Zwagerman en Scholte (‘
jarenlange verwijdering tussen Scholte en Zwagerman’), Scholte
wordt bekritiseerd n.a.v. Gimmick! (‘heeft mij geen goed gedaan’, ‘op mij
afwentelde’, ‘ik droeg de schuld’, ‘misbruikt’).
Interviewer: ‘Het is een publiek geheim dat je in Gimmick! Rob Scholte en zijn vrienden heb geportretteerd. En dat de discotheek Gimmick de Roxy is.’
Zwagerman: ‘Ik heb Rob Scholte niet geportretteerd. Ik heb niemand naar het leven getekend. Het milieu, de codes, daar is geen woord aan gelogen, maar het is geen sleutelroman.’ (Van Nieuwkerk 29-04-1989)
131
Scholte en de dichter Koos Dalstra te herkennen.’ Zwagerman: ‘Het schrijven van een sleutelroman vind ik niet interessant want ik wil iets verzinnen.’ (Gimmick! is geen sleutelroman) (Groen & Kostwinder 13-05-1989)
‘Direct na verschijnen werd duidelijk hoeveel levensechtheid ervan afstraalde. Zo circuleerde binnen de Amsterdamse grachtengordel al snel het gerucht dat Zwagermans vroegere compaan, schilder Rob Scholte, zich had herkend in een van de perfide romanfiguren en de schrijver wilde confronteren met een terreurdaad “die hem tot zelfmoord moet dwingen” (Rumoer, de Volkskrant). (Van Kempen 19-07- 1989) (ruzie tussen Zwagerman en Scholte)
Rob Scholte: ‘Het boek Gimmick! van Joost Zwagerman, met alle respect, heeft mij geen goed
gedaan. Het waren Joost z'n problemen die hij op mij afwentelde en dan proberen de media zich van
mij meester te maken.’ (Klaster 06-02-1993)
‘Gezien zijn groeiende ster-status werd hij echter wel de belangrijkste exponent van de 'contourloze lamlendigheid' waarover Joost Zwagerman in 1989 zijn roman/sleutelroman Gimmick! (ofwel 'een kunstje')publiceerde. (...) Het boek resulteerde in een jarenlange verwijdering tussen Scholte
en Zwagerman, omdat Zwagerman in de ogen van Scholte net zo hard aan die 'lamlendigheid' had
meegedaan als de rest. (...)In de dagen na de aanslag dook in de Amsterdamse grachtengordel de ene na de andere theorie op. (…) Het zou wel de climax zijn van de onenigheid die ten tijde
van Gimmick! was ontstaan.’ (Middelburg 11-02-1995)
‘Blanca wordt beschuldigd van aanslag op Scholte. (…) Dat hij ooit een galeriehouder probeerde te vermoorden, een scene die in Joost Zwagermans sleutelroman Gimmick staat beschreven, is volgens Blanca ook klinkklare onzin.’ (Redactie Trouw 01-03-1995.)
‘Hoe het de vele slachtoffers van de autobiografisch getinte reality fiction of sleutelromans vergaat interesseert en weet niemand. (…) Als het tegenzit krijgen ze er in fel geschreven stukken in dagbladen nog eens extra van langs van de schrijver en zijn schrijvende vriendjes, zoals de tv-presentator die in Vals Licht van Joost Zwagerman als een patserige hoerenloper geportretteerd werd of de
kunstenaarsvrienden uit zijn roman Gimmick! die zich misbruikt voelden.’ (Franke 21-10-1995) ‘En ik droeg de schuld van een levensstijl van een groep mensen om me heen. Alleen mijn naam al werd steeds in verband gebracht met het boek Gimmick. Dat heb ik als zeer hypocriet ervaren.’ (Keunen 25-11-1995)
Zwagerman: ‘Ik weet nog dat Rob ook boos was dat ik in het boek het schaduwgebied neerzette tussen de kunstwereld en de penose. Nou, we weten na de aanslag iets meer over deze connecties. Rob heeft er zelf een boekje over opengedaan tegen Bart Middelburg van Het Parool.’ (ruzie tussen Zwagerman
en Scholte
)
(Van Nieuwkerk 27-01-1996)Scholte over zijn biografie: ‘Ik zeg alles hardop. Ik ga dus niet zoals in het boek `Gimmick' van JoostZwagerman (1989) namen schrijven zodat iedereen weet wie ermee bedoeld wordt, zonder dat de echte naam er staat. Ik noem alles en iedereen bij naam. Scholte heet Scholte en geen
Eckhardt, Zwagerman heet Zwagerman en geen Raam, Dalstra heet Dalstra en geen Groen.’ (Van Put 12-09-1997)
‘Waar Zwagerman het allemaal vandaan had, was duidelijk. Die figuur Raam in het boek was gebaseerd op hem zelf, Groen was Dalstra, en die Eckhardt, dat was ik. Anders dan veel mensen denken heb ik Joost dat boek zelf nooit kwalijk genomen. Waar ik wel kwaad om ben geweest, was dat ik ongewild werd betrokken in de publiciteitscampagne ervan. Ik zat in Antibes, waar ik uit De Volkskrant moest vernemen dat ik Zwagerman zou bedreigen. Dat was onzin.’ (Van Brummelen 20- 09-1997)
‘Sommige kunstenaars waren not amused. Zeker de beroemdste onder hen, Rob Scholte, was zo pissig dat hij met een van de hoofdpersonen werd geidentificeerd, dat de schrijver een tijd lang een blokje voor hem omfietste.’ (ruzie tussen Zwagerman en Scholte
)
(Gollin & Witman 11-04-1998)132
‘Scholte was aanvankelijk boos over mijn boek; hij werd ermee vereenzelvigd, en dat vond hij niet prettig. Hij was van die groep kunstenaars de bekendste, dus hij werd aangesproken op de levensstijl in het boek. Maar Gimmick! is geen sleutelroman, dus er komt ook geen Rob Scholte in voor, net zomin als ik Walter van Raamsdonk ben.’ (ruzie tussen Zwagerman en Scholte
)
(Gimmick! is geensleutelroman) (Rensman 2002).
Zwagerman zegt het nog maar een keer, de zoveelste: nee, Gimmick! laat zich niet lezen als een Who
is who van Rob Scholte, Peter Klashorst, Peter Giele, Paul Blanca, Koos Dalstra. (Gimmick! is geen
sleutelroman) (Van der Beek 11-04-2009)
‘Op een vernissage in Keulen zei Scholte: “Ach, dood hoeft hij niet, maar het zou aardig zijn als hij werd gedreven tot zelfmoord.” Zwagerman: “Dat was zijn humor. Theo van Gogh had het ook kunnen zeggen. Maar de Volkskrant bracht dat als serieuze boosheid.”’ (ruzie tussen Zwagerman en Scholte
)
(Van der Beek 11-04-2009)‘Toch is het verhaal dat het nooit meer goed is gekomen tussen Scholte en Zwagerman onuitroeibaar. Zwagerman: “Gimmick! is echt een mythe geworden.”’ (ruzie tussen Zwagerman en Scholte
)
(Van den Beek 11-04-2009)Zwagerman: ‘Toch is Gimmick! geen een-op-eenroman.’ (Gimmick! is geen sleutelroman) (Bultinck 15-04-2009)