Mondelinge bronnen en adviseurs
– Maarten Duyvendak (hoogleraar economische, sociale & regionale geschiedenis, Rijksuniversiteit Groningen)
– Hans Elerie (historisch geograaf, Anloo)
– Alwin Gerritsen (sociaal geograaf, Alterra Wageningen) – Leen de Graaf (inwoner van Grolloo, architectuurhistoricus)
– Bernhard Hanskamp (planoloog, provincie Drenthe en schrijver Bewogen Ruimte, Nijlande)
– Dirk-Jasper Keegstra (directeur BOKD, Assen)
– Lukas Koops (inwoner van Grolloo, journalist en schrijver) – Rika Lubbers (inwoner van Grolloo, recreatie-ondernemer)
– Egbert Meyers (oud-inwoner van Grolloo, scenarioschrijver en muzikant) – Rein Munniksma (gedeputeerde, provincie Drenthe)
– Jan Reinders (inwoner van Grolloo, veehouder) – Lon Schöne (omgevingspsycholoog, Assen)
– Hendrikus Schrotenboer (inwoner van Grolloo, mede-oprichter van Dorpsbelangen) – Jan Sijbring (inwoner van Grolloo, akkerbouwer)
– Dirk Strijker (hoogleraar plattelandsontwikkeling, Rijksuniversiteit Groningen) – Evert Thomas (boswachter, Staatsbosbeheer, Elp)
– Alko Tolner (inwoner van Grolloo, akkerbouwer)
– Janneke Verdijk (medewerker plattelandsontwikkeling, Stichting Welzijn Midden-Drenthe, Beilen)
Schriftelijke bronnen
Drents Archief
0816 Plaatselijke commissies van de landinrichtingsdienst 108 aanvraag en blokbegrenzing
109 voorlopig plan van wegen en waterlopen 110 landschaps- en beplantingsplan 111 informatie- en stemmingsvergadering 112 plaatselijke commissie 113 plaatselijke commissie 114 plaatselijke commissie 115 Begroting en financiën
0915 Provinciale planologische dienst van Drenthe
135 stukken facetdeelplan stroomgebied Drentse Aa 1968-1969 136 stukken facetdeelplan stroomgebied Drentse Aa 1971-1974 137 stukken wijziging facetdeelplan stroomgebied Drentse Aa 1976 helemaal wanneer we dit afzetten tegen bijvoorbeeld de bio-industrie. Ook de recreatie heeft
haar inkomsten voor een groot gedeelte te danken aan de ruimtelijke context van het Drentse landschap. Vorm blijft derhalve tot op de dag van vandaag de functie van het landschap bepalen, ondanks alle technische mogelijkheden.
Strijd om de ruimte
138
Lijst van bronnen en literatuur
139 Hoofdbestuur Drents Landbouwgenootschap, Deining om de Drentse Aa, (Assen 1967).
Provinciale staten van Drenthe, Wijziging facetstreekplan voor natuurschoon en recreatie voor het gebied van het stroomdallandschap Drentse Aa (Assen 1973).
Provinciale staten van Drenthe, Drenthe anno ... Een discussienota over de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van Drenthe (Assen 1973).
Provinciale staten van Drenthe, Drenthe anno ... Inspraak (z.p. z.j.).
Studiegroep Ruilverkavelingen Rolde en Anloo, Moet dit zo doorgaan? Een landschap wordt bedreigd. Symptoom van een achterhaald beleid (Tynaarlo 1973).
Provinciaal bestuur van Drenthe. Streekplan Midden-Drenthe (Assen 1981).
Provinciaal bestuur van Drenthe, Op weg met het verleden. Cultuurhistorische kartering van Drenthe (Assen 1987).
Provinciale staten van Drenthe, Drenthe natuurlijk actief. Het beleid voor toerisme en recreatie in Drenthe tot het jaar 2000 (Assen 1993).
Provincie Drenthe en Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Directie Noord, Drentse Aa. Gebiedsvisie Natuur, Bos en Landschap (Assen 1995).
Stuurgroep ROM/WCL-project Drentsche Aa/Elperstroom, Plan van aanpak ROM/WCL-project Drentsche Aa/Elperstroom (Assen 1995).
Provinciale staten van Drenthe, Provinciaal omgevingsplan (Assen 1998).
E. Zuidema en A.F. Bos, Monitoring van anti-verdrogingsmaatregelen in Drenthe. Onderzoek naar het monitoren van maatregelen tegen verdroging van natuurgebieden in de provincie Drenthe, toegespitst op de situatie in het Drentsche Aa-gebied, Wetenschapswinkel Biologie RuG rapport 56 (Haren 2001).
Provincie Drenthe, Ontwerp-POP II (Assen 2003).
Provinciale staten van Drenthe, Nota van beantwoording ingekomen zienswijzen/bedenkingen op het ontwerp-provinciaal omgevingsplan en de ontwerp-provinciale omgevingsverordening (Assen 2004).
NovioConsult en Strootman Landschapsarchitecten, Landschapsvisie Drentsche Aa (Nijmegen en Amsterdam 2004).
Provinciale staten van Drenthe, Samen voor Drenthe. Lijnen naar de toekomst van natuur en landschap (Assen 2007).
Provincie Drenthe, Cultuurhistorisch Kompas. Hoofdstructuur & Beleidsvisie (Assen 2009).
Recron en Milieufederatie Drenthe, Ontwikkelingsperspectief natuurlijke recreatie Aa en Hunze (2009).
Kranten en periodieken
Dagblad van het Noorden Drentse en Asser Courant Nieuwsblad van het Noorden Noorderbreedte
NRC Trouw 282 stukken toepassing relatienota stroomdallandschap Drentse Aa 1986
283 recreatieve ontwikkeling van Drenthe 1957-1960
289 ontwerp beleidsprogramma recreatie en toerisme Drenthe 1984-1985 0923 Bestuursarchief provincie Drenthe
1516 stukken betreffende waterschap Drentsche Aa 1964, 1966, 1973-1977 3769 stukken betreffende het vastgestelde streekplan Midden-Drenthe 3770 stukken betreffende de herziening van het streekplan Midden-Drenthe 5214 plaatselijke commissie voor de ruilverkaveling
5217 Grontmij 5218 Grontmij
7532 Ruilverkaveling Grolloo-Schoonloo 7533 Ruilverkaveling Grolloo-Schoonloo 7534 Ruilverkaveling Grolloo-Schoonloo
10373 Huizinga, D. inzake de publicaties door het Drents Landbouwgenootschap over het stroomdallandschap Drentse Aa
11474 t/m 11481 correspondentie betreffende het beheer en agrarisch gebruik en de
landschappelijke en recreatieve ontwikkeling van het stroomdallandschap Drentse Aa (1964-1980)
11484 Rapport taxatie gronden stroomdallandschap Drentse Aa
Archief gemeente Aa en Hunze
932 t/m 941 Bestemmingsplan Grolloo 1037, 1038 Bestemmingsplan Grolloo-Zuid 1004 t/m 1006 Bestemmingsplan De Berenkuil 1713 Landschapsbeleidsplan 1810-1811 Toerisme 957 t/m 965 Bestemmingsplan Buitengebied
1033,1034 Bestemmingsplan Buitengebied hobbyboeren 1019 t/m 1021 Bestemmingsplan Buitengebied burgerbebouwing
Jaarverslagen van de Centrale Cultuurtechnische Commissie, Cultuurtechnische Dienst, Stichting Beheer Landbouwgronden, Den Haag
1959 1964 1969 1970
(Beleids-)rapporten
Schimmel, H.J.W. , ‘De Drentse beken en beekdalen en hun betekenis voor natuurwetenschap en landschapsschoon’, 1955.
Staatsbosbeheer, Consulentschap voor Groningen en Drenthe, Stroomdallandschap Drentsche A. Beschrijving en gedachtenplan met betrekking tot het beheer en agrarisch gebruik, de landschappelijke en recreatieve ontwikkeling (Assen 1965).
140 141 Elerie, J.N.H. en G. Koopman, Stroomdallandschap Drentsche Aa. Een arcadisch pronkstuk tussen Assen en
Groningen (Groningen 1996).
Elerie, J.N.H., ‘Identiteit als speerpunt voor een nationaal landschap’, in: M. Bemelman ed., Alles wordt anders. De transformatie van Nederlands noorden (Groningen 2001).
Elerie, J.N.H. en W. Foorthuis ed., Dorp2000anno. De Hunze maakt geschiedenis (z.p. 2003). Elerie, J.N.H. en Th. Spek, Van Jeruzalem tot Ezelakker: veldnamen als levend erfgoed in het Nationaal
Landschap Drentsche Aa (Utrecht 2009).
Frouws, J., ‘The contested redefinition of the countryside: an analysis of rural discourses in the Netherlands’, Sociologica Ruralis 38 (1998) 54-68.
Gailing en Leibenath, ‘Diskurse, Institutionen und Governance: Sozialwissenschaftliche Zugänge zum Untersuchungsgegenstand Kulturlandschaft’, Berichte zur Deutschen Landeskunde 84 (2010).
Grabski-Kieron, U., ‘Ländliche Raumforschung heute – ein interdisziplinäres Forschungsfeld mit aktuellen Herausforderungen’, Vector 2 (2010) 1-10.
Groot, J.P., De leefbaarheid van de dorpen in de gemeente Borger. Een methodologische studie inzake de waardering van het wonen in plattelandskernen (Wageningen 1969).
Groot, J.P., Het kleine dorp. Overlevingskansen van en perspectieven voor dorpen en buurtschappen in Nederland (Den Bosch 1974).
Groot, J.P., Groeiende en kwijnende plattelandskernen (Wageningen 1980).
Grothues, R., Lebensverhältnisse und Lebensstile im urbanisierten ländlichen Raum. Analyse anhand ausgewählter Ortsteile im münsterländischen Kreis Steinfurt (Münster 2006).
Haartsen, T., P. Groote en P.P.P. Huigen, Claiming rural identities. Dynamics, context, policies (Groningen 2000).
Haartsen, T., Platteland: boerenland, natuurterrein of beleidsveld? Een onderzoek naar veranderingen in functies, eigendom en representaties van het Nederlandse platteland (Groningen 2002). Hajer, M.A., Politiek als vormgeving (Amsterdam 2000).
Hanskamp, B., ‘Canon van de Drentse Lantschapsverkaveling’, Assen 2009.
Hanskamp, B., ‘Ruilverkavelingen in Drenthe tijdens het begin van de jaren zestig’, Waardeel 2011 nr. 1.
Hanskamp, B., Bewogen Ruimte. De ruimtelijke ontwikkeling van Drenthe 1942-1970 (Assen 2012). Hague, C. en P. Jenkins ed., Place identity, participation and planning (Oxfordshire 2005). Heiland, S en W. Schenk, ‘Kulturlandschaftswandel als Chance für eine nachhaltige
Regionalentwicklung – Eine Einführung’, Berichte zur Deutschen Landeskunde 84 (2010) 5-7. Henkel, G., Der ländliche Raum. Gegenwart und Wandlungsprozesse seit dem 19. Jahrhundert in Deutschland
(Stuttgart 1995).
Henkel, G., Das Dorf. Landleben in Deutschland – gestern und heute (2011). llbery, B., The geography of rural change (Harlow 1998).
Janssen, J en H. de Kuyper, ‘Van integratie naar identificatie. Leefbaarheid van kleine kernen in Noord-Brabant (1945-2005)’, Historisch jaarboek Brabant 2007.
Jones, M., ‘The concept of cultural landscape: discourse and narratives’, in: H. Palang en G. Fry ed., Landscape Interfaces. Cultural heritage in changing landscapes (Dordrecht 2003) 21-52. Jones, O., ‘Lay discourses of the rural: Developments and implications for rural studies’, Journal
of Rural Studies 11 (1995) 35-49.
Secundaire literatuur
Aalvanger, A. en R. Beunen, Dorpsidentiteit: op zoek naar eenheid in verscheidenheid. Vijf methoden waarmee dorpsbewoners hun dorpsidentiteit expliciet kunnen maken (Wageningen 2011). Aarts, M. en H. te Molder, Over natuur gesproken. Een discoursanalytische studie van een debat (Den
Haag 1998).
Abrahamse, J., e.a. ed., Het Drentse landschap (Assen 1984).
Andela, G., Kneedbaar landschap, kneedbaar volk. De heroïsche jaren van de ruilverkavelingen in Nederland (2000).
Árnason, A., M. Shucksmith en J. Vergunst ed., Comparing rural development. Continuity and change in the countryside of Western Europe (Aberdeen en Newcastle 2009).
Arts, B., P. Leroy en J. van Tatenhove, ‘Political modernisation and policy arrangements: a framework for understanding environmental policy change’, Public Organizational Review (2006) 93-106.
Bergh, S. van den, Verdeeld land. De geschiedenis van de ruilverkaveling vanuit een lokaal perspectief, 1890-1985 (Groningen/Wageningen 2004).
Bieleman, J., J.H.N. Elerie en P.C.M. Hoppenbrouwers, Boerenlandschap in beweging. Anderhalve eeuw boerenbedrijf in Drenthe en het Drents Landbouw Genootschap (Groningen 1994).
Bisschop, C., ‘Making a rural movement: the farmers’ union’s answer to a changing rural world in Flanders, from the 1960s to the 1970s’, Rural history 22 (2011) 227-249.
Boivin, B. ed., Knapzakroute Grolloo (Assen 2006).
Brink, A., van den, Structuur in beweging. Het landbouwstructuurbeleid in Nederland 1945-1985 (Wageningen 1990).
Bröckling, F., Integrierte Ländliche Regionalentwicklung und Kulturlandschaftspflege. Beiträge regionaler Planungsinstrumente zur Kulturlandschaftspflege (Münster 2004).
Brood, P. e.a. ed., Geschiedenis van Rolde (Rolde 1993).
Buijs, A.E., B. Pedroli en Y. Luginbühl, ‘From hiking through farmland to farming in a leisure landscape: changing social perceptions of the European landscape’, Landscape ecology 21 (2006) 375-389.
Castells, M., The power of identity (tweede herziene versie 2004).
Cloke, P. , T. Marsden en P.H. Mooney ed., Handbook of rural studies (Londen 2006).
Daalhuizen, F. e.a., Plattelandsontwikkeling en de gevolgen voor het landschap (Den Haag 2008). Devolder, A.-M., De Hoeksche Waard, waar het landschap begint (Bussum 2000).
Dogan, G en R. Lammerts, Warkelijk waor. Onderzoek naar economische en sociale participatie en het voorzieningengebruik door bewoners van kleine dorpen in Midden-Drenthe (Verwey-Jonker-instituut 2004).
Denslagen, W., Beemden en bouwlanden. Het verdwijnende boerenlandschap (Rotterdam 2011). Duijvendak, M.G.J, Wijde horizon, scherpe blik. Regionale geschiedenis en Noord-Nederland. Over rurale
problematiek, sociale wetenschap en geschiedschrijving (Groningen 2002).
Duijvendak, M.G.J en P. Kooij, Sociale geschiedenis. Theorie en thema’s (Assen en Maastricht 1992) m.n. het hoofdstuk ‘Stad en platteland in de industriële maatschappij’, p.94-108. Elerie, J.N.H, en C.A.M. Fleischer – van Rooijen, Omstreden ruimte. Een discussie over de toekomst van
Strijd om de ruimte
142
Lijst van bronnen en literatuur
143 Padt, F. en P. Leroy, ‘Een park dat geen park mag heten. De Drentsche Aa in beleidshistorisch
perspectief ’, Landschap 22(3) 157-166. Ploeg, J.D. van der, De virtuele boer (Assen 1999).
Prakke, H.J., Deining in Drenthe. Historisch-sociografische speurtocht door de ‘olde lantschap’, ‘de achtste der zeven provincien’ (Assen 1951).
Riley, M en D. Harvey, ‘Oral histories, farm practise and uncovering meaning in the countryside’, Social and Cultural Geograpy 8 (2007) 391-415.
Ruytenberg, E. van, Vijftig huizen en... een kerk. Een korte geschiedbeschouwing bij de herdenking van het honderdjarig bestaan van de Nederlands Hervormde kerk en gemeente van Grollo en Schoonlo (z.p. 1953).
Schendelen, M. van, Natuur en ruimtelijke ordening in Nederland. Een symbiotische relatie (Rotterdam 1997).
Schouten, M., Spiegel van de natuur. Het natuurbeeld in cultuurhistorisch perspectief (Utrecht 2005). Schuurman, A., ‘Ruimte en geschiedenis – een noodzakelijk debat’, Tijdschrift voor geschiedenis 118
nr 2 (2005) 247-251.
Simon, C., Ruimte voor identiteit. De productie en reproductie van streekidentiteiten in Nederland (Groningen 2005).
Spek, Th., Het Drentse esdorpenlandschap. Een historisch-geografische studie (Utrecht 2004). Staatsbosbeheer, Het Drentse landschap gisteren, vandaag, morgen (z.p., z.j.).
Steenbekkers, A. e.a., Het platteland van alle Nederlanders. Hoe Nederlanders het platteland zien en gebruiken (Den Haag 2008).
Swaffield, S. en J. Primdahl, ‘Spatial concepts in landscape analysis and policy: some implications of globalisation’, Landscape ecology 21 (2006) 315-331.
Terlouw, K., ‘From thick to thin regional identities?’, Geojournal (published online 29 may 2011). Vermeij, L. en G. Mollenhorst, Overgebleven dorpsleven. Sociaal kapitaal op het hedendaagse platteland
(Den Haag 2008).
Waterbolk, H.T., Uit het leven van een landschap. Geschiedenis van de zorg voor natuur en landschap in Drenthe (Groningen 1999).
Windt, H. van der, En dan: wat is natuur nog in dit land? Natuurbescherming in Nederland 1880-1990 (Groningen 1995).
Woods, M., Rural geography (Londen 2005).
Zerubavel, E., Time maps. Collective memory and the social shape of the past (Chicago 2003).
Online bronnen notaruimteonline . vrom . nl www . dedrentseblues-opera . nl www . aaenhunze . nl www . anvdrenthe . nl www . archiefleeuwardercourant . nl/srch/sim . do www . belvedere . nu www . berenkuil . nl www . bokd . nl Jacobs, M., The production of mindscapes: a comprehensive theory of landscape experience (Wageningen
2006).
Jones, L.A. en N.G. Osterud, ‘Breaking new ground: oral history and agricultural history’, The journal of American History 76 (1989) 551-564.
Kalb, J. en R. Sinke, ‘De bossen van Midden- en Zuidoost-Drenthe’, in: Staatsbosbeheer, Van Rottum tot Reest. Natuurgebieden in Groningen en Drenthe (Driebergen 2000).
Karel, E.H., De maakbare boer. Streekverbetering als instrument van het Nederlandse landbouwbeleid 1953-1970 (Groningen en Wageningen 2005).
Keur, J.Y. en D.L. Keur, The deeply rooted. A study of a Drents community in the Netherlands (Assen 1954). Kooij, P., Town and countryside in a Dutch perspective (Groningen/Wageningen 2010).
Kooij, P., Mythen van de groene ruimte. Rede uitgesproken op 10 juni 1999 bij de aanvaarding van het hoogleraarschap in de Agrarische Geschiedenis aan de Landbouwuniversiteit Wageningen (Wageningen 1999).
Koops, L., Schoeltied (Zuidwolde 2003).
Korsten, A.F.A., Discoursanalyse. Beleid als ideeënpolitiek en discoursanalyse als hulpmiddel voor het begrijpen van controverses, de beleidsinhoud en beleidsverschuivingen (2008).
Leroy, Van Tatenhove en Arts, ‘Politieke modernisering en beleidsarrangementen: een interpretatiekader voor vernieuwingen in het milieubeleid’, Beleidswetenschap 3 (2001) 209-228.
Massey, D., ‘Places and their pasts’, History workshop journal 39 (1995) 182-192.
Melis, K., ‘Changing rural societies: a case study of rural youth in North Groningen, the Netherlands, 1950s-1990s’, Conference paper ESSHC Ghent 2010.
Mellema-Abeen e.a. ed., Grolloo van verleden tot heden (Grolloo 1983).
Minderhoud, G., De Nederlandse landbouw. Een beschrijving van de Nederlandse landbouw omstreeks 1950 (herdruk Wageningen 1999, oorspronkelijk 1951).
Modderkolk, F., E. Stapelveld en H.W. de Vroome, ‘Het Stroomdallandschap Drentsche Aa: een nieuwe fase in het natuurbeschermingswerk ingeluid’, Natuur en Landschap (1966) 185-205.
Molema, M., Regionale kracht. Economisch Beleid in Noord-Nederland en Noordwest-Duitsland 1945-2000 (Assen 2011).
Moorfeld, M., ‘Landscapes in Eastern Germany at a turning point – linkages between
population decline, ageing and land consumption’, European countryside 2 (2011) 111-132. Mormont, M., ‘Rural nature and urban natures; , Sociologia Ruralis 27 (1987) 1-20.
Müller e.a., Grolloo-Zuidesch (gemeente Aa en Hunze, provincie Drenthe) . Archeologische veldkartering en archeologisch booronderzoek, Rapportage Archeologische Monumentenzorg 182 (Amersfoort 2010).
Murdoch, J., en A. C. Pratt, ‘Rural studies: modernism, postmodernism and the ‘post-rural’, Journal of Rural Studies 9 (1993) 411-427.
Neal, S. en S. Walters, ‘Strangers asking strange questions? A methodological narrative of researching belonging and identity in English rural communities’, Journal of Rural Studies 22 (2006) 177-189.
Paasi, A., ‘Place and region: looking through the prism of scale’, Progress in human geography 28 (2004) 536-546.
144 145
Illustratieverantwoording
Omslag: foto Albert Raven, iconen Archief gemeente Aa en Hunze. 1.1 www. dedrentseblues-opera.nl.
1.2 Wikipedia.
1.3 Rieja Raven. Bron gegevens: geoportaal provincie Drenthe. 1.4 Rieja Raven. Bron gegevens: geoportaal provincie Drenthe. 1.5 Rieja Raven.
1.6 Rieja Raven. 1.7 Rieja Raven. 2.1 Müller e.a. 2010. 2.2 Müller e.a. 2010.
2.3 Collectie Kenniscentrum Landschap. 2.4 Rieja Raven. Bron gegevens: CBS. 2.5 Collectie Kenniscentrum Landschap. 2.6 Collectie Kenniscentrum Landschap. 2.7 www.oldgrol.nl.
2.8 Müller e.a. 2010. 2.9 www.oldgrol.nl.
2.10 Collectie Kenniscentrum Landschap. 3.1 Topografische kaarten 1954 en 1960. 3.2 Topografische kaarten 1954 en 1960. 3.3 www.oldgrol.nl. 3.4 www.oldgrol.nl. 3.5 Topografische kaarten 1954 en 1960. 3.6 Topografische kaarten 1960 en 1970. 3.7 Jaarverslag CCC 1964.
3.8 Topografische kaart 1954, bron gegevens: Bernhard Hanskamp. 3.9 Drents Archief 0816-112, Plaatselijke commissie van de Landinrichting. 3.10 Topografische kaarten 1960 en 1970.
3.11 Albert Raven.
3.12 http://wandelenrond.grolloo.com (Bertus Reinders). 3.13 Albert Raven.
3.14 Albert Raven.
3.15 Drents Archief 0816-112, Plaatselijke commissie van de Landinrichting. 3.16 Jaarverslag CCC 1969.
3.17 Ontwikkelingsperspectief natuurlijke recreatie Aa & Hunze. 3.18 Albert Raven.
3.19 Staatsbosbeheer, Consulentschap voor Groningen en Drenthe, Stroomdallandschap Drentsche A. Beschrijving en gedachtenplan met betrekking tot het beheer en agrarisch gebruik, de landschappelijke en recreatieve ontwikkeling (Assen 1965).
www . canonro . nl www . cbs . nl www . compendiumvoordeleefomgeving . nl www . drenthe . info/kaarten/website/geoportaal www . drentscheaa . nl www . encyclopediedrenthe . nl www . lexisnexis . com www . oldgrol . nl www . outdoorgrolloo . nl www . provincie . drenthe . nl www . social-europe . eu www . troonredes . nl www . wandelenrondgrolloo . com www . westerscheveld . nl www . wikinatuurbeheer . nl
Strijd om de ruimte
146
Lijst van bronnen en literatuur
147 5.20 Albert Raven.
5.21 Rieja Raven. Bron gegevens: provincie Drenthe. 6.1 Albert Raven.
3.20 Hoofdbestuur Drents Landbouwgenootschap, Deining om de Drentse Aa, (Assen 1967). 3.21 Archief gemeente Aa en Hunze.
3.22 Albert Raven.
3.23 Archief gemeente Aa en Hunze. 3.24 Archief gemeente Aa en Hunze. 4.1 Topografische kaarten 1970 en 1985. 4.2 Topografische kaarten 1970 en 1985. 4.3 Topografische kaarten 1970 en 1985. 4.4 Archief gemeente Aa en Hunze. 4.5 Egbert Meyers.
4.6 Noorderbreedte 1977.
4.7 Studiegroep Ruilverkavelingen Rolde en Anloo, Moet dit zo doorgaan? Een landschap wordt bedreigd. Symptoom van een achterhaald beleid (Tynaarlo 1973).
4.8 Albert Raven.
4.9 Studiegroep Ruilverkavelingen Rolde en Anloo, Moet dit zo doorgaan? Een landschap wordt bedreigd. Symptoom van een achterhaald beleid (Tynaarlo 1973).
4.10 Archief gemeente Aa en Hunze.
5.1 Topografische kaart 1985 en Bing Maps. 5.2 Albert Raven.
5.3 Topografische kaart 1985 en Bing Maps. 5.4 Topografische kaart 1985 en Bing Maps. 5.5 Topografische kaarten 1985 en 2005. 5.6 Topografische kaart 1985 en Bing Maps. 5.7 Albert Raven.
5.8 Rieja Raven. Bron gegevens: Geoportaal provincie Drenthe. 5.9 Archief gemeente Aa en Hunze.
5.10 Rieja Raven. Bron gegevens: CBS. 5.11 Albert Raven.
5.12 Rieja Raven. Bron gegevens: CBS. 5.13 Rieja Raven. Bron gegevens: CBS.
5.14 Recron en Milieufederatie Drenthe, Ontwikkelingsperspectief natuurlijke recreatie Aa en Hunze (2009).
5.15 http://www.provincie.drenthe.nl/
5.16 Provincie Drenthe en Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Directie Noord, Drentse Aa. Gebiedsvisie Natuur, Bos en Landschap (Assen 1995).
5.17 NovioConsult en Strootman Landschapsarchitecten, Landschapsvisie Drentsche Aa (Nijmegen en Amsterdam 2004).
5.18 E. Zuidema en A.F. Bos, Monitoring van anti-verdrogingsmaatregelen in Drenthe. Onderzoek naar het monitoren van maatregelen tegen verdroging van natuurgebieden in de provincie Drenthe, toegespitst op de situatie in het Drentsche Aa-gebied, Wetenschapswinkel Biologie RuG rapport 56 (Haren 2001).
148
Colofon
Volledige titel: Strijd om de ruimte. Het landschap rondom Grolloo in het krachtenveld van landbouw, recreatie, natuur en wonen, tussen 1950 en 2010
Auteur: Rieja M. Raven MA
© Rieja M. Raven, Hooghalen juli / september 2012 Opmaak: Hans Punter tekstredactie & vormgeving, Beilen