Nodig:
– Website educatie.concertgebouw.nl/kleutersinfonietta – Geprinte kaartjes van bijlage 3: Woordkaarten
25 min
Voorbereiding:
– Leer het Maanlied (track 6).
Korte omschrijving:
– De kinderen maken nachtgeluiden – De kinderen leren het Maanlied
– De kinderen spelen het sterrenbewegingsspel
Nachtgeluiden maken 5 min
Herhaal het lied zo vaak mogelijk tussen andere activiteiten door, zodat de leerlingen het tijdens het concert goed kennen.
– Een kind mag een geluid bedenken, met mond, handen of voeten: alles mag. De klas herhaalt dit geluid. Daarna is een ander kind aan de beurt.
– De visser uit de voorstelling gaat altijd ’s nachts vissen. Welke geluiden passen er bij de nacht? Herhaal de vorige opdracht maar nu met nachtgeluiden.
Lied Maanlied | Luisteropdracht en zingen 10 min
Bijlage 3 en Track 6:
Maanlied
– Leg de woordkaarten uit bijlage 3 neer. Luister naar het Maanlied (track 6) en vraag welke woorden van de kaarten de kinderen in het lied hebben gehoord (maan, sterren en vissen).
– Beluister het lied nogmaals: liggen de kaarten in de goede volgorde?
– Leer het Maanlied aan door middel van voor- en nazingen, eerst met korte zinnen en daarna met langere stukjes (zie liedtekst 3).
– Gebruik de woordkaarten maan, ster en vis. Zodra de kinderen de zin die bij de kaart hoort goed kunnen zingen, haal je de kaart weg.
Sterrenbewegingsspel 10 min
– De visser is op zoek naar de maan en de sterren. Laat de kinderen vrij bewegen op Slaaplied onder de sterren (track 7) en hun hand opsteken wanneer ze een ster horen.
– Alle kinderen zitten op de grond. Eén van de kinderen is een sterrenpoetser en poetst de sterren – de andere kinderen – op. Als er een ster in de muziek klinkt, poetst hij een ster op die mag gaan dansen, net zolang tot alle sterren (alle kinderen dus) schitteren en meedansen.
Track 7:
Slaaplied onder de sterren
10
EXTRA
Bijlage 4: Musici
– Laat de foto’s uit bijlage 4 zien. En hang de foto’s eventueel op in de klas, zodat de kinderen de musici en hun instrumenten goed leren kennen.
Bijlage 5: Instrumenten
– Hang de foto’s van de instrumenten uit bijlage 5 op in de klas en herhaal af en toe de namen van de instrumenten.
Knutselen
– Laat de kinderen de kleurplaten van de instrumenten uit bijlage 6 inkleuren of op een andere manier versieren.
– Maak van een wc-rolletje een vuurtoren, bijvoorbeeld met rode en witte verf, zand en een (elektrisch) waxinelichtje.
– Schilder de zee met groene en blauwe verf en plak er zilvervissen op met glitter of aluminiumfolie.
– Laat de kinderen sterren tekenen bij de muziek van Slaaplied onder de sterren (track 7) en Sterrenklankveld (track 8). Hoeveel sterren hebben ze gehoord? Zijn het grote of kleine sterren? En kunnen ze deze sterren ook laten horen op bijvoorbeeld een xylofoon of ander muziekinstrument?
Bewegen
– Tijdens de gymles kunnen de kinderen een tikspel spelen. Een kind is de visser en probeert de vissen te vangen. In hun schuilplekken, op de matten, zijn de kinderen vrij. Als ze getikt zijn gaan ze op de bank zitten.
– De visser gaat op zoek naar de sterren en de maan. Hoe kan hij daar komen? Laat de Mars horen van Prokofjev (track 9) en laat de kinderen verzinnen op welke manieren zij naar de maan reizen: vliegend, springend, klimmend, etc.
Track 10 en 11:
Instrumentale versie liedjes
– Zing de liedjes met de instrumentale versies op de website.
11
Tracks en filmpjes
De tracks en filmpjes staan op: educatie.concertgebouw.nl/kleutersinfonietta.
Tracks
1. Wiegelied Anatoli Ljadov
2. Strijkkwartet Maurice Ravel 3. Visserslied Petra Griffioen 4. Ridicolosamente Sergei Prokofjev 5. Sterrenstof Petra Griffioen
6. Maanlied Petra Griffioen
7. Slaaplied onder de sterren Jacques Ibert 8. Sterrenklankveld Alfred Schnittke
9. Mars Sergei Prokofjev
10. Visserslied (instrumentaal) Petra Griffioen 11. Maanlied (instrumentaal) Petra Griffioen
Filmpjes
12
Bijlage 1: Het Koninklijk Concertgebouw
Laat onderstaande afbeelding aan de leerlingen zien. Herkennen ze het gebouw? Het is Het Koninklijk Concertgebouw!
Het Concertgebouw stond heel vroeger, toen het net gebouwd was, nog midden in de weilanden! Dat is nu wel anders. Er zijn huizen, winkels en musea omheen gebouwd. Er rijdt nu een tram naar het gebouw toe, terwijl je vroeger in je koets naar een concert werd gereden.
Zes invloedrijke mannen vonden dat Amsterdam een goede concertzaal nodig had, om niet achter te blijven bij andere Europese steden. De regering wilde niet meebetalen, dus moesten ze zelf geld inzamelen. Dat duurde wel even, maar het is ze gelukt. In 1888 vond het allereerste concert plaats in Het Concertgebouw, het gebouw staat er dus al heel lang!
13 Akoestiek
Het Concertgebouw is een wereldberoemd gebouw. Dat komt doordat de Grote Zaal een heel goede akoestiek heeft. Dat betekent dat de muziek die er gespeeld wordt heel erg mooi klinkt. Niet alleen omdat de muzikanten zo mooi spelen, maar ook omdat de zaal ervoor zorgt dat de muziek op haar allermooist in de oren van het publiek terechtkomt. Het geluid uit de instrumenten botst tegen de muren en het plafond van de zaal en komt daarna in je oren. De muren en het plafond van Het Concertgebouw zitten precies op de goede plek. En ze zijn van het juiste materiaal gemaakt. Daarom klinkt de muziek er zo mooi. En daarom is Het Concertgebouw zo ontzettend beroemd.
Zalen
Het Concertgebouw heeft verschillende zalen. De bekendste zalen zijn:
• De Grote Zaal – voor concerten met bijvoorbeeld een symfonieorkest. Deze zaal heeft ongeveer 2000 stoelen voor publiek.
• De Kleine Zaal – voor concerten met kleinere ensembles van een paar musici. Deze zaal heeft ongeveer 400 stoelen voor publiek.
Maar er zijn nog veel meer ruimtes in Het Concertgebouw:
• De Spiegelzaal – waar je in de pauze een drankje kunt drinken en waar soms ook concerten worden gegeven. Deze zaal heeft een heleboel spiegels.
• De Koorzaal – voor bijvoorbeeld koorrepetities, workshops, educatievoorstellingen en jazzconcerten.
• De foyers – waar je in de pauze een drankje kunt drinken.
• Restaurant LIER – waar je voor het concert heerlijk kunt eten.
En er zijn ook ruimtes die je als publiek niet ziet:
• De zolder – met moderne hijsinstallaties voor bijvoorbeeld licht en de kroonluchter boven de Grote Zaal.
• De Artiestenfoyer – waar de musici kunnen eten en drinken als ze pauze hebben.
• De kleedkamers – waar de musici zich kunnen omkleden voor en na het concert.
• De muziekbibliotheek – waar alle muziek wordt bewaard die tijdens de concerten wordt gespeeld.
De lier
Aan één ding kun je Het Concertgebouw altijd gemakkelijk herkennen. Dat is de gouden lier (een soort harp) die op het dak van het gebouw staat.
14 Zo ziet Het Koninklijk Concertgebouw er nu uit:
Het concert vindt plaats in de Koorzaal:
15
Bijlage 2: Het verhaal
Onderstaande tekst is de tekst die Servaas Jessen vertelt in het introductiefilmpje Het verhaal (film 7).
Het is het verhaal van de voorstelling die de kinderen zullen bijwonen in Het Koninklijk Concertgebouw:
Er was eens een visser die enkel van zilvervissen hield. Zilvervissen zijn erg bijzondere vissen die je alleen ’s nachts, midden op zee in het licht van de maan, kunt vangen. Dus vaart de visser iedere avond weg van zijn lieve vuurtoren om midden op zee zijn netten uit te gooien. ’s Ochtends, als de zon opkomt, vaart hij terug naar huis met meestal wel zes mooie grote zilvervissen!
Op een avond vaart de visser weer uit. De zee is rustig. Hoe verder de visser vaart, hoe kleiner de vuurtoren aan de horizon wordt, totdat ze tenslotte helemaal uit het zicht verdwijnt. Plotseling is het pikkedonker. De visser kan zijn netten nauwelijks zien. Hij probeert de vissen naar zijn netten toe te lokken door geluidjes te maken, maar hij ziet zo weinig dat hij helemaal niet weet waar hij zijn netten moet houden.
Hij kijkt naar boven, naar de maan en de sterren, en ziet…. niets. De maan en de sterren zijn verdwenen!
Zonder het licht van de maan en de sterren kan de visser niet vissen. Hij moet de maan en de sterren gaan zoeken. Hij hijst zijn grootzeil en begint aan een spannende tocht door de nacht om uit te zoeken waar de sterren en de maan gebleven zijn. Zouden de Sterrenpoetsers er iets mee te maken hebben? Helpen jullie mee om de maan en de sterren terug te vinden?
16
Bijlage 3: Woordkaarten
ster maan
doek stof
boot vis
zee net
17
Bijlage 4: De musici
Michiel Weidner
18 Els Goossens
19 Inki Varga
20 Petra Griffioen
21 Nicoline van Santen
22 Servaas Jessen
23 Het ensemble van KleuterSinfonietta
24
Bijlage 5: De instrumenten
Viool Altviool
25
Cello Contrabas
26
Bijlage 6: Kleurplaten
Viool
27 Cello
28
Contrabas
29
Liedtekst 1: Visserslied
Vissen, vissen,
Vissen vangen ver op zee, Vissen, vissen,
Grote sterke netten mee.
(2x)
‘k Eet het liefste vissen die van zilver zijn, Zilvervissen vang je in de maneschijn.
Elke nacht op zee gooi ik mijn netten uit, En dan is het wachten op een zilversnuit.
(Instrumentaal intermezzo)
Vissen, vissen,
Vissen vangen ver op zee, Vissen, vissen,
Grote sterke netten mee.
(2x)
Altijd even zoeken waar dat plekje is, 't Allermooiste plekje met de meeste vis.
Vijf minuten wachten en het net staat bol, Straks heb ik wel vijfentwintig emmers vol.
(Instrumentaal intermezzo)
Vissen, vissen,
Vissen vangen ver op zee, Vissen, vissen,
Grote sterke netten mee.
(2x)
‘k Zie vannacht geen vissen dat gebeurt niet vaak, Zou het helpen als ik een geluidje maak?
30
Liedtekst 2: Sterrenstof (spreektekst)
Sterrenstof maakt de sterren dof, Ik moet poetsen keer op keer, Anders stralen ze niet meer.
Sterrenstof maakt de sterren dof, dus:
Laat het stof verdwijnen, En laat de sterren schijnen!
Laat het stof verdwijnen, En laat de sterren schijnen!
31
Liedtekst 3: Maanlied
Lieve maan, blijf voortaan aan de hemel staan, Met de sterren aan je zij, helder stralend net als jij.
Laat mij vissen en dan rustig dromen gaan, Als ik slaap blijf jij wakker voor mij.
De educatieprojecten van Het Concertgebouw worden mede mogelijk gemaakt door:
Hendrik Muller Fonds Thurkowfonds Triodos Foundation VandenBroek Foundation Maurice Amado Fonds
Freek en Hella de Jonge Stichting Stichting De Weille Ogier