risicogemeenten met een aandeel schadewoningen in de woningvoorraad boven de 39% en maximaal 60%;
Risicogebied 3 bestaat uit alle 4pcc-gebieden binnen de negen risicogemeenten met een aandeel schadewoningen in de woningvoorraad boven de 60%.
Bron: Eigen berekening OTB op basis van bij het CBS beschikbaar gestelde microdatabestanden 2015 (zie bijlage B voor meer specifieke bron-vermeldingen).
Woningmarkt verlatende huishoudens baseren de keuze van de nieuwe woonregio minder op de wo-ningmarktomstandigheden; de verhuisrichting wordt sterker bepaald door het adres van het huishou-den waarbij men intrekt of het adres van de beschikbaar komende onzelfstandige woonruimte. Toch blijkt het aandeel verhuisde woningmarkt verlatende huishoudens dat binnen het eigen gebied is ver-huisd, binnen alle drie de risicogebieden vergelijkbaar met het aandeel bij de doorstromende huishou-dens (zie tabel 3.7). Verder valt nog op dat het aandeel binnen het eigen gebied verhuisde woning-marktverlaters in het risicogebied 3 in de jaren 2013-2014 duidelijk afneemt ten gunste van het aan-deel dat naar buiten de risicogemeenten is verhuisd. Dit is een opmerkelijke verschuiving, die tegen de hierboven vermelde verwachting in gaat; in absolute aantallen betreft het echter een kleine groep.
Tabel 3.7 Aandeel woningmarkt verlatende1 verhuisde huishoudens naar huidig wo-ningmarktgebied2, per vorig woningmarktgebied2 en verhuisperiode, in de jaren 2003-2014
Huidig woningmarktgebied Totaal Vorig woningmarktgebied Periode Binnen gebied Naar overige
risicogebieden Naar buiten de
15