Kwaliteit van de ouder-kind communicatie over internetgebruik

Om na te gaan op welke manier de jongere communiceert met de ouders over zijn of haar internetgebruik, werden drie vragen ingevuld. Deze verwijzen naar de tevredenheid (“Ik ben erg tevreden met hoe mijn kind en ik praten over zijn/haar internetgebruik”), de openheid (“Mijn kind praat op een open manier met mij over wat hij/zij zoal doet, leest of ziet op het internet”), en de gemakkelijkheid van de communicatie (“Ik vind het gemakkelijk om met mijn kind te praten over zijn/haar internetgebruik”). De jongere kreeg dezelfde vragen als de ouders, en vulde deze tweemaal in, eenmaal met betrekking tot de moeder (vb. “Ik ben erg tevreden met hoe mijn moeder en ik praten over mijn internetgebruik”) en eenmaal met betrekking tot de vader. Deze items werden ingevuld op een zes-puntenschaal, gaande van helemaal niet mee akkoord (score 1) tot helemaal mee akkoord (score 6).

R

Het gedetailleerde cijfermateriaal dat in dit hoofdstuk besproken wordt, is opgenomen in bijlage 7.

H8. Internet-Opvoedingsstijl

[44]

Verwachtingen omtrent internetgebruik

Grafiek 29 toont de mate waarin ouders de jongere vrij laten om te doen wat hij of zij wil online en de mate waarin ze verwachtingen hebben naar de jongere toe met betrekking tot het internetgebruik.

Vaders en moeders verschillen niet van elkaar met betrekking tot de mate waarin ze de jongere vrij laten of verwachtingen hebben (zie tabel 79). Jongeren zijn iets meer geneigd dan de ouders om aan te geven dat ze volledig vrij zijn met betrekking tot het internetgebruik, en dit verschil is ook statistisch significant. Zo gaat 58% van de jongeren “eerder” tot “helemaal” akkoord met de stelling dat de ouders hem of haar alles laten doen wat hij of zij wil op het internet. Bij de moeders gaat 38% daar “eerder”

tot “helemaal” mee akkoord, en bij de vaders is dat 41%. Jongeren zijn ook minder geneigd dan de ouders om aan te geven dat er bepaalde verwachtingen bestaan, maar op dat vlak zijn de verschillen kleiner (zie tabel 80). Bijvoorbeeld, in totaal gaat 89% van de jongeren “eerder” tot “helemaal” akkoord met de stelling dat de ouders verwachten dat hij of zij zich op een bepaalde manier gedraagt op het internet, tegenover 99% van de moeders en 98% van de vaders die daar “eerder” tot “helemaal”

akkoord mee gaan. Wanneer beide items rond verwachtingen worden samen genomen, zien we een significant verschil tussen de perceptie van de jongere versus de perceptie van zowel de moeder als de vader.

1 = helemaal niet mee akkoord, 2 = niet mee akkoord, 3 = eerder niet meer akkoord, 4 = eerder meer akkoord, 5 = mee akkoord, 6 = helemaal mee akkoord

De correlatietabel in bijlage 7 (tabel 81) toont dat naarmate de jongere ouder is, deze ook meer vrij gelaten wordt om te doen wat hij of zij wil op het internet. Ouders hebben ook minder verwachtingen naarmate de jongere ouder wordt, maar dit is niet het geval vanuit het perspectief van de moeders.

Zij geven aan evenveel verwachtingen te hebben naar de jongere toe, los van de leeftijd van de jongere.

Straffend en ondersteunend optreden

Grafiek 30 toont dat er amper verschillen zijn tussen ouders en jongeren wanneer het gaat om de perceptie rond het bestraffend optreden. Wanneer beide items rond straffend optreden worden samengenomen, zien we wel dat jongeren aangeven dat de moeder minder vaak straft in vergelijking

1

Mijn ouders laten mij alles doen wat ik wil op het internet

Mijn ouders verwachten dat ik mij op een bepaalde manier gedraag op het

internet

Mijn ouders willen dat ik bepaalde regels navolg, zowel thuis als op het

internet Grafiek 29. Verwachtingen van de ouders omtrent internetgebruik, vanuit perspectief

van de jongere en beide ouders

Vader Moeder Jongere

H8. Internet-Opvoedingsstijl

[45]

met wat de moeder zelf aangeeft (zie tabel 85). Maar, over het algemeen blijkt uit de grafiek dat ouders weinig straffend optreden. Ze doen dit gemiddeld genomen slechts zelden tot soms. Er is wel een duidelijk verschil met betrekking tot de perceptie rond ondersteunend optreden (zie tabel 86). Ouders geven allebei aan dat ze dit vaker doen dan wat de jongere aangeeft, en deze verschillen tussen jongeren en beide ouders zijn ook statistisch significant. Bijvoorbeeld, slechts 29% van de jongeren geeft aan dat ze vaak tot altijd met de moeder bespreken wanneer er zich een probleem voordoet, terwijl 75% van de moeders aangeven dit vaak tot altijd te doen. De moeder geeft ook aan dat ze dit vaker doet dan de vader, en ook vanuit de perceptie van de jongere wordt er meer ondersteuning ervaren vanuit de moeder dan vanuit de vader.

1 = (bijna) nooit, 2 = zelden, 3 = soms, 4 = vaak, 5 = (bijna) altijd

De correlatietabel in bijlage 7 (tabel 87) toont dat er minder bestraffend wordt opgetreden naarmate de jongere ouder wordt, al ervaart de jongere dat niet zo met betrekking tot het straffend optreden van de vader. Jongeren geven minder ondersteuning door de ouders aan naarmate ze ouder worden, maar de ouders zelf geven aan dat ze op iedere leeftijd even veel ondersteuning bieden.

Kwaliteit van de ouder-kind communicatie over internetgebruik

Grafiek 31 geeft de resultaten voor de drie items die verwijzen naar de kwaliteit van de ouder-kind communicatie over het internetgebruik. Over het algemeen geven jongeren en hun ouders aan dat ze tevreden zijn over de communicatie, en dat de communicatie open en gemakkelijk verloopt. Wanneer de drie items worden samengenomen zien we dat moeders gemiddeld genomen de kwaliteit van de communicatie hoger inschatten dan de vaders, en dit verschil is ook statistisch significant (zie tabel 91). De perceptie van de jongere loopt gelijk met deze van de moeder; zowel de moeder als de jongere schatten de kwaliteit van de communicatie met elkaar als goed in. Maar, er is wel een significant verschil tussen de perceptie van de vader en de perceptie van de jongere. Jongeren schatten de kwaliteit van de communicatie met de vader lager in dan hoe de vader dit ervaart.

De correlatietabel in bijlage 7 (tabel 92) toont dat moeders de kwaliteit van de communicatie als beter inschatten naarmate de jongere ouder wordt. Jongeren zelf schatten de kwaliteit van de communicatie over het internetgebruik met de beide ouders minder goed in naarmate ze ouder zijn, al was dit

Straffen bij overtreden regels Straffen bij niet naleven afspraak Bespreken wanneer er een probleem is

Grafiek 30. Bestraffend en ondersteunend optreden vanuit het perspectief van de jongere en de ouders

Vader Moeder Jongere mbt de vader Jongere mbt moeder

H8. Internet-Opvoedingsstijl

[46]

1 = helemaal niet mee akkoord, 2 = niet mee akkoord, 3 = eerder niet mee akkoord, 4 = eerder mee akkoord, 5 = mee akkoord, 6 = helemaal mee akkoord

C

De manier waarop er naar de internet-opvoedingsstijl wordt gekeken door jongeren, moeders en vaders, is tamelijk gelijklopend. Jongeren rapporteren slechts iets minder dan ouders dat er bepaalde verwachtingen gelden met betrekking tot het internetgebruik, maar ze hebben wel duidelijk meer het gevoel dat ze vrijer worden gelaten door hun ouders dan wat de ouders zelf aangeven. Ouders zijn niet geneigd om straffend op te treden wanneer de jongere iets doet online wat niet mag of wanneer de jongere zich niet aan de afspraken houdt. Het gebeurt gemiddeld genomen slechts zelden dat ouders in dat geval zullen straffen, en dit wordt zowel door ouders als door jongeren gerapporteerd. Er is wel een frappant verschil in de mate waarin ouders en jongeren aangeven dat er ondersteunend wordt opgetreden wanneer er zich een probleem voordoet met het internetgebruik. Ouders hebben veel meer van zichzelf het gevoel dat ze dit doen, dan hoe de jongere dit ervaart. Tot slot wordt de kwaliteit van de communicatie over het internetgebruik zowel door de jongere als door de ouders goed ingeschat. Zowel de ouders als de jongeren geven gemiddeld genomen aan dat de communicatie open en gemakkelijk verloopt en dat ze er tevreden over zijn. De communicatie met de vader lijkt wel iets moeilijker en minder open te verlopen als de communicatie met de moeder.

1 2 3 4 5 6

Tevredenheid Openheid Gemakkelijkheid

Grafiek 31. Kwaliteit van de communicatie vanuit het persectief van de jongere en de ouders

Vader Moeder Jongere mbt vader Jongere mbt moeder

[47]

H9. Relatie tussen Internet-Opvoeding