Kadera Enschede, aandacht voor Activering

Voor de beschrijving van de aanpak rond Participatie en Werk van de organi-satie Kadera, locatie Enschede zijn Marja Vellekoop, projectleider activering en werk, en drie (ex-)cliënten van Kadera geïnterviewd. Daarnaast is gebruik gemaakt van beschikbaar schriftelijk materiaal en websites.

Aanleiding

Kadera Enschede vangt 16 vrouwen op. Er is onderscheid tussen intensieve zorg (10 plekken) en begeleid wonen (6 plekken) die met elkaar in een pand in een woonwijk wonen. Vooral In de begeleid wonen fase, als vrouwen al wat

verder in hun herstel zijn, wordt gekeken wat de vrouwen willen en kunnen.

De projectleider activering en werk houdt de aandacht daarvoor warm, maar ook de casemanagers van de vrouwen bespreken structureel de wensen op het terrein van opleidingen en (vrijwilligers)werk. Kadera begeleidt bovendien sinds eind 2010 zo’n 10 tot 13 vrouwen nadat ze uit de opvang naar een eigen huis zijn gegaan. Twee ambulant werkers uit het team nemen deze nazorg, die gemiddeld een half jaar duurt, voor hun rekening. Ook in die fase is er aandacht voor de behoeften en mogelijkheden van de vrouwen rond het weer actief worden in de samenleving:

‘Activering en nazorg zijn langzamerhand in het aanbod ingegroeid.’

Doelstellingen

Kadera hanteert sinds midden 2011 –net als veel andere instellingen voor vrouwenopvang- de methodiek van ‘Krachtwerk’. Met deze methodiek wordt gewerkt aan het oplossen van problemen, door uit te gaan van de ‘kracht’ van de cliënt. Krachtwerk kent de volgende uitgangspunten of ‘Krachtprincipes’:

● cliënten hebben het vermogen te herstellen, hun leven weer op te pakken en te veranderen;

● de focus ligt op individuele krachten en niet op tekortkomingen;

● de cliënt heeft de regie over de begeleiding;

● de werkrelatie is primair en essentieel (respect, vertrouwen, eerlijkheid, openheid, gelijkwaardigheid en enthousiasme);

● er wordt gewerkt in de natuurlijke, eigen omgeving van de cliënt;

● de samenleving wordt gezien als hulpbron: er wordt gebruik gemaakt van hulpbronnen in de omgeving/gemeenschap (Kadera, Jaardocument 2012: 2).

De ontwikkeling en toepassing van ‘Krachtwerk’ wordt begeleid vanuit de Academische Werkplaats, een samenwerkingsverband tussen een aantal opvanginstellingen en universitaire afdelingen, gericht op professionalisering en kwaliteitsverbetering van de aanpak van huiselijk geweld. De methodiek houdt onder andere in dat samen met de cliënt een krachteninventarisatie gemaakt wordt en dat vervolgens actieplannen voor verschillende leefgebie-den opgesteld worleefgebie-den. Ook worleefgebie-den de medewerkers gecoached in het werken met de methode. ‘Door middel van Krachtwerk en een leven in veiligheid herstelt een cliënt en werkt zij aan een zingevend bestaan met hoop en zicht op een betere toekomst en betere kwaliteit van leven.’ (Kadera, Jaardocument 2012: 21). Uit extern onderzoek in 2012 naar de toepassing van Krachtwerk bij Kadera, bleek dat Kadera vooral op het bieden van ‘hoopgevend gedrag’ aan cliënten goed scoorde. Ook kwam uit het onderzoek dat Kadera beter gebruik zou kunnen maken van externe hulpbronnen (Kadera Jaardocument 2012: 21).

Binnen de opvang van Kadera werd mee gedaan aan een pilot naar de

belangrijke momenten in hun leven (‘transitie-momenten’) gewerkt. De resultaten van deze pilot zijn intussen bekend en worden waar mogelijk aanvullend op Krachtwerk ingezet als cliënten de opvang verlaten.

Doelgroep

Kadera adviseert en begeleidt mensen die te maken hebben (gehad) met huiselijk geweld. Vrouwen die acuut opvang nodig hebben, kunnen terecht in de crisisopvang (24-uurs hulpverlening). Vrouwen (met kinderen) kunnen hier maximaal zes weken verblijven. In de opvang wonen vrouwen (met kinderen) in groepsverband of in zelfstandige woonunits (maximaal één jaar). De vrouwen krijgen professionele begeleiding binnen of buiten Kadera.

De aanpak

De rode draad in het aanbod rond Activering en Werk is het vergroten van de weerbaarheid. Dat gebeurt niet of nauwelijks door het aanbieden van eigen projecten op dit terrein. De aanpak van Kadera kenmerkt zich door twee zaken: ten eerste is geprobeerd aandacht voor participatie te integreren in de

‘Krachtwerk’ methodiek. Ten tweede is de insteek zoveel mogelijk aan te haken bij wat er al is. In de praktijk is dat vooral bij activiteiten ‘buiten de deur’, in de wijk, of via andere opvang- of vrijwilligersorganisaties (zoals Humanitas). Daaronder zijn relatief veel eenmalige activiteiten. Dat past bij het karakter van de vrouwenopvang: de tijd dat vrouwen (en hun kinderen) in de opvang verblijven is beperkt. Het draait erom de vrouwen weer op eigen benen te laten staan. ‘De vraag is: hoe gebruik je die periode die ze hier verblijven zo goed mogelijk.’ Het aanbod kent activiteiten met in meer of mindere mate accenten gericht op educatie, werk en sport. Een voorbeeld van de mogelijk-heden is bijvoorbeeld de themagroep ‘geweldige dames’; sportactiviteiten;

voorlichting over de Tafel-van-één (gesprekken tussen vrouwen die werk zoeken of vrijwilligerswerk willen doen); individuele ondersteuning zodat bijvoorbeeld een vrouw vrijwilligerswerk in een verpleeghuis is gaan doen met kans op een interne opleiding. Enkele vrouwen namen deel aan werkervarings-plekken gecreëerd door Humanitas Onder Dak-Twente voor kwetsbare

doelgroepen.

Daarnaast worden er ‘in huis’ verschillende cursussen gegeven. Veel van deze cursussen zijn mede gericht op versterking van de participatie van de vrouwen. Zoals een cursus om jezelf beter te kunnen presenteren in samen-werking met de Volksuniversiteit. Er is een samensamen-werkingsverband met de stichting Lezen en Schrijven: zij leiden mensen op als taalmaatje en geven nu een aantal vrouwen daardoor de mogelijkheid hun taal- en/of schrijfvaardig-heid te oefenen.

De verantwoordelijkheid voor het kiezen en meedoen aan activiteiten ligt bij de cliënten zelf. De vaste begeleidsters van de vrouwen en de projectlei-der denken mee en dragen mogelijkheden aan. Bij vragen op het gebied van

opleidingen en betaald werk wordt met de vrouwen verkend wat de (on) mogelijkheden zijn.