DEEL I: BEROEPSBEOEFENAARS VAN GEZONDHEIDSBEROEPEN IN BELGIË
HOOFDSTUK 3: KINESITHERAPEUTEN
3.1. INLEIDING
De basiswetgeving inzake kinesitherapie vindt men terug in het Koninklijk Besluit n° 78 van 10 november 1967
betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. Dat K.B. werd gewijzigd door de wet van 6 april 1995
met het oog op de regeling van de uitoefening van de kinesitherapie. Artikel 21bis voert het principe van de
erkenning in. Die erkenning is onontbeerlijk om de kinesitherapie te mogen beoefenen en de beroepstitel te mogen
dragen. De erkenning wordt afgeleverd door de Minister bevoegd voor Volksgezondheid.
De wet van 13 november 1997, gewijzigd door de wet van 22 december 2003, voegt een artikel 54quater in met
betrekking tot de overgangsmaatregelen voor het verkrijgen van de erkenning van kinesitherapeut. Bovendien
wordt de erkenning sinds 1988 slechts toegekend aan de houder van een universitair diploma of van een diploma
van hoger niet-universitair onderwijs in de kinesitherapie waarmee een opleiding van minstens vier studiejaren in
het voltijds onderwijs wordt afgesloten (art. 21bis §2, tweede lid). Worden, omwille van overgangsmaatregelen,
daarmee gelijkgesteld, de houders van een diploma dat een opleiding bekroont van minstens drie jaar voltijds
onderwijs voor zover dat diploma uitgereikt werd vóór 1 november 2012 (art. 54 quater).
De voorwaarden en modaliteiten van de erkenning van kinesitherapeuten staan in het Koninklijk Besluit van 15 april
2002 betreffende de erkenning als kinesitherapeut en de erkenning van de bijzondere beroepstitels en bijzondere
bekwaamheden. Dat besluit is op 1 oktober 2002 in werking getreden.
Sinds 01/01/2003 zijn kinesitherapeuten verplicht een erkenningsaanvraag in te dienen bij de FOD Volksgezondheid,
Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.
De wet van 24 november 2004, meer bepaald artikel 3 (dat slaat op artikel 7 van het KB nr. 78), is in werking
getreden op 1/11/2009, wat impliceert dat de kinesitherapeuten een visum moeten krijgen (bovenop hun
erkenning). Op het ogenblik dat deze maatregel werd ingevoerd, werd er een visum toegekend aan alle in België
erkende kinesitherapeuten. Dat wil zeggen dat men het één niet kan krijgen zonder het andere, en dus wordt in de
statistieken geen onderscheid meer gemaakt tussen het aantal visa en het aantal erkenningen.
Naast de contingentering in de geneeskunde en de tandheelkunde bestond er ook een contingentering voor de
kinesitherapeuten. Die beperkte de toegang tot de vrije uitoefening van het beroep. De gegevens en de update
van die contingentering worden elk jaar opgenomen in het jaarverslag van de Planningscommissie. Die
contingentering werd opgeschort en vervolgens geschrapt; momenteel wordt er een nieuw
contingenteringssysteem voor kinesitherapeuten bestudeerd binnen de Planningscommissie.
De voorwaarden om opgenomen te worden in de jaarstatistieken van de kinesitherapeuten zijn:
opgenomen zijn in de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en in leven zijn op 31/12/2013;
beschikken over de erkenning afgeleverd door de FOD vóór de referentiedatum 31/12/2013;
beschikken over een visum afgeleverd door de FOD vóór de referentiedatum 31/12/2013;
gedomicilieerd zijn in België en beschikken over een geldig Rijksregisternummer (geen bisnummer).
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
46
overzicht van de fases die de gezondheidswerker doorloopt vanaf het behalen van het diploma tot het uitoefenen van het
beroep in het kader van de gezondheidszorg. We nodigen u uit om dat document in te kijken om de onderstaande gegevens
op een correcte manier te interpreteren. Het document kan gedownload worden op de site van de FOD Volksgezondheid :
www.gezondheid.belgie.be
3.2. ERKENDE KINESITHERAPEUTEN OP 31/12/2013
Tabel 70: Aantal erkende kinesitherapeuten gedomicilieerd in en buiten België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % In België 28.008 83.2 29.007 82.9 29.679 88.7 Buiten België 5.654 16.8 5.965 17.1 3.783 11.3 Totalen 33.662 100.0 34.972 100.0 33.4627 100.0
Tabel 71: Aantal erkende kinesitherapeuten in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, per gewest, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 28.008 100,0 29.007 100,0 29.679 100,0 Vlaanderen 15.738 56,2 16.151 55,7 16.479 55,5 Wallonië 9.724 34,7 10.188 35,1 10.432 35,1 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2.546 9,1 2.668 9,2 2.768 9,3
7
De daling van het aantal in het buitenland gedomicilieerde kinesitherapeuten tussen 2012 en 2013 valt te verklaren door een wijziging in de manier van registreren. Vóór 2012 werden een aantal van hen opgenomen hoewel ze enkel over de erkenning beschikten. Sinds 2013 zijn zowel de erkenning als het visum vereist.
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
47
Tabel 72: Aantal erkende kinesitherapeuten in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, per provincie, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 28.008 100,0 29.007 100,0 29.679 100,0 Vlaams-Brabant 3.302 11,8 3.416 11,8 3.508 11,8 West-Vlaanderen 3.071 11,0 3.152 10,9 3.207 10,8 Oost-Vlaanderen 3.713 13,3 3.804 13,1 3.845 13,0 Antwerpen 3.772 13,5 3.863 13,3 3.955 13,3 Limburg 1.880 6,7 1.916 6,6 1.964 6,6 Waals-Brabant 1.680 6,0 1.768 6,1 1.815 6,1 Henegouwen 3.074 11,0 3.176 10,9 3.203 10,8 Luik 2.830 10,1 2.962 10,2 3.049 10,3 Namen 1.345 4,8 1.419 4,9 1.461 4,9 Luxemburg 795 2,8 863 3,0 904 3,0 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2.546 9,1 2.668 9,2 2.768 9,3
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
48
Tabel 73: Aantal erkende kinesitherapeuten in België op 31/12/2013, per gewest (op basis van de officiële woonplaats), volgens leeftijd en geslacht
Totaal Man Vrouw
Aantal Kolom % Rij % Aantal Kolom % Rij % Aantal Kolom % Rij % België Totaal 29.679 100,0 100,0 12.162 100,0 41,0 17.517 100,0 59,0 20-24 1.383 4,7 100,0 404 3,3 29,2 979 5,6 70,8 25-29 3.021 10,2 100,0 1.040 8,6 34,4 1.981 11,3 65,6 30-34 2.906 9,8 100,0 940 7,7 32,3 1.966 11,2 67,7 35-39 4.235 14,3 100,0 1.630 13,4 38,5 2.605 14,9 61,5 40-44 3.466 11,7 100,0 1.320 10,9 38,1 2.146 12,3 61,9 45-49 3.276 11,0 100,0 1.250 10,3 38,2 2.026 11,6 61,8 50-54 3.594 12,1 100,0 1.487 12,2 41,4 2.107 12,0 58,6 55-59 3.133 10,6 100,0 1.506 12,4 48,1 1.627 9,3 51,9 60-64 2.638 8,9 100,0 1.336 11,0 50,6 1.302 7,4 49,4 65+ 2.027 6,8 100,0 1.249 10,3 61,6 778 4,4 38,4 Vlaanderen Totaal 16.479 100,0 100,0 6.490 100,0 39,4 9.989 100,0 60,6 20-24 571 3,5 100,0 151 2,3 26,4 420 4,2 73,6 25-29 1.397 8,5 100,0 399 6,1 28,6 998 10,0 71,4 30-34 1.746 10,6 100,0 510 7,9 29,2 1.236 12,4 70,8 35-39 2.597 15,8 100,0 904 13,9 34,8 1.693 16,9 65,2 40-44 2.043 12,4 100,0 694 10,7 34,0 1.349 13,5 66,0 45-49 1.782 10,8 100,0 646 10,0 36,3 1.136 11,4 63,7 50-54 2.049 12,4 100,0 838 12,9 40,9 1.211 12,1 59,1 55-59 1.772 10,8 100,0 861 13,3 48,6 911 9,1 51,4 60-64 1.491 9,0 100,0 793 12,2 53,2 698 7,0 46,8 65+ 1.031 6,3 100,0 694 10,7 67,3 337 3,4 32,7 Wallonië Totaal 10.432 100,0 100,0 4.526 100,0 43,4 5.906 100,0 56,6 20-24 643 6,2 100,0 203 4,5 31,6 440 7,5 68,4 25-29 1.026 9,8 100,0 376 8,3 36,6 650 11,0 63,4 30-34 874 8,4 100,0 292 6,5 33,4 582 9,9 66,6 35-39 1.397 13,4 100,0 609 13,5 43,6 788 13,3 56,4 40-44 1.229 11,8 100,0 549 12,1 44,7 680 11,5 55,3 45-49 1.269 12,2 100,0 519 11,5 40,9 750 12,7 59,1 50-54 1.282 12,3 100,0 549 12,1 42,8 733 12,4 57,2 55-59 1.072 10,3 100,0 526 11,6 49,1 546 9,2 50,9 60-64 899 8,6 100,0 442 9,8 49,2 457 7,7 50,8 65+ 741 7,1 100,0 461 10,2 62,2 280 4,7 37,8 Brussels Hoofdstedelijk Gewest Totaal 2.768 100,0 100,0 1.146 100,0 41,4 1.622 100,0 58,6 20-24 169 6,1 100,0 50 4,4 29,6 119 7,3 70,4 25-29 598 21,6 100,0 265 23,1 44,3 333 20,5 55,7 30-34 286 10,3 100,0 138 12,0 48,3 148 9,1 51,7 35-39 241 8,7 100,0 117 10,2 48,5 124 7,6 51,5 40-44 194 7,0 100,0 77 6,7 39,7 117 7,2 60,3 45-49 225 8,1 100,0 85 7,4 37,8 140 8,6 62,2 50-54 263 9,5 100,0 100 8,7 38,0 163 10,0 62,0 55-59 289 10,4 100,0 119 10,4 41,2 170 10,5 58,8 60-64 248 9,0 100,0 101 8,8 40,7 147 9,1 59,3 65+ 255 9,2 100,0 94 8,2 36,9 161 9,9 63,1
Tabel 74: Aantal erkende kinesitherapeuten in België op 31/12/2013 op basis van hun nationaliteit
Aantal % Totaal 29.679 100,0 België 28.175 94,9 EU (zonder België) 1.456 4,9 Buiten EU 48 0,2
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
49
HOOFDSTUK 4: DE VERPLEEGKUNDIGEN
4.1. INLEIDING
De registratie van de verpleegkundigen gebeurt bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu. De identificatiegegevens, de gegevens met betrekking tot het diploma en het visum, alsook de
erkenningsgegevens worden geregistreerd in de federale databank van de gezondheidszorgbeoefenaars.
De voorwaarden om opgenomen te worden in de jaarstatistieken van de verpleegkundigen zijn:
opgenomen zijn in de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en in leven zijn op 31/12/2013;
geregistreerd zijn door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu voor de
referentiedatum 31/12/2013;
in België gedomicilieerd zijn en beschikken over een geldig Rijksregisternummer (geen bis-nummer).
Niemand mag de verpleegkunde, zoals ze is bepaald in artikel 21quinquies, uitoefenen die niet in het bezit is van het diploma
of de titel van gegradueerde verpleger of verpleegster, van het brevet of de titel van verpleger of verpleegster, van het
brevet of de titel van verpleegassistent of -assistente, en die bovendien de voorwaarden gesteld in artikel 21sexies niet
vervult. Niemand mag de verpleegkunde, zoals ze is bepaald in artikel 21quinquies, uitoefenen die niet in het bezit is van het
diploma of de titel van gegradueerde verpleger of verpleegster, van het brevet of de titel van verpleger of verpleegster, van
het brevet of de titel van verpleegassistent of -assistente, en die bovendien de voorwaarden gesteld in artikel 21sexies niet
vervult (art. 21quater. § 1. van het Koninklijk Besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van
gezondheidsberoepen).
De in artikel 21quater bedoelde beoefenaars mogen alleen de verpleegkunde beoefenen indien zij vooraf hun titel hebben
laten viseren door de bij artikel 36 bepaalde geneeskundige commissie, bevoegd overeenkomstig de plaats waar zij zich
wensen te vestigen (KB nr. 78. Art. 21sexies. § 1).
Bij het verlenen van het visum gaat de commissie over tot de registratie van de belanghebbende overeenkomstig de door de
koning bepaalde modaliteiten, na advies van de Federale Raad voor Verpleegkunde.
De procedure voor het aanvragen van een erkenning voor het dragen van een bijzondere beroepstitel werd beschreven in
het Koninklijk Besluit van 21 april 2007 tot vaststelling van de erkenningsprocedure waarbij beoefenaars van de
verpleegkunde ertoe gemachtigd worden een bijzondere beroepstitel te dragen of zich op een bijzondere
beroepsbekwaamheid te beroepen.
Tot heden zijn de onderstaande ministeriële besluiten met betrekking tot een bijzondere beroepstitel of een bijzondere
beroepsbekwaamheid in werking getreden:
- Ministerieel Besluit van 8 september 2009 houdende wijziging van het Ministerieel Besluit van 28 januari 2009 tot
vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van de verpleegkunde gemachtigd worden de
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
50
bijzondere beroepstitel te dragen van verpleegkundige gespecialiseerd in de oncologie.
- Ministerieel Besluit van 19 april 2007 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van de
verpleegkunde gemachtigd worden de bijzondere beroepstitel te dragen van verpleegkundige gespecialiseerd in
geriatrie.
- Ministerieel Besluit van 19 april 2007 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van de
verpleegkunde gemachtigd worden zich te beroepen op de bijzondere beroepsbekwaamheid van verpleegkundige
met een bijzondere deskundigheid in de geriatrie.
De Ministeriële Besluiten van 19 april 2007 met betrekking tot de bijzondere beroepstitel en de bijzondere
beroepsbekwaamheid in de geriatrie werden uitgebreid in het Ministerieel Besluit van 12 juni 2012 door het
toevoegen van rust- en verzorgingstehuizen “die op zijn minst 25 patiënten tellen die beantwoorden aan de criteria
van de afhankelijkheidscategorieën B of C, zoals bepaald in artikel 148, 3°, van het Koninklijk Besluit van 3 juli 1996
tot uitvoering van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen,
gecoördineerd op 14 juli 1994” als toegelaten tewerkstellingsplaatsen en het telkens vervangen van het jaartal
« 2010 » door het jaartal « 2012 ».
- Ministerieel Besluit van 19 april 2007 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van de
verpleegkunde gemachtigd worden de bijzondere beroepstitel van verpleegkundige gespecialiseerd in de intensieve
zorg en spoedgevallenzorg te dragen.
- Ministerieel Besluit van 16 februari 2012 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van
de verpleegkunde gemachtigd worden de bijzondere beroepstitel van verpleegkundige gespecialiseerd in de
pediatrie en de neonatologie te dragen.
- Ministerieel Besluit van 16 februari 2012 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van
de verpleegkunde gemachtigd worden zich te beroepen op de bijzondere beroepsbekwaamheid van
verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de diabetologie.
- Ministerieel Besluit van 24 april 2013 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van de
verpleegkunde gemachtigd worden de bijzondere beroepstitel te dragen van verpleegkundige gespecialiseerd in de
geestelijke gezondheidszorg en psychiatrie.
- Ministerieel besluit van 24 april 2013 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van de
verpleegkunde gemachtigd worden zich te beroepen op de bijzondere beroepsbekwaamheid van verpleegkundige
met een bijzondere deskundigheid in de geestelijke gezondheidszorg en psychiatrie.
- Ministerieel besluit van 8 juli 2013 tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de verpleegkundigen
gemachtigd worden zich te beroepen op de bijzondere beroepsbekwaamheid van verpleegkundige met een
bijzondere deskundigheid in de palliatieve zorg.
De publicatie van een ministerieel besluit inzake de bijzondere beroepstitel perioperatieve zorg wordt verwacht in 2014.
De onderstaande cijfers zijn niet mutueel exclusief. Ze geven het totaal aantal erkenningen weer, waardoor eenzelfde
persoon mogelijk meermaals geteld wordt wanneer die verschillende beroepstitels combineert.
De publicatie ‘Schema van het traject dat gezondheidswerkers afleggen om hun beroep in België uit te oefenen’ geeft een
overzicht van de fases die de gezondheidswerker doorloopt vanaf het behalen van het diploma tot het uitoefenen van
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
51
het beroep in het kader van de gezondheidszorg. We nodigen u uit om dat document in te kijken om de onderstaande
gegevens op een correcte manier te interpreteren. Het document kan gedownload worden op de site van FOD
Volksgezondheid : www.gezondheid.belgie.be
4.2. GEREGISTREERDE VERPLEEGKUNDIGEN OP 31/12/2013
Tabel 75: Totaal aantal verpleegkundigen (gedomicilieerd in of buiten België) op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013 en aantal
bijzondere beroepstitels of bijzondere beroepsbekwaamheden8
2011 2012 2013 België Buiten
België Totaal België Buiten België Totaal België Buiten België Totaal Geen erkenning 151.195 7.456 158.651 149.321 7.982 157.303 151.244 8.512 159.756 Bijzondere beroepstitel - Intensieve zorg en
spoedgevallenzorg 8.171 162 8.333 8.710 161 8.871 9.257 175 9.432 Bijzondere beroepstitel - Geriatrie 867 6 873 1.794 11 1.805 1.960 13 1.973 Bijzondere beroepstitel - Oncologie 1.137 6 1.143 1.990 13 2.003 2.470 15 2.485 Bijzondere beroepstitel - Pediatrie en
neonatologie - - - 2.443 12 2.455 3.274 24 3.298 Bijzondere beroepsbekwaamheid - Geriatrie 1.017 6 1.023 2.396 14 2.410 3.020 16 3.036 Bijzondere beroepsbekwaamheid - Diabetologie - - - 382 0 382 532 3 535 Alle verpleegkundigen (aantal personen) 162.387 7.636 170.023 166.659 8.190 174.849 171.792 8.755 180.547
Tabel 76: Aantal verpleegkundigen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, per gewest, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 162.387 100,0 166.659 100,0 171.792 100,0 Vlaanderen 105.875 65,2 108.559 65,1 111.629 65,0 Wallonië 48.327 29,8 49.536 29,7 51.195 29,8 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 8.185 5,0 8.564 5,1 8.968 5,2
8
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
52
Tabel 77: Aantal verpleegkundigen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, per provincie, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 162.387 100,0 166.659 100,0 171.792 100,0 Vlaams-Brabant 17.677 10,9 18.046 10,8 18.520 10,8 West-Vlaanderen 22.835 14,1 23.679 14,2 24.384 14,2 Oost-Vlaanderen 24.915 15,3 25.471 15,3 26.227 15,3 Antwerpen 25.295 15,6 25.822 15,5 26.483 15,4 Limburg 15.153 9,3 15.541 9,3 16.015 9,3 Waals-Brabant 4.739 2,9 4.867 2,9 5.059 2,9 Henegouwen 17.742 10,9 18.192 10,9 18.735 10,9 Luik 15.032 9,3 15.447 9,3 16.013 9,3 Namen 7.254 4,5 7.406 4,4 7.660 4,5 Luxemburg 3.560 2,2 3.624 2,2 3.728 2,2 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 8.185 5,0 8.564 5,1 8.968 5,2
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
53
Tabel 78: Aantal verpleegkundigen in België op 31/12/2013 per gewest (op basis van de officiële woonplaats), volgens leeftijd en geslacht
Totaal Man Vrouw
Aantal Kolom% Rij% Aantal Kolom% Rij% Aantal Kolom% Rij% België Totaal 171.792 100,0 100,0 22.239 100,0 12,9 149.553 100,0 87,1 -20 1 0,0 100,0 . 0,0 0,0 1 0,0 100,0 20-24 6.668 3,9 100,0 875 3,9 13,1 5.793 3,9 86,9 25-29 13.762 8,0 100,0 2.097 9,4 15,2 11.665 7,8 84,8 30-34 16.419 9,6 100,0 2.498 11,2 15,2 13.921 9,3 84,8 35-39 19.978 11,6 100,0 2.962 13,3 14,8 17.016 11,4 85,2 40-44 19.468 11,3 100,0 2.668 12,0 13,7 16.800 11,2 86,3 45-49 22.218 12,9 100,0 2.810 12,6 12,6 19.408 13,0 87,4 50-54 24.408 14,2 100,0 3.272 14,7 13,4 21.136 14,1 86,6 55-59 19.032 11,1 100,0 2.601 11,7 13,7 16.431 11,0 86,3 60-64 12.746 7,4 100,0 1.361 6,1 10,7 11.385 7,6 89,3 65+ 17.092 9,9 100,0 1.095 4,9 6,4 15.997 10,7 93,6 Vlaanderen Totaal 111.629 100,0 100,0 15.224 100,0 13,6 96.405 100,0 86,4 -20 1 0,0 100,0 . 0,0 0,0 1 0,0 100,0 20-24 4.544 4,1 100,0 596 3,9 13,1 3.948 4,1 86,9 25-29 8.377 7,5 100,0 1.195 7,8 14,3 7.182 7,4 85,7 30-34 10.183 9,1 100,0 1.486 9,8 14,6 8.697 9,0 85,4 35-39 12.540 11,2 100,0 1.757 11,5 14,0 10.783 11,2 86,0 40-44 12.623 11,3 100,0 1.693 11,1 13,4 10.930 11,3 86,6 45-49 14.951 13,4 100,0 2.067 13,6 13,8 12.884 13,4 86,2 50-54 16.465 14,7 100,0 2.417 15,9 14,7 14.048 14,6 85,3 55-59 12.646 11,3 100,0 2.004 13,2 15,8 10.642 11,0 84,2 60-64 8.338 7,5 100,0 1.127 7,4 13,5 7.211 7,5 86,5 65+ 10.961 9,8 100,0 882 5,8 8,0 10.079 10,5 92,0 Wallonië Totaal 51.195 100,0 100,0 5.843 100,0 11,4 45.352 100,0 88,6 -20 . 0,0 . . 0,0 . . 0,0 . 20-24 1.767 3,5 100,0 227 3,9 12,8 1.540 3,4 87,2 25-29 4.277 8,4 100,0 694 11,9 16,2 3.583 7,9 83,8 30-34 5.200 10,2 100,0 785 13,4 15,1 4.415 9,7 84,9 35-39 6.411 12,5 100,0 1.019 17,4 15,9 5.392 11,9 84,1 40-44 5.989 11,7 100,0 839 14,4 14,0 5.150 11,4 86,0 45-49 6.337 12,4 100,0 632 10,8 10,0 5.705 12,6 90,0 50-54 6.919 13,5 100,0 735 12,6 10,6 6.184 13,6 89,4 55-59 5.508 10,8 100,0 524 9,0 9,5 4.984 11,0 90,5 60-64 3.835 7,5 100,0 202 3,5 5,3 3.633 8,0 94,7 65+ 4.952 9,7 100,0 186 3,2 3,8 4.766 10,5 96,2 Brussels hoofdstedelijk gewest Totaal 8.968 100,0 100,0 1.172 100,0 13,1 7.796 100,0 86,9 -20 . 0,0 . . 0,0 . . 0,0 . 20-24 357 4,0 100,0 52 4,4 14,6 305 3,9 85,4 25-29 1.108 12,4 100,0 208 17,7 18,8 900 11,5 81,2 30-34 1.036 11,6 100,0 227 19,4 21,9 809 10,4 78,1 35-39 1.027 11,5 100,0 186 15,9 18,1 841 10,8 81,9 40-44 856 9,5 100,0 136 11,6 15,9 720 9,2 84,1 45-49 930 10,4 100,0 111 9,5 11,9 819 10,5 88,1 50-54 1.024 11,4 100,0 120 10,2 11,7 904 11,6 88,3 55-59 878 9,8 100,0 73 6,2 8,3 805 10,3 91,7 60-64 573 6,4 100,0 32 2,7 5,6 541 6,9 94,4 65+ 1.179 13,1 100,0 27 2,3 2,3 1.152 14,8 97,7
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
54
Tabel 79: Aantal verpleegkundigen in België op 31/12/2013met één of meer bijzondere beroepstitels en/of bijzondere
beroepsbekwaamheden en volgens geslacht
Totaal Man Vrouw Aantal % Aantal % Aantal % Geen erkenning 151.244 100,0 18.229 12,1 133.015 87,9 Bijzondere beroepstitel - Intensieve zorg en spoedgevallenzorg 9.257 100,0 2.856 30,9 6.401 69,1 Bijzondere beroepstitel - Geriatrie 1.960 100,0 355 18,1 1.605 81,9 Bijzondere beroepstitel - Oncologie 2.470 100,0 304 12,3 2.166 87,7 Bijzondere beroepstitel - Pediatrie en neonatologie 3.274 100,0 110 3,4 3.164 96,6 Bijzondere beroepsbekwaamheid - Geriatrie 3.020 100,0 256 8,5 2.764 91,5 Bijzondere beroepsbekwaamheid - Diabetologie 532 100,0 51 9,6 481 90,4 Alle verpleegkundigen (aantal personen) 171.792 100,0 22.239 12,9 149.553 87,1
Tabel 80: Aantal verpleegkundigen in België op 31/12/2013 op basis van hun nationaliteit
Aantal % Totaal 171.792 100,0 België 165.186 96,2 EU (zonder België) 5.315 3,1 Buiten EU 1.289 0,8 Onbekend 2 0,0
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
55
HOOFDSTUK 5: VROEDVROUWEN
5.1. INLEIDING
De registratie van vroedvrouwen gebeurt bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu. De identificatiegegevens, de gegevens met betrekking tot het diploma en het visum, worden volgens de
uitoefening van het beroep geregistreerd in de federale databank van de gezondheidszorgbeoefenaars. De
erkenning als houd(st)er van de beroepstitel van vroedvrouw wordt van ambtswege toegekend aan de houder van
een hoger onderwijsdiploma van vroedvrouw, afgeleverd door een door de bevoegde overheid erkende
onderwijsinstelling, of van een daarmee door de bevoegde overheid gelijkwaardig erkend diploma.
De voorwaarden om opgenomen te worden in de jaarstatistieken van de vroedvrouwen zijn:
opgenomen zijn in de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en in leven zijn op 31/12/2013;
geregistreerd zijn door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu vóór de
referentiedatum 31/12/2013;
in België gedomicilieerd zijn en beschikken over een geldig Rijksregisternummer (geen bis-nummer).
Vanaf 2014 zal een Koninklijk Besluit de voorwaarden vaststellen waaronder de vroedvrouwen geneesmiddelen
zullen kunnen voorschrijven in het kader van hun bevoegdheden. De vroedvrouwen die hun diploma behalen vóór
01/10/2014 zullen een bijzondere beroepsbekwaamheid moeten behalen om daarvoor in aanmerking te komen. De
toekomstige statistieken zullen dat element opnemen.
De publicatie ‘Schema van het traject dat gezondheidswerkers afleggen om hun beroep in België uit te oefenen’ geeft een
overzicht van de fases die de gezondheidswerker doorloopt vanaf het behalen van het diploma tot het uitoefenen van het
beroep in het kader van de gezondheidszorg. We nodigen u uit om dat document in te kijken om de onderstaande gegevens
op een correcte manier te interpreteren. Het document kan gedownload worden op de site van de FOD Volksgezondheid :
www.gezondheid.belgie.be
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
56
5.2. GEREGISTREERDE VROEDVROUWEN OP 31/12/2013
Tabel 81: Aantal vroedvrouwen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013 op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % In België 9.147 94.0 9.0049 94.4 9.522 94.3
Buiten België 579 6.0 538 5.6 579 5.7 Totaal 9.726 100.0 9.542 100.0 10.101 100.0
Tabel 82: Aantal vroedvrouwen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013 per gewest, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 9.147 100,0 9.004 100,0 9.522 100,0 Vlaanderen 6.221 68,0 6.084 67,6 6.425 67,5 Wallonië 2.306 25,2 2.289 25,4 2.393 25,1 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 620 6,8 631 7,0 704 7,4
Tabel 83: Aantal vroedvrouwen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013 per provincie, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 9.147 100,0 9.004 100,0 9.522 100,0 Vlaams-Brabant 1.124 12,3 1.139 12,6 1.197 12,6 West-Vlaanderen 1.273 13,9 1.211 13,4 1.279 13,4 Oost-Vlaanderen 1.217 13,3 1.181 13,1 1.273 13,4 Antwerpen 1.746 19,1 1.683 18,7 1.762 18,5 Limburg 861 9,4 870 9,7 914 9,6 Waals-Brabant 306 3,3 296 3,3 302 3,2 Henegouwen 667 7,3 671 7,5 708 7,4 Luik 726 7,9 750 8,3 780 8,2 Namen 401 4,4 383 4,3 401 4,2 Luxemburg 206 2,3 189 2,1 202 2,1 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 620 6,8 631 7,0 704 7,4
9
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
57
Tabel 84 : Aantal vroedvrouwen in België op 31/12/2013 per gewest (op basis van de officiële woonplaats), volgens leeftijd en geslacht
Totaal Vrouw Man
Aantal Kolom % Rij % Aantal Kolom % Rij % Aantal Kolom % Rij % België Totaal 9.522 100,0 100,0 9.425 100,0 99,0 97 100,0 1,0 20-24 989 10,4 100,0 988 10,5 99,9 1 1,0 0,1 25-29 1.513 15,9 100,0 1.508 16,0 99,7 5 5,2 0,3 30-34 1.259 13,2 100,0 1.253 13,3 99,5 6 6,2 0,5 35-39 983 10,3 100,0 972 10,3 98,9 11 11,3 1,1 40-44 1.011 10,6 100,0 997 10,6 98,6 14 14,4 1,4 45-49 1.080 11,3 100,0 1.060 11,2 98,1 20 20,6 1,9 50-54 1.110 11,7 100,0 1.085 11,5 97,7 25 25,8 2,3 55-59 607 6,4 100,0 594 6,3 97,9 13 13,4 2,1 60-64 342 3,6 100,0 340 3,6 99,4 2 2,1 0,6 65+ 628 6,6 100,0 628 6,7 100,0 . . . Vlaanderen Totaal 6.425 100,0 100,0 6.362 100,0 99,0 63 100,0 1,0 20-24 745 11,6 100,0 745 11,7 100,0 . . . 25-29 993 15,5 100,0 990 15,6 99,7 3 4,8 0,3 30-34 917 14,3 100,0 915 14,4 99,8 2 3,2 0,2 35-39 685 10,7 100,0 680 10,7 99,3 5 7,9 0,7 40-44 651 10,1 100,0 641 10,1 98,5 10 15,9 1,5 45-49 745 11,6 100,0 727 11,4 97,6 18 28,6 2,4 50-54 768 12,0 100,0 751 11,8 97,8 17 27,0 2,2 55-59 390 6,1 100,0 383 6,0 98,2 7 11,1 1,8 60-64 227 3,5 100,0 226 3,6 99,6 1 1,6 0,4 65+ 304 4,7 100,0 304 4,8 100,0 . . . Wallonië Totaal 2.393 100,0 100,0 2.366 100,0 98,9 27 100,0 1,1 20-24 172 7,2 100,0 171 7,2 99,4 1 3,7 0,6 25-29 323 13,5 100,0 323 13,7 100,0 . . . 30-34 258 10,8 100,0 256 10,8 99,2 2 7,4 0,8 35-39 244 10,2 100,0 239 10,1 98,0 5 18,5 2,0 40-44 318 13,3 100,0 315 13,3 99,1 3 11,1 0,9 45-49 262 10,9 100,0 260 11,0 99,2 2 7,4 0,8 50-54 288 12,0 100,0 280 11,8 97,2 8 29,6 2,8 55-59 183 7,6 100,0 178 7,5 97,3 5 18,5 2,7 60-64 97 4,1 100,0 96 4,1 99,0 1 3,7 1,0 65+ 248 10,4 100,0 248 10,5 100,0 . . . Brussels Hoofdstedelijk Gewest Totaal 704 100,0 100,0 697 100,0 99,0 7 100,0 1,0 20-24 72 10,2 100,0 72 10,3 100,0 . . . 25-29 197 28,0 100,0 195 28,0 99,0 2 28,6 1,0 30-34 84 11,9 100,0 82 11,8 97,6 2 28,6 2,4 35-39 54 7,7 100,0 53 7,6 98,1 1 14,3 1,9 40-44 42 6,0 100,0 41 5,9 97,6 1 14,3 2,4 45-49 73 10,4 100,0 73 10,5 100,0 . . . 50-54 54 7,7 100,0 54 7,7 100,0 . . . 55-59 34 4,8 100,0 33 4,7 97,1 1 14,3 2,9 60-64 18 2,6 100,0 18 2,6 100,0 . . . 65+ 76 10,8 100,0 76 10,9 100,0 . . .
Tabel 85: Aantal vroedvrouwen in België op 31/12/2013 op basis van hun nationaliteit
Aantal % Totaal 9.522 100,0 België 9.036 94,9 EU (zonder België) 458 4,8 Buiten EU 28 0,3
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
58
HOOFDSTUK 6: ZORGKUNDIGEN
6.1. INLEIDING
De basiswetgeving inzake de zorgkundige vindt men terug in het Koninklijk Besluit nr. 78 van 10 november 1967
betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. Artikel 21quinquiesdecies zegt dat niemand het
beroep van zorgkundige mag beoefenen zonder te zijn geregistreerd binnen de overheidsdiensten.
De modaliteiten van deze registratie werden vastgelegd in het Koninklijk Besluit van 12 januari 2006 tot vaststelling
van de nadere regels om geregistreerd te worden als zorgkundige, gewijzigd bij de Koninklijke Besluiten van 12
november 2009 en 23 februari 2011. De activiteiten die de zorgkundige mag uitvoeren, werden vastgelegd in het
Koninklijk Besluit van 12 januari 2006 tot vaststelling van de verpleegkundige activiteiten die de zorgkundigen
mogen uitvoeren en de voorwaarden waaronder de zorgkundigen deze handelingen mogen stellen. Deze twee
besluiten traden in werking op 13 februari 2006.
Op 14 december 2006 werd de ministeriële omzendbrief van 8 november 2006 betreffende die twee koninklijke
besluiten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Die omzendbrief is voornamelijk gericht op de personen die zich
als zorgkundige willen laten registreren, op de verschillende instellingen die bij deze registratie betrokken zijn, en op
de verzorgingsinstellingen.
De registratie van de zorgkundigen gebeurt bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu.
De afdeling ‘zorgkundigen’ van de Erkenningscommissie van de Beoefenaars van de verpleegkunde
onderzoekt de dossiers en verleent hierover advies.
De Europese aanvrager die nog niet de erkenning van zijn buitenlands diploma heeft verkregen, moet de
registratie aanvragen bij de cel Mobiliteit van de Dienst Gezondheidszorgberoepen van het Directoraat-
generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer.
De gegevens van de geregistreerde personen worden opgeslagen in de federale databank van de beoefenaars van
de gezondheidszorgberoepen. Het zijn die gegevens die gediend hebben om de jaarstatistieken aan te maken.
De voorwaarden om opgenomen te worden in de jaarstatistieken van de zorgkundigen zijn:
opgenomen zijn in de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en in leven zijn op 31/12/2013;
geregistreerd zijn door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu vóór de
referentiedatum 31/12/2013;
in België gedomicilieerd zijn en beschikken over een geldig Rijksregisternummer (geen bis-nummer).
De publicatie ‘Schema van het traject dat gezondheidswerkers afleggen om hun beroep in België uit te oefenen’
geeft een overzicht van de fases die de gezondheidswerker doorloopt vanaf het behalen van het diploma tot het
uitoefenen van het beroep in het kader van de gezondheidszorg. We nodigen u uit om dat document in te kijken om
de onderstaande gegevens op een correcte manier te interpreteren. Het document kan gedownload worden op de
site van de FOD Volksgezondheid : www.gezondheid.belgie.be
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
59
6.2. GEREGISTREERDE ZORGKUNDIGEN OP 31/12/2013
Tabel 86: Aantal geregistreerde zorgkundigen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, op basis van de officiële woonplaats Tabel 87: Aantal geregistreerde zorgkundigen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, per gewest, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 74.548 100,0 84.111 100,0 91.857 100,0 Vlaanderen 42.761 57,4 48.920 58,2 53.782 58,5 Wallonië 26.501 35,5 29.407 35,0 31.799 34,6 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 5.286 7,1 5.784 6,9 6.276 6,8
Tabel 88: Aantal geregistreerde zorgkundigen in België op 31/12/2011, 31/12/2012 en 31/12/2013, per provincie, op basis van de officiële woonplaats
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % In België 74.548 97.7 84.111 97.4 91.857 97.1 Buiten België 1.788 2.3 2.268 2.6 2.784 2.9 Totalen 76.336 100.0 86.379 100.0 94.641 100.0
2011 2012 2013 Aantal % Aantal % Aantal % België 74.548 100,0 84.111 100,0 91.857 100,0 Vlaams-Brabant 6.467 8,7 7.307 8,7 7.893 8,6 West-Vlaanderen 9.119 12,2 10.365 12,3 11.493 12,5 Oost-Vlaanderen 10.586 14,2 12.089 14,4 13.220 14,4 Antwerpen 11.409 15,3 13.040 15,5 14.267 15,5 Limburg 5.180 6,9 6.119 7,3 6.909 7,5 Waals-Brabant 1.781 2,4 1.907 2,3 2.064 2,2 Henegouwen 11.193 15,0 12.361 14,7 13.281 14,5 Luik 8.245 11,1 9.324 11,1 10.189 11,1 Namen 3.634 4,9 3.970 4,7 4.316 4,7 Luxemburg 1.648 2,2 1.845 2,2 1.949 2,1 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 5.286 7,1 5.784 6,9 6.276 6,8
Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013
60
Tabel 89: Aantal geregistreerde zorgkundigen in België op 31/12/2013, per gewest (op basis van de officiële woonplaats), volgens leeftijd en geslacht
Totaal Man Vrouw
Aantal Kolom % Rij % Aantal Kolom % Rij % Aantal Kolom % Rij % België Totaal 91.857 100,0 100,0 6.941 100,0 7,6 84.916 100,0 92,4 -20 537 0,6 100,0 40 0,6 7,4 497 0,6 92,6 20-24 12.955 14,1 100,0 1.430 20,6 11,0 11.525 13,6 89,0 25-29 14.214 15,5 100,0 1.407 20,3 9,9 12.807 15,1 90,1 30-34 12.189 13,3 100,0 993 14,3 8,1 11.196 13,2 91,9 35-39 10.156 11,1 100,0 794 11,4 7,8 9.362 11,0 92,2 40-44 9.488 10,3 100,0 610 8,8 6,4 8.878 10,5 93,6 45-49 10.164 11,1 100,0 590 8,5 5,8 9.574 11,3 94,2 50-54 9.790 10,7 100,0 448 6,5 4,6 9.342 11,0 95,4 55-59 6.982 7,6 100,0 330 4,8 4,7 6.652 7,8 95,3 60-64 3.937 4,3 100,0 203 2,9 5,2 3.734 4,4 94,8 65+ 1.445 1,6 100,0 96 1,4 6,6 1.349 1,6 93,4 Vlaanderen Totaal 53.782 100,0 100,0 3.675 100,0 6,8 50.107 100,0 93,2 -20 463 0,9 100,0 35 1,0 7,6 428 0,9 92,4 20-24 9.376 17,4 100,0 1.038 28,2 11,1 8.338 16,6 88,9 25-29 8.496 15,8 100,0 762 20,7 9,0 7.734 15,4 91,0 30-34 6.560 12,2 100,0 436 11,9 6,6 6.124 12,2 93,4 35-39 5.199 9,7 100,0 313 8,5 6,0 4.886 9,8 94,0 40-44 5.102 9,5 100,0 277 7,5 5,4 4.825 9,6 94,6 45-49 5.663 10,5 100,0 261 7,1 4,6 5.402 10,8 95,4 50-54 5.879 10,9 100,0 233 6,3 4,0 5.646 11,3 96,0 55-59 4.156 7,7 100,0 190 5,2 4,6 3.966 7,9 95,4 60-64 2.181 4,1 100,0 92 2,5 4,2 2.089 4,2 95,8 65+ 707 1,3 100,0 38 1,0 5,4 669 1,3 94,6 Wallonië Totaal 31.799 100,0 100,0 2.497 100,0 7,9 29.302 100,0 92,1 -20 65 0,2 100,0 4 0,2 6,2 61 0,2 93,8 20-24 2.972 9,3 100,0 327 13,1 11,0 2.645 9,0 89,0 25-29 4.684 14,7 100,0 518 20,7 11,1 4.166 14,2 88,9 30-34 4.707 14,8 100,0 429 17,2 9,1 4.278 14,6 90,9 35-39 4.124 13,0 100,0 361 14,5 8,8 3.763 12,8 91,2 40-44 3.680 11,6 100,0 249 10,0 6,8 3.431 11,7 93,2 45-49 3.753 11,8 100,0 233 9,3 6,2 3.520 12,0 93,8 50-54 3.309 10,4 100,0 142 5,7 4,3 3.167 10,8 95,7 55-59 2.426 7,6 100,0 103 4,1 4,2 2.323 7,9 95,8 60-64 1.486 4,7 100,0 87 3,5 5,9 1.399 4,8 94,1 65+ 593 1,9 100,0 44 1,8 7,4 549 1,9 92,6 Brussels Hoofdstedelijk Gewest Totaal 6.276 100,0 100,0 769 100,0 12,3 5.507 100,0 87,7 -20 9 0,1 100,0 1 0,1 11,1 8 0,1 88,9 20-24 607 9,7 100,0 65 8,5 10,7 542 9,8 89,3 25-29 1.034 16,5 100,0 127 16,5 12,3 907 16,5 87,7 30-34 922 14,7 100,0 128 16,6 13,9 794 14,4 86,1 35-39 833 13,3 100,0 120 15,6 14,4 713 12,9 85,6 40-44 706 11,2 100,0 84 10,9 11,9 622 11,3 88,1 45-49 748 11,9 100,0 96 12,5 12,8 652 11,8 87,2 50-54 602 9,6 100,0 73 9,5 12,1 529 9,6 87,9 55-59 400 6,4 100,0 37 4,8 9,3 363 6,6 90,8 60-64 270 4,3 100,0 24 3,1 8,9 246 4,5 91,1 65+ 145 2,3 100,0 14 1,8 9,7 131 2,4 90,3
Tabel 90: Aantal geregistreerde zorgkundigen in België op 31/12/2013 op basis van hun nationaliteit
Aantal % Totaal 91.857 100,0 België 85.747 93,3 EU (zonder België) 3.503 3,8 Buiten EU 2.600 2,8 Onbekend 7 0,0