3 Discussie
3.4 KCE-rapport
Het federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE) bracht in maart 2013 een rapport uit met aanbevelingen over de diagnose en behandeling van een enkeldistorsie.
(52) In dit rapport wordt vermeld dat er zeer weinig wetenschappelijk onderbouwd bewijs te vinden is over de therapie van enkeldistorsie. Voor hun richtlijnen heeft het KCE zich gebaseerd op gevonden literatuur en dit aangevuld met het advies van verschillende experten.
Zij hebben gelimiteerd bewijs gevonden voor een behandeling met RICE. Voor de aparte bestanddelen werden ofwel resultaten met een (te) lage bewijskracht gevonden, ofwel resultaten die tegenstrijdig waren.
De conclusie van het KCE is dat paracetamol en NSAID gelijkwaardig in effect zijn, maar dat paracetamol minder bijwerkingen heeft. Celecoxib (een COX-2-selectieve NSAID) is even effectief als niet-selectieve NSAID. De lokale applicatie van NSAID is ook effectief op vlak van pijnvermindering. Venotonica zijn geen aangewezen behandeling voor enkeldistorsies. Er is beperkt bewijs voor de werking van smeerwortel en tramadol of hydrocodone. De medicaties die de sterkste aanbeveling krijgen, zijn de lokale NSAID en de orale toediening van paracetamol (4 maal per dag 0,5 tot 1 gram).
Oefentherapie is van bewezen nut voor een sneller herstel en de preventie van een nieuwe enkeldistorsie, maar de bewijskracht van de gevonden studies is zwak. Er is geen bewijs genoeg om een onderscheid te maken tussen de verschillende soorten oefeningen.
Kinesitherapie wordt eerder niet aangeraden.
Voor een graad I of II enkeldistorsie is een niet-rigide of semi-rigide enkelondersteuning beter dan een volledige immobilisatie met gips. De beste resultaten zouden behaald worden met een brace, ook hier is er maar gelimiteerd bewijs te vinden. Een gips gedurende 10 dagen wordt wel aangeraden wanneer de patiënt na 3 dagen nog steeds niet op zijn voet kan steunen. Het gebruik van een niet-klevend elastisch verband wordt niet geadviseerd.
Het KCE heeft geen onderzoek gedaan naar een chirurgische behandeling.
Er is geen ondersteunend bewijs te vinden voor ultrasone golven, lasertherapie of kinesitherapie. Therapie onder de vorm van hyperbare zuurstof, toediening van enzymen en hyaluronzuur wordt niet beschouwd als vaak voorkomend in de Belgische ziekenhuizen en deze worden dus niet opgenomen in de richtlijnen van het KCE.
Het KCE heeft aan de hand van hun onderzoek en samenwerking met experten een algoritme opgesteld dat zou moeten gehanteerd worden bij de behandeling van een enkeldistorsie (zie bijlage 3).
ALGEMENE CONCLUSIE
Door de opgestelde limieten en de selectiecriteria hebben de gevonden studies meestal een goede graad van evidentie (graad 2 of 3). Het probleem is dat zij een bepaalde behandelingsmogelijkheid vergelijken met verschillende zaken, wat het moeilijk maakt een algemeen besluit te trekken uit de verschillende resultaten. Er is ook nood aan meer studies die een behandelingsoptie vergelijken met een placebobehandeling. De meeste gevonden klinische studies hebben echter niet de hoogste graad van wetenschappelijke evidentie. Zo zijn sommige studies niet dubbelblind, of niet gerandomiseerd, of worden de uitkomsten niet op een objectieve manier gemeten. De kans op “bias” is bij enkele studies redelijk groot. Zo wordt er soms niet vermeld of er een “conflict of interest” is. Een aantal studies zijn gesponsord, wat op zich vragen kan doen rijzen over de betrouwbaarheid van de rapportering.
Ter conclusie is het aan te raden om de richtlijnen van het federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE) van 2013 op te volgen. In eerste instantie moet de patiënt behandeld worden met RICE, aangevuld met lokale NSAID en systemische inname van paracetamol. De
enkel moet ondersteund worden, liefst niet met een rigide steun. Er moet zo snel mogelijk gestart worden met oefeningen en de patiënt moet na een drietal dagen opnieuw onderzocht worden.
Na het opzoekwerk in kader van deze thesis, dient er opgemerkt te worden dat er nood is aan verdere studies om een duidelijk beeld te scheppen van de therapiemogelijkheden en hun effect.
REFERENTIES
1. Van Everdingen JJE, Klazinga NS, Pols J. Pinkhof geneeskundig woordenboek. 11e, herz.
en uitgebr. dr. ed. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum; 2006. VIII, 1303 p.. p.
2. Putz R, Pabst R. Sobotta : atlas of human anatomy. 14th ed. München: Elsevier / Urban und Fischer; 2009. VI, 818 p. p.
3. Smith M. Ankle sprain: a literature search. Emergency nurse : the journal of the RCN Accident and Emergency Nursing Association. 2003;11(3):12-6.
4. Bellemans J, Broos P. Musculoskeletale aandoeningen : traumatologie en orthopedie.
Leuven / Voorburg: Acco; 2008. 348 p. p.
5. Ombregt L, Bisschop P, Ter Veer HJ. A system of orthopaedic medicine. 2nd ed.
Edinburgh: Livingstone; 2003. XII, 1344 p. p.
6. McPhee SJ, Papadakis MA. Current medical diagnosis and treatment : Lange 2010. 49th ed. New York (N.Y.): McGraw-Hill medical; 2010. xviii, 1738 p. p.
7. Noh JH, Yang BG, Yi SR, Lee SH, Song CH. Outcome of the functional treatment of first-time ankle inversion injury. Journal of orthopaedic science : official journal of the Japanese Orthopaedic Association. 2010;15(4):524-30.
8. van Dijk CN. Management of the sprained ankle. British journal of sports medicine.
2002;36(2):83-4.
9. Lamb SE, Marsh JL, Hutton JL, Nakash R, Cooke MW, Grp C. Mechanical supports for acute, severe ankle sprain: a pragmatic, multicentre, randomised controlled trial. Lancet.
2009;373(9663):575-81.
10. Seah R, Mani-Babu S. Managing ankle sprains in primary care: what is best practice? A systematic review of the last 10 years of evidence. British medical bulletin. 2011;97:105-35.
11. Sultan MJ, McKeowna A, McLaughlin I, Kurdy N, McCollum CN. Elastic stockings or Tubigrip for ankle sprain: A randomised clinical trial. Injury. 2012;43(7):1079-83.
12. Polzer H, Kanz KG, Prall WC, Haasters F, Ockert B, Mutschler W, et al. Diagnosis and treatment of acute ankle injuries: development of an evidence-based algorithm.
Orthopedic reviews. 2012;4(1):e5.
13. Tiemstra JD. Update on acute ankle sprains. American family physician.
2012;85(12):1170-6.
14. Lynam L. Assessment of acute foot and ankle sprains. Emergency nurse : the journal of the RCN Accident and Emergency Nursing Association. 2006;14(4):24-33; quiz 4.
15. Lardenoye S, Theunissen E, Cleffken B, Brink PRG, de Bie RA, Poeze M. The effect of taping versus semi-rigid bracing on patient outcome and satisfaction in ankle sprains: a prospective, randomized controlled trial. BMC musculoskeletal disorders. 2012;13.
16. Kerkhoffs GM, van den Bekerom M, Elders LA, van Beek PA, Hullegie WA, Bloemers GM, et al. Diagnosis, treatment and prevention of ankle sprains: an evidence-based clinical guideline. British journal of sports medicine. 2012;46(12):854-60.
17. BCFI : Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie. S.d.: s.n.,. Available from: http://www.bcfi.be/.
18. Lionberger DR, Joussellin E, Lanzarotti A, Yanchick J, Magelli M. Diclofenac epolamine topical patch relieves pain associated with ankle sprain. Journal of pain research.
2011;4:47-53.
19. Kucera M, Kolar P, Barna M, Kucera A, Hladikova M. Arnica/Hydroxyethyl salicylate combination spray for ankle distortion: a four-arm randomised double-blind study. Pain research and treatment. 2011;2011:365625.
20. van den Bekerom MP, van der Windt DA, Ter Riet G, van der Heijden GJ, Bouter LM.
Therapeutic ultrasound for acute ankle sprains. The Cochrane database of systematic reviews. 2011(6):CD001250.
21. Sandoval MC, Ramirez C, Camargo DM, Salvini TF. Effect of high-voltage pulsed current plus conventional treatment on acute ankle sprain. Rev Bras Fisioter.
2010;14(3):193-9.
22. O'Connor G, Martin AJ. Acute ankle sprain: is there a best support? European journal of emergency medicine : official journal of the European Society for Emergency Medicine.
2011;18(4):225-30.
23. Levin RF, Chang A. Tactics for teaching evidenced-based practice: determining the level of evidence of a study. Worldviews on evidence-based nursing / Sigma Theta Tau International, Honor Society of Nursing. 2014;11(1):75-8.
24. Predel HG, Giannetti B, Koll R, Bulitta M, Staiger C. Efficacy of a comfrey root extract ointment in comparison to a diclofenac gel in the treatment of ankle distortions: results of
an observer-blind, randomized, multicenter study. Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology. 2005;12(10):707-14.
25. Lyrtzis C, Natsis K, Papadopoulos C, Noussios G, Papathanasiou E. Efficacy of paracetamol versus diclofenac for Grade II ankle sprains. Foot & ankle international / American Orthopaedic Foot and Ankle Society [and] Swiss Foot and Ankle Society.
2011;32(6):571-5.
26. Cardenas-Estrada E, Oliveira LG, Abad HL, Elayan F, Khalifa N, El-Husseini T. Efficacy and Safety of Celecoxib in the Treatment of Acute Pain due to Ankle Sprain in a Latin American and Middle Eastern Population. Journal of International Medical Research.
2009;37(6):1937-51.
27. Hewitt DJ, Todd KH, Xiang J, Jordan DM, Rosenthal NR. Tramadol/acetaminophen or hydrocodone/acetaminophen for the treatment of ankle sprain: A randomized, placebo-controlled trial. Ann Emerg Med. 2007;49(4):468-80.
28. Schneider C, Schneider B, Hanisch J, van Haselen R. The role of a homoeopathic preparation compared with conventional therapy in the treatment of injuries: An observational cohort study. Complement Ther Med. 2008;16(1):22-7.
29. Fotiadis E, Kenanidis E, Samoladas E, Chytas A, Lyrtzis C, Koimtzis M, et al. Are venotonic drugs effective for decreasing acute posttraumatic oedema following ankle sprain? A prospective randomized clinical trial. Arch Orthop Traum Su. 2011;131(3):389-92.
30. Predel HG, Hamelsky S, Gold M, Giannetti B. Efficacy and safety of diclofenac diethylamine 2.32% gel in acute ankle sprain. Medicine and science in sports and exercise. 2012;44(9):1629-36.
31. Petrella RJ, Petrella MJ, Cogliano A. Periarticular hyaluronic acid in acute ankle sprain.
Clin J Sport Med. 2007;17(4):251-7.
32. Aiken AB, Pelland L, Brison R, Pickett W, Brouwer B. Short-term natural recovery of ankle sprains following discharge from emergency departments. The Journal of orthopaedic and sports physical therapy. 2008;38(9):566-71.
33. Bassett SF, Prapavessis H. Home-based physical therapy intervention with adherence-enhancing strategies versus clinic-based management for patients with ankle sprains.
Physical therapy. 2007;87(9):1132-43.
34. Bleakley CM, O'Connor SR, Tully MA, Rocke LG, MacAuley DC, Bradbury I, et al.
Effect of accelerated rehabilitation on function after ankle sprain: randomised controlled trial. Brit Med J. 2010;340.
35. van Rijn RM, van Os AG, Kleinrensink GJ, Bernsen RMD, Yerhaar JAN, Koes BW, et al.
Supervised exercises for adults with acute lateral ankle sprain: a randomised controlled trial. Brit J Gen Pract. 2007;57(543):793-800.
36. Lopez-Rodriguez S, de-las-Penas CF, Alburquerque-Sendin F, Rodriguez-Blanco C, Palomeque-Del-Cerro L. Immediate effects of manipulation of the talocrural joint on stabilometry and baropodometry in patients with ankle sprain. J Manip Physiol Ther.
2007;30(3):186-92.
37. Beynnon BD, Renstrom PA, Haugh L, Uh BS, Barker H. A prospective, randomized clinical investigation of the treatment of first-time ankle sprains. Am J Sport Med.
2006;34(9):1401-12.
38. Sultan MJ, McKeown A, McLaughlin I, Kurdy N, McCollum CN. Elastic stockings or Tubigrip for ankle sprain: a randomised clinical trial. Injury. 2012;43(7):1079-83.
39. Purcell SB, Schuckman BE, Docherty CL, Schrader J, Poppy W. Differences in Ankle Range of Motion Before and After Exercise in 2 Tape Conditions. Am J Sport Med.
2009;37(2):383-9.
40. Audenaert A, Prims J, Reniers GL, Weyns D, Mahieu P, Audenaert E. Evaluation and economic impact analysis of different treatment options for ankle distortions in occupational accidents. Journal of evaluation in clinical practice. 2010;16(5):933-9.
41. Derksen RJ, Bakker FC, de Lange-de Klerk ESM, Spaans IM, Heilbron EA, Veenings B, et al. Specialized emergency nurses treating ankle and foot injuries: a randomized controlled trial. Am J Emerg Med. 2007;25(2):144-51.
42. Derksen RJ, Coupe VMH, van Tulder MW, Veenings B, Bakker FC. Cost-effectiveness of the SEN-concept: Specialized Emergency Nurses (SEN) treating ankle/foot injuries.
BMC musculoskeletal disorders. 2007;8.
43. Staiger C. Comfrey: a clinical overview. Phytother Res. 2012;26(10):1441-8.
44. Barry ME. Emergency. Ankle sprains. The American journal of nursing.
2001;101(10):40-2.
45. Thompson C, Kelsberg G, St Anna L, Poddar S. Clinical inquiries. Heat or ice for acute ankle sprain? The Journal of family practice. 2003;52(8):642-3.
46. Slade H. Treatment options for ankle ligament sprain. Emergency nurse : the journal of the RCN Accident and Emergency Nursing Association. 2012;19(9):19-22.
47. Cooke MW, Marsh JL, Clark M, Nakash R, Jarvis RM, Hutton JL, et al. Treatment of severe ankle sprain: a pragmatic randomised controlled trial comparing the clinical effectiveness and cost-effectiveness of three types of mechanical ankle support with tubular bandage. The CAST trial. Health technology assessment. 2009;13(13):iii, ix-x, 1-121.
48. Kamper SJ, Grootjans SJ. Surgical versus conservative treatment for acute ankle sprains.
British journal of sports medicine. 2012;46(1):77-8.
49. Verhagen EA. What does therapeutic ultrasound add to recovery from acute ankle sprain?
A review. Clin J Sport Med. 2013;23(1):84-5.
50. Park J, Hahn S, Park JY, Park HJ, Lee H. Acupuncture for ankle sprain: systematic review and meta-analysis. Bmc Complem Altern M. 2013;13.
51. Noordin S, Wright JG, Howard A. Relationship between declared funding support and level of evidence. The Journal of bone and joint surgery American volume.
2010;92(7):1647-51.
52. Roosen P, Willems T, De Ridder R, San Miguel L, Holdt Henningsen K, Paulus D, De Sutter A, Jonckheer P. Ankle sprains: diagnosis and therapy. Good Clinical Practice (GCP) Brussels: Belgian Health Care Knowledge Centre (KCE). 2013. KCE Reports 197C. D/2013/10.273/4.
Bijlage 1: Ottawa ankle rules.
Bijlage 2: Tijdschriften en hun “impact factor”
TIJDSCHRIFT IMPACT FACTOR
Lancet 39,060
British Medical Journal 17,215
Medicine and Science in Sports and Exercise 4,475 The American Journal of Sports Medicine 4,439
Annals of Emergency Medicine 4,285
Health Technology Assessment 4,028
Phytomedicine: international journal of phytotherapy and phytopharmacology
2,972
Journal of Orthopaedic and Sports Physical Therapy 2,947
Physical Therapy 2,778
Injury 2,174
Complementary Therapies in Medicine 2,093
British Journal of General Practice 2,034
BMC Musculoskeletal Disorders 1,875
The American Journal of Emergency Medicine 1,704 Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics 1,647 Clinical Journal of Sport Medicine: Official Journal of the
Canadian Academy of Sport Medicine
1,600
Journal of Evaluation in Clinical Practice 1,508 Foot & Ankle International. / American Orthopaedic Foot
and Ankle Society [and] Swiss Foot and Ankle Society
1,474
Archives of Orthopaedic and Trauma Surgery 1,358
Journal of Pain Research 1,158
European Journal of Emergency Medicine 1,021
Revista Brasileira de Fisioterapia 1,000
Journal of International Medical Research 0,958
Pain Research and Treatment Niet gevonden
Bijlage 3: Algoritme voor de behandeling van een enkeldistorsie (KCE)