Deze paragraaf bevat de uitwerking van de gekozen maatregelen. Een ruimtelijk overzicht van de verschillende maatregelen is weergegeven op kaart 7 (kaartbijla- gen).
Plaatsen schermen
In enkele petgaten in het kerngebied worden schermen geplaatst om opwerveling van materiaal vanaf de bodem door windwerking tegen te gaan. De schermen be- staan uit palen met daartussen (verzwaard) doek dat tot de waterbodem reikt. De bovenkant van het scherm bevindt zich ongeveer een decimeter boven het waterop- pervlak. Door het plaatsen van de schermen ontstaan compartimenten. De afmetin- gen van de compartimenten variëren tussen 400m2 en 2500m2. Voor het bepalen
van de optimale afmeting van de compartimenten kan geput worden uit actueel onderzoek aan slibschermen in De Deelen.
Doordat het effect van deze maatregel nog onzekerheden kent, wordt deze maatre- gel eerst op relatief beperkte schaal ingezet. De kern van de Rottige Meente biedt het meeste perspectief. Hier wordt plaatselijk in enkele petgaten circa 10 comparti- menten gemaakt. Een deel van de schermen wordt zo geplaatst dat ook vastgesteld kan worden of de maatregel perspectief biedt voor bestrijding van de erosie van legakkers. Wanneer deze maatregel succesvol blijkt te zijn, kan het plaatsen van schermen ook worden ingezet om erosie van de legakkers te verminderen. Door het gericht plaatsen van de schermen kan zowel de waterkwaliteit worden verbeterd als
de erosie tegen worden gegaan. De verwachting is dat bij de evaluatie van de maat- regelen na de eerste beheerplanperiode duidelijkheid is ontstaan over de effectiviteit van het plaatsen van slibschermen.
Enten krabbenscheer
De ondergedoken watervegetaties moeten zich vervolgens verder ontwikkelen tot krabbenscheervelden. Vanuit een dicht krabbenscheerveld kan vervolgens de stap gezet worden naar de vorming van een drijvende kragge. Omdat bij krabbenscheer in Nederland nauwelijks zaadzetting optreedt (Smolders et al., 2003) is deze voor zijn verspreiding afhankelijk van vegetatieve delen.
Om te voorkomen dat de kolonisatie van geschikte groeiplaatsen de beperkende factor is, zullen actief krabbenscheerplanten uitgezet worden. Dit kan eenvoudig door een aantal planten vanuit sloten over te zetten naar de petgaten. Onder ge- schikte omstandigheden heeft krabbenscheer een zeer grote groeikracht en treedt al snel vorming van dichte velden op.
Plaggen
Plaggen wordt toegepast voor de habitattypen H6410 Blauwgraslanden, H7140A trilvenen en H7140B veenmosrietlanden. Door plaggen wordt de verzuurde toplaag verwijderd. Tegelijkertijd met het plaggen zal een aantal sloten en greppeltjes weer open getrokken worden, zodat de doorvoer van oppervlaktewater verbeterd wordt. De plagdiepte wordt daarbij afgestemd op de waterstanden in de sloten of greppels in de plagstrook. In de overgangs en trilvenen wordt er geplagd volgens een gradi- ent om zo optimaal mogelijke condities te creëren voor trilvenen en veenmosrietlan- den. De laagste delen liggen daarbij langs sloten en greppels. Het nieuwe maaiveld komt daarbij iets onder de waterstand in de sloten of greppels te liggen, zodat de geplagde delen regelmatig geïnundeerd worden met gebufferd oppervlaktewater. Plaggen vindt plaats op verschillende schaalniveau's, uiteenlopend van complete percelen tot kleine oppervlaktes van hooguit enkele tientallen vierkante meters. Het eerste schaalniveau is gericht op ontwikkeling van de betreffende habitattypen. Het tweede schaalniveau is gericht op het op peil houden van de kwaliteit van deze habi- tattypen. Door kleinschalig plaggen kan een aantal typische soorten zich beter handhaven in deze habitattypen. Ook de grote vuurvlinder profiteert van de plag- maatregelen, doordat relatief warme en windluwe locaties ontstaan in de trilvenen en veenmosrietlanden en doordat de waardplant waterzuring wordt gestimuleerd. Tevens ontstaan geschikte kiemmilieu’s voor de groenknolorchis, waardoor deze soort zich weer kan vestigen in het gebied.
Bekalken
Voor enkele plaglocaties ten behoeve van blauwgraslanden zal onvoldoende gebuf- ferd oppervlaktewater door kunnen dringen in de wortelzone om verzuring tegen te gaan. Als alternatieve methode om de buffercapaciteit in de toplaag toch te verho- gen, zullen op experimentele basis enkele geplagde delen handmatig bekalkt wor- den. De effecten hiervan op de buffercapaciteit van de bodem zullen gedurende enkele jaren gevolgd worden. Vanwege het eerder genoemde risico op veenoxidatie zal ook de nutriëntenbeschikbaarheid gemonitord moeten worden.
Verwijderen opslag
De grote vuurvlinder is in de Rottige Meente verdeeld over min of meer drie deelpo- pulaties. Recent zijn ook exemplaren waargenomen in Brandemeer. De grote vuur- vlinder maakt daarbij gebruik van diverse biotopen binnen zijn leefgebied. Onge- schikt habitat, zoals opslag van bomen en struweel, wordt vermeden, waardoor ge- schikte biotopen of leefgebieden niet gebruikt worden. Door dergelijke barrières te
verwijderen wordt het gebied dat daadwerkelijk door de grote vuurvlinder wordt benut vergroot, en kan er makkelijker uitwisseling plaats vinden tussen deelpopula- ties.
IJzersuppletie
De beschikbaarheid van fosfaat voor algen en waterplanten kan worden verminderd door de toevoeging van ijzerchloride. Hierdoor wordt meer fosfaat vastgelegd dat zich in de waterkolom en in de waterbodem bevindt.
Deze maatregel is recentelijk in enkele gebieden succesvol op grote schaal toege- past (waarbij een kleine installatie die aangedreven wordt door een windmolen zorgt voor een continue ijzergift). Voor Rottige Meenthe & Brandemeer zal deze maatregel vooralsnog op experimentele basis in een enkel, geïsoleerd petgat in het kerngebied worden toegepast. Het ijzerchloride zal daarbij handmatig worden toegediend. Dit omdat de verwachting is dat zowel de interne als externe fosfaatbelasting beperkt zijn. Een incidentele ijzergift is dan voldoende om de fosfaatbeschikbaarheid voor langere tijd te verlagen.
Door gedurende een periode van meerdere jaren de fosfaatbeschikbaarheid te vol- gen kan beoordeeld worden of deze methode succesvol is en ook in andere petgaten toegepast zou kunnen worden.