Beleidsparagraaf 2 Sociaal Domein
B: Lopende projecten:
Onder deze categorie vallen de investeringskredieten (exclusief de grondexploitaties) waarover de raad al een besluit heeft genomen. Deze projecten worden gestart of zijn al in uitvoering. De investeringen vinden gefaseerd over meerdere jaren plaats in zogenoemde jaarschijven.
Per 31/12/2014 staat er in totaal € 231,7 mln. aan restantkredieten uit. Dit saldo is gedurende 2015 aangevuld met nieuwe kredieten van genomen raadsbesluiten (€ 62,1 mln.) voor oa. de volgende grote investeringen: Beter benutten, doorstroming OV lange termijn, onderwijshuisvesting, ICT SSC, stadkamer etc. Dit geeft een investeringsruimte in 2015 van € 293,8 mln.. In 2015 waren de werkelijke investeringsuitgaven € 74,6 mln. en is voor € 3,1 mln. aan lopende kredieten afgesloten. Per saldo resteert per 31/12/2015 € 216,1 mln. aan restantkredieten.
De investeringsuitgaven waren voor 2015 (bij de begrotingsopsteling per 1-7) geraamd op € 114 mln. In werkelijkheid is € 77,7 mln.
uitgegeven. De lagere uitgaven zijn vooral het gevolg van het in de tijd doorschuiven van een aantal grote projecten.
In de toelichting op de programma’s wordt een specificatie en toelichting gegeven op de resterende en nieuwe kredieten.
Relevante ontwikkelingen lopende projecten:
Hieronder wordt een aantal specifieke projecten toegelicht in verband met het wijzigen van de projectopzet cq. nieuwe
ontwikkelingen. De voortgang cq. afwijkingen op projecten worden eveneens toegelicht in de voortgangsrapportage projecten (http://bit.ly/PnCQSY ) en de Beleidsrapportage 2016-1.
Voortgang investeringsbesluit Spoorzone:
Aan de hand van de rapportage “Stad en Spoor verbonden” van 9 april 2013, die wordt gedragen door de samenwerkingspartners provincie Overijssel, NS Stations en ProRail, is het Investeringsvoorstel Spoorzone opgesteld. Hierover heeft de gemeenteraad op 30 september 2013 een besluit genomen en daarbij een krediet van € 100,6 beschikbaar gesteld. Deze investering wordt gedekt door bijdragen van: de provincie Overijssel van € 45 mln, de gemeente van € 45 mln, het ministerie van I&M van € 8,4 mln
(fietsparkeren) en derden van € 2,2 mln. De gemeentelijke bijdrage wordt gedekt door vanaf 2015 structureel € 3 mln. per jaar uit te trekken.
De investeringsvoorstellen worden gefaseerd voorgelegd aan de raad. Per planelement zal op basis van een programma met kostenraming en risicoberekening een kredietvoorstel worden gedaan.
Overeenkomstig de motie van 30 september 2013 over de projectbeheersing, aangenomen bij behandeling van de krediet
aanvraag van de Spoorzone, zal voor het project Spoorzone een aparte verantwoording via voortgangsrapportages plaatsvinden.
De raad heeft op 10 maart 2014 kennis genomen van het integrale plan van aanpak en de wijze van uitvoering en beheersing, inclusief de afdoening van de op 30 september 2013 aangenomen motie.
In elk voor- en najaar wordt gerapporteerd, als onderdeel van de reguliere cyclus en bij de jaarrekening wordt aparte aandacht besteed bij de accountantscontrole. Voor de laatste voortgang wordt verwezen naar de voortgangsrapportage projecten.
C: Vervanginginvesteringen
Vanwege (economische) veroudering, slijtage worden jaarlijks vervangingsinvesteringen gedaan om bijvoorbeeld de veiligheid, de bedrijfsvoering etc. te waarborgen. Een deel van de vervangingsinvesteringen loopt via de daarvoor ingestelde
onderhoudsreserves, voor het andere deel worden investeringskredieten aangevraagd, waarvan de lasten gedekt zijn uit de jaarlijks te ramen vervangingsbudgetten. De vervangingsinvesteringen hebben in hoofdzaak betrekking op het beheer in de openbare ruimte, onderwijshuisvesting en de bedrijfsvoering.
De vervangingsinvesteringen maken onderdeel uit van de lopende projecten en zijn integraal onder onderdeel B opgenomen Stadsontwikkelfonds
Omdat wij de samenleving uitnodigen om de stad op een toekomstbestendige manier te (helpen)ontwikkelen is in het
coalitieakkoord de werking van het bestaande stadsontwikkelfonds verruimd. Met het fonds wordt beoogd een financiële bijdrage te leveren aan grote en kleine initiatieven die samen de stad tot bloei brengen. Daarmee creëren we een hefboom voor investeringen van onze partners.
Doelstelling van het fonds is het (tussentijds) mogelijk maken van initiatieven en projecten die een bijdrage leveren aan de sociale, economische en/of fysieke ontwikkeling van (delen van) de stad. Het stadsontwikkelfonds bevat ongeoormerkte middelen, opdat gedurende het gehele jaar besluiten door de raad kunnen worden genomen, waardoor flexibel kan worden ingespeeld op kansen die zich voordoen.
De verwachting is dat de diversiteit aan initiatieven groot zal zijn. Als richtlijn om middelen beschikbaar te stellen gelden de volgende criteria:
• Het initiatief op sociaal, economisch en/of fysiek gebied dient de ontwikkeling van de stad en past binnen de gemeentelijke ambities zoals neergelegd in de vier agenda’s.( zie hoofdstuk van coalitieakkoord naar PPN)
• Het initiatief levert rendement op voor een groot deel van de stad
• Het initiatief kan verdere ontwikkelingen in de stad aanjagen.
• Het initiatief is binnen een jaar uitvoerbaar.
• De financiële bijdrage van de gemeente aan het initiatief bedraagt in principe maximaal 50% van het totaal (inclusief gemeentelijke uitvoeringskosten). Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de initiatiefnemer het grootste deel van de kosten voor zijn/haar rekening neemt. Het college kan gelet op het belang van een initiatief voorstellen doen om van dit percentage af te wijken.
• Het betreft investeringsprojecten die met cofinanciering van mede overheden (doorgaans provincie en eu ) gerealiseerd kunnen worden en passen binnen de ambities van Zwolle.
Opdat ook kleine initiatieven, waarvan de gemeentelijke bijdrage kleiner is dan € 15.000 gehonoreerd kunnen worden, zonderen we een deel van het Stadsontwikkelfonds af ter waarde van € 150.000. Tevens stemmen wij de bestedingen af met het budget burgercontacten in het kader van initiatiefrijk Zwolle.
Bij de PPN worden potentiële projecten zoveel mogelijk aangegeven. Er is geen sprake van voorbeslag. Om kansen die zich voordoen te kunnen benutten, kan het college ook tussentijds voorstellen aan de raad doen, waarbij dekking via het
Stadsontwikkelfonds plaats vindt.
Stadsontwikkelfonds
Stand per 31-12-2015 € 5.126.000
Geoormerkte gelden o.b.v. raads-/collegebesluiten:
• N35 (reservering, nog geen definitief besluit) -/-€ 250.000
• Binnenstad -/- 700.000
• Ruimte voor de Vecht -/- 200.000
• Zwolse Hermen -/- 15.000
• Versnelling sociale woningbouw -/- 1.406.000
• Restantmiddelen voor kleine initiatieven -/- 105.000
Totaal vrije ruimte in stadsontwikkelfonds € 2.450.000
Wet HOF en emu-saldo
Vorig jaar hebben wij u via een afzonderlijke informatienota inzicht gegeven in de inhoud van de wet Houdbare Gemeente Financiën (HOF) en de gevolgen daarvan voor de gemeenten. Samengevat is de Wet HOF een vervolg op de Europese afspraak om de stabiliteit in de Eurozone te handhaven. De Europese afspraak houdt in dat de nationale begrotingen maximaal een negatief EMU-schuld mogen hebben van 3% en op termijn moet worden afgebouwd naar 0%. Voor 2015 en 2016 is de norm 3%.
Eind 2013 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel om de begrotingsnorm door te vertalen naar de gemeenten als totaal en andere decentrale overheden (eveneens als totaal). Van een individuele norm per gemeente is geen sprake evenmin dat er sancties aan een gemeente kunnen worden opgelegd. Indien de begrotingsnorm van de decentrale overheden als totaal structureel worden overschreden dan zal het rijk met de medeoverheden in overleg treden hoe de overschrijding terug te dringen.
Wel is per gemeente een referentiewaarde (negatieve kasstroom) aangegeven. Voor Zwolle is de referentiewaarde voor 2015 bepaald op € 17,4 mln. negatief. (was in 2014: € 15 mln.) De referentiewaarde is een indicatie van het aandeel dat een gemeente op basis van het begrotingstotaal in de gezamenlijke tekortnorm heeft.
Onderstaand is de ontwikkeling van het EMU-saldo van Zwolle afgezet tegen de referentiewaarde.
In de oorspro nkelijke begrotin g 2015 was een EMU-tekort geraamd van € 26 mln. In werkelijkheid is het EMU-tekort € 16 mln. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn minder opbrengsten uit grondverkopen, minder investeringsuitgaven dan geraamd en meer (eerdere) bijdrage van derden voor investeringsprojecten.
EMU – saldo Zwolle
2013 2014 2015
EMU-tekort / overschot 10 18 -16
Referentiewaarde Zwolle -19 -15 -17
Tekort / overschot 29 33 1
Programmaverantwoording
Programma's
Programma 1 Volkshuisvesting
Beleidsverantwoording
Algemeen
In 2015 is het herstel van de woningmarkt duidelijk ingetreden. De verkoop van woningen zowel in de bestaande als de nieuwbouwmarkt is sterk gestegen, prijzen stijgen en de verkoopduur daalt. In deze stijgende markt zijn in 2015 580
nieuwbouwwoningen opgeleverd. Ruim boven de geprognotiseerde verwachtingen van circa 400 woningen. Zwolle had in de jaren 2013 en 2014 voor het eerst sinds vele jaren een klein negatief migratiesaldo (er vertrokken iets meer mensen dan er kwamen wonen), dit migratiesaldo is weer omgeslagen in een positief binnenlands migratiesaldo van 462. Tezamen met de buitenlandse migratie (+67) en natuurlijke aanwas (+515) is Zwolle in 2015 gegroeid met 1044 inwoners.
Met de provincie en de gemeenten in West Overijssel zijn de woonafspraken 2016-2020 gemaakt. Het betreft afspraken op de vijf thema's die ook in het Zwosle woonbeleid centraal staan (nieuwbouw, omvang sociale voorraad duurzaamheid, natuurlijke wijkvernieuwing en wonen en zorg). Met name op het gebied van nieuwbouw zijn vergaande afspraken gemaakt die er voor moeten zorgen dat er in de regio West Overijssel geen overprogrammering onstaat. Het woonbeleid van de diverse gemeenten voldoet aan de eisen van de Ladder van Duurzame Verstedelijking. Voor Zwolle geldt dat er nog een grote groeiopgave ligt, van circa 6000 woningen tot 2026 en nog 4000 tussen 2027 en 2040.
Met corporatie deltaWonen is een samenwerkingsovereenkomst gesloten om te komen tot daadwerkelijke realisatie van de versnellingsactie. In de overeenkomst is afgesproken dat gestreefd wordt naar realisatie van 313 extra woningen, waarvan de eerste palen in 2016 of 2017 de grond in gaan, zodat ze per 2018 gerealiseerd zijn.
Met de corporaties hebben we daarnaast de Agenda voor Betaalbaar Wonen opgesteld. De agenda bevat een set aan
maatregelen om het wonen voor de allerlaagste inkomensgroepen betaalbaar te houden. In 2015 zijn twee centrale maatregelen uit de agenda verder uitgewerkt, de herinvoering van passend toewijzen en de uitwerking van een woonlastenfonds / fonds
verhuiskosten op maat. Besluitvorming hierover vindt plaats in het eerste kwartaal 2016.
In 2015 is de taakstelling voor de huisvesting van statushouders fors gestegen, ivm de aanhoudende vluchtelingenstroom uit Syrië en andere delen van het Midden Oosten. Ondanks de grote inspanning die er door de corporaties geleverd is, heeft Zwolle haar taakstelling net niet gehaald. Voor 2016 stijgt de taakstelling verder tot circa 300 - 400 personen. Met de corporaties zijn we in 2015 aan de slag gegaan met een plan van aanpak huisvesting statushouders, om op korte termijn te komen tot uitbreiding van het aanbod, zodat de totale druk op de Zwolse huurmarkt niet oploopt. Huisvesting zien wij daarbij als een opgave die integraal verbonden is aan het bevorderen van de integratie van statushouders. Wij hebben eerste verkenningen met de corporaties uitgevoerd. Dit heeft geresulteerd in de afspraak dat onderzocht wordt of er een versnellingsactie 2.0 kan worden uitgevoerd voor semi-permanente woningen en transformatie in kantoren. Het plan van aanpak 'verhoogde asielinstroom' wordt in het voorjaar 2016 aan de raad voor gelegd.
Op het terrein van duurzaamheid zijn in Zwolle zowel voor de particuliere als de sociale voorraad goede resultaten behaald in verduurzaming van de woningvoorraad. Er is een eerste project van 30 nul-op-de-meter woningen opgeleverd (door deltaWonen).
De corporaties hebben hun taakstellingen op terrein energieverbeteringen bestaande voorraad ruimschoots gehaald. SWZ is binnen het programma Stookjerijk beloond met de prijs voor de corporatie die de grootste energieprestatie heeft geleverd. En samen met de huurdersbelangenvereniging, corporaties hebben wij de prijs voor beste samenwerking ontvangen.
In het samenwerkingsverband WWZ038 is in 2015 verder gewerkt aan de opgave om wonen en zorg aan elkaar te verbinden en te integreren binnen het sociaal domein. Voor bewustwording van mensen om hun eigen huis geschikt te maken om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen is een succesvolle LangZultUWonen beurs gehouden, met circa 500 bezoekers.
Relevante kaderstellende nota’s
• De Zwolse Woonagenda 2013-2017
• Prestatieafspraken met de provincie 2010-2015
• Prestatieafspraken gemeente - woningcorporaties 2014-2017
• Structuurplan Zwolle 2020
• Programma’s, overeenkomsten en (ruimtelijke) plannen voor de grotere woningbouwprojecten, bijvoorbeeld Stadshagen