43 Drukker fietsverkeer
5.2 Kader voor de besluitvorming
In Amsterdam Topstad, de economische agenda voor de periode 2006-2010, zijn ambitieuze groeiplannen gepresenteerd om ervoor te zorgen dat Amsterdam zou terugkeren in de Top 5 van aantrekkelijke vestigingslocaties in Europa. Een van de vijf pijlers van het programma is ‘toerisme en congressen’. Een van de ambities was de groei van het aantal hotelkamers in de stad. Geheel in lijn met deze ambitie is het aantal hotels in Amsterdam sinds 2008 met 9.000 kamers gegroeid. Hotels vestigden zich bij voorkeur in het centrum van de stad.
Sinds een aantal jaren wordt ingezet op vestiging van hotels in andere delen van Amsterdam, om zo de druk op de binnenstad te verlichten. Het verzet tegen de hotelisering van de binnenstad heeft geleid tot een restrictief beleid ten aanzien van nieuwe hotels in de binnenstad. Desondanks neemt het aantal hotelkamers in de binnenstad nog steeds toe.
Op 27 maart 2012 is de Hotelnota Binnenstad 2012-2015 vastgesteld. Hierin is
vastgelegd dat Amsterdam ruimte wil bieden aan ‘vernieuwende hotelconcepten die een unieke bijdrage leveren aan het maatschappelijke, culturele en economische klimaat in Amsterdam’.
Soho House, dat zich graag in het centrum van Amsterdam wil vestigen, wordt expliciet genoemd als voorbeeld van een ‘uniek hotelconcept’. Een uniek hotelconcept wordt daarbij omschreven als ‘… concepten die niet enkel overnachtingen en/of een goed restaurant bieden maar die met hun concept tegelijk inspringen op een andere behoefte, probleem of kans voor Amsterdam en die intrinsiek verbonden zijn met het
binnenstedelijke milieu’.
Initiatiefnemers van een uniek hotelconcept dienen aan te tonen:
- dat zij met hun initiatief een exceptionele bijdrage leveren aan de aantrekkelijkheid van Amsterdam als toeristische bestemming;
- op welke unieke wijze dit initiatief bijdraagt aan het maatschappelijke, culturele of economische klimaat van Amsterdam en
- dat het initiatief een substantiële bijdrage levert aan de verbetering van het woon- en leefklimaat ter plaatste en dat hierover overleg wordt gevoerd met relevante organisaties, zoals bewonersorganisaties, ondernemersverenigingen, buurtregisseur (Hotelnota Binnenstad 2012-2015).
Initiatieven moeten daarmee zowel bijdragen aan de aantrekkelijkheid van Amsterdam als toeristische bestemming, als aan de verbetering van het woon- en leefklimaat ter plekke. We zien hierin het dilemma terug waar in de inleiding al op werd gewezen, namelijk dat het aantrekken van toeristen een economische impact heeft op de stad, wat echter niet betekent dat het woon- en leefklimaat erdoor verbetert.
56
Ondanks het feit dat het beleid restrictief is ten aanzien van nieuwe hotels in de
binnenstad, zijn er in de daarop volgende jaren toch de nodige hotels bijgekomen, met name in het luxe segment. Om de functiemenging in de binnenstad te beschermen, besloot stadsdeel Centrum om het beleid aan te scherpen. De aanscherping spitste zich toe op drie punten:
- geen medewerking aan nieuwe hotelinitiatieven, met uitzondering van Centrum Oost;
- precisering van het begrip ‘uniek hotelconcept’ en
- medewerking aan nieuwe tophotels beperken tot één, namelijk het Paleis van Justitie aan de Prinsengracht.
Op 19 november 2013 bereikte de deelraad overeenstemming over de notitie Grenzen aan het Hotelbeleid, dat het hotelbeleid van stadsdeel Centrum beschrijft voor de periode oktober 2013 tot eind 2015. In de notitie is aangegeven hoeveel plannen er in procedure zijn. Op dat moment waren er 1.800 kamers in een zodanige fase van het
vergunningproces, dat realisatie zeer waarschijnlijk was; 235 daarvan kwamen nog voort uit het Hotelbeleid 2008-2012. In de notitie is ook vastgelegd welke panden zich
eventueel nog zouden lenen voor omzetting in hotelbestemming. Het gaat daarbij om een limitatieve lijst. Panden die daar niet op voorkomen, komen niet in aanmerking voor een hotelinitiatief.
Buiten de aangegeven ‘uitzonderingen’ verleent het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum geen medewerking aan nieuwe hotelinitiatieven. Lopende hotelinitiatieven blijven normaal in procedure, maar verdere uitzonderingen op het hotelbeleid worden niet meer gemaakt.
In de volgende paragraaf staat beschreven hoe de besluitvorming rond Soho House binnen deze beleidskaders is verlopen en wat de rol van bewoners daarbij was.
5.3
Besluitvorming over Soho House
De casus voor dit onderzoek is de besluitvorming over de vestiging van Soho House in de Amsterdamse binnenstad. De plannen om het Britste hotel annex club voor creatieven aan de Raamgracht te vestigen, stuitten eind 2013, begin 2014 op protesten van bewoners. Een jaar later, begin 2015, stemt de
Bestuurscommissie in met vestiging van Soho House in het Bungehuis aan de Spuistraat.
Soho House
Soho House is in 1995 opgericht als een besloten club voor mensen die werkzaam zijn in de film, media en creatieve industrie en biedt een platform voor haar leden. Gelijkgestemden uit het lokale en wereldwijde netwerk van de creatieve sector ontmoeten elkaar, wisselen ideeën uit, stimuleren en inspireren elkaar, werken en ontspannen. Momenteel heeft Soho House twaalf huizen. Soho House richt zich niet op snelle groei, maar op het vestigen van Soho House op bijzondere plekken.
Bron: website Aedes Real Estate, bekeken 29 april 2015
In figuur 5.1 staan de stakeholders weergegeven die bij de besluitvorming over beide locaties waren betrokken. In het overzicht staan ook twee markeerpunten: het moment dat de aanscherping van het hotelbeleid van kracht wordt en het moment van de gemeenteraadsverkiezingen, tevens introductie van het nieuwe bestuurlijke stelsel. In dit nieuwe stelsel geldt het principe van verlengd bestuur: de gemeente maakt het beleid en de bestuurscommissies zorgen voor de
uitvoering daarvan.
We zien dat voor een deel dezelfde stakeholders aan tafel zaten, maar voor een deel ook andere stakeholders, of dezelfde stakeholders in een andere rol.